شعر نئجه یاراندی؟ الله تعالی بوتون موجوداتی خلق ائدنده جانلیلار آراسیندا »انسان« آدلانان بیر وجود دا یاراتدی. بو انسانلارا کیم طرفیندن خلق اولوندوقلارینی، خالق قارشیسیندا نه ائدهجکلرینی، هانسی وظیفهنی یئرینه یئتیرمهلی اولدوقلارینی بیلدیرمک اوچون آدم (علیه السلامی) یارادیب، خلیفه اولاراق یئر اوزونه گؤندردی. آدم (ع) یاراداندا اؤزونه »اَحسن« دئین الله اونو بدنله روحون بیرلشمهسیندن وجوده گتیردی. بو وجود جسماً و روحاً هم گؤزللیکدن ذؤوق آلماغا، هم ده اضطرابدان عذاب چکمهیه قادر یارادیلدی. بو باخیمدان الله آدم اؤولادینا جسماً و روحاً بوتون گؤزللیکلری دویماق و اونلاردان ایستر روحانی، ایستر جسمانی ذؤوق و لذت آلماق قابلیتی وئردی.
حاج علمدار ماهر
بؤیوک یارادان بدن اوچون جوربهجور غیدا ماددهلری یاراتدیغی کیمی، روح اوچون ده مختلف غیدالار-ذؤوقلر یاراتدی. بو روحانی ذؤوقلردن بیر ده »شعر«دیر. شعرله بشر اؤولادینین روحونو اوخشاماق اوچون ائله اؤز آراسیندان بعضیلرینی سئچیب، الهام وئردی و شاعر ائتدی
شبههسیز، بو اللهین عدالت و رحمتیندن ایرهلی گلن بیر مسأله ایدی کی، انسانین روحانی ذؤوقونو تأمین ائتمک اوچون ائله اونون اؤزونه ده الهام وئرمیشدی. قرینهلر، عصرلر اؤتدوکجه دیگر علملرله یاناشی ادبیات آدلی بیر علم ده یاراندی. بو علم انکشاف ائتدیکجه شعر ده انکشاف تاپدی و داها گؤزل شکیلده فورمالاشماغا باشلادی. بئله لیکله، شعر فورما اعتباریایله داها رنگارنگ شکله دوشدو و موضوع اعتباریایله داها دا زنگینلشدی. ادبیات عالمینده فردوسی، رودکی، خاقانی، نظامی، سعدی، حافظ، نوایی کیمی بشر روحونا داها گؤزل ذؤوق وئرمهیی باجاران داهی شاعرلر یئتیشدی. بو بؤیوک اوستادلاردان بیری ده آذربایجان شعرینین پولاد تملی، تورک شاعرلرینین باباسی ساییلان محمد فضولیدیر.
(کتاب: منیم تانیدیغیم فضولی، حاج علمدار ماهر، باکی، 2009، نورلان نشریاتی، ص 7-8)
چاپ: منبع:هفته نامه « دنیز» - نؤمره 33، نشر تاریخی 19/3/92 - سایت دنیزنیوز www.Daniznews.ir
تانینمیش شاعر حاجی زکی اسلام
اکبر حمیدی علیار
زکی اسلام اوغلو یوسفاوف، 1939-نجو ایل آذربایجانین قدیم بؤلگهلریندن اولان گؤیچه ماحالیندا جیل کندینده، ضیالی عائیلهسینده آنادان اولموشدور. آتاسی اسلام معلم، اونون دوغولدوغوندان آز سونرا قاییتمایاجاغی ایکینجی دونیا محاربهسینه گئتدی. آتا حسرتی ایله یازیلان طالع اونون دوشونجه و حیاتیندا، سونرالارسا یارادیجیلیغیندا سیلینمز ایز بوراخدی. زکی اسلام 1957-نجی ایلده باسارکئچر رایونونون شیشقایا کندینده اورتا مکتبینی بیتیردی. 1973-نجو ایلده گنجه دولت پئداقوژی انستیتونو، 1979-نجو گنجه کند تصرفاتی انستیتونو بیتیردی. او اوزون مدت مختلف وظیفهلرده و رهبر ایشلرده چالیشمیشدیر. اونون گؤردویو ماراقلی و آلقیشا لایق ایشلردن بیری شورالار حکومتی زامانیندا، گیزلیجه اسلام تقویمینی چاپ ائدیب یاییملاماسی ایدی. او ایندیلیکده ده هر ایل 2000 نوسخه اسلام تقویمی، اؤز شخصی حسابینا چاپ ائدیر، پایلاییر. زکی اسلام 1988-نجی ایلدن باکی شهرینه کؤچموشدور. اونون نه تکجه مغنیلر و عاشیقلار طرفیندن بلکه دینخادملری طرفیندن ده عینی درجهده قارشیلانان شعرلری ، هله کتابلاری چاپ ائدیلمهمیشدن دیللر ازبری اولموشدور. زکی اسلامی سئودیرن عمده کیفیتلردن بیری اونون پوئزیاسینین معنویته بلهنمهسیدیر. اونو اسلام شاعر آدلاندیرساق بئله یانیلمامیشیق. دین اوزهرینده هله ساوئت قاداغاسی موجود اولدوغو ایللرده بئله یازمیشدیر:
من عاغلیم کسندن، گؤزوم گؤرندن
الله و محمد، علی دئمیشم
اونایکی اماما، حضرت عباسا
اوز توتوب خدایا "بلی" دئمیشم.
اونون "اسلام" تخلصونو ائشیدن هر بیر کیمسه طبیعی کی بو تخلصون اسلام دینی ایله باغلی اولدوغونو دوشونور، حتی اونون آتاسی اسلام کیشینی تانییانلار بیله بیرآنلیق آتاسینین اسلام اولدوغونو اونودورلار. او اسلام دونیاسینین بوتون مقدس شهرلرینه سفر ائدیب زیارتگاهلاری زیارت ائتمیش اصیل معنادا بیر مؤمن کیمی یاشاییر. اونون شعرلرینی اوخودوقدا بو شعاری اوزه چیخیر: آللها عبادت، وطنه محبت، آتا-آنایا حؤرمت!
او بیر انسانسئور، وطنپرور شاعردیر، تانری سئوگیسی باشدا اولماقلا بوتون سئوگیلر اونون شعرینده دالغالانیر. صمیمیلیک، سادهلیک و درین اینانج تفکرو زکی اسلامین بوتون اثرلرینی احاطه ائدیر.
حاجی زکی اسلامین بوگونه قدهر چوخلو کتابلاری ایشیق اوزو گؤروب او جملهدن:
"گؤیچه نین تونقالی سینه مده"، 1995
"الیم تانری اتهیینده" ،1995
"زیارتگاهلاریم منیم"،1996، باکو و 1997،ایران
"دونیا نورا بلهندی"،1998
"مکتوبلار-جاوابلار، یئنی شعرلر" ،2001
"سئچیلمیش اثرلر"، 2005
"قتل مرهب، فتح خیبر علیدی" و ...
کتابلاری حاقدا اؤنملی بو کی زکی اسلام – کتابلاریمدان، بیرینی ده اولسون، ساتمامیشام، هامیسینی الله یولوندا امام احسانی کیمی پایلامیشام- یازیر!
محمد (ص)
یئددی قات گؤیلرده حاق ملاکهلر
حیران قالدی کمالینا ، محمد.
آی خجالت چکدی، گونش باش اهیدی
بارک الله جمالینا، محمد.
سن نوردان یاراندین، دونیا گردشی
دوز وئریب قیمتین یارادان کیشی
آدمین گوناهی، نوحون سهو ایشی
باغیشلاندی هر حالینا، محمد.
نبیلر نبیسی، عالمین سرّی
گونو گون اورتادان قایتاران گئری
اللهین ساغ الی، معراجین شیری
جواب وئردی سؤالینا، محمد.
اؤزون یوخسان، ساییلیرسان مقدس
قوربان اوچون من حاضیرام، آپار کس
جان شیریندی، ائیلهمرم بیرجه سس
قبول اولسا آمالینا، محمد.
قدرتیندن قدرتینه یاراندیم
آلله- و محمد، علینی آندیم
بختیم دئدی، زکی اسلام، اویاندیم
شوکور اولسون جلالینا، محمد.
بیزیمکیدی
آ قاچقین، دیدرگین قارداشیم، باجیم
او چمن، او چیچک، گول بیزیمکیدی.
او داغلار، درهلر، یاشیل مئشهلر
او لوقمان بولاقلار، چؤل بیزیمکیدی.
دیواری نم، انسانی غم چورودر
بئله گئتسک بیزی بو درد اریدر
قیزیلقوش اووونو اوباشدان گودر
گودمهلیییک، گودک گل، بیزیمکیدی.
اورکدن بیر اولاق، کینسیز بیرلهشک
غیرته ال آتاق، دیدک-دیدیشک
آتا-بابا یوردوموزدا اهیلهشک
وئدی، اولوخانلی، ائل بیزیمکیدی.
بسدی دؤزوموموز، بسدی صبریمیز
یوخدو قبرستانلار، یوخدو قبریمیز
قاراباغ، زنگهزور، درهلزیمیز
گؤیچه بیزیمکیدی، گؤل بیزیمکیدی.
غربی آذربایجان، بورچالی هریان
منیم بابامیندی همده داغیستان
زکی اسلام، کیم ال چکر تورپاقدان
کولونگ بیزیمکیدی، بئل بیزیمکیدی.
قایناقلار:
زکی اسلام سئچیلمیش اثرلری، 2005، باکی
مکتوبلار-جاوابلار، یئنی شعرلر، 2001، باکی
شاعرله دانیشیق،2009، باکی (دانیشیق آپاران: ا.ح.علیار)
نصیحت
واقف محمداف – نخجوان
عمانا یول آلان گمی کیمییم،
بیر غریب نیسگیلی، غمی کیمییم.
گؤردون سویا حسرت زمی کیمییم،
یاغیش اول اوستومه یاغ، یاغا بیلسن.
تورپاغیم تالانیب، دردی قالیبدی،
از میدان تحریر تا میدان تقسیم
سرگذشت دیکتاتورها یکی است!
مصطفی قلیزاده علیار
ناآرامیهای شهرهای ترکیه، نهمین روز خود را پشت سر گذاشت و امروز چهارشنبه 15 خرداد 92 / 5 ژوئن 2013 سندیکاهای کارگری ترکیه هم به امواج معترضان بر ضد دولت رجب طیب اردوغان پیوستند. اردوغان در 7، 8 سال گذشته به هر شیوهای که شده بود و البته با اغوای دول غربی توانست ابتدا خود را به شکل یکی از رهبران جهان اسلام جا بیندازد، حتی فلسطینیها را فریفت و رودست زد به کشورهای اسلامی و حتی ایران و ... تا اینکه دستش رو شد که او را آمریکا و اسرائیل با سناریویی از پیش نوشته شده جلو انداختهاند تا به جای حسنی مبارک بدبخت و قذافی بخت برگشته و ... در کنار دولتهای قطر و سعودی مأموریتهای محوله را به انجام برساند و ژاندارم منطقه شود... اما او در دو سال گذشته با جسارت تمام و کمی ناشیانه خود را افشا و رسوا کرد مخصوصاً در اوج جریان بیداری اسلامی، که امت محمدی (ص) در میدان تحریر قاهره و در یمن و مراکش و لیبی با شعار الله اکبر پرچم رژیم جعلی صهیونیستی را آتش میزدند، جناب اردوغان به این ملل مسلمان پیشنهاد کرد که به جای حکومت اسلامی، خواستار حکومت لاییک باشند! ... و این اولین رسوایی او در جهان اسلام بود، ولی او از رو نرفت و رهبری گروههای تروریستی بر ضد ملت و نظام و دولت سوریه از سوی آمریکا و اسرائیل و انگلیس بر عهده او گذاشته شد و او هم با گستاخی این مأموریت را پیگیری کرد و دستش را به خون دهها هزار سوری بی گناه آلود... و امروز به برکت بیداری ملت غیرتمند ترکیه، میدان تقسیم استانبول به میدان تحریر دیگری در جهان اسلام تبدیل میشود و این دفعه نوبت این باباست... راستی سرنوشت خدمتگزاران آمریکا یکی است. اما تعجب اینجاست که این هیچ یک از خادمان آمریکا در نیم قرن اخیر از سرگذشت یکدیگر عبرت نگرفتند و نمی گیرند از شاه ایران ما بگیر تا حسنی مبارک و زین العابدین بن علی و عبدالله صالح و قذافی و اینک نوبت رجب طیب اردوغان است و بعدش جناب محمد مُرسی و ... فقط باید کمی صبر کرد. البته معترضان را صد در صد نمی توان نمی توان گفت که اهدافی مقدس و یا ملی دارند. این هم مسأله ای مهم است که نمی توان از نظر دور داشت. اما هر جه باشد، موضوعی است که دولت اردوغان زمینه ساز آن شده است.
منبع: دنیزنیوز www.daniznews.ir
انتخابات و رویکرد دولت بعدی
دکتر ابراهیم فتح الهی عضو هیأت علمی دانشگاه پیام نور تاریخچه سال ها بین مکاتب مختلف فکری بر سر تقدم و تاخر مادیت و معنویت بحث بود و این که اصالت از آن کدام است؟ کدام یک زیربناست و کدام یک روبنا؟ مارکسیسم و تفکرات ماتریالیستی اصالت را از آن اقتصاد می دانستند و برای اخلاق نقش روبنایی قائل بودند. برعکس طرفداران تفکر مذهبی اخلاق و دین را اصل می دانستند و اقتصاد را در مرتبه نازله قرار می دادند. طرفداران دیدگاه اول عدالت اجتماعی را در پرتو اقتصاد سالم می جستند و مذهبیون عدالت را به نظام اعتقادی وابسته می دانستند و معتقد بودند باید جهان بینی الهی را پذیرفت و به تبع آن عدالت را پذیرفت و برای ثواب آخرت آن را به کار بست. ضمانت اجرایی دیدگاه اول مبارزه علیه بی عدالتی اجتماعی از طریق تشکیل احزاب و گروه های سیاسی و راه انداختن سندیکاهای صنفی و کارگری و مبارزات انقلابی و قهر آمیز علیه حاکمان ستمگر بود. اما ضمانت اجرایی مذهبیون در رسیدن به عدالت اجتماعی عمدتا نصیحت اخلاقی و بیم دادن افراد از عذاب آخرت و دعوت به تبعیت از توصیه های بزرگان دین بود. دیدگاه مادی همواره طرفداران مذهب را متهم می کرد که صرف نصیحت و توصیه نمی تواند فقر و اختلاف طبقاتی را از بین ببرد و شاید در اکثر مواقع به توجیه ظلم ظالمان بیانجامد و فرهنگ صبر و سکوت را جایگزین مبارزه و قهر انقلابی کند. برخی نیز بر سر اصالت یا تقدم و تاخر مذهب و اقتصاد سال ها مباحث تئوریکی بی حاصل را ادامه می دادند. از طرفی نیز خاصیت فزون خواهی و فرصت طلبی و افراط نظام سرمایه داری روز به روز بیشتر می شد و سرنوشت ملت ها را تحت تاثیر قرار می داد. تفکرات مارکسیستی نیز با تبلیغ روی نقاط ضعف نظام سرمایه داری در پی سرنگون کردن حکومت های وابسته به نظام سرمایه داری جهانی و تشکیل بلوک شرق و اتحادیه کشورهای ضد سرمایه داری بود و با شعار حاکمیت طبقه کارگر نظام های سوسیالیستی وابسته به خود را تشکیل می داد. پیشرفت های تکنولوژیکی و رفاه اقتصادی به دست آمده در نظام های سرمایه داری جاذبه های خاص خودش را داشت و نظام های سوسیالیستی در میدان عمل توان رقابت با آن را نداشتند به ناچار به مسابقه تسلیحاتی روی آوردند و قطب بندی های فکری و سیاسی جای خود را به قطب بندی نظامی داد و پیمان های نظامی ناتو از یک سو و ورشو از سوی دیگر شکل گرفت. بیم از وقوع جنگ جهانی سوم، قدرت های بزرگ جهانی را وادار کرد که به نوعی به تعادل قوا و تقسیم منافع و هم سویی با یکدیگر در چپاول ملت های ضعیف تن دهند. استعمار نو شکل گرفت و حکومت های دست نشانده در کشورهای مختلف هر یک با وابستگی به یکی از بلوک شرق یا غرب به وجود آمد. حال و روز جهان چنین بود تا این که انقلاب اسلامی ایران به وقوع پیوست و با نفی شرق و غرب و با شعار استقلال، راه جدیدی را پیش پای ملت ها گشود. سران قدرت های جهانی کج دار و مریز با حکومت نوپای اسلامی مدارا می کردند و در پی شناسایی مواضع حکومت انقلابی ایران و آرمان های بنیانگذار آن بودند. آرام آرام توطئه ها شکل می گرفت و ایجاد تنش های قومیتی و تحریک نارضایتی اقوام توسط آمریکا سازمان دهی می شد تا این که لانه جاسوسی آمریکا تسخیر شد و رابطین داخلی آمریکا شناسایی شده و شبکه وسیع جاسوسی آمریکائی ها در ایران متلاشی گشت. حمله هلیکوپترهای آمریکایی نیز در صحرای طبس گرفتار طوفان شن شد و نقشه های کودتاهای مختلف ناکام ماند. شهریور سال 1359 رسید و عراق به نمایندگی از آمریکا و متحدین غربی اش جنگی 8 ساله را علیه ایران شروع کرد. شوروی هم از تقویت تسلیحاتی عراق دریغ نکرد. میگ های روسی و میراژهای فرانسوی به بمباران شهرهای ایران پرداختند. مردم ایران متحد و یک پارچه از مرزهای ایران و ایمان دفاع کردند و دشمن متجاوز را وادار به عقب نشینی کردند و جمهوری اسلامی به عنوان شکل جدیدی از حکومت مبتنی بر تفکر دینی، توانمندتر در عرصه سیاسی جهان ماندگار شد. هدف قدرت های بزرگ از انواع توطئه ها و تحمیل جنگ علیه ایران جلوگیری از نفوذ تفکر سیاسی اسلام در بین سایر ملت های اسلامی بود.پیام انقلاب اسلامی روشن بود. گسترش عدالت اجتماعی، آگاهی بخشی به ملت ها، حاکمیت ارزش های دینی، صلح جهانی و آزادی ملت های تحت ستم جزء آرمان های اصلی انقلاب اسلامی بود. لازمه ی گرایش سایر ملت ها به سوی این شعارها ساختن جامعه ای نمونه مبتنی بر تفکر دینی بود. لذا ملت ایران تمام همت و توان خود را باید صرف ساختن کشور می کرد و با گسترش عدالت اجتماعی و ایجاد رفاه اقتصادی، اختلاف طبقاتی را که ناشی از روابط غلط دوران ستمشاهی بود از بین می برد. جهاد سازندگی تجربه موفقی بود که در نخستین سال های انقلاب شکل گرفت و جمعیت شهری برای سازندگی روستاها به میان طبقات محروم جامعه رفتند. آن مجاهدت ها و تلاش ها برای سازندگی کشور بعدها گرفتار بوروکراسی اداری شد و به وزارتخانه جهاد سازندگی تبدیل شد و در نهایت با ادغام در وزارت کشاورزی پرونده اش مختومه شد. خسارت های ناشی از جنگ و بازسازی مناطق جنگی بودجه فراوانی از کشور را به خود اختصاص داد. سرعت و شتاب زدگی در سازندگی و عدم برنامه ریزی کلان برای توسعه پایدار کشور سبب ظهور طبقه جدیدی از تکنوکرات ها و صاحبان سرمایه شد و بر زرق و برق شهرها افزوده شد. برج سازی ها شروع شد و روستاها از نیروی کار و تولید خالی گشت. نقد حال هر یک از دولت های بعد از انقلاب یک وجه از کار را وجهه همت خود قرار دادند. دولت زمان جنگ، اداره کرد کشور در شرایط بحرانی و جنگی را سرلوحه امور خود قرار داد. دولت بعد از زمان جنگ با شعار سازندگی و رونق بخشی به اقتصاد و دولت بعدی نیز با شعار توسعه سیاسی به میدان آمدند و در نهایت شعار عدالت اجتماعی و رسیدگی به اقشار محروم در دولت نهم و دهم مطرح شد. غافل از این که همه این ها لازم و ملزوم یکدیگرند و پرداختن به یکی و غفلت از دیگری موجب توسعه ی نامتوازن می شود. چنانچه پرداختن بیش از حد به بحث سازندگی و توسعه اقتصادی منجر به اختلاف طبقاتی شد و افراط در مقوله توسعه سیاسی موجب بحران های اجتماعی و تنش های سیاسی شد و شعار توجه به طبقات محروم بدون توجه به زیرساخت ها موجب گسترش افکار پوپولیستی و ظاهرگرایی شده و توزیع مستقیم پول، تورم را تشدید کرد و عدم تدبیر اقتصادی بحران ارزی را به دنبال آورد. در شرایط کنونی چه باید کرد؟ راه برون رفت از معضلات موجود چیست؟ به نظر نگارنده مفهوم توسعه، امری همه جانبه است و فقط با نگرشی فراگیر می توان به آن دست یافت. بنابراین حفظ روحیه انقلابی، سازندگی و پیشرفت اقتصادی، توسعه سیاسی و آگاهی طبقاتی،عدالت اجتماعی و رفاه اقتصادی چهار عنصری است که باید به موازات هم پیش بروند. دولت های بعدی اگر می خواهند موفق شوند بایدتدبیری بیاندیشند که توسعه و سازندگی و پیشرفت منجر به اختلاف طبقاتی نشود و طبقه جدیدی از مرفهین بی درد به وجود نیاید و در مقابل شعار عدالت گستری موجب ظاهرگرایی و از دست رفتن سرمایه های ملی نشود و سرمایه گذاری کلان و زیرساخت های کشور مورد غفلت قرار نگیرد. علاوه بر آن جدایی از نظام بین الملل و بی توجهی به اقتصاد جهانی و به صورت ایزوله زندگی کردن و ایزوله نگه داشتن کشور از مسائل بین المللی راه حل موفقی نخواهد بود. همه ی این ها به یک پلان اساسی نیاز دارد که مبتنی بر یک چشم انداز واقعی باشد تا برنامه های زمان بندی شده از آن ناشی شوند. انقلاب اسلامی باید تمدن نمونه و جامعه فاضله ای باشد که مشتاقان سایر ملت ها برای آشنایی با آن به جای مطالعات تئوریک درباره ی آن در خیابان های ایران اسلامی قدم بزنند و هر آن چه را می بینند تبلور تمدن اسلامی بدانند. امام علی (سلام الله علیه) در باب شرایط زمامداران موفق می فرماید: «إنّ احقّ النّاس بهذا الأمر أقواهم علیه و أعلمهم بأمر الله فیه»؛ "شایسته ترین فرد برای زمامداری و مدیریت جامعه کسی است که علاوه بر توانمندی و کارآمدی لازم، علم و آگاهی کافی نسبت به فرمان خدا در امور داشته باشد ." منبع: دنیزنیوز www.daniznews.ir |