کتابی خطی درفضایل علی (ع)
یکی دو سال پیش در زادگاهم روستای «علیار» ( علی یار) مهمان دوست ارجمندم «بهرام رجبی» بودم. او یک روستایی روستانشین و کشاورز کتابخوان و کتاب دوست و کمی هم اهل ذوق و شعر و هنر است.... وقت خدا حافظی ما که رسید، این دوست ما آقا بهرام و همسر و فرزندانش ماشین ما را پر کردند از هدایای لبنیاتی طبیعی بسیار تمیز و لذیذ مثل شیر و ماست و کشک و پنیر و سرشیر و ... که در شهر آنها حکم کیمیا دارد. این سوغاتی ها البته حاصل زحمات همسر با سلیقه و مهربان آقا بهرام بود. شرمنده شدیم از آن همه لطف و مرحمت آقا بهرام و خانواده مکرم ایشان. اما آقای رجبی هدیه دیگری هم به من داد که مخصوص خودم بود و آن کتابی کهنه با جلدی چرمی بزرگ بود که به من داد و گفت: حاج آقا، این کتاب بیشتر به کار خود شما می آید... نگاه کردم دیدم یک کتاب خطی است با خطی خوانا و زیبا به دو رنگ سیاه و قرمز. تشکر ویژه کردم از آقا بهرام، به خاطر آداب دانی این میزبان روستایی با معرفت و هوشمند و سخاوتمند و موقع شناس و مهمان شناس.
باز آمدیم و کتاب را با احتیاط ویژه ورق زدم. اسمش « شعشعه ذوالفقار در بیان غزوات حیدر کرار» است. البته مؤلف در پایان کتاب آن را « شعشعه الانوار من غزوات امیر المؤمنین حیدر کرار» نام می برد. نام مؤلف « محمد شفیع الحسینی» فرزند است «بهاءالدین محمد». ظاهرا کاتب هم خودش است. کتاب به زبان فارسی بلیغ است و بیشتر به کار اهل مدیحه گویی و منبر و نقل تاریخ در بیان فضایل امیر مؤمنان علی (ع) می آید. مؤلف هم ادیب و نویسنده است و هم شاعری خوش ذوق که درلابلای مطالب از اشعار خودش هم می آورد. البته از اشعار فارسی و عربی دیگر شاعران هم گاهی ابیاتی را به تناسب چاشنی مطلب می کند و متن کتاب را جذابتر می سازد. اطلاعات تاریخی مؤلف هم خوب است. مطالب کتاب دارای تلمیحاتی زیبا از آیات قرآن و احادیث نبوی و کلمات ائمه اطهار (ع) در ستایش شاه مردان علی (ع). اغلب متن آیات کتاب وحی را خیلی بجا و بموقع به کار می برد. در نقل فضایل امام علی (ع) استناد به منابع روایات و احادیث مثل آثار شیخ صدوق و کلینی و مفید هم از دیگر ویژگی های کتاب است. در صفحه 7 در باره تحریر کتاب می نویسد: « در این بین از مُلهَم غیبی و هاتف بلاریبی ندایی بگوش جان رسید و صورت این مطلب در آینه خیال جلوه گر گردید، این فقیر کتابی مشتنل بر غزوات و معجزات و صفات خجسته سمات حضرت امیر کل مؤمنین فی یوم الغدیر برشته تحریر و سمت تقریر کشد...». کتابت کتاب را در روز هیجدهم ربیع الاول 1248 به پایان برده بدون ذکر نام مکان یا شهر و محل تألیف: « قد فرغت من تسوید هذا الکتاب الشعشعه الانوار من غزوات امیر المؤمنین حیدر کرار بعون ملک الجبار فی تاریخ 18 شهر ربیع الاول سنه 1248».
گفتنی است کتاب مزبور دارای 170 ورق به ابعاد 30 در 19 سانتی متر است و جز برگ اول و آخر همه برگها دو رویه (پشت و رو) نوشته شده و هر صفحه این کتاب خطی 17 سطر مرتب و هنرمندانه دارد در ابعاد 19 در11 سانتی متر. احتمالاً از این کتاب نسخه یا نسخی دیگر در جایی باشد یا نباشد. امید که در آینده ای نه چندان دور این کتاب به زیور طبع آراسته گردد و به بازار انتشار آید.
فعلاً همین قدر را در معرفی این کتاب خطی خوش خط و زیبا و خواندنی، از این بنده شرمنده قبول فرمایید به عنوان هدیه عید غدیر. عید غدیر بر همه شما مبارک.یا علی!
مصطفی قلیزاده علیار
اگر امام صادق (ع) نبود ...؟!
امروز سالروز شهادت امام جعفر صادق – علیه السلام – است. سخن گفتن از شخصیت والای آن حضرت در حد من و امثال من نیست. راستی اگر امام صادق (ع) نبود، به نظر شما (آگاهان به تاریخ و علوم بشری) چه می شد؟ یا چه خلائی در تاریخ علم و دانش بشری پیدا می شد؟ البته دانش الهی و شرعی وتبیین حقایق معنوی جای خودش. اما اگر از زاویه ی دانش بشری بنگریم، به نظر می رسد هیچ دانشمندی به اندازه حضرت امام صادق (ع) در پیشرفت و توسعه دانش بشری نقشی مؤثر و سازنده و نیرومند نداشته است؛ همچنین در بیان علوم و معارف دینی و تبیین و تفسیر اسرار قرآن آثار آن حضرت منحصر به فرد است. این نقش از دو بُعد قابل مشاهده است: 1 - تربیت دانشمندانی سرشناس در رشته های مختلف دانش ( علوم طبیعی، طبی، فلسفی، عرفانی، و ...) 2 – احادیث و کلمات ایشان در موضوعات بیشمار دانش و بیان حقایق و معارف اسلامی و تاریخی. اصلاً بیش از هشتاد درصد معارف اسلامی مانده و موجود که به دست مسلمانان رسیده، از امام صادق (ع) است.
حالا می خواهم این سؤال حسرت آور را مطرح کنم که اگر امام صادق (ع) مثلاً چهل سال تمام فرصت می یافت که فقط فعالیت علمی و بیان معارف کند، چه می شد؟ به نظر شما، آیا تاریخ پیشرفتهای علمی سیری شتابنده تر و در عین حال سازنده تر از این نمی یافت؟ آیا کسی تاکنون نقش اساسی امام صادق (ع) و شاگردانش را در پی ریزی تمدن اسلامی و پایه گذاری علوم انسانی و تجربی را مورد بررسی و شناسایی قرار داده است؟