بیرینیجی اربعین حاقدا
اکبر حمیدی علیار
کربلا اولاییندان سونرا، اهل بیتین بیرینجی دؤنه اولاراق، هاچان کربلایا قاییدیشلاری بارهده و 61-نجی قمری ایل صفر آیینین 20 سینده حضرت امام حسینین (ع) و باشقا شهیدلرین مزارینی زیارت ائدیب- ائتمهملرینه گؤره تاریخچیلر و اؤزللیکله ده مقتل یازانلار آراسیندا، عصرلر بویو چوخلو مباحثهلر و دارتیشمالار گئدیب. چوخلارینین فکرینجه 40 گونده کربلادان دمشقه گئدیب قاییتماق، او دا بیر بؤلوک اسیر قادینلار و اوشاقلارلا، جغرافیایی یوللاری و مسافهنی نظره آلاراق، اولاسی بیر ایش دئییل؛ آنجاق بیر سیرا تاریخی خبرلرین، بوتون قایناقلاردا عینی اولدوغونو نظره آلدیقدا، اسیرلرین محض همن صفر آیینین 20 سینده کربلادا حاضر اولماقلارینی نتیجه چیخارماق چوخ دا چتین اولماییر. مرحوم آیتاله عندلیب همدانی (1378-1278 ش.) اؤز دیهرلی اثری "ثارالله" کتابیندا مختلف تاریخی کتابلار، قایناقلار و خبرلری توتوشدوروب، بیلیمسل، علمی و عقلی بحثلرله اهل بیتین بیرینجی اربعینده کربلایا قاییتمالارینی، فاکتلارلا ثبوت ائدیر. بو آراشدیرمانین قیسا سونوجو بئلهدیر:
اسیرلر عاشورادان ایکی گون سونرا کوفهیه چاتیرلار، ابن زیاد، یزیده مکتوب گؤندهریر و نه ائدهجهیینی سوروشور، او زامان بو سایاق مکتوبلاری، «برید» آدلانان اؤزل قاصدلر آپارارمیشلار، بوتون تاریخ و جغرافیا قایناقلاریندا بریدین کوفهدن دمشقه گئتمهسینی تخمیناً 3-4 گون قید ائدیبلر، بس 7-8 گون ایچینده یزیددن - اسیرلری شاما یا همان دمشقه گؤندر- جوابی گلیر. ابن زیاد اؤز آغاسی یزیدی سئویندیرسین دئیه، اسیرلری ایتی یول گئدن ماللار و مرکبلرله (بعضی قایناقلاردا همان بریدلرین مرکبلری ایله) یولاوزونو دایاندیرمادان شاما دوغرو گؤتورور و صفر آیینین بیرینده، یعنی تخمیناً 12 گون عرضینده دمشقه چاتدیریر. یزیدین بویروغو ایلا اسیرلر خرابه آدلی بیر یئرده ساخلانیرلار، آنجاق حضرت امام سجاد (ع) و خانیم زینبین فعالیتی نتیجه سینده، ایکی گونون ایچینده یزید، عموم مسلمانلار ایچینده حؤرمتینی ایتیرمهیی دویارکن، گؤردویو ایشیندن (اوزده ده اولموشسا) کور-پئشمان اولور، تمامی ایله اؤزونو باشقا جور گؤستریر، اسیرلره سایقیایلا یاناشماغی و بوتون گوناهلاری ابن زیادین بوینونا آتماغی اؤزونه مقصد گؤتورور، یعنی اهل بیتین شام خرابهسینده حبس اولونماقلاری آرتیق صفرین 3-نده بیتیر.
باشقا طرفدن یئنه ده بوتون قایناقلارین وئردیگی معلوماتا گؤره اسیرلره تعزیه و یاس تؤرهنلری قورماغا اجازه وئریلیر و 3 گون دمشقده عزا مراسمی برپا ائدیلیر و یزید، اسیرلری چوخ حؤرمتله اؤز یوردلاری مدینهیه یولا سالماغا قرار وئریر. نهایت نعمان بن بشیرین باشچیلیغی ایلا بیر قوروپ قوروجو، اهل بیتی صفرین 8-نده دمشقدن مدینهیه ساری گتیریرلر. ایندی آرتیق اهل بیت آزاد و سربستدیرلر، ایستهدیکلری ایشلری نعماندان طلب ائده بیلردیلر و اونلار اؤنجه کربلایا گئدیب، سونرا اورادان مدینهیه گئتمکلرینی ایستهدیلر، عزیزلرینین مزارلارینی زیارت ائتمک ایستهیی و ان اؤنملیسی کسیک باشلاری تئزراق کربلایا چاتدیریب جسدلره قوووشدورماغین گرهکلیگی بیر داها اونلارین یئیین و دورمادان یول گئتمکلرینه اساس وئردی، اونلار یئنه ده عادی واختلار 20 گونه گئدیلن 20 منزیللیک یولو، 12 گونده گئدیب کربلایا چاتدیلار.
منبع: دنیز نشریه سی، نؤمره 60- مورخ: 10 آذر 1393
نگاهی به عظمت های بی کران عاشورا
(خلاصه ای از بیانات مهندس ابراهیم بازیان در جمع عزاداران اربعین حسینی ارومیه)
به نظر می رسد حادثه جانکاه و تکانده دهنده عاشورا فقط یک بار در تاریخ اتفاق افتاد و دیگر هرگز حادثه ای مثل آن با همان ماهیت و حقیقت تکرار نشد. هر چند جنایات بسیار زشت و رقت آوری در تاریخ بشر رخ داده است، اما هیچ کدام مانند مصائب امام حسین در روز عاشورا نبوده و نیست. این موضوعی است که عموم مورخان و تحلیل گران تاریخ – چه مسلمانان و چه غیر مسلمانان - به آن اعتراف و اجماع دارند و در مقابل عظمت امام حسین (ع) تعظیم می کنند. همچنین در مواجهه با مصائب و مظلومیت آن حضرت احساس همدردی و اظهارتألم و حتی تباکی می کنند چه مسلمانان و چه غیر مسلمانان؛ و این واقعیتی غیر قابل انکار است.
وقتی تاریخ عاشورا را مطالعه و تحلیل می کنیم، می بینیم یک بسیج عمومی از طرف جبهه مقابل علیه امام حق و رهبر معصوم که همه می شناختندش، به راه افتاده بود. این حادثه هم خیلی تأسف برانگیز است و هم بیش از حد حیرت آور؛ آخر چطور ممکن است کسانی که امام حسین (ع) را در طول شش دهه به شرافت حسب و طهارت نسب و عصمت و قداست می شناختند و ایشان را برای امامت امت و احراز منصب خلافت در کوفه دعوت کرده بودند، یک باره بنا به هرعلتی از اندیشه و دعوت و اعتقاد خود در مدت اندک چند روزه برگردند و از همان امام معصومی که خود دعوتش کرده بودند، در صحرای کربلا با شمشیر عریان استقبال نمایند! ... و به این جنایت هم بسنده نکرده، سرش را بر نیزه کنند، پیشاپش اهل بیت اسیرش به کوفه و شام ببرند، کوچه به کوچه بگردانند و شادمانی کنند!... واقعاً خیلی عجیب و عبرت آموز و جای تأمل است. برای همین است که می گوییم حادثه ای مثل حادثه کربلا در تمام طول تاریخ بشر اتفاق نیفتاده است.
اما جای شگفتی دیگر در این ماجرا برای تاریخ آن است که امام حسین (ع) در مقابل آن همه تهاجم و بسیج عمومی که علیه او به راه افتاده بود، هرگز دچار تزلزل نگردید، خم نشد، راست قامت در راه مسقیم حق استقامت ورزید و همه چیزش را فدای ماندگاری اسلام و راه مستقیم حق کرد. جاذبه عظمت امام حسین (ع) و راز ماندگاری و سر زنده ماندن و الهام بخش بودن نهضت عاشورا در طول تاریخ نیز در همین نکته نهفته است که امام حسین در برابر آن همه هجوم و نامردی و نامرادی و سختی و مصیبت و داغ و عطش و شکستگی، لحظه ای خم به ابرو نیاورد و تا آخر بر سر اعتقاد به حق و راسخ خویش با تمام اطمینان ایستاد با اینکه راههای موجّه بسیاری برای زنده ماندنش وجود داشت! اما آن حضرت فقط راه شهادت خود و یارانش و به اسارت رفتن تمام بازماندگان داغدار و مظلوم و بی پناهش را انتخاب کرد!... و بعد از شهادت او، آیندگان در تاریخ – از هر دین و مذهب و آیینی حتی برخی آتش پرستان و ماتریالست ها هم – راه او را پسندیدند و به آفرین و تحسینش برخاستند و به تقبیح یزیدیان پرداختند. برای همین است که می گوییم هیچ حادثه ای در تاریخ از نظر عظمت، ماهیت، علل و اسباب، کیفیت وقوع، پیامها و نتایج به پای قیام امام حسین (ع) در روز عاشورا نمی رسد و این حقیقتی است که تمام اشخاص و افراد آزاده و متفکر و پاک طینت مسلمان و غیر مسلمان، دیندار و غیر دیندار به آن اقرار کرده اند. یکی از عظمتهای شگفتی زای نهضت عاشورای حسینی بر ضد حاکمیت طاغوتی یزید و یزیدیان در طول تاریخ، همین اجماع بشری بر مقبولیت آن است.
مسلمانان به ویژه هیئت های مذهبی شیعیان در زنده نگداشتن یاد و خاطره جانسوز حادثه کربلا و رسوا کردن یزیدیان، در ایام محرم و صفر کوشیده اند و با عزاداری و نوحه سرایی و مجالس ماتم محرم و عاشورا را زنده کرده اند. از این دیدگاه نقش هیئت های عزاداری در نشر پیامهای عاشورا ازجمله پیام بصیرت، عدم عدول از اصول اساسی اسلام و پایبندی به ولایت و مودت اهل بیت (ع) ، در میان توده های مردمی در طول ایام سال خیلی مؤثر است و از اول محرم تا اربعین حسینی و حتی تا آخر ماه صفر عطر عاشورا از نفس هیئتهای مذهبی انتشار می یابد. البته در این راه خود اهل بیت (ع) به ویژه امام زین العابدین (ع) و حضرت زینب (س) پیشگامند و از لحظه شهادت امام حسین در بعد ازظهر عاشورای سال 61 هجری، یاد امام مظلوم را در همه جا زنده کرده، جنایات بنی امیه و یزید و عمر سعد و ابن زیاد و دیگر جنایت کاران آلوده نسب را افشا و آنان را رسوا نموده اند.
می توان گفت همه قیام ها و اعتراض های ضد ستم در تاریخ مسلمانان از قیام امام حسین (ع) و مکتب کربلا الهام گرفته اند. در عصر ما، انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی نمونه آن است. کلام امام راحل را همه به یاد داریم که فرمود: هر چه داریم از محرم و صفر است و ...
در جریانهای اخیر، مردم ایران به برکت عاشورا بر فتنه ها پیروز شد و مقام معظم رهبری به این حقیقت تصریح فرمود.
من با اشاره به یک حقیقت تلخ در علل وقوع حادثه جانسوز شهادت مظلومانه امام حسین (ع) سخنم را به پایان می برم و آن اینکه یکی از علل انحراف مسلمانان و روی گردانی مردم کوفه و شام و عموم مسلمانان و حتی عموم اهالی شهر مدینه، از پشتیبانی امام حسین (ع) و تنها گذاشتن آن حضرت، نزدیک شدن آنان به کانون های قدرت و ثروت بود، چرا که مرعوب قدرت قدرتمندان و مجذوب ثروت ثروتمندان شدند، ثروت در دهانشان مزه کرد و به تعبیر خود امام حسین (ع): شکم هایشان پر از حرام شد! ... در نتیجه، امام حق را یاری نکردند و حتی به روی آن حضرت با قساوت تمام شمشیر کشیدند.... به راستی واقعه عاشورا و حادثه کربلا عبرتهایی گران ارج دارد که باید آموخت.