سفارش تبلیغ
صبا ویژن
دانش به آموزش است . [پیامبر خدا صلی الله علیه و آله]
لوگوی وبلاگ
 

دسته بندی موضوعی یادداشتها
 
شعر ، دنیز ، آذربایجان ، ارومیه ، علیار ، قلیزاده ، مصطفی ، غربی ، امام ، ترکی ، علی ، ترکی ، شاعر ، دنیزنیوز ، حوزه ، هنری ، حسین ، اسلامی ، حمیدی ، غزل ، محمد ، حاج ، ایران ، فارسی ، باکو ، قرآن ، کتاب ، نشریه ، اسلام ، تبریز ، طنز ، کتاب ، عاشیق ، شهریار ، اکبر ، انقلاب ، مصطفی قلیزاده علیار ، نخجوان ، شهید ، سایت ، سید ، باکو ، اهل بیت ، ابراهیم ، سفر ، دریاچه ، فخری ، ادبیات ، تصویر ، خمینی ، دفاع ، رضا ، پیغمبر ، جمعه ، اسرائیل ، مقدس ، نامه ، مهدی ، حوزه هنری ، حمید ، صادق ، فاطمه ، پیامبر ، بهرام ، اکبر ، اهر ، فاطمه زهرا ، نارداران ، مقاله ، عاشورا ، عکس ، زهرا ، ترکیه ، کربلا ، همایش ، واقف ، ترکیه ، بسیج ، بیت ، جمهوری ، اهل ، انتظار ، امام علی ، ادبی ، در ، عراق ، صابر ، شهر ، شامی ، خامنه ای ، خدا ، دوستی ، زن ، سعید ، اسدی ، آیت الله ، امام حسین ، هنرمندان ، ورزقان ، هفته ، مردم ، موسیقی ، نقد ، قم ، محمود ، کانون ، امام خمینی ، جنبش ، جشنواره ، خاطرات ، حافظ ، حجاب ، حسنی ، حسن ، تاریخ ، سال ، رستمی ، شیخ ، عکس ، فرهنگی ، فرهنگ ، فضولی ، عید ، عشق ، سیاسی ، رمضان ، زبان ، سلیمانپور ، شاعران ، سوریه ، ترجمه ، تهران ، به ، حاج علی اکرام ، ایرانی ، آمریکا ، وبلاگ ، واحدی ، نویسنده ، مدح ، محفل ، مجلس ، مجتبی ، میرزا ، مرثیه ، مصر ، آمریکا ، آراز ، احمد ، استاندار ، اکرام ، حیدر ، تبریزی ، پیامبر اسلام ، سلبی ناز ، روز ، زندگی ، زینب ، رضوانی ، دو ، داستان ، صراف ، عظیم ، علی یف ، علیزاده ، علمیه ، علمدار ، فتح الهی ، فرانسه ، فلسطین ، فیلم ، شاهرخ ، شجاع ، دو هفته نامه ، دیدار ، رسول ، رجبی ، زلزله ، پیام ، بهمن ، حزب ، جواد ، ادب ، اردوغان ، آذربایجان غربی ، آثار ، مطبوعات ، مشهد ، مهدی موعود ، محمداف ، کانون ، نویسندگان ، هفته نامه ، هنر ، وطن ، ولی ، یاد ، هادی ، نوروزی ، نماز ، قیام ، کرکوک ، محسن ، مثنوی ، ماه ، مایل ، ملی ، آذری ، آزادی ، ارشاد ، از ، اسماعیل زاده ، انگلیس ، اورمیه ، اکرام ، جاوید ، حدیث ، حسینی ، حضرت ، بهرامپور ، بعثت ، روزنامه ، رهبری ، سعدی ، رباعی ، رزم آرای ، دینی ، دانشگاه ، شب ، غدیر ، غفاری ، علامه ، عرب ، عرفان ، فارس ، فرزند ، صمداف ، صادقپور ، صدر ، طلعت ، طلاب ، خوی ، دوزال ، رهبر ، بزرگ ، بیداری ، تبلیغات ، حمایت ، حماسه ، حاجی زاده ، جعفری ، توهین ، امین ، انتخابات ، انجمن ، امام زمان ، الله ، استاد ، اخلاق ، آیت الله خامنه ای ، آران ، آغدام ، آقازاده ، منظومه ، مسلمان ، مراغه ای ، مسئولان ، موعود ، موسی ، ماهر ، محمدی ، هریس ، یادداشتهای ، وفات ، یحیی ، یک ، کردستان ، کربلا ، نوروز ، نمایندگان ، وحید ، مایل اوغلو ، گرمان ، مولانا ، میلاد ، نباتی ، مسجد ، مرگ ، مرسی ، مسئول ، معلم ، آغری ، آذربایجانی ، اسلامگرایان ، اسماعیل ، ارمنستان ، ارمنی ، ارزشها ، اشغال ، باکو 10 ،

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :471
بازدید دیروز :468
کل بازدید :2868416
تعداد کل یاداشته ها : 881
103/1/10
12:57 ع
مشخصات مدیروبلاگ
 
قلیزاده علیار[263]

خبر مایه
پیوند دوستان
 
سرچشمه ادب و عرفان : وب ویژه تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید شقایقهای کالپوش بچه مرشد! سکوت ابدی هم نفس ►▌ استان قدس ▌ ◄ نغمه ی عاشقی جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی سرچشمه همه فضـایـل مهــدی(ع) است ساده دل ماییم ونوای بینوایی.....بسم الله اگرحریف مایی ....افسون زمانه طراوت باران تنهایی......!!!!!! جـــیرفـــت زیـبا سارا احمدی بیصدا ترازسکوت... .: شهر عشق :. پیامنمای جامع شهر صبح ماتاآخرایستاده ایم سایت روستای چشام (Chesham.ir) وبلاگ گروهیِ تَیسیر منطقه آزاد محمدمبین احسانی نیا رازهای موفقیت زندگی مرام و معرفت یامهدی Dark Future امام خمینی(ره)وجوان امروز عشق ارواحنا فداک یا زینب سیاه مشق های میم.صاد مهاجر مردود دهکده کوچک ما گروه اینترنتی جرقه داتکو بسیج دانشجویی دانشکده علوم و فنون قرآن تهران هفته نامه جوانان خسروشهر آتیه سازان اهواز بیخیال همه حتی زندگیم عمو همه چی دان پـنـجـره صل الله علی الباکین علی الحسین تینا شهید آوینی Chamran University Accounting Association پدر خاک فقط خدا از یک انسان ع ش ق:علاقه شدید قلبی تبریک می گوییم شما به ساحل رسیدید!!!!! گاهنامه زیست جوک و خنده دهاتی دکتر علی حاجی ستوده قلب خـــــــــــــــــــــــــــاکی کشکول sindrela شیدائی تنها عاشقانه سیب آریایی نیروی هوایی دلتا ( آشنایی با جنگنده های روز دنیا ) به یاد تو آخوند مالخر و تمام طرفدارانش در سیستم حکومتی فروشگاه من قاضی مالخر یا قاضی طمع کار کدامیک ؟؟؟؟ پایگاه خبری،قرآنی، فرهنگی آذربایجان غربی عاشقانه زنگ تفریح

نقش هنر موسیقی در ارتقای سلامت جامعه

در گفتگوی اختصاصی دوهفته نامه «دنیز» با استاد عاشیق دهقان

منبع: نشریه «دنیز»، شماره 12، مورخ 16 فروردین 1391- ارومیه

اشاره : استاد محمد حسین دهقان ایگدیر مشهور به «عاشیق دهقان» در سال 1313 در روستای ایگدیر از توابع شهرستان ارومیه متولد شد. وی سالهای طولانی ست که از هنرمندان بنام عرصه موسیقی آذربایجان و از اساتید هنر عاشیقی «مکتب ارومیه» به شمارمی رود. دهقان به حق یک «عاشیق» به معنی حقیقی کلمه محسوب می شود، زیرا سه شرط اصلی عاشیق های آذربایجانی: اول صدا، دوم نوازنده ماهر ساز عاشیقی بودن و سوم سرودن اشعاری به سبک و سیاق عاشیقی (گرایلی، قوشما، دیوان، تجنیس و ..) را همواره یکجا داشته وبه چندین هنر آراسته است. البته برخورداری از استعداد ذاتی خدادادی در هر سه زمینه، شرط اصلی موفقیت دهقان در هنر عاشیقی است که در کسب شهرت ملی و بین المللی وی نقشی اساسی داشته است. امروز این هنرمند 78 ساله در کمال صحت و سلامت جسمی و روحی به سر می برد و با همان شور و شوق سالهای جوانی در عرصه هنر خود فعالیت می کند. او از حافظه کم نظیری برخوردار است، اغلب میراث ادبی و هنری عاشیق های متقدم و معاصر ( دهها هزار بیت شعر در قالبهای مرسوم سبک عاشیقی) و دهها داستان مفصل عاشیقی را با زیر و بم و جزئیات و اشعار و روایت های مختلف آن را از حفظ می داند و می خواند. هنوز هم جشنهای عروسی عموم مردم آذربایجان با حضور گرم و نوای ساز و صدای او رونق می گیرد، در جشنواره های موسیقی جزو داوران است، حضورش در کانون عاشیقهای حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه هر هفته دوشنبه معمولاً محسوس و مشهود است و گاهی هم به اجرای برنامه می پردازد. گفتگوی کوتاه زیر را در آغاز سال جدید و به مناسبت هفته سلامت و سالمندی با استاد عاشیق دهقان انجام داده ایم که تقدیم خوانندگان گرامی دنیز می گردد:

*استاد دهقان، ضمن عرض تبریک فرارسیدن سال نو و آرزوی طول عمر برای شما، لطفاً بفرمایید عامل اصلی تمایل جنابعالی به هنر موسیقی عاشیقی در دوران کودکی و نوجوانی چه بود ؟

به نام خدای هنر و زیبایی، بنده نیز آغاز سال 1391 را به شما و همه ملت عزیز ایران تبریک می گویم، امیدوارم این سال همچنان که رهبر معظم انقلاب فرمودند، برای دولت و ملت عالی قدر ایران اسلامی، به ویژه هنرمندان و فرهیختگان کشورمان بیش از پیش سال تولید فرهنگ و فکر و هنر باشد. در پاسخ به سؤال شما باید عرض کنم که نخستین استاد من در عرصه عاشیقی و عامل اصلی گرایش بنده به عالم هنر موسیقی مرحومه مادرم بانو «ماه جبین» بود. خدا رحمت کند مادرم را که هم علاقمند به موسیقی عاشیقی بود، هم خیلی از داستانها و افسانه های شیرین و عبرت آمیز عاشیقی و نغمه های آهنگین را از حفظ می دانست و هم خودش در خانه برای ما و زنان و یا در تنهایی خویش به سبک عاشیقها می خواند و اشعاری ذوق انگیز و به یاد ماندنی را زمزمه می کرد. من سه داستان معروف ادبیات عاشیقی را از او یاد گرفته بودم که بعدها در نزد مرحوم استاد «عاشیق فرهاد» ایراداتش را برطرف کردم. آن سه داستان عبارت بود از: غلام حیدر، سیدی و احمد ابراهیم. من پنج – شش ساله بودم که مادرم دستم را می گرفت و به پشت قهوه خانه ای که عاشیقها درآن می خواندند، می برد و از پنجره ای که صدای عاشیقها بیرون می زد، گوش می کردیم. من از پنج سالگی با ساز آشنا بودم و انس و الفتی داشتم و از هشت سالگی ساز می زدم، زیرا پدرم مرحوم غلامحسین با عاشیقها دوست بود و دوستان عاشیق که می آمدند و در جشنهای عروسی و یا در قهوه خانه عاشیقها می خواندند، ساز خود را در خانه ما می گذاشتند تا فردا یا چند روز دیگر که باز می آمدند، بردارند و برنامه اجرا کنند. کودکی من با این سازها سپری شد و مملو از خاطراتی دل انگیز است. به این ترتیب زندگی من با ساز عاشیق ها و صدای دلنشین و اشعار حماسی و ماندگار این هنرمندان مردمی به واسطه مادرم و دوستان هنرمند پدرم گره خورد و مرا به این سمت و سو، سوق داد. این را هم بگویم که من کاست صدای مادرم را دارم و هنوز هم گوش می کنم و لذت می برم.

*اساتید تأثیرگذار شما در سلوک عاشیقی چه کسانی بودند؟

ابتدا این را بگویم که من تا کلاس ششم نظام قدیم در روستای امام زاده ارومیه که همسایه زادگاهم «ایگدیر» است، درس خوانده ام. اما در مکتب عاشیقی، از شانزده سالگی ساز برداشته به محضر هنرمند توانا و مشهورشادروان استاد عاشیق فرهاد رفتم و رسماً در مکتب عاشیقی وی تا آخر عمرش شاگردی کردم. من همه آهنگها و داستانها و اشعار و زیر و بم مهارت عاشیقی را از عاشیق فرهاد آموختم. او در قهوه خانه مرحوم کربلایی غلام در حد واسط خیابان شاهپور و ایالت سابق ارومیه همیشه صبح ها تا ساعت 10 – 11 برای مردم می خواند. من می رفتم و از او استفاده می کردم. او مرا به جشنهای عروسی می برد و حتی من به اذن او به رادیو ارومیه رفتم و برای مردم خواندم.

عاشیق فرهاد واقعاً انسانی لایق و متدین و درستکار و پاک ضمیر و سالک حقیقی طریق حقیقت و طریقت و شریعت بود. او از شاگردان بزرگ عاشیق محمد علی به شمار می رفت و عاشیق محمد علی هم شاگرد عاشیق جواد بود. عاشیق فرهاد اهل تسنن بود و سواد هم نداشت اما به قول ما عاشیق ها همه چیز را «سینه دفتر» (از دفتر سینه) می دانست و می خواند و حافظه اش خیلی قوی بود و آن همه شعر و افسانه و تمثیل و داستان و ضرب المثل و بایاتی را در موضوعات بی شمار در گنجینه خاطر داشت و از حفظ می خواند و صدای دل نشین اش همه را مجذوب می کرد.

علاوه بر مهارتهای عاشیقی، آداب زندگی و سلوک با مردم و طرز رفتار عاشیقی را از او و دیگر اساتیدم آموختم. استاد دوم من مرحوم عاشیق موسی بود که شبها در قهوه خانه ای در خیابان بازار باش معروف ارومیه می خواند و استاد سوم بنده مرحوم عاشیق علی قرمیزی باش از اهالی روستای شورا شور بود که بعد از ظهرها در قهوه خانه همان روستا می خواند و من خدمت هر دو می رفتم و استفاده می کردم. البته مقداری هم از مرحوم عاشیق عباد بهره مند شده ام که مدتش کم بود. من از یک استاد مطالب و موضوعاتی را می آموختم، از استاد دیگر مطالبی و هنری دیگر و ... خداوند همه اساتیدم را رحمت کند.

*به نظر شما بزرگان متقدم هنر عاشیقی آذربایجان چه نقشی در زندگی فردی و اجتماعی جامعه گذشته وحال ما داشته اند و دارند؟

شما اگر در سرگذشت و اندیشه و هنر عاشیقهای تاریخی آذربایجان مثل عاشیق قربانی، عاشیق علسگر، خسته قاسم، دول لو مصطفی، عاشیق مسکین، عباس توفارقانلی و ... مطالعه و اندیشه کنید، آنان را واقعاً عاشیق حق و حقیقت می بینید.آنان خود را «حق عاشیقی» (عاشق حق تعالی) می نامیدند. هر چه از ایشان مانده، در راستای اصلاح زندگی مردمان و ترویج توحید و نبوت و معاد و امامت و دینداری و آزادگی و اخلاق انسانی و اوصاف مردانگی و پاکی و حقیقت و شریعت و طریقت عرفانی و وارستگی و وطن دوستی و انسان دوستی، داشتن زندگی سالم، احترام به بزرگان و انس با طبیعت زیباست. هیچ نقطه منفی یا کوری یا حرف سخیفی در سخن و هنر عاشیق های اصیل آذربایجان دیده نمی شود، اصلاً هنر و آرمان عاشیق ها همیشه در جهت اصلاح مردم و جامعه، ترویج حقایق ناب الهی و معنوی، حراست از ارزشهای انسانی، گسترش شادی و نشاط درونی و دوری از زشتی و پلشتی ها با هدف فراهم آمدن یک زندگی سالم برای همگان بوده است. شما اگر ادبیات و آثار مکتوب و شفاهی عاشیقهای گذشته را ببینید و به آهنگهای مرسوم این جماعت گوش کنید، جز اینکه گفتم، نمی یابید، تماماً ارزش و انسانیت و حکمت و فرهنگ والای انسانی است.

*لطفاً کمی هم از هنر و فعالیت خودتان برای ما و خوانندگان نشریه بگویید.

 عاشیقهای آذربایجان هنرمندان و نغمه پردازان مردمی هستند و در کنار غم وشادی، پیروزی و شکست و سختی ها و راحتی های مردمشان همیشه حضوری حماسی و شادی آور داشته اند و دارند. به عنوان مثال زنده، عاشیق های ما در سی و چند سال اخیر و در جلو چشم این نسل فعلی همواره در کنار حوادث تلخ و شیرین انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع مقدس و در تمام صحنه های حماسه آفرین ملت بزرگ ایران بوده اند و موسیقی اصیل عاشیقی آذربایجان را که به حق موسیقی ملی ایران عزیز است، تقدیم حماسه ها و افتخارات ملت خود کرده اند و برای شهیدان والا مقام این خاک پر گهر نغمه پردازی کرده اند و دشمنان این انقلاب و کشور و ملت را مورد تحقیر هنرمندانه قرار داده اند. مکتب عاشیق های ما اینگونه بوده و اینگونه است و من افتخار می کنم که خودم را شاگرد مکتب عاشیقی آذربایجان می دانم. بنده قابل آن نیستم که از هنر خودم حرف بزنم. اما برای اینکه سؤال شما بی جواب نماند، باید عرض کنم که بنده الان بیش از شصت سال است که در کنار غم و شادی مردم بوده ام و سعی کرده ام به سبک اساتید گذشته، همیشه برای مردم و کشورم شادی به ارمغان آورم. مردم برای من بسیار محبت و لطف دارند و هنوز هم مرا به جشنهای خود دعوت می_کنند و من سالمند 78 ساله در جشن عروسی جوانان کشورم محور توجه و شادی آنان قرار می گیرم. برای همین است که معتقدم پیری و سالمندی برای هیچکس به ویژه برای اهل هنر مانع فعالیت نیست، بلکه بر عکس، نسل دیروزی و امروزی می توانند در کنار یکدیگر زندگی را شادتر و زیباتر نمایند، این تجربه من و سرمایه بزرگی برای من است که نثار مردم عزیزمان می کنم. بنده در بیش از بیست کشور دنیا و در همایش ها و کنگره های بزرگ داخلی و خارجی بر اساس دعوتنامه شرکت داشته ام، در آذربایجان، آلمان، فرانسه، چین، ترکیه، سوئد، دبی، کشورهای آمریکای لاتین و ...علاوه بر کاستها و آلبوم های موسیقی، اشعار زیادی هم سروده ام که موجود است. به لطف خدا بیش از بیست شاگرد عاشیق تربیت کرده ام که امروز از عاشیق های سرشناس آذربایجان محسوب می شوند و در ترویج مکتب عاشیقی ارومیه یعنی مکتب حماسی و انسانی آذربایجان نقش عمده ای دارند. همچنین من سعی کرده ام در اجرای آهنگهای عاشیقی مکتب ارومیه تغییراتی روبه کمال ایجاد کنم که آن هم بر اساس قدرت صدای خدادادی بنده بوده است. خدا را برای این همه نعمت شکر می گویم. داستانهای عاشیقی، تمثیلات و اشعار شفاهی بسیاری را از مادرم و اساتیدم شنیده و نوشته ام که به صورت مکتوب نگهداری می کنم و ظاهراً نزد کسی پیدا نمی شود و منحصر به فرد است.

* شما که امروز استاد برجسته مکتب ارومیه در هنر عاشیقی هستید، مختصات این مکتب موسیقی را در چه می بینید؟

عاشیق های مکتب ارومیه اولاً با ساز و صدا و شعر حضور پیدا می کنند و ساز «بالابان» در این مکتب اصلاً حضور ندارد. ثانیاً آهنگهای این مکتب مخصوص خود آن است و جنبه های عرفانی و حماسی اش بیشتر است. ثالثاً از بین بیش از صد آهنگ عاشیقی، 48 آهنگ مخصوص مکتب ارومیه است.

*استاد، چه پیشنهادی به هنرمندان جوان دارید؟

 به نظر من مهم ترین رکن هنر اعتقاد معنوی، دلبستگی به خدا، پاکی، صداقت و وارستگی از تمام وابستگی های مادی است. مادیت برای گذران زندگی لازم است و ما باید از نعمتهای مادی خدا نهایت استفاده درست را ببریم، اما نباید وابسته به مادیات باشیم، اگر هنرمندی به مادیات پابسته شد، نمی تواند پرواز هنری و معنوی داشته باشد. هنرمندان جوان باید به این مسائل بیشتر دقت کنند. بقیه با کمی تلاش حل و حاصل می شود. من از خدایم خیلی راضی ام که به من همه چیز داده، شکر خدا. اما اگر موفقیتی در کارم بوده، از همان مسائلی می دانم که عرض کردم. دیگر اینکه عموم جوانان را سفارش می کنم به استفاده از تجربه افراد مسن و سالمند، چراکه ایشان دارای تجربه های ارزشمندی در عرصه زندگی و هرکدام از این پیران دنیا دیده گنجینه ای گرانقدر هستند.

*استاد دهقان، از منظر شما تأثیر موسیقی در حفظ سلامت انسان چیست؟

ببینید، شما به زندگی هر هنرمند بزرگی به ویژه در عرصه موسیقی نگاه کنید، می بینید که علاوه بر سلامت روحی و نشاط درونی، از سلامت جسمی و رفتاری هم برخوردار بوده اند و هستند. تأثیر مثبت موسیقی و یا به تعبیر دیگر، اعجاز شگفت انگیز موسیقی اصیل ما در سلامت روح و فکر هنرمندان موسیقی و علاقمندان به هنر موسیقی غیر قابل انکار است. اما تأکید می کنم که هنرمند موسیقی باید مراقب درون و برون خود باشد و خود را به بت ثروت و شهوت و شهرت و دیگر آلودگی ها و وابستگی های ظاهری و مادی مبتلا نسازد و تمیز و پاک بماند و با هنرش زندگی کند و به آن عشق بورزد. آن وقت تأثیر موسیقی در سلامت روح و جسمش تا آخر عمر مستدام خواهد بود، حتی جامعه را هم تحت این تأثیر سلامت گستر خواهد گرفت. اغلب عاشیق های معروف و اهالی موسیقی اینگونه زیسته اند، عمر طولانی داشته اند و تا پایان عمر طولانی خود هم از نعمت سلامت تن و روان هر دو یکسان بهره مند بوده اند و هنوز هم نمونه هایی از اینگونه هنرمندان هستند.

*استاد خیلی ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار ما گذاشتید.

خواهش می کنم. بنده برای شما و خوانندگان عزیز و هنر دوست نشریه دنیز، از خداوند متعال آرزوی موفقیت و صحت و سلامت دارم.


 


  

غربتی هاوانی چوخ سئون انسان

(بهرام رجبینی خاطیرلایارکن)

یازان: عاشیق قوربان پور ولی علیار

 

کئچن گونه گون لرچاتماز      گونو گونه جالاساندا

صحبت بیر سؤز سئور، مهربان، ایستی قانلی دوست جانلی، شیرین سؤزلو، گولر اوزلو دوستان گئدیر. بلی، آللاه روحونو شاد ایله سین بهرام رجبی نین. او دونیاسینی تزه جه ده ییشیب، عمرونون سون گونلرینده خسته یاتیردی، جناب قلیزاده (مصطفی)ایله بیر لیکده گؤروشونه گئتدیک. بیر اوقدر آغیر دردین ایچینده یئنه ده منی گؤره ن کیمی دوداقلارینا بیر گولوش قوندو. ایندی فکر له شیرم اولسون کی، بیرآن کئچن گونلره قاییتدی، اوگونلرکی بیرلیکده شنلیک مجلس لرینده اولموشدوق ...  او بلکه ده همان گونلری خاطیرلادی. من هرزامان کندیمیزه تویا گئدنده منی قوناقلایاردی. ائوینده نئچه سازلی سؤزلو مجلس لریمز اولموشدو. چون کی، او اؤزو ده گوزه ل اوخویاردی. غربتی هاواسینی نئچه یول من چالمیشدیم اودا اوخوموشدو. اؤزوده چوخ زامان قوربانینین بو شعرینی اوخویاردی:

آه چکمکدن قدیم دؤندو کمانا           

 یار دردی چکمیه ن داغی دابیلمز

بیر ایگیدین بخت اوزنه یار اولسا     

عالم دوشمن اولسا داغیدا بیلمز

دوغروداندا اونون سسینده اولان او حزینلیک اوکؤورکلیک  غربتی هاواسینی تام دوغرو دوزگون سسلنمگه امکان وئریردی. آخی غربتی هاواسی اوخونان زامان گرک اونو چوخ آغیر حزین و تمکین له ایفا ائده بیله سن. بهرام عمی بونو ائده بیلیردی. اونون اؤزونون:

غم منی بورویوب چمه دومانا               

هئچ بیلمیرم گئدیم هایانا داغلار

مطلع لی شعرینی ده من اوخویاندا، دئیردی غربتی هاواسینا اوخو.

آللاه دان اونا رحمت دوس قوهوملارینا اوغلانلارینا جان ساغلیغی آرزولاییرام.

                    (منبع: دنیز، شماره 10، ویژه نامه – مورخ 30 /11 /90)

      

                                       


  

دورنالار (عاشیق شعری)

   اوروج محمد پور - اورمیه

 

باش گؤتوروب نه دیاره گئدیرسیز

بیزیم بو اؤلکه ده قالین دورنالار

بوفقیرین باغرین شان شان ائدیر سیز

شاهپرآچین، قاناد چالین دورنالار.

 

بیزیم یئرده قیش فصلینده بوراندی

سیز گئدن دیارلار ایندی آراندی

یارادان یارادیب، روزی وئرندی

هر یاندا خوش اولا حالیز دورنالار.

 

وطنیم حصاردی، یئریم خان دیزه

داغلاری آشارسیز، ائنرسیز دوزه

بیر شادلیق خبری گتیرین بیزه

او وطنی خبر آلین دورنالار.

 

یازیق جانیم بو دنیادان کؤچنده

عجل شربتینی آلیب ایچنده

قاناد چالیب خان دیزه دن کئچنده

اوروجو دا یادا سالین دورنالار.


  

دده قورقود و عاشیق صنعتی

·        اکبر حمیدی علیار

 

بوگونکو دونیامیزدا کی بیر طرفدن الینده امکان اولان فرهنگلر و مدنیتلرین قوللوغچولاری باشقالارینا غالب گلمک و اونلاری آرادان قالدیرماق قراریندادیرلار و گئجه-گونوز، وار گوجلری ایله، حاق ناحاق، وجدان و انصافین گؤزوندن ایراق بو ساحه ده چالیشماقدادیرلار و باشقا طرفدن اؤز کیملیگینه و کئچمیشینه گؤز یوموب بیر قورو و جانسیز هئیکل کیمی یاراماز و یاراشماز دونلارا و گئییملره گئیینن خلقلار، ایچی بوش خیاللار و یوخولاردا سئیر ائتمه یی اویانماقدان اوستون ساییرلار، اینجه دویغولار و ذؤوقلری یاشاتماق و قوروماق اوجا همت، گؤزل دؤزوم و چایلارین آخاری نین ترسینه اولاراق اوزمه یی باجارماغی طلب ائدیر.

دوغروداندا کئچمیشیمیزه و ایندیمیزه باخاندا، بو ایکیسی نین آراسیندا هئچ بیر ایلگی تاپماق اولمور، آیاغیمیزدان باشیمیزا قده ر، قوهومومدان قونشویا قده ر، چؤره ییمیزدن آشیمیزا قده ر، تویوموزدان یاسیمیزا قده ر، آلدیغیمیزدان وئردیگیمیزه قده ر، ائشیتدیگیمزدن  گؤردویوموزه قده ر و .. هامیسی یاددیر، باشقا جوره دیر، بئیینه باتان، اوره یه یاتان دئییل، بیر آز- ماز دوشونجه سی اولان، بو دوروما باخاندا، اوره یی آجیشیر،یانیر،آلوولانیر، خصوص ایله کی گئرچک دونیادان سؤز آچاندا یوخوداکی لار اونا گولورلر! بوردا بیر شاعیر قارداشیمیزین شعری یادیما دوشور: بیزه گولنلره دئیین   سیزه آغلاماغیم گلیر.

مقصدن اوزاقلاشمییاق.. آنجاق بو معنوی، تاریخی و مدنی ده یرلری حیاتدان قارانلیق موزئیلره کؤچورمه زامانیندا، همین موزئیلرین قاپیلارینی خلقین اوزونه آچانلاردا وار، بوگون اؤز اؤلکه سینده یئتیم اوشاق تک یاشایان آذربایجان مدنیتی، اینجه صنعتی و ادبیاتی نین اوغروندا بیر چوخ خئیرخواه انسانلارین ده یرلی و آلقیشا لاییق خدمتلری وار، بو آرادان بیز "کتاب دده قورقود"    اوزه رینده گؤرولن ایشلره قیساجا اشارتلر ائدیریک:

آلمانین درئزدئن شهری نین کیتابخاناسیندا، سونرالار ایسه واتیکان کیتابخاناسیندا تاپیلان کتاب دده قورقود، اسلامدان قاباق آذربایجان اراضیسینده یاشایان اوغوز تورکلری نین یاشاییشی، تاریخی، مدنیتی، عادت-عنعنه لری، فلسفی و مذهبی دوشونجه لری، اینام و اینانجلاری و اجتماعی داورانیشلارینا عاییددیر و بوناگؤره ده 20– نجی عصرین اول لریندن مختلیف اؤلکه لرده او جومله دن روس، اینگلیس، آْلمان، ایتالیا، فرانسا، تورکیه ،آذربایجان و ایراندا تاریخچیلر و مدنیت شناس عالیملر طرفیندن قارشیلاندی و تدقیقه لاییق گؤروندو، ایندیلیکده "دده قورقود شناسلیق" دونیانین بیر چوخ معتبر اونیوئرسیته لری نین اختصاصی علملریندن دیر، بین الخلق مدنی قورولوشو، یونئسکو طرفیندن 1999- نجی ایلی دده قورقود ایلی آدلاندیرماق بو کیتابین و شخصیتین اهمیتینی داهادا آرتیق آیدینلاشدیریر .

ایراندا بیرینجی دفعه 1355- نجی ایلده بو کتاب فریبا عزب دفتری و محمد حریری اکبری نین واسطه سیله اینگلیزدن فارسجایا ترجمه ائدیلیب و "بابا قورقود" آدیندا تبریزده چاپ اولدو، همان ایلده ابراهیم دارابی بو کتابی آنارین یازدیغی آذربایجانجادان فارسجایا چئویریب " حماسه ی دده قورقود" آدی ایله چاپ ائتدی. 1358 ده مرحوم دوقتور م. ع. فرزانه ایلک دفعه اولاراق یئنه بو کتابین اوریژینال متنینی دئرزدئن نسخه سی اساسیندا تهراندا نشر ائتدی.  سون 20 ایلین ایچینده ایراندا گؤرولن ایشلردن ان اؤنملیسی دوقتور ح.م. گونئیلی جنابلاری نین ایشله دیگی دده قورقود کتابی دیر کی بو ساحه ده مکمل ایشلردن و تدقیقلردن ساییلیر؛اما دده قورقود کتابینی معاصرلشدیرمه سی اوزه رینده ایشله ینلردن شامیل جمشیداوف، 1980- نجی ایلده بو کتابی یئنی یئتمه لر اوچون ساده لشدیریب و آذربایجاندا چاپ ائدیب مرحوم ب.ق.سهند "دده مین کیتابی"ندا دده قورقود بویلارینی چوخ شاعرانه و گؤزل شکیلده نظمه چکمیشدیر. سون ایللرده اورمولو شاعر دوستوم بهرام اسدی معاصر دیلیمیزه یاخین یئنی تدقیقاتلا چاپ ائدیبدیر و سایره...

   محمد حسینخانی گونئیلی کتاب "دده قورقود بویلاری معاصر عاشیق ادبیاتینا اویغون" آدی ایله عاشیق شعری(قوشما- گرایلی) فورماسیندا یازیب و نشر ائدیب و دئمک معاصر عاشیق ادبیاتی چرچیوه سینده بیرینجی ایشی گؤروب. آنجاق بو کتاب اوزه چیخاندان بری، دده قورقودون داوامچیلاری اولان عاشیقلار طرفیندن بوگونه قده ر هئچ بیر ایش گورولمه ییب، البته کئچمیشلرده دده قورقود داستانلاری، باشقا عاشیق داستانلاری کیمی عاشیقلارین واسطه سی ایله اوخونارمیش و سونرالار نه ایسه بو داستانلاری قورویوب ساخلایانلار آز اولوب و ایندی ده بو داستانلاردان عاشیق دونیاسیندا پارچالار و فاکتلار تاپماق اولار، نمونه اولاراق گونئیلی عاشیق احد ملکی علیشاه، زنگانلی عاشیق قوربان محرمی دن اؤیرندیگی، ده قورقودون اؤلومو حاقدا بیر قیسا داستانی نقل ائدیر کی بو فاکت کتاب دده قوقوددا یوخدور، هرحالدا بوگون اوتایلی- بوتایلی آذربایجان عاشیقلاری ایچینده بو ساحه ده بیرینجی آددیمی، دده قورقود عاشیق گروپونون باشچیسی، عاشیق سلجوق شهبازی آتیبدیر و دده قورقود بویلاری نین بیرینی(قاراجا چوبان داستانینی) معاصیرلشدیریب، دده قورقود اوزره تدقیقات آپارماغا ماراقلانانلار اوچون گؤستریش اولاجاق. بو قیسا معلوماتین سونوندا بو یولدا چالیشان بوتون عالیملره، ادیبلره و عاشیقلارا اوغورلار آرزولاییریق.

منبع: دو هفته نامه «دنیز»شماره 4 مورخ 17/8/90- ارومیه


  

محفل عاشقان -7

در کانون عاشیق های حوزه هنری آذربایجان غربی مطرح شد:

عشق به پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت آن حضرت، مثل خوشید بر هنر اسلامی تابیده، نور معنویت و نیروی ایمان به آن بخشیده و عامل بالندگی و تعالی این هنر شده است و هنر پاک و حماسی و ملی و عرفانی و انسانی موسیقی عاشیقهای آذربایجان از این عشق ازلی بیشتر تأثیر پذیرفته است.

 

دوشنبه 6 تیر ماه 90 کانون عاشیقها طبق هفته های پیشین در حوزه هنری آذربایجان غربی تشکیل گردید. ابتدا مصطفی قلیزاده علیار فرا رسیدن عید مبعث را به عاشیقها و حضار تبریک گفت و افزود: عشق به پیامبر اسلام (ص) و اهل بیت آن حضرت، مثل خوشید بر هنر اسلامی تابیده، نور معنویت و نیروی ایمان به آن بخشیده و عامل بالندگی و تعالی این هنر شده است و هنر پاک و حماسی و ملی و عرفانی و انسانی موسیقی عاشیقهای آذربایجان از این عشق ازلی بیشتر تأثیر پذیرفته است.

عاشیق علی کریمی قره آغاجی هم ضمن تبریک این ایام، اعلام کرد: که امروز از اجرای دو عاشیق پیشکسوت و معروف ارومیه استفاده می کنیم: عاشیق محمد حسین دهقان و عاشیق یوسف اوهانیس.

عاشیق یوسف اوهانیس، با ساز قدیمی خود که تاریخ 1232 قمری بر روی آن نوشته شده، پشت تریبون قرار گرفت و توضیح داد که پدر و پدر بزرگم نیز عاشیق بوده اند و این ساز هم یادگار آنها و از 158سال پیش در خانواده ماست! عاشیق یوسف به شیوه مرسوم عاشیق ها مجلس را با دیوان شروع کرد و در آهنگ «شاه ختایی»، دیوان حروفات از خسته قاسم خواند:

ازلی الف اوخورام/ «ب» بیاندی والسلام

«ت» تانری نین مین بیر آدی/ «سین» سبحاندی والسلام.

این هنرمند مسیحی آسوری چنان از حقایق اسلام می خواند که اگرنمی شناختی می گفتی قطعاً او عاشیقی متدین به دین اسلام است:

معرفت بحرینده قواصام دئین/

شاهد آیه ی « انّما» گره ک.

داماد مصطفی، زوج فاطمه

بنت خدیجه کبریا گره ک.

همچنین از عاشیق مصطفی بالوی هم یک بندچاشنی کلامش می کند:

حسن، حسین پیغمبرین چیراغی/

خزان اولدو فاطمه نین روناغی(رونقی)

قلم قوللار ایله توتدو بایراغی/

عباسین دا حسین وفاسی گره ک.

گفتنی است شعر عاشیقی کلاسیک آذربایجان شیوه خاص و عامه پسند خود را دارد که باید در این جایگاه آن را دید و سنجید، نه به شیوه شعر رسمی شاعران بزرگی مثل فضولی و شهریار و ملا پناه واقف و بختیار و ...

شاعر صمیمی و متواضع ارومیه حسین سنجیده «نجات» که خیلی وقت بود به محفل عاشقان و کانون شعر حوزه نیامده بود و به قول خودش گرفتاری هایی در باب خانه و شهرداری داشت، امروز شعری برای عاشیق ها خواند:

بوراخیب داها بو غملی دوستاغی/

دومانلی شهردن چیخماق ایسته رم/

چؤللرین قوینوندا قوناق اولماغی/

طبیعت الینی سیخماق ایسته رم....

حسن حاتم اینانلو نیز غزل خواند و مرثیه ای در مرگ دریاچه ارومیه:

شور گؤلونون شپه لری/

اولدو منه هوس اورومو.

داشا ده ین شاپبالاری

اولدو منه نفس اورمو.

 

وارلیغیمیز گؤزه گلدی/

نه بلا وار بیزه گلدی/

نه او سویا، دوزا گلدی

اولدو منه قفس اورمو.

 

یواش – یواش پیشیر آشین!

سینه ن اوستن کئچیر ماشین

قورویوبدور «کاظم داشین»

یاردیمینا تلس اورمو!

عاشیق دهقان هم در این فاصله وارد محفل شده بود که پشت تریبون آمد و شعری از «قول هارتون» سلماسی خواند:

عاشیق لیغین چوخدور یولو/

سئودیگیم سیردن بیر خبر.

حقیقت دن،معرفتدن/

آدی مین بیردن بیر خبر...

و با بیان داستانی از سفر عربستان کو اوغلو، در آهنگ حماسی و شو انگیز «محترمی» (مصری، جنگی) خواند:

عربستان چؤلونده سیران ائدیردیم/

قاباغیما چیخان بئش ایگید ایدی/

بیری عرب، بیری عجم، بیری ترک،

بیرینی ده خبر آلدیم کُرد ایدی.....

و در آهنگ «کسمه دیوانی» فقیل بند می خواند از بابا علی جوانمرد:

سؤال: نئچه پیغمبر جهاندا شاه دوران اولدولار؟

نئچه دریا بیر بیرینه ده ییب عمان اولدولار؟

آدم نه گونده یاراندی؟ نه گونده گلدی یئره؟

ملک لر نئچه دسته دی؟ نئجه خلقان اولدولار؟

جواب: دؤرد پیغمبر جهاندا شاه دوران اولدولار/

ایکی دریا بیر بیرینه ده ییب عمان اولدولار.

آدم جمعه ده یاراندی، جمعه ده گلدی یئره/

ملائکه لر اوچ دسته دیر، اوچ جور خلقان اولدولار.

عاشیق دهقان در آخر می گوید: عاشیق های آذربایجان همواره در طول تاریخ حافظ فرهنگ دین اسلام و مروج اخلاق انسانی و مدافع ارزشهای ملی و وطنی خود بوده اند.

سیاوش جمال زاده،محسن منصوری، درگاهقلی عطارد و ... از شاعرانی بودند که اشعار خود را برای حاضران خواندند و عاشیق خدمت حاجی زاده مرندی هم به عنوان مهمان به اجرای یک آهنگ پرداخت.

قلیزاده علیار نام برگزیدگان سومین جشنواره نسلی از آفتاب را در موضوع موسیقی عاشیقی  اعلام می کند به ترتیب: عاشیق نباتعلی علیزاده، عاشیق عبد الله اشرفی و عاشیق اسمعلی لطفی. جماعت حاضر در محفل با کف زدنهای پر شور خود این سه هنرمند را تشویق کردند.

و عاشیق نباتعلی علیزاده با هم آوایی عاشیق علی کریمی قره آغاجی با آهنگ شاد « دستان» محفل را به پایان برد:

آلدین عقـلیمی سریمدن/

اولدوم ده لی، دیوانه قیز...

 

 

 


  
<      1   2   3   4   5   >>   >