سفارش تبلیغ
صبا ویژن
[پیمان] دوستی را نگه دار، گرچه دیگری آن را نگه ندارد . [امام علی علیه السلام]
لوگوی وبلاگ
 

دسته بندی موضوعی یادداشتها
 
شعر ، دنیز ، آذربایجان ، ارومیه ، علیار ، قلیزاده ، مصطفی ، غربی ، امام ، ترکی ، علی ، ترکی ، شاعر ، دنیزنیوز ، حوزه ، هنری ، حسین ، اسلامی ، حمیدی ، غزل ، محمد ، حاج ، ایران ، فارسی ، باکو ، قرآن ، کتاب ، نشریه ، اسلام ، تبریز ، طنز ، کتاب ، عاشیق ، شهریار ، اکبر ، انقلاب ، مصطفی قلیزاده علیار ، نخجوان ، شهید ، سایت ، سید ، باکو ، اهل بیت ، ابراهیم ، سفر ، دریاچه ، فخری ، ادبیات ، تصویر ، خمینی ، دفاع ، رضا ، پیغمبر ، جمعه ، اسرائیل ، مقدس ، نامه ، مهدی ، حوزه هنری ، حمید ، صادق ، فاطمه ، پیامبر ، بهرام ، اکبر ، اهر ، فاطمه زهرا ، نارداران ، مقاله ، عاشورا ، عکس ، زهرا ، ترکیه ، کربلا ، همایش ، واقف ، ترکیه ، بسیج ، بیت ، جمهوری ، اهل ، انتظار ، امام علی ، ادبی ، در ، عراق ، صابر ، شهر ، شامی ، خامنه ای ، خدا ، دوستی ، زن ، سعید ، اسدی ، آیت الله ، امام حسین ، هنرمندان ، ورزقان ، هفته ، مردم ، موسیقی ، نقد ، قم ، محمود ، کانون ، امام خمینی ، جنبش ، جشنواره ، خاطرات ، حافظ ، حجاب ، حسنی ، حسن ، تاریخ ، سال ، رستمی ، شیخ ، عکس ، فرهنگی ، فرهنگ ، فضولی ، عید ، عشق ، سیاسی ، رمضان ، زبان ، سلیمانپور ، شاعران ، سوریه ، ترجمه ، تهران ، به ، حاج علی اکرام ، ایرانی ، آمریکا ، وبلاگ ، واحدی ، نویسنده ، مدح ، محفل ، مجلس ، مجتبی ، میرزا ، مرثیه ، مصر ، آمریکا ، آراز ، احمد ، استاندار ، اکرام ، حیدر ، تبریزی ، پیامبر اسلام ، سلبی ناز ، روز ، زندگی ، زینب ، رضوانی ، دو ، داستان ، صراف ، عظیم ، علی یف ، علیزاده ، علمیه ، علمدار ، فتح الهی ، فرانسه ، فلسطین ، فیلم ، شاهرخ ، شجاع ، دو هفته نامه ، دیدار ، رسول ، رجبی ، زلزله ، پیام ، بهمن ، حزب ، جواد ، ادب ، اردوغان ، آذربایجان غربی ، آثار ، مطبوعات ، مشهد ، مهدی موعود ، محمداف ، کانون ، نویسندگان ، هفته نامه ، هنر ، وطن ، ولی ، یاد ، هادی ، نوروزی ، نماز ، قیام ، کرکوک ، محسن ، مثنوی ، ماه ، مایل ، ملی ، آذری ، آزادی ، ارشاد ، از ، اسماعیل زاده ، انگلیس ، اورمیه ، اکرام ، جاوید ، حدیث ، حسینی ، حضرت ، بهرامپور ، بعثت ، روزنامه ، رهبری ، سعدی ، رباعی ، رزم آرای ، دینی ، دانشگاه ، شب ، غدیر ، غفاری ، علامه ، عرب ، عرفان ، فارس ، فرزند ، صمداف ، صادقپور ، صدر ، طلعت ، طلاب ، خوی ، دوزال ، رهبر ، بزرگ ، بیداری ، تبلیغات ، حمایت ، حماسه ، حاجی زاده ، جعفری ، توهین ، امین ، انتخابات ، انجمن ، امام زمان ، الله ، استاد ، اخلاق ، آیت الله خامنه ای ، آران ، آغدام ، آقازاده ، منظومه ، مسلمان ، مراغه ای ، مسئولان ، موعود ، موسی ، ماهر ، محمدی ، هریس ، یادداشتهای ، وفات ، یحیی ، یک ، کردستان ، کربلا ، نوروز ، نمایندگان ، وحید ، مایل اوغلو ، گرمان ، مولانا ، میلاد ، نباتی ، مسجد ، مرگ ، مرسی ، مسئول ، معلم ، آغری ، آذربایجانی ، اسلامگرایان ، اسماعیل ، ارمنستان ، ارمنی ، ارزشها ، اشغال ، باکو 10 ،

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :1224
بازدید دیروز :1160
کل بازدید :2877051
تعداد کل یاداشته ها : 881
103/2/7
4:45 ع
مشخصات مدیروبلاگ
 
قلیزاده علیار[263]

خبر مایه
پیوند دوستان
 
سرچشمه ادب و عرفان : وب ویژه تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید شقایقهای کالپوش بچه مرشد! سکوت ابدی هم نفس ►▌ استان قدس ▌ ◄ نغمه ی عاشقی جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی سرچشمه همه فضـایـل مهــدی(ع) است ساده دل ماییم ونوای بینوایی.....بسم الله اگرحریف مایی ....افسون زمانه طراوت باران تنهایی......!!!!!! جـــیرفـــت زیـبا سارا احمدی بیصدا ترازسکوت... .: شهر عشق :. پیامنمای جامع شهر صبح ماتاآخرایستاده ایم سایت روستای چشام (Chesham.ir) وبلاگ گروهیِ تَیسیر منطقه آزاد محمدمبین احسانی نیا رازهای موفقیت زندگی مرام و معرفت یامهدی Dark Future امام خمینی(ره)وجوان امروز عشق ارواحنا فداک یا زینب سیاه مشق های میم.صاد مهاجر مردود دهکده کوچک ما گروه اینترنتی جرقه داتکو بسیج دانشجویی دانشکده علوم و فنون قرآن تهران هفته نامه جوانان خسروشهر آتیه سازان اهواز بیخیال همه حتی زندگیم عمو همه چی دان پـنـجـره صل الله علی الباکین علی الحسین تینا شهید آوینی Chamran University Accounting Association پدر خاک فقط خدا از یک انسان ع ش ق:علاقه شدید قلبی تبریک می گوییم شما به ساحل رسیدید!!!!! گاهنامه زیست جوک و خنده دهاتی دکتر علی حاجی ستوده قلب خـــــــــــــــــــــــــــاکی کشکول sindrela شیدائی تنها عاشقانه سیب آریایی نیروی هوایی دلتا ( آشنایی با جنگنده های روز دنیا ) به یاد تو آخوند مالخر و تمام طرفدارانش در سیستم حکومتی فروشگاه من قاضی مالخر یا قاضی طمع کار کدامیک ؟؟؟؟ پایگاه خبری،قرآنی، فرهنگی آذربایجان غربی عاشقانه زنگ تفریح

غزل

حمید واحدی

نگاه کرده ام از روزن شکیبایی

تمام عمر به راهت، چه وقت می آیی؟

به جاده ها چه غریبانه چشم دوخته ام

ز پشت پنجره های غریب تنهایی

تمام پنجره ها بی تو مات مانده بیا

بیا که با تو شود کوچه ها تماشایی

بگو که سمت نگاهت کدام آفاق است

تو، ای که سمت نگاه تمام دل هایی

کجاست زورق چشمت که لنگر اندازد

کنار ساحل این چشم های دریایی

نیامدی و ز اندوه غربتت خون شد

دل تمامی آلاله های صحرایی

به لحظه لحظه این روزهای یلدایی

دلم گواهی آن می دهد که می آیی.


  

نوروز پیروز

نوشته دکتر ابراهیم فتح الهی

 

درک نبض زمان و ثبت وتدوین آن یکی از شاهکارهای هوش انسانی است . پی بردن به اسرار هستی و نظم دقیق آفرینش و کشف سناریوی عالَم فقط از عقل آدمی برمی آید . گردش منظم زمین به دور خورشید و رفت و ‌آمد منظم شب و روز یکی از آیات الهی در آئینه خلقت است . درک این همه زیبایی و نظم جز باهوش و خرد و معرفت میسّر نیست . دستیابی به این معرفت برتر ، پیوند آدمی را با نظام هستی به دنبال دارد .

سرگشتگی و گم شدن و عدم درک واقعی از نظام آفرینش بیراهه خطرناکی است که گرفتاری در آن به نابودی حتمی انسان منجر می شود . اینکه ملّتی درک هوشمندانه ای از نظام آفرینش داشته و تقویم زمانی خود را بانظام طبیعت هماهنگ کند نشانه هوش سرشار است . اوّل فروردین در گردش کره زمین به دور خود تنها روزی است که روز و شب آن کاملاً باهم برابر بوده و هریک 12 ساعت کامل هستند که سعدی شیراز به نیکویی آنرا وصف کرده است :

بامدادی که تفاوت نکند لیل ونهار       

خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار

آری اول فروردین اعتدالی ترین نقطه درگردش کره زمین است . نوروز ایرانی با الهام گرفتن از اعتدال طبیعت پدید آمده است . و رویکرد اعتدالی در تقویم زمانی ایرانیان نشان از باور دیرینة آنها به عدالت گرایی و مهربانی و مهرورزی دارد و این مفاهیم همگی ریشه در دینداری همیشگی ایرانیان دارد . تاریخ بشر به یاد ندارد که ایرانیان با هویتی غیر دینی زیسته باشند. دینداری آمیزه جان مردمان ایران بوده است لذا هنگامیکه پیامبر آخر الزمان ظهور می کند ایرانیان جزء اولین ملّت هایی هستند که شیفتة پیام او می شوند چرا که پیام اسلام نیز پیام عدالت و مهرورزی است و این بافطرت پاک ایرانیان پیوندی دیرینه و عمیق دارد .

سلمان فارسی، آن آزاده مرد یکتاپرست ، سمبلی از شعور و حقیقت جویی و روح جستجوگر ایرانی است که برای رسیدن به حقیقت سرزمین ها را زیر پا می گذارد و آنچنان در نزد منادی وحدت و عدالت مقرب می شود که نشان (سلمان منا اهل البیت )  را از زبان پیامبر اکرم (ص) دریافت می کند . اسلام نیز که وارد ایران می شود آداب و رسوم حق طلبانه و عدالت جویانه و مهرورزانه ایرانیان را ارج می نهد، نوروز را پاس می دارد ، زشتیها و پیرایه ها و خرافات را از آن می زداید و نمادهای عزّت و گذشت و پاکی و پاکیزگی و وحدت و همدلی و همزیستی و نوع دوستی و صله رحم و دید و بازدیدها و تکاندن جان از غبار ایام را ارج می نهد . بدینسان نوروز و پاسداشت مراسم آن جزء آداب اسلامی ما ایرانیان می شود . و سفره هفت سین مزیّن به قرآن می شود و مراسم حلول سال نو با دعا در پیشگاه قرآن آغاز می شود و تفأل به دیوان حافظ، که خودش لسان الغیب است و دیوانش ترجمان قرآن، جزء آداب سفره هفت سین می گردد.

این آئین های زیبا الهام گرفته از زیبایی طبیعت در نوزایی دوباره و تحول شگفت انگیز آن هستند. فرزندان این آب و خاک از هر قوم و نژاد و آئین و مذهبی که باشند چون رنگین کمانی در آسمان عشق و وحدت می درخشند و آئین های نوروز همبستگی ملی اقوام گوناگون را در جغرافیایی به نام ایران تضمین می کنند و همه کسانی را که بر خاک ایران زاده شده و بر شانه های آن بزرگ می شوند،‌گرد شمع وحدت خود جمع می کنند.

همه اینها دلایلی هستند که چنین آیین هایی را دوست داشتنی و یه یاد ماندنی و فرهنگ آفرین می کند.

نوروز طراوت دوباره طبیعت و زنده شدن دوباره جانهاست. طراوت طبیعت نوید بخش زندگی و پیام آور این حقیقت بزرگ است که زندگی امری پایدار و ابدی است. سکون و سکوت در خلقت الهی راه ندارد و خلاقیت حق تعالی پایان ناپذیر است.

پویایی اصلی ترین عنصر در استمرار نظام آفرینش است. جوهر نظام هستی ، با تحول و نو شدن آمیخته است و به تعبیر مولوی:

هر نفس نو می شود دنیا و ما       

بی خبر از نو شدن اندر بقا

بقای نظام عالم در نوزایی است. هیچ چیز تکرار گذشته نیست. طراوت و زیبایی جهان محصول تحول و دگرگونی آن است. بعد از فصل برگ ریزان و سرمای زمستان همواره بهار دل انگیز فرا می رسد؛ جان ها را نوازش می دهد و دل های مرده را بیدار و هم نوایی با طبیعت را به انسان گوشزد می کند.

راستی چه رازی است در جهان هستی؟ چه تکاپو و چه تحول شگرفی است؟ نو شدن و طراوت و تازگی طبیعت چه پیامی دارد؟ رنسانس یا نوزایی طبیعت بیانگر چه حقیقتی است؟ انسان در این نظام کیست؟ و در دفتر کردگار چگونه باید معرفت بیندوزد؟ چه نیکو سروده است استاد سخن، سعدی شیراز:

برگ درختان سبز در نظر هوشیار      

هر ورقش دفتری است معرفت کردگار

آیا می توان شاعری را یافت که بهاریه ای نسروده باشد. مگر نه این است که شاعری از جنس شعور است؛ و همواره شور و مستی عشق است که روح شاعر را به هیجان می آورد. پس هر که عاشق است پیوندی با رمز و رازهای هستی دارد و بهار اوج این زیبایی هاست. باید همدم بهار، سرود عشق را بر زبان جاری ساخت:

عاشق شو ورنه روزی، کار جهان سرآید   

ناخوانده درس مقصود در کارگاه هستی

خداوند حقایق را در پهنه طبیعت به نیکویی نمایانده است. طبیعت آینه تمام نمای خلاقیت حضرت حق است و بهار زیباترین تابلوی آفرینش که روح آدمی را به آرامش ،‌توازن، اعتدال و عشق ورزی فرا می خواند و چه هوشیارانه ایرانیان روز اعتدال طبیعت را به عنوان سرآغاز سال جدید انتخاب کرده اند و آن را نوروز نامیده اند.

نوروز از دیرباز همزاد ایرانیان بوده و همواره گرامی داشته شده است. تحول دوباره طبیعت و نو شدن آن نوید بخش بیداری دل هاست و گواهی آشکار بر رستاخیز نهایی جهان است.

این بهار نو ز بعد برگ ریز           

هست برهان بر وجود رستخیز

پیامبر گرامی فرموده است: اذا رایتم الربیع فاکثروا ذکر النشور ( با دیدن بهار، زیاد رستاخیز را یاد کنید.)

آری آفرینش در تحول است و در سیر تکاملی خود به ابدیتی پایدار حرکت می کند . رستاخیز طبیعت هر سال دل های خفته را به بیداری فرا می خواند و آدمی را از انجماد جان و رکورد اندیشه باز می دارد.

طبیعت ساکت و خاموش با نسیمی که از کوی عشق می وزد دوباره به هیجان می آید و آدمی را به تماشای عظمت و زیبایی های قلم صانع فرا می خواند. برای رازگشایی از اسرار هستی باید با صنع خدا هم آواز و هم داستان شد. محرمیتی لازم است و سنخیتی باید به وجود آید تا فهم جان حاصل شود و گرنه در تماشا گه راز، نمی توان بهره ای جست.

مدعی خواست که آید به تماشاگه راز      

دست غیب آمد و بر سینه نامحرم زد

هم سویی با طبیعت،‌هم آوایی با نوای پرندگان ،‌همدلی و دلدادگی با اسرار پر رمز و راز آفرینش ،‌انسان را از تعلق به مادیت و اسارت تن نجات می دهد و آهنگ پرواز او را به ماورا؛ آنجا که حقیقت حق را می توان به نظاره نشست،‌سوق می دهد.

این است فلسفه بهار و نوروز ؛ روزی نو برای نو شدن،‌گسستن از تعلقات مادی، شکستن قفس های مادیت ،‌از قالب تکرار بیرون آمدن،‌به آهنگ واحد هستی رقصیدن، عشق را دیدن و مقهور عشق بودن و با عشق شعله ور شدن!

عشق قهار است و من مقهور عشق   

چون قمر روشن شدم از نور عشق

 

منبع: دو هفته نامه دنیز، شماره 11، مورخ 22/12/ 90

 

 


  

اونودولماز بیر خاطیره

یازان: کریم گول اندام

       هرکیمین حیاتیندا هردن راستلاشدیغی بیرنفردن آجیلی – شیرینلی خاطیره لر اولا بیلر.حیاتیمین ان آغیر گونلرین یاشادیغیم ایللرده بیرمعجیزه کیمی الیمدن توتوب، انسانلیق و کیشیلیک نامینه یاردیم الینی مندن کسمه ین بیر کیشیدن سؤز آچیرام! اولسون کی اونون ابدیته قووشموش روحو بو صداقتلی ایفاده دن راضی قالمیش اولسون!

     1364-نجو ایل (1985) میلادی تاریخی ایله برابر باکیدا اولان فارس دیلی مکتبینه تدریس ائتمک ایچون مراجعت ائتمیشدیم. دیل، ادبیات ودانیشیق جهتدن قات - قات اوستونلویومه باخمایاراق تدریس ایمکانی منه وئریلمه دی!غوربت آجیلاریندان دوغولموش حسلریم، عائیله معیشتی نین چتینلییی، آنامین، باجیمین حسرتلی اؤلومو اورییمی سیخدیغی بیر حالدا مکتبین قاپیسیندان چیخیردیم کی، بیرجوان اوغلانین سسی منی گئری دؤندردی:

- باغیشلایین سیز فارس دیلی معلیمیسیز؟مثبت جواب آلدیقدا سؤزونه بئله دوام ائله دی: نارداران کندینده درس وئرمه یه حاضیر سینیزمی؟ راضیلیغیمی گؤره رک، کیمسه یه تلفون آچیب اوغلونا فارس دیلی معلیمی تاپدیغیندان سؤز آچدی! سونرا منه اوز توتوب دئدی: معلیم صاباحدان نارداران کندینده علی اکرام کیشی نین ائوینده اوغلو حسینه درس دئیه جکسیز، هم ده نیگران اولمایین اوکیشی سیزی راضی سالاجاق!

    علی اکرامین ائوینی تاپدیقدا 40 یاشینا یاخین بیر خوش گؤرکملی و ایلک گؤروشوندن دیندار نظره گلن بیر کیشی ایله قارشیلاشدیم. بیرتک اوغلو حسین له ده تانیش اولدوم. اوگون معین مناسیبته گؤره قوربان کسیلمیشدی. بیر ساعات یاریم درسه مشغول اولوب اوغلانین یاخشی قاوراماق قابیلیتیندن خوشلاندیغیمی بیلدیردیم والیمدن گلنی یاپاجاغیما سؤز وئردیم. قارشیلیقلی بیر حؤرمت – احترام یارانماقدا ایدی. آخشام کنددن دؤندوکده، قوربان اتیندن بیرپای دا منه دوشموشدو! آمما اقتصادی سیخینتیلیغیما باخمایاراق نه من ، نه ده علی اکرام کیشی درسه گؤره زحمتیانادان بیرسؤز آچمادیق! هرهفته آراسی ایکی گون او کیشی نین ائوینده اوغلو حسینله درس کئچیردیک. گئدن باشی من اؤزوم گئدیب، قاییدان باش، علی اکرام یا دوستلاری، قوهوملاری و کیمسه اولمادیقدا ایسه تاکسی توتوب خرجینی اؤده مکله منی ائویمه یولاسالیردیلار! آخشام آذان چاغلاری علی اکرام ائوین دامینا چیخیب، اوجا سسله آذان وئریب ! سونوندا شیرین تورک لهجه سیله (مرگ بر آمریکا، مرگ بر شوروی، مرگ بر اسرائیل ) شعارلاری ایله دامدان آشاغی ائنیردی!! منی دریندن حیرتلندیرن ایکی شئی ایدی: علی اکرام کیشیده اولان جسارت! بیر ده 1985 ده شوروینین قدرتلی زامانلاریندا یاریمچیلیق دموکراسینین ایزلری! علی اکرام کیشی منیم کیم اولدوغومو، هانسی سیاسی باغلیلیغیمی، ندن یوردومدان- یووامدان دیدرگین دوشدویومو یاخشی بیلیردی! من ده آرزیلاییردیم کاش اونون کیمی عقیده صاحیبلری، ریاکارلیقدان اوزاق ، صمیمی- صداقتلی جانفشان، اسلاما، قرآنا، انسانیته، عزتلی، حؤرمته لاییق مسلمانلار، هرکیمین عقیده سینه گئنیش چرچیوه ده باخیب، سهولرین متانتله خاطیرلادان کیشیلر بیزیم مملکتده ده بول اولایدی! او دا منه دئیردی معلیم واللاه گؤرورم سن ده اوز توتدوغون یولدا صداقتلی سن، آمما کاش سنین تایین حکومتین مرکزی کومیته سینده بیر نئچه نفر اولایدی! آ کیشی بورادا رشوت وئریب حزبه گیریرلر، نه قویوب نه آختاریرسان؟! منجه سونرالار بیز بیری- بیری نین سؤزلرینه اینانیب وتصدیقله دیک!!

او سونرالار اؤز ائوینده اون بئش نفره قدر فارس دیلی اؤیره نن یاشلی کیشیلردن عبارت شاگیرد توپلامیشدی. بو هم منه آرتیق گلیر ومعاش حاصیل ائدیردی، هم ده علی اکرمین تشبوثو ایله فارس دیلی اوخونوردو. بوگل- گئت، بو دوستلوق 2 ایلدن آرتیق دوام ائتدی وحسین کیشی کیفایت قدر اوخویوب اؤیرندی.

      او ایللردن خیلی زامان اؤتسه ده من وعائیلم نارداران کندی اهالیسی نین قوناق پرورلیگین، قارداشلیق احوال روحیه سین وکیشی صفتلی اولدوقلارینی عموما وعلی اکرام کیمی جسارتلی، عقیده لی وتمیز بیرکیشینی خصوصا اونوتماییب دائیما یاخشیلیقلا یادا سالیریق.

     سیاسی عقیده سی وموقعیندن آسیلی اولمایاراق عقیده آزادلیغی نین ، دینی نین، دیلی نین، وطنی نین، مللتی نین اوغروندا سارسیلماز دویوش آپاران، هئچ بیر قدرتدن چکینمه ین هر انسان هاردا بو مقدس آمالی یورودورسه، تقدیره لاییق دیر!

     ایستر – ایسته مز هر دیری انسان سهوه یول وئرر، ان اؤنملی بودورکی، سهولریمیزدن عبرت آلیب، دوزه لیش وئریب ایرلی گئتمک قابلییتینه مالک اولاق!

     آرتیق بیر ایلدیر کی حاج علی اکرام کیشی آللهین رحمتینه قووشوب، دوزدور کی، او عقیده سی اوغروندا سیاسی محبوس دا اولوب، آمما اونودمایاق او زنداندان یازدیغی مکتوبلاردا نئجه آزاد دیندارلیغی یولوندا تبلیغات آپاردیغیندان، زندان اهالیسینی اسلاما تشویق وترغیب ائتدیگیندن، زنداندا اوچ وعده رژیمده (دایت)اولدوغو اوچون مخصوص یئمکلردن قیدالاندیغیندان و دادگاها گئدنده تزه آیاققابی، تزه کاستیوم (کت و شالوار) ایسته دیگیندن سؤز آچمیشدی! بو اوزاماندی کی، بعضی اؤلکه لرده محبوسی دمپایی و پیژاما ایله آپاریرلار! البته دموکراسی بوتون اؤلکه لرده اولدوغوکیمی نیسبی دیر .!! آللاه اوکیشیه رحمت ائله سین.

منبع: دو هفته نامه دنیز، شماره 11- دوشنبه 22 اسفند 1390- اورمیه


90/12/26::: 1:12 ع
نظر()
  

گناه دل ما

احد افخمی نیا -ارومیه

ذوالجناح است که در کرب و بلا مانده هنوز

بی سوار از غزل عشق جدا مانده هنوز

و هنوز آب سر افکنده آن دستانیست

که زدریای کرامات به جا مانده هنوز

باده جرم و گناه دل ما و افسوس

کودکی در عطش آب بقا مانده هنوز

کودکی خسته که با حنجره ای پر تب و تاب

تشنه در معرض باران بلا مانده هنوز

این سر نیزه شده آینه نور خداست

یا که خورشید زمین سربه هوا مانده هنوز

کاروان، قافله سالار کمی آهسته

کودکیهای من از قافله جا مانده هنوز

کودکیهای دلم تشنه و تنها و حزین

در بیابان عطشناک رها مانده هنوز

خطبه شیرزنی بین صف دشمن و من

غیرتم دستخوش ثانیه ها مانده هنوز

یا حسین بن علی ای غزل سرخ خدا

شعر من تا که کند درک تو را، مانده هنوز


  

داهی شاعریمیز سید عظیم شیروانی

حاجی سید عظیم شیروانی 1251هـ.(1835م.) ده شاماخیدا شهرینده روحانی عائله سینده آنادان اولموشدور. سید عظیم کیچیک یاش لاریندا ایکن شاماخی نین تانینمیش، معتبر شخص لرین دن اولان آتاسی سید محمد وفات ائتمیشدیر. سید عظیم آنا باباسی ملا حسینین حمایه سی آلتیندا یاشامیش دیر. ملا حسین داغیستاندا یاقسای کندینده روحانی لیک ائدیردی. باباسین دان عرب و فارس دیل لرینی اؤیرنن سید عظیم تخمینن 10 ایل سونرا شاماخییا قایی دیر و بورادا مدرس هده اوخویوب اورتا روحانی تحصیلینی تاماملاییر. 1856-جی ایلده عالی روحانی تحصیلی آلماق هوسی 21 یاشلی گنج سید عظیمی عراقا آپاریر و نجف و کربلا و بغدادا نئچه ایل درس اوخویور، سونرا ایسه سوریانین شام شهرینه، اوردان فلسطین و بیت المقدسه و مصرین قاهره شهرینه سفرلر ائدین و بو معنوی سیر و سفرینده مدینه و مکه یه ده مشرف اولور و چوخلو عرفانی – دینی شعر لر ده دئییر. بیر مدت ده استانبولدا اولور. بئله لیک له شاعر اسلام دونیاسی و یئنی اؤلکه لری گؤرور و یاخیندان تانیش اولور. سید عظیم دینی علم لری ایله برابر دونیوی علم لره ده بؤیوک ماراق گؤستریر و اؤیره نیر. شاماخییا قاییتدیق دان سونرا 1869-جو ایلده اورادا یئنی اصول اوزره مکتب آچاراق عؤمرونون آخیرینا قدر بورادا معلم لیک ائدیر. کؤهنه مکتب لردن فرق لی اولاراق او، بو مکتبده اوشاق لارا دینی علم لرله یاناشی، آذربایجان و فارس دیل لرینی تعلیم ائدیر، تاریخ، جغرافیا، حساب و سایر فن لردن ابتدائی معلومات دا وئریردی. تصادفی دئییل کی، آذربایجانین گؤرکملی طنز شاعری میرزا علی اکبر صابر، و بیر سیرا باشقا ضیالی لار، یازیچی لار و عالم لر محض اونون مکتبینده اوخوموشلار.
زنگین ادبی یارادیجیلیغا مالک اولان حاجی سید عظیم شیروانی نین بدیعی ارثی بیری آذربایجانجا، دیگری ایسه فارسجا ایکی بؤیوک کلیات دان عبارتدیر.

شاعرین اثرلری ایچری سینده مختلف شرق منبع لریندن ائتدیگی ترجمه لر، سعدی، حافظ و فضولی شعرلرینه یازدیغی نظیره لر ده واردیر. لاکین بونلار شاعرین زنگین بدیعی ارثی ایچری سینده آز یئر توتور. سید عظیم شیروانی یارادیجی لیغی نین چوخ حیصه سی لیریک ژانردا یازیلمیش اوریژینال اثرلردن عبارت دیر کی، بونلارین دا چوخو غزل لردیر. شاعرین غزل لرینده حیات سئوگی سی، نیک بین احوال-روحیه سی، دینی اعتقادات و عرفانی حس لر خصوصی یئر توتور. اونون عاشیقانه غزل لری داها چوخدور. مؤلفین شعره حرارت و جان وئرن درین لیریکاسینی محض غزل لرینده  گؤرمک اولور.

من اویله بیلردیم کی منه یار اولاجاقسان / عالمده منه یار وفادار اولاجاقسان

من اویله خیال ائتمیشیدیم ای گول رعنا / سربسته اولان غملره غمخوار اولاجاقسان....

خلقین ایمانینی گر مکر ایله شیطان آپاریر

او پری چهره ندن دیر کی پس ایمان آپاریر

ای کمان قاشلی منی یاره له دی غمزن اوخی

تئللرین باس یاراما قویما منی قان آپاریر...

سید عظیم شیروانی یارادیجی لیغی نین ایکینجی مرحله سی اونون معاریفچی و تنقیدی- ساتیریک شعرلریله باشلاییر کی، آرتیق بو زامان دان اعتباراً اونون یارادیجیلیغیندا رئالیزم اوستونلوک تشکیل ائدیر. اونون رئالیست شعر یارادیجی لیغی ساحه سینه کئچمه سینده حسن بیگ زردابی نشر ائتدیگی »اکینچی« غزئتی نین مهم رولو اولموشدور. چونکی، محض »اکینچی«نین تأثیریله شاعر گونون بیر چوخ اجتماعی مسئله لری ایله ماراق لانیر و یارادیجیلیغیندا یئنی مؤوضولارا کئچیر، معاصر حیاتین طلب لرینه اویغون شعرلر یازیر، آذربایجانین ایلک مطبوع اورگانیندا نشر ائتدیریر. معاریفچی شاعر اوچون »اکینچی« خلقه مراجعت یئری ایدی. او، ملتی غفلت و جهالت یوخوسون دان اویانماغا چاغیریر، حسن بیگ زردابی نین خیرخواه، معاریفچی تشبث لرینی آلقیشلاییر، اونو بیلیک لی بیر معلم و خیرخواه بیر انسان کیمی قیمتلن دیریردی. سید، »اکینچی« ده چاپ ائتدیردیگی شعرلریله معاصرلرینی بو غزئتی اوخوماغا، اونا کؤمک ائتمه یه چاغیریردی:

بس »اکینچی« جلالیمیزدی بیزیم / ناصح خوش مقالیمیزدی بیزیم.
سعی ائدک، ای گروه نیک صفات/ ائتمه سین تا بیزیم »اکینچی« وفات.

شاعرین اثرلری ایچری سینده اؤیود، تمثیل و منظوم حکایه لر واردیر کی، بونلارین دا معین بیر حیصه سی اؤز ادعالاری اعتباریله اونون معاریفچی شعرلری ایله بیرلشیر. دوغروچولوق، مردلیک، دوستلوق، یولداش لیقدا متانت، چالیشقان لیق، ازیلن لره کؤمک، انسان لارلا یاخشی رفتار و سایر گؤزل و نجیب صفت لرین تربیه لندیریلمه سی همین اؤیودلرین اساس مضمونونو تشکیل ائدیر.

ایها الناس کیمیادیر علم/ مظهر ذات کبریادیر علم

سید عظیم شیروانی نین اجتماعی ماهیت داشییان ساتیرالاری اونون عمومی یارادیجیلیغیندا مستثنی مؤوقعی توتور. اونو اؤز دؤورونون بؤیوک رئالیست شاعری کیمی تانیدان »یئردکی لرین گؤیه شکایت ائتمه لری«، »دلی شیطان«، “مکر زنان”، »بلخ قاضی سی و خراط«، »علمسیز عالیم«، »عالیم اوغول ایله عوام آتا« و سایر ساتیرالاری دیر. دئملی یم کی، سید عظیمین شعرینده دیل چوخ ساده اولماقلا برابر، بدیعی تصویر لری نهایت گوجلو و تأثیر ائدیجی دیر. او شعرلر و غزل لرینده قرآندان؛ عرفانی دوشونجه لردن، تمثیل لر و آتالار سؤزلریندن اولدوقجا بهره له نیر و سؤزونو زنگین لشدریر.

 آلدیم اله پیمانه توکلت علی الله / اولدوم یئنه رندانه توکلت علی الله

محض بو سببه گؤره دیر کی، اونون شعرینی بوتون خلق اوخویور، صابر و شهریار کیمی داهی لر اونون سؤزوندن الهام آلیرلار. او دینی شعرلری ده اؤز نوعونده مثیل سیز و تأثیر ائدیجی دیر:

هر کس کی حسین تک اولماز عاشیق / ذوق الم و بلانی بیلمز

نوش ائیله مه ین می بلانی / کیفیت کربلانی بیلمز

اؤز زنگین یارادیجی لیغی ایله آذربایجان ادبیات تاریخینه قیزیل صحیفه لر علاوه ائدن سید عظیم شیروانی 1304 هـ. ق رمضان آیی نین 21- جی گونو (1267ش.1888م) شاماخیدا علم و معارف دشمن لری واسطه سیله ضربتله نیب، 53 یاشیندا وفات ائتمیشدیر. آشاغیداکی غزل سیدین فضولی یه یازدیغی نظیره و عرفانی شعرلریندن بیری دیر:

 قد تجلی من شعاع الکاس انوارالبها

تلک فضل الله بل یهدی لنوره من یشا

مشرق ساغردن ائتدی آفتاب می طلوع

مغرب میناده وئردی عالمه نورو بها

مئی ظهورو اولدو ساغردن عیان عالملره

کور اولما چشمیمنه وئر دور ساغردن جلا

غلغل مینا صدای حقی ائیلر آشکار

دعوت حقدیر بو گون آفاقی توتموش بو صدا

جان و دل صبح ازلدن طالیب دلدار ایکن

شکر کیم تاپدی گؤزوم دیدار ساغردن ضیا

جام مئی آیینه اسرار حقدیر ای کؤنول

ایسته سن اسرار حقی جم ایله اول آشنا

یوخدو بیر رمز آشنا بو عصر بد فرجامده

ائیلمه اسرار حقی چوخدا "سید" برملا

(منبع: دو هفته نامه «دنیز»، شماره 6 مورخ 23/ 9/90 ارومیه)

 


  
<      1   2   3   4   5   >>   >