ملامحمد فضولی از شکسپیر برتر است

مصطفی قلیزاده علیار

چنگ در پیمانهاى کسانى در آرید که چشم وفا از ایشان دارید . [نهج البلاغه]

صفحه نخست

پیام رسان

پست الکترونیک

اوقات شرعی

لوگوی وبلاگ

دسته بندی موضوعی یادداشتها

شعر ، دنیز ، آذربایجان ، ارومیه ، علیار ، قلیزاده ، مصطفی ، غربی ، امام ، ترکی ، علی ، ترکی ، شاعر ، دنیزنیوز ، حوزه ، هنری ، حسین ، اسلامی ، حمیدی ، غزل ، محمد ، حاج ، ایران ، فارسی ، باکو ، قرآن ، کتاب ، نشریه ، اسلام ، تبریز ، طنز ، کتاب ، عاشیق ، شهریار ، اکبر ، انقلاب ، مصطفی قلیزاده علیار ، نخجوان ، شهید ، سایت ، سید ، باکو ، اهل بیت ، ابراهیم ، سفر ، دریاچه ، فخری ، ادبیات ، تصویر ، خمینی ، دفاع ، رضا ، پیغمبر ، جمعه ، اسرائیل ، مقدس ، نامه ، مهدی ، حوزه هنری ، حمید ، صادق ، فاطمه ، پیامبر ، بهرام ، اکبر ، اهر ، فاطمه زهرا ، نارداران ، مقاله ، عاشورا ، عکس ، زهرا ، ترکیه ، کربلا ، همایش ، واقف ، ترکیه ، بسیج ، بیت ، جمهوری ، اهل ، انتظار ، امام علی ، ادبی ، در ، عراق ، صابر ، شهر ، شامی ، خامنه ای ، خدا ، دوستی ، زن ، سعید ، اسدی ، آیت الله ، امام حسین ، هنرمندان ، ورزقان ، هفته ، مردم ، موسیقی ، نقد ، قم ، محمود ، کانون ، امام خمینی ، جنبش ، جشنواره ، خاطرات ، حافظ ، حجاب ، حسنی ، حسن ، تاریخ ، سال ، رستمی ، شیخ ، عکس ، فرهنگی ، فرهنگ ، فضولی ، عید ، عشق ، سیاسی ، رمضان ، زبان ، سلیمانپور ، شاعران ، سوریه ، ترجمه ، تهران ، به ، حاج علی اکرام ، ایرانی ، آمریکا ، وبلاگ ، واحدی ، نویسنده ، مدح ، محفل ، مجلس ، مجتبی ، میرزا ، مرثیه ، مصر ، آمریکا ، آراز ، احمد ، استاندار ، اکرام ، حیدر ، تبریزی ، پیامبر اسلام ، سلبی ناز ، روز ، زندگی ، زینب ، رضوانی ، دو ، داستان ، صراف ، عظیم ، علی یف ، علیزاده ، علمیه ، علمدار ، فتح الهی ، فرانسه ، فلسطین ، فیلم ، شاهرخ ، شجاع ، دو هفته نامه ، دیدار ، رسول ، رجبی ، زلزله ، پیام ، بهمن ، حزب ، جواد ، ادب ، اردوغان ، آذربایجان غربی ، آثار ، مطبوعات ، مشهد ، مهدی موعود ، محمداف ، کانون ، نویسندگان ، هفته نامه ، هنر ، وطن ، ولی ، یاد ، هادی ، نوروزی ، نماز ، قیام ، کرکوک ، محسن ، مثنوی ، ماه ، مایل ، ملی ، آذری ، آزادی ، ارشاد ، از ، اسماعیل زاده ، انگلیس ، اورمیه ، اکرام ، جاوید ، حدیث ، حسینی ، حضرت ، بهرامپور ، بعثت ، روزنامه ، رهبری ، سعدی ، رباعی ، رزم آرای ، دینی ، دانشگاه ، شب ، غدیر ، غفاری ، علامه ، عرب ، عرفان ، فارس ، فرزند ، صمداف ، صادقپور ، صدر ، طلعت ، طلاب ، خوی ، دوزال ، رهبر ، بزرگ ، بیداری ، تبلیغات ، حمایت ، حماسه ، حاجی زاده ، جعفری ، توهین ، امین ، انتخابات ، انجمن ، امام زمان ، الله ، استاد ، اخلاق ، آیت الله خامنه ای ، آران ، آغدام ، آقازاده ، منظومه ، مسلمان ، مراغه ای ، مسئولان ، موعود ، موسی ، ماهر ، محمدی ، هریس ، یادداشتهای ، وفات ، یحیی ، یک ، کردستان ، کربلا ، نوروز ، نمایندگان ، وحید ، مایل اوغلو ، گرمان ، مولانا ، میلاد ، نباتی ، مسجد ، مرگ ، مرسی ، مسئول ، معلم ، آغری ، آذربایجانی ، اسلامگرایان ، اسماعیل ، ارمنستان ، ارمنی ، ارزشها ، اشغال ، باکو 10 ،

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :244
بازدید دیروز :330
کل بازدید :2946355
تعداد کل یاداشته ها : 881
103/9/2
4:10 ص

مشخصات مدیروبلاگ

قلیزاده علیار[263]

خبر مایه

بایگانی وبلاگ

مهر 89[6] آبان 89[10] آذر 89[3] دی 89[3] بهمن 89[6] اسفند 89[14] فروردین 90[4] اردیبهشت 90[13] خرداد 90[26] تیر 90[26] مرداد 90[11] شهریور 90[14] مهر 90[17] آبان 90[27] آذر 90[27] دی 90[21] بهمن 90[20] اسفند 90[27] فروردین 91[23] اردیبهشت 91[28] خرداد 91[41] تیر 91[42] مرداد 91[30] شهریور 91[35] مهر 91[31] آبان 91[16] آذر 91[21] دی 91[29] بهمن 91[23] اسفند 91[11] فروردین 92[4] اردیبهشت 92[13] خرداد 92[10] تیر 92[7] مرداد 92[6] شهریور 92[15] مهر 92[12] آبان 92[9] آذر 92[8] دی 92[15] بهمن 92[6] اسفند 92[14] فروردین 93[10] اردیبهشت 93[9] خرداد 93[5] تیر 93[7] مرداد 93[14] شهریور 93[12] مهر 93[8] آبان 93[9] آذر 93[5] دی 93[8] بهمن 93[5] اسفند 93[8] فروردین 94[3] اردیبهشت 94[4] خرداد 94[1] تیر 94[3] مرداد 94[1] شهریور 94[3] بهمن 94[1] اردیبهشت 95[1] تیر 95[1] شهریور 95[3] آبان 95[1] آذر 95[1] اسفند 95[3] بهمن 95[1] فروردین 96[1] مهر 96[2] اردیبهشت 96[1] دی 96[4] اسفند 96[1] بهمن 96[1] خرداد 97[1] مرداد 97[5] شهریور 97[1] مهر 97[2] آبان 97[4] آذر 97[1] دی 97[1] فروردین 98[1] بهمن 97[1]

پیوندهای روزانه

http://pahlavani.persianblog.ir/ [8] افسون زمانه [5] پایگاه خبری استان آذر بایجان غربی [232] قنبر حاجی وند [88] اکبر حمیدی علیار [88] آرشیو پیوند روزانه [5]

لوگوی دوستان

پیوند دوستان

سرچشمه ادب و عرفان : وب ویژه تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید شقایقهای کالپوش بچه مرشد! سکوت ابدی هم نفس ►▌ استان قدس ▌ ◄ نغمه ی عاشقی جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی سرچشمه همه فضـایـل مهــدی(ع) است ساده دل ماییم ونوای بینوایی.....بسم الله اگرحریف مایی ....افسون زمانه طراوت باران تنهایی......!!!!!! جـــیرفـــت زیـبا سارا احمدی بیصدا ترازسکوت... .: شهر عشق :. پیامنمای جامع شهر صبح ماتاآخرایستاده ایم سایت روستای چشام (Chesham.ir) وبلاگ گروهیِ تَیسیر منطقه آزاد محمدمبین احسانی نیا رازهای موفقیت زندگی مرام و معرفت یامهدی Dark Future امام خمینی(ره)وجوان امروز عشق ارواحنا فداک یا زینب سیاه مشق های میم.صاد مهاجر مردود دهکده کوچک ما گروه اینترنتی جرقه داتکو بسیج دانشجویی دانشکده علوم و فنون قرآن تهران هفته نامه جوانان خسروشهر آتیه سازان اهواز بیخیال همه حتی زندگیم عمو همه چی دان پـنـجـره صل الله علی الباکین علی الحسین تینا شهید آوینی Chamran University Accounting Association پدر خاک فقط خدا از یک انسان ع ش ق:علاقه شدید قلبی تبریک می گوییم شما به ساحل رسیدید!!!!! گاهنامه زیست جوک و خنده دهاتی دکتر علی حاجی ستوده قلب خـــــــــــــــــــــــــــاکی کشکول sindrela شیدائی تنها عاشقانه سیب آریایی نیروی هوایی دلتا ( آشنایی با جنگنده های روز دنیا ) به یاد تو آخوند مالخر و تمام طرفدارانش در سیستم حکومتی فروشگاه من قاضی مالخر یا قاضی طمع کار کدامیک ؟؟؟؟ پایگاه خبری،قرآنی، فرهنگی آذربایجان غربی عاشقانه زنگ تفریح

عناوین یادداشتهای وبلاگ

ملامحمد فضولی از شکسپیر برتر است معتبرترین نسخه متن حیدربابای شهریار مظفر خداوندگار در جمع شاعران آموزگار - نکوداشت، گؤروش 14 تا چه حد می توان به تاریخ منقول اعتماد کرد؟ یادداشت عناوین یادداشتها[881]

ملامحمد فضولی از شکسپیر برتر است

قلیزاده علیار

مصطفی قلیزاده علیار در گفت‌وگو با ایبنا :

فضولی از شکسپیر سَرتر است

مصطفی قلیزاده علیار، پژوهشگر و مولف در حوزه تاریخ و عرفان و موسس «محفل فضولی‌خوانی» در ارومیه، گفت: حکیم ملامحمد فضولی، از منظر دانش و عرفان و ادبیات در زبان ترکی، همسنگ بزرگانی مانند نظامی، مولانا، سعدی و حافظ در زبان فارسی است و به لحاظ آثار و هنر، از امثال شکسپیر فراتر است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در آذربایجان‌غربی، مصطفی قلیزاده علیار متولد 1340، تحصیلکرده حوزه و دانشگاه، شاعر، نویسنده، پژوهشگر تاریخ، دین و فرهنگ، روزنامه‌نگار و مولف بیش از 30 عنوان کتاب، ده‌ها مقاله پژوهشی - علمی در حوزه ادبیات فارسی، ترکی و عربی، با سابقه مدیریت فرهنگی، تدریس در حوزه و دانشگاه، فعالیت فرهنگی و آموزشی در داخل و خارج، برنده جایزه بین‌المللی شهریار از دانشگاه تبریز (1396)، چهره فعال برگزیده فرهنگی انقلاب اسلامی در سال 1397 و مسئول واحد آفرینش‌های ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی است.

قلیزاده علیار از کسانی است که در چند سال اخیر برای اولین بار «محفل فضولی‌خوانی» را در نهاد رسمی حوزه هنری آذربایجان‌غربی در ارومیه تاسیس کرد. رویکرد جامعه ادبی آذربایجان به خوانش اشعار و آثار شاعر عارف و متفکر بزرگ اسلامی قرن دهم هجری حکیم ملا محمد فضولی بغدادی را افزایش داد. چند مقاله پژوهشی در موضوع ملامحمد فضولی تالیف و در نشریات علمی و عمومی منتشر کرده است. به‌تازگی هم مقاله تحقیقی و مستند این نویسنده در مجله تخصصی «عرشه شعر» ویژه شعر و هنر شیعی انتشار یافته که در موضوع شعر آیینی ترکی است و یکی از محورهای مهم این مقاله، بررسی مراثی و مدایح فضولی در رثا و ثنای اهل بیت (ع) است.

در این راستا گفت‌وگویی با مصطفی قلیزاده علیار، با موسس «محفل فضولی‌خوانی» در ارومیه ترتیب داده‌ایم، که از نظر مخاطبان می‌گذرد.

ضرورت فضولی‌خوانی و فضولی پژوهی در عصر ما چیست؟

با توجه به اینکه حکیم ملامحمد فضولی بغدادی شاعر و اندیشمند سه زبانه فارسی، ترکی و عربی قرن دهم هجری است و در هر یک از این سه زبان آثار فاخر ادبی، عرفانی، حدیثی، تاریخی و اجتماعی تالیف کرده، برخی از این آثار به لحاظ متن و زبان مخصوصا آثار ترکی عرفانی‌اش امروز نیازمند شرح و تفسیر است تا بهتر برای نسل امروز تفهیم و تبیین شود. فضولی از منظر دانش و عرفان و ادبیات در زبان ترکی همسنگ بزرگانی مانند نظامی، مولانا، سعدی و حافظ در زبان فارسی است در عین حال که او خود از شاعران بزرگ فارسی سرا به شمار می‌رود. بعضی، این شاعر اندیشمند شیعی را با شاعران مشهور غربی مثل شکسپیر مقایسه کرده‌اند که اشتباه محض است زیرا فضولی به لحاظ آثار و هنرش مراتب از امثال شکسپیر فراتر است.

امتیاز منظومه لیلی و مجنون فضولی نسبت به منظومه‌های مشابه چیست؟

منظومه ترکی «لیلی و مجنون» فضولی، گرچه تحت تاثیر لیلی و مجنون حکیم نظامی گنجوی سروده شده، اما از شاهکارهای بی‌بدیل زبان ترکی محسوب می‌شود و از خیلی جهات نسبت به منظومه نظامی و دیگر منظومه‌های مشابه فارسی، برتری و تفاوت دارد و دارای ابتکارات جالبی است. مثلا منظومه «لیلی و مجنون» نظامی مثنوی بلند چند هزار بیتی در وزن عروضی «مفعولُ مفاعلن فعولن» (بحر هزج مسدس) است، لیلی و مجنون ترکی فضولی مثنوی هم به همان شیوه و وزن است با این تفاوت که لیلی و مجنون فضولی «مثنوی – غزل» است یعنی فضولی در لابه‌لای مثنوی و به اقتضای حوادث داستان، گاه غزلی مناسب می‌آورد که هم وزنش متفاوت با وزن منظومه است و هم حال و هوای داستان را تغییر می‌دهد و جذاب‌تر می‌کند. فضولی حدود 25 غزل عاشقانه با اوزان متفاوت در کل مثنوی لیلی و مجنون می‌آورد و درواقع مبتکر شیوه‌ای جدید است و مقلد صرف نظامی نیست.

نظرتان در باره کتاب‌هایی که استادان ادبیات در شرح و تفسیر اشعار فضولی نوشته‌اند، چیست؟

از فضولی بیش از 300 غزل دل‌انگیز ترکی با مایه‌های عرفانی، عاشقانه، اجتماعی و فلسفی، باقی مانده که برای عموم اهل ادب جای شرح و تفسیر دارد. در دوره معاصر و طی سه دهه اخیر سه شرح متفاوت با دیدگاه‌های مختلف ازسوی ادبای برجسته نوشته شده، اولی شرح استاد عسگر شاهی اردبیلی، دومی شرح مرحوم استاد حاج علمدار ماهر باکویی و سومی شرح آقای دکتر محمدحسین سعیدعصر از شعرا و ادبای برجسته ارومیه‌ای تحت عنوان «داغ جنون» است. فرق شرح «سعید عصر» با آن دو شرح قبلی در دوزبانه بودن آن است؛ «سعید عصر» در کتاب «داغ جنون» غزل‌های فضولی را ابتدا به زبانی ترکی شرح و معنی می‌کند، سپس همان متن را به زبان فارسی ترجمه می‌کند. در واقع شرح دکتر سعید عصر اُرموی بر غزل‌های ترکی حکیم فضولی را هم ترک‌زبانان و هم فارسی‌زبانان می‌توانند بخوانند.

سبب و ضرورت تاسیس محفل فضولی‌خوانی چه بود؟

بنده در حوزه هنری آذربایجان‌غربی در ارومیه پس از رایزنی با رییس جوان و خوش فکر حوزه احد هوشمند قره‌باغ، از مهرماه 96 محفلی تحت عنوان «محفل فضولی خوانی» تاسیس و راه‌اندازی کردم که هر دو هفته یک بار با حضور شعرا و علاقمندان برپا می‌شود، و آخرین جلسه را روز 13 اسفند 99 به شکل محدود برگزار کردیم. خوانش صحیح و قرائت درست اشعار عرفانی و عمیق ترکی فضولی که به انواع آرایه‌های ادبی، بدیعی، ایهام، حقیقت، مجاز و استعاره‌ها آراسته شده و زبان ادبی پانصد سال پیش است، برای خود یک امر ضروری است و تا شعر درست قرائت نشود معنی واقعی و منظور شاعر به دست نمی‌آید، لذا در اکثر موارد نیازمند شرح و توضیح است مثل اشعار حافظ. در این محفل ابتدا شعری از فضولی توسط بنده یا دیگر اعضا خوانش و قرائت می‌شود و دیگر اعضای محفل بازخوانی می‌کنند و سپس درباره تعبیرات و واژه‌ها و معنی ابیات صحبت می‌کنیم. استادان بنام ادبیات در ارومیه هم گاه در جلسات محفل فضولی‌خوانی حضور یافته به طرح مطالب و شرح برخی اشعار فارسی و ترکی فضولی می‌پردازند ازجمله آقایان استاد غلامرضا دانش‌فروز، سعید سلیمانپور، بهرام اسدی، و از خارج از استان هم مهمانان فضولی پژوه و فضولی‌خوان مثل دکتر رسول اسماعیل‌زاده دوزال از تهران، اکبر حمیدی علیار از کرج و شاهرخ نخعی از تبریز داشته‌ایم. در ابتدای شروع محفل چند نفر محدود بودیم اما به تدریج به بیش از 20 نفر رسیدند از جوانترین عضو محفل که نوجوان مستعد 11 ساله به نام سهند برزگر تا افراد پیشکسوت بود.

وضع چاپ و نشر آثار فضولی در ایران چگونه است؟

سوال خوبی است. اصلا علت دیگری که برپایی محافل علمی و پژوهشی فضولی‌خوانی با حضور اساتید فضولی‌پژوه بی‌غرض و دانشمند و آشنا با زیر و بم زبان ترکی را ضروری کرده، بروز برخی خیانت‌ها و سوءاستفاده از بزرگان ادب ترکی و آذری توسط برخی افراد بی‌صلاحیت است. ببینید! از دهه‌ها قبل در ایران، برخی افراد غیرفرهنگی و بیگانه از ادبیات، با اغراض خاص سیاسی و نیمه سیاسی، قومی و نژادی و با هدف جعل هویت جدید، جعل زبان و ادبیات جدید، از آثار شاعران و نویسندگان بزرگ ترک زبان کلاسیک از جمله ملامحمد فضولی، استفاده ابزاری می‌کرده‌اند با این توضیح که مطابق اغراض زبانسازی جدید خودشان، اشعار ترکی فضولی و دیگر بزرگان مثل صراف تبریزی، راجی تبریزی، نباتی، ملاپناه واقف، و ... را تغییر می‌دهند و تحریف آمیز منتشر می‌کنند و چنان معاصرسازی می‌کنند که انگار فضولی پانصد سال پیش، شاعر امروز بوده و با لهجه ادبی امروز باکو شعر سروده است.

هچنین در نگارش واژه‌های فارسی و عربی موجود در آثار فضولی و دیگر بزرگان را تخریب می‌کنند مثلا: واژه قرآن را «قوران»، واژه معلم را «موعللیم»، واژه «اسلام» را «ایسلام»؛ شکر را «شوکر» یا «شوکور»؛ و ... به بهانه هماهنگی اصوات در زبان و دیگر قواعد غیرعلمی، اشعار گذشتگان را تخریب و زبان و ادبیات مکتوب ترکی را محو می‌کنند. این جماعت البته به زبان و ادبیات گذشته ترکی و آذربایجانی هیچ اعتقادی ندارند اصلا آذربایجان را قبول نمی‌کنند حتی نام تاریخی آذربایجان را بنا به اعتقاد عوامانه خود تحریف می‌کنند و آن را «آزربایجان» می‌نویسند. متاسفانه به علت نبود متصدی رسمی و مرکز علمی زبان ترکی در ایران، چاپ و نشر تخریبی و تحریف آمیز آثار فضولی و دیگر بزرگان هنوز هم در تهران و تبریز و ... ادامه دارد. در این آشفته بازار تحریف و تخریب، وجود محفل فضولی‌خوانی و گسترش آن و آشناسازی شعرا و ادبا با متون مکتوب میراث فضولی بسیار ضروری است.

بهترین چاپ دیوان ترکی فضولی از نظر شما کدام است؟

چاپ‌های قدیم در ترکیه، چاپ مرحوم حاج مایل در باکو، چاپ مرحوم میر صالح حسینی و چاپ اخیر آقای بهرام اسدی در ارومیه در مقایسه با دیگران بسیار مورد اعتماد و اطمینان است و با نسخه‌های خطی موجود هم همسان است.

گزارشگر
فاطمه صمدزاده

دوشنبه 18 اسفند 1399 8 Mar 2021

کد مطلب : 303761

http://www.ibna.ir/fa/longint/303761/%D9%81%D8%B6%D9%88%D9%84%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D9%BE%DB%8C%D8%B1-%D8%B3-%D8%B1%D8%AA%D8%B1

100/1/11::: 12:42 ع

اولین دیدگاه را شما بگذارید

مصطفی ، شاعر ، علیار ، قلیزاده ، حکیم ، بزرگ ، سه ، از ، ملامحمدفضولی ، زبانه_برتر ، شکسپیر ،

معتبرترین نسخه متن حیدربابای شهریار