بهنام - مصطفی قلیزاده علیار

مصطفی قلیزاده علیار

هرگاه خدا بنده ای را دوست بدارد، او را ازدنیا می پرهیزاند، همان گونه که یکی از شما بیمار خود را ازآب می پرهیزاند . [.رسول خدا صلی الله علیه و آله]

صفحه نخست

پیام رسان

پست الکترونیک

اوقات شرعی

لوگوی وبلاگ

دسته بندی موضوعی یادداشتها

شعر ، دنیز ، آذربایجان ، ارومیه ، علیار ، قلیزاده ، مصطفی ، غربی ، امام ، ترکی ، علی ، ترکی ، شاعر ، دنیزنیوز ، حوزه ، هنری ، حسین ، اسلامی ، حمیدی ، غزل ، محمد ، حاج ، ایران ، فارسی ، باکو ، قرآن ، کتاب ، نشریه ، اسلام ، تبریز ، طنز ، کتاب ، عاشیق ، شهریار ، اکبر ، انقلاب ، مصطفی قلیزاده علیار ، نخجوان ، شهید ، سایت ، سید ، باکو ، اهل بیت ، ابراهیم ، سفر ، دریاچه ، فخری ، ادبیات ، تصویر ، خمینی ، دفاع ، رضا ، پیغمبر ، جمعه ، اسرائیل ، مقدس ، نامه ، مهدی ، حوزه هنری ، حمید ، صادق ، فاطمه ، پیامبر ، بهرام ، اکبر ، اهر ، فاطمه زهرا ، نارداران ، مقاله ، عاشورا ، عکس ، زهرا ، ترکیه ، کربلا ، همایش ، واقف ، ترکیه ، بسیج ، بیت ، جمهوری ، اهل ، انتظار ، امام علی ، ادبی ، در ، عراق ، صابر ، شهر ، شامی ، خامنه ای ، خدا ، دوستی ، زن ، سعید ، اسدی ، آیت الله ، امام حسین ، هنرمندان ، ورزقان ، هفته ، مردم ، موسیقی ، نقد ، قم ، محمود ، کانون ، امام خمینی ، جنبش ، جشنواره ، خاطرات ، حافظ ، حجاب ، حسنی ، حسن ، تاریخ ، سال ، رستمی ، شیخ ، عکس ، فرهنگی ، فرهنگ ، فضولی ، عید ، عشق ، سیاسی ، رمضان ، زبان ، سلیمانپور ، شاعران ، سوریه ، ترجمه ، تهران ، به ، حاج علی اکرام ، ایرانی ، آمریکا ، وبلاگ ، واحدی ، نویسنده ، مدح ، محفل ، مجلس ، مجتبی ، میرزا ، مرثیه ، مصر ، آمریکا ، آراز ، احمد ، استاندار ، اکرام ، حیدر ، تبریزی ، پیامبر اسلام ، سلبی ناز ، روز ، زندگی ، زینب ، رضوانی ، دو ، داستان ، صراف ، عظیم ، علی یف ، علیزاده ، علمیه ، علمدار ، فتح الهی ، فرانسه ، فلسطین ، فیلم ، شاهرخ ، شجاع ، دو هفته نامه ، دیدار ، رسول ، رجبی ، زلزله ، پیام ، بهمن ، حزب ، جواد ، ادب ، اردوغان ، آذربایجان غربی ، آثار ، مطبوعات ، مشهد ، مهدی موعود ، محمداف ، کانون ، نویسندگان ، هفته نامه ، هنر ، وطن ، ولی ، یاد ، هادی ، نوروزی ، نماز ، قیام ، کرکوک ، محسن ، مثنوی ، ماه ، مایل ، ملی ، آذری ، آزادی ، ارشاد ، از ، اسماعیل زاده ، انگلیس ، اورمیه ، اکرام ، جاوید ، حدیث ، حسینی ، حضرت ، بهرامپور ، بعثت ، روزنامه ، رهبری ، سعدی ، رباعی ، رزم آرای ، دینی ، دانشگاه ، شب ، غدیر ، غفاری ، علامه ، عرب ، عرفان ، فارس ، فرزند ، صمداف ، صادقپور ، صدر ، طلعت ، طلاب ، خوی ، دوزال ، رهبر ، بزرگ ، بیداری ، تبلیغات ، حمایت ، حماسه ، حاجی زاده ، جعفری ، توهین ، امین ، انتخابات ، انجمن ، امام زمان ، الله ، استاد ، اخلاق ، آیت الله خامنه ای ، آران ، آغدام ، آقازاده ، منظومه ، مسلمان ، مراغه ای ، مسئولان ، موعود ، موسی ، ماهر ، محمدی ، هریس ، یادداشتهای ، وفات ، یحیی ، یک ، کردستان ، کربلا ، نوروز ، نمایندگان ، وحید ، مایل اوغلو ، گرمان ، مولانا ، میلاد ، نباتی ، مسجد ، مرگ ، مرسی ، مسئول ، معلم ، آغری ، آذربایجانی ، اسلامگرایان ، اسماعیل ، ارمنستان ، ارمنی ، ارزشها ، اشغال ، باکو 10 ،

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :799
بازدید دیروز :608
کل بازدید :2952600
تعداد کل یاداشته ها : 881
103/9/5
12:35 ع

مشخصات مدیروبلاگ

قلیزاده علیار[263]

خبر مایه

بایگانی وبلاگ

مهر 89[6] آبان 89[10] آذر 89[3] دی 89[3] بهمن 89[6] اسفند 89[14] فروردین 90[4] اردیبهشت 90[13] خرداد 90[26] تیر 90[26] مرداد 90[11] شهریور 90[14] مهر 90[17] آبان 90[27] آذر 90[27] دی 90[21] بهمن 90[20] اسفند 90[27] فروردین 91[23] اردیبهشت 91[28] خرداد 91[41] تیر 91[42] مرداد 91[30] شهریور 91[35] مهر 91[31] آبان 91[16] آذر 91[21] دی 91[29] بهمن 91[23] اسفند 91[11] فروردین 92[4] اردیبهشت 92[13] خرداد 92[10] تیر 92[7] مرداد 92[6] شهریور 92[15] مهر 92[12] آبان 92[9] آذر 92[8] دی 92[15] بهمن 92[6] اسفند 92[14] فروردین 93[10] اردیبهشت 93[9] خرداد 93[5] تیر 93[7] مرداد 93[14] شهریور 93[12] مهر 93[8] آبان 93[9] آذر 93[5] دی 93[8] بهمن 93[5] اسفند 93[8] فروردین 94[3] اردیبهشت 94[4] خرداد 94[1] تیر 94[3] مرداد 94[1] شهریور 94[3] بهمن 94[1] اردیبهشت 95[1] تیر 95[1] شهریور 95[3] آبان 95[1] آذر 95[1] اسفند 95[3] بهمن 95[1] فروردین 96[1] مهر 96[2] اردیبهشت 96[1] دی 96[4] اسفند 96[1] بهمن 96[1] خرداد 97[1] مرداد 97[5] شهریور 97[1] مهر 97[2] آبان 97[4] آذر 97[1] دی 97[1] فروردین 98[1] بهمن 97[1]

پیوندهای روزانه

http://pahlavani.persianblog.ir/ [8] افسون زمانه [5] پایگاه خبری استان آذر بایجان غربی [232] قنبر حاجی وند [88] اکبر حمیدی علیار [88] آرشیو پیوند روزانه [5]

لوگوی دوستان

پیوند دوستان

سرچشمه ادب و عرفان : وب ویژه تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید شقایقهای کالپوش بچه مرشد! سکوت ابدی هم نفس ►▌ استان قدس ▌ ◄ نغمه ی عاشقی جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی سرچشمه همه فضـایـل مهــدی(ع) است ساده دل ماییم ونوای بینوایی.....بسم الله اگرحریف مایی ....افسون زمانه طراوت باران تنهایی......!!!!!! جـــیرفـــت زیـبا سارا احمدی بیصدا ترازسکوت... .: شهر عشق :. پیامنمای جامع شهر صبح ماتاآخرایستاده ایم سایت روستای چشام (Chesham.ir) وبلاگ گروهیِ تَیسیر منطقه آزاد محمدمبین احسانی نیا رازهای موفقیت زندگی مرام و معرفت یامهدی Dark Future امام خمینی(ره)وجوان امروز عشق ارواحنا فداک یا زینب سیاه مشق های میم.صاد مهاجر مردود دهکده کوچک ما گروه اینترنتی جرقه داتکو بسیج دانشجویی دانشکده علوم و فنون قرآن تهران هفته نامه جوانان خسروشهر آتیه سازان اهواز بیخیال همه حتی زندگیم عمو همه چی دان پـنـجـره صل الله علی الباکین علی الحسین تینا شهید آوینی Chamran University Accounting Association پدر خاک فقط خدا از یک انسان ع ش ق:علاقه شدید قلبی تبریک می گوییم شما به ساحل رسیدید!!!!! گاهنامه زیست جوک و خنده دهاتی دکتر علی حاجی ستوده قلب خـــــــــــــــــــــــــــاکی کشکول sindrela شیدائی تنها عاشقانه سیب آریایی نیروی هوایی دلتا ( آشنایی با جنگنده های روز دنیا ) به یاد تو آخوند مالخر و تمام طرفدارانش در سیستم حکومتی فروشگاه من قاضی مالخر یا قاضی طمع کار کدامیک ؟؟؟؟ پایگاه خبری،قرآنی، فرهنگی آذربایجان غربی عاشقانه زنگ تفریح

عناوین یادداشتهای وبلاگ

ملامحمد فضولی از شکسپیر برتر است معتبرترین نسخه متن حیدربابای شهریار مظفر خداوندگار در جمع شاعران آموزگار - نکوداشت، گؤروش 14 تا چه حد می توان به تاریخ منقول اعتماد کرد؟ یادداشت عناوین یادداشتها[881]

ماکو - شوط آدلاری

قلیزاده علیار

ماکو - شوط آدلاری

یازان: بهنام ثریّا

آذربایجان خلقینین تاریخینی اؤیرنمکده اَن اهمیتلی، لازیم، بکر، ده رین، مباحثه سیز و قطعی منبع و سندلردن بیریده دیل، ائل، شخص و یئر آدلاریدر. بوتون حقیقتلره او دئمکدیرکی، بیر میلتین دیلینی اونون تاریخیندن آییرماق اولماز. بعضی متعصب تاریخچیلر اَن قدیم دؤورلردن بو گونکی ایران تورپاقلاریندا اولان حادثه لرین باش وئرمیشینی و اوندان چیخان سندلی آدلاری آوروپادان گلن ائرمنیلر و باشقا نژادلارا نسبت وئریرلر. ائل طایفا و خلقلر یاشادیقلاری، یئر، اؤلکه و منطقه نین داغ، دره، چای، گؤل، مئشه و سایره سینی، ایله جده قوروب یاراتدیقلاری کند، قالا و شهرلری نین اؤز دیللری نین کلمه لری ایله آدلاندیرمیش وآدلاندیریلار. دئمک اولار بو آدلار شفاهی شکیلده آغیزدان آغیزا زمانمیزه گلیب چاتمیش و یقین قید ائتمک دیرکی تاریخی اثرلردن معلوم اولان اسکی یئر و جغرافی آدلاری او دؤورولرین دیلیندن یادگار قالمیش و اَن محکم سند و مدرکلردیلر. ماراقلی بوراسیدیرکی، اردشیر بابکان اؤز دووروندن باشلایاراق، ساسانی شاهلاری نین اسکی تاریخینی و مدرکلرینی محو ائتمکله، او زامانین اثرلری باره ده کی بیلیکلری آرادان آپاردی، لاکین یئر، کند و عمومیتله جغرافی آدلاریندان او دیلین قورونوب ساخلانیلماسینی فیکر ائده بیلمه دیکلریندن بو آدلاری ده ییشمه یه اقدام ائتمه دیلر. آنجاق سون زامانلار پهلویلرده آذربایجان منطقه سینده یئر، کند، چای و عمومیتله جغرافی آدلاری، اَن اسکی دیلین عنصلری نین ساخلانیلماسینی گؤردوکده، اونلاری سرعت و عنادلا دییشمه یه ایلکین و اصلی شکیللریندن، شفاهی خلق دیلینده تلفظ اولونوب دئییلدیگی شکیللریندن چیخاتماغا چالیشدیلار. آما شوکورلر اولسون کی ایراندا اسلامی انقلابین باش وئردیگی سبب اولدو بو منفور رژیم اوز ایستدیگینه الی چاتماسین.

دئمک اولار بوتون کند، داغ، چای، دره و سایره قدیم جغرافی آدلاری میلاد دان 2،3،4 مین ایل اول دیلیمیزین قالیقلاریدیر. اونلاری خلقین دئدیگی کیمین دقتله قیده آلیب ساخلاماق، اونلارین اؤزرینده ایشله ییب، آچچیقلاماق اَن اؤنملی و واجب میللی وظیفه لریمیزدن بیریدیر.

آذربایجان اراضیسینده ایلک انسانلار داغلارین قوینوندان دوزرنلیک لره گلیب بورالاردا اکین چیلیک و حیواندارلیقلا مشغول اولاراق، اوتوراق حیات تشکیل ائتدیکده، یادلارین هجومو مقابلینده اوزلرینی مدافعه ائتمک و سئل کیمی طبیعی حادثه لردن آماندا قالماق اوچون، داغلارا یاخین و دوزنلیکلره سپه له نن، تپه لرده یورد سالیب یاشامیشلار. بو وضعیت آذربایجان ائللرینده اولموشدور و بونا گؤره ائللرین داخلینده "تیز"و دیز"سؤزو اولان کند آدلاریندا چوخ تصادف اولونور. مثلا شوط و گونئی ماحاللاریندا دیزه، دیزه مرجان، دیزه خللی، سرکندیزه و... کندلرینی گؤرستمک اولار. سؤزونون معناسی ایسه یوکسک یئر، اوجا یئر، تپه دئمکدیر.

بو تپه لر مدافعه لره آسان اولماق اوچون، معمولاً , قالا شکلینده دیوارلی و محکم اولاردی . بوتون آذربایجان اراضیسینده بئله تپه لر اولموشدور، خصوصی ایله اورمو گولونون اطرافی، ماکو و شوط اطرافلاری، هشتری، همدان، قوم، قزوین، زنجان طرفلری بو جهتدن چوخ زنگیندیر، لاکین تاسفلر اولسون کی، چوخلاری هله تانینمامیش و اوزه چیخاریلمامیشدیر.

بو گونه قدر آذربایجاندا تانینمیش بو تپه لردن"حسنلی (حسنلو) تپه سی، گوی تپه، یانیق تپه، شوطون خلیل اوا آشود تپه سی، کشمیش تپه، تبریز وماکونون قره تپه سی و چوخلو اوزه چیخمامیش تپه لری سایماق اولارکی هله تدقیقات اوستلرینه اولونمویوب.

هر بیر تاریخی حادثه نی اؤیرنمک اوچون نئچه قایناقی بیلمه لییک:

1- حادثه نین چاغداش اولموش انسانلارین یازدیقلاری و کتیبه لری

2- یئر آلتی و یئر اوستوندن تاپیلان تاریخی اثرلر و سندلر

3- تاریخ حادثه لرین چاغداش اولمایان عالیم و یا تاریخ چیلرین آپاردیقلاری تدقیقاتلار و یازیپ ویاراتدیقلاری اثرلر، دیل، شخص و یئر آدلاری.

مشهور متخصص علی پاشا اؤز تاریخی حقوق اثرینده سومئرلرین اصلیتینه گؤره یازیر: تقریبا 7مین ایل بوندان اول سومئرلر بیر یاخشی و حاصلخیز تورپاقلار آختارماخ اوچون قفقاز، آذربایجان و ایرانین شمال غرب تورپاقلاریندان گئچمکله ، بوگونکو عراقین دجله و فرات چایلاری نین اطرافیندا اؤزلرینه وطن و یاشاماق یئری قورموشدولار. علی پاشا یازیر: بو گونکو آنادولو ساکینلری نین بدن شکیللری دؤرد مین ایل مدنیت مدتینده هله دگیشیلمه میشدیر.

بیر سیرا جغرافی آدلار اوزون ایللر بویو التصاقی دیل و ائللر طریقیله بوگونکو زامانیمیزا گلیب چاتیپ، از جمله او آدلاردان ماسیس(بوگونکو آغری داغیندان چیخان چم، کی گئچمیش انسانلار "ماسیس" دئیرمیشلر)آشود(شوط) و آراس =آراز(البته بو آدلاری ائرمنی خلقلر، اؤزلرینه نسبت وئریرلر) و ماکو(ماکور).

ماسیس (مه تند) و ماکو (ماکور: تند و یا دیرک داغ) دئمکدیر از جمله او آدلاردیلار کی سومئرلر زامانیندان بو گونه گلیب چاتیپلار. حتی سومئرلردن آیریلان آفریقا اؤلکه لرینه گئدن ابرانیلر بو گونکو زیمباوه و زامبیا مرزینده اولان ویکتوریا شیر شیریندان چیخان چم لره ماسی دئیرلر.

بوگونکو گورجوستاندا اولان کور چایی سومئر لغتینده داغ چایی معناسی وئریر. حتی بونا گؤره ذهتابی یازیر: سومئر دیلینده کور= داغ دئمک ایدی و اورارتو و ماننا دیللرینده داغا "کور"و"کول"دئییلمه سی احتمالی واردیر. دئمک بو کلمه نین حقیقی معناسی داغلار اولموشدور.

آل کلمه سیده »ال« شکلینده ایشله نیر؛ نئجه کی، آل آروادی کلمه سی بیر سیرا لهجه لرده ال آروادی شکلینده دئییلیر. بوتون بو آدلاردا »ر« سسی »ل«سسینه چئوریلمیشدیر کی، عادی فونئتیک بیر حادثه دیر و چاغداش تورک دیللری او جمله دن آذری تورکجه سی نین دانیشیق دیلینده گئنیش یاییلمیش بیر سس ده ییشمه سیدیر. »ما« کلمه سی( تند، دیرک و یا خشن) معناسیندا کی»ما+کور« کلمه لرینی بیر یئره قویاندا( تند داغ ویا دیرک داغ)معناسی وئریر. بو لغت معناسی ماکو شهری نین فعلی جغرافی ییرینن دوز گلیر. بو سندلر ماکونون ماکور و یا ماکول اولماغینی اثبات ائله ییر .

بیز بو سؤزو چوخلو گوجیله دییه بیلریک کی هر بیر کلمه نین معناسینی بیلمگه اؤز اطرافینی آختارمالییق، گورک کی بیر شهر یا کندین و یا جغرافی یئرلریمیزده نه لر اولابیلر و یا نه لر اولوپ کی بیر اؤلکه نین آدی نین تشکیل تاپماسینا سبب اولوب.

ماکو شهرینه تقریباً 2 کیلومتر قالان شوط (آشوت) شهری کی دئمک اولار بوگون منطقه نین ان سیاسی و مذهبی شهرلریندن ساییلیر و قدمتی او اثرلری کی شوطون بوگونکو خلیل آوا تپه سیندن تاپیلیپدیر میلاد دان 1 الی 2مین ایل اوّله، اورارتولار زامانینا قاییدیر. اما آشوت نه معنادا و نه اوچون بو شهرین آدینا آشوت دئیبلر؟ بیز بیلیریک کی، آنا دیلیمیزده مخرجلری بیر بیرینه یاخین اولان فونئتیک سسلردن بیری ده »د« و »ت« سسلریدیر. بو ایکی سسین بیری- بیرینه چئویریلمه سی هم تاریخ بویو دیلیمیزده موجود اولموش، همده بوگون دیلیمیزین فونئتیک بحثینده معین سس قانونو کیمی اؤزونه یئر آلماقدادیر. بو فونئتیک حادثه ان قدیم دوورلردن، دئمک اولار,بوتون تورک دیللرینده اولموشدور. مثال (دوروک = تورک). (آلداد = آلدات). (اوخشاد = اوخشات). (محمد = ممت). بو کلمه لرین بیریده (آشود= آشوت = شوط) کلمه سیدیر کی آشوت و بوگونکو شوط شکلینه چئویرلیبدیر.

(آش+اود) آش کلمه سی سومئرلر و التصاقی دیللی اورارتولاردا و ماننایی لرده »سو« معناسی وئریر کی»ش« سسی »س« چئوریلیب و عادی بیر فونئتیک دیل بحثیدیر(آش = آس) نئجه کی آراش = آراس کلمه سینه تبدیل اولوبدور(بوگونکو آراز) = (آراس)= آر+آس )= (بؤیوک سو)معناسی وئریر. بونو قئید ائتمک لازیم دیر کی آراس کلمه سی آر آزا کورپو کلمه سی ایله ادغام اولونوب

»اود« کلمه سی ده همان »اود« و یا »ایسدی« معناسیندادیر کی بو اود کلمه سی اوزون ایللر بویو بو گونه قدر دگیشیلمه میشدیر. کلمه لرین ترکیبیندن (ایسی سو و یا اود سو) معناسیندادیر، چوخ قطعی دئمک اولار کی بو کلمه اصلینده »آشود« هئچ ارمنی کلمه سی اولا بیلمز نئجه کی شوط شهری نین نئچه یوز متیرلیگینده ده ایسی سو چئشمه سی ایندیلرده ده واردیر کی چوخ قطعی دئمک اولار اورارتولار بو آدی اوردان آلیپلار. ایندیلرده بو طبیعی اثر میراث فرهنگی عنوانیندا ثبت اولونوپدور.

منبع: دو هفته نامه « دنیز » شماره 25، تاریخ نشر 1/9/91 - و سایت دنیز نیوز ( Daniznews.ir)

91/9/4::: 3:45 ص

اولین دیدگاه را شما بگذارید

دنیز ، اسم ، بهنام ، ثریا ، دنیز نیوز ، ماکو ، آدلاری ، شوط ،

تاریخین دیل قایناغی

قلیزاده علیار

تاریخین دیل قایناغی

یازان: بهنام ثریا، (09149501605)

سومئرلر، ایلاملار، هئیت لر، کاسسیلر، هوریلر، اورارتولار، قوتتیلر، لوللوبیلر، ماننایی لر التصاقی دیللی خلقلردندیلر. ان قدیم دورولردن التصاقی و تورک دیللی خلقلر داخلینده باشچیلار، بویوکلر، ایگیتلر، قهرمانلار، شاهلارا و اثرلره احترام و حرمت علامتی اولاراق، اونلارین آدلارینین اولینه «آر» (بویوک، ایگیت، قهرمان) کلمه سینی علاوه ائدردیلر. مثلاً همین بحث ائتدیگیمیز بو دؤورولرده یاشامیش تورک ائلرینین باشچیسی «تونقا» یا آرتونقا و حتی ایکی قات حرمت علامتی اولاراق «آلپ آرتونقا» دئییردیلر کی سوزوده تورک کلمه سی و ایگیت,قوچاق معناسیندادیر. هابئله تورک باشچیسی آدی اولموش سلان (شیر)آدی نین اولینه آر سؤزونو آرتیراراق ارسلان و آلپ کلمه سی ده علاوه اده رک مشهور آلپ ارسلان مرکب کلمه سی میدانا گلمیشدیر. حتی بوگونکو دیلیمیزده ایشلنن آسلان شیر (اوغلان آدی ) سؤزو ار+ سلان سؤزلریندن یارانان بیر کلمه دیر کی اونلارین «ر»: R سسی اختصار اولموش و«اE » سسی سلان کلمه س نین قالین صایتی تاثّرینده قالین «آ» یا چئوریله رک آسلان شکلینده دوشموشدور .

سومئر لؤوحه لریندن بیر سیرا افسانه لر زمانه میزه گلیب چاتمیش و اوخونوب اؤیره نیلمیشدیر بونلاردان بیری اورک شهر دولتی نین شاهی «انمرکر» و «آرتته» حاکمی داستانیدیر. دئمک میلاد دان 3-4 مین ایل اوللردن سومئر دیلینده ایشلنمیش «آراتتا» یا «آرتته» کلمه سی داغ معناسیندا و اصیل التصاقی دیللرده ایشلنمیش یعنی ان قدیم تورک کلمه سی اولموش و اورارتو و آرارات کلمه لرینده سونرالار اوندان یارانان سؤزلر اولموشدور .

آلتااو = آراتتا کلمه لری ایله ایلگیلی قید ائتمک لازیمدیرکی تورک دیللرینده »آل« ترکیب حیصه سی چوخ معنالار دایمیش او جمله دن یوکسکلیک اوجالیق و قدرت بیلدیرمیشلر. مثلاً بو کلمه آلتای دیلینده هوندور، اوجا، یوکسک، قدرتلی و تورکمن دیلینده یوکسک و اوجا معناسیندادیر. بونا اساساً عالیم لرین فیکریجه آلتای کلمه سی اوجا داغ دئمکدیر. آذربایجاندا «آل» سؤزوندن یوکسکلیک و مقدس لیک معناسیندا استفاده اولموشدور. نئجه کی، آذربایجانین »توروس« بولگوسونده «آل ده ده» آدلی پیر واردیر. میفیک ایناملارلا ایلگیلی اولان «آل آروادی» کلمه سینده کی «آل» حیصه سی همین بو معنادادیر. ایران آذربایجانیندا قالین سسلی لر بیر چوخ حاللاردا اینجه ایشلندیگی اوچون (قارداش= قردش، قارا= قره...) آل کلمه سی ده «ال» شکلینده ایشله نیر، نئجه کی، آل آروادی کلمه سی بیر سیرا لهجه لرده »ال آروادی« شکلینده دئییلیر. بوتون بو آدلاردا «ر» سسی «ل» سسینه چئوریلمیشدیر کی، عادی فونئتیک بیر حادثه دیر و چاغداش تورک دیللری او جمله دن آذری تورکجه سی نین دانشیق دیلینده گئنیش یاییلمیش بیر سس ده ییشمه سی دیر. مثلاً : گلرلر= گلللر؛ آلارلار= آلاللار... بورادا منطقه میزده اولان قدیم سؤزلر و آدلارارین معناسینا اشاره ائدیریک:

آرتته (آرارات) = سومئرلردن قالان بیر آد معناسی آل ده ده (بؤیوک بابا) نئجه کی شهریارین یازدیغی حیدر بابا بیر داغ آدی ایمیش، آرتته (آل ده ده) ده بیر داغ (آراراتین)آدیمیش آر+تته = ارتته آل+ ده ده = آل ده ده (بؤیوک بابا). آراز= آزا چوک احتمالاً ماننا شاهلاری نین بیری نین آدی ایمیش کی اورارتولار بو گونکو آراز چایی نین اوستونده بیر کؤرپو تیکدیرمیشدیلر و اورارتو شاهی نین هم نژاد ماننا شاهینا علاقه نشان وئرمک اوچون او کؤرپونون آدینی آر+آزا (آرازا) قویموشدولار کی اوزون ایللر بویو بو چئوریلیب و چایین آدی اولموشدور، نئجه کی آراز خان دور گه کندی آراز چایی نین اطرافیندا بی آددیر و مانانا شاهی نین دوروب گلمه سینی نی چاغیریر و آدلا آرازین بیر شخص آدی اولماغینی اثبات ائتمک اولار. آرقیشتی= بیر اورارتو شاهی «آر» کلمه سی اولینه قویاراق آرقیشتی شکلینه دوشموشدور. حتی بو «آر» کلمه سی کی بوگون »آل« شکلینه دؤنوبدور ایندیلرده ده بعضی تورک منطقه لرینده ده ایشله نیر، مثلاً قاجار وقتینده تیکیلن عالی قاپو«آل قاپی» (بؤیوک قا پی)

منبع: دنیز نشریه (دو هفته نامه)، شماره 23، نشر تاریخی شنبه گونو 1391

91/7/25::: 8:46 ع

نظر()

تاریخ ، دنیز ، ترک ، بهنام ، ثریا ، سومئر ،