همروایی حماسه ها -1
با گذشت 30 سال از آغاز و 20 سال از پایان جنگ تحمیلی هشت ساله عراق علیه ایران (1359 - 1367 ) ، هنوز خاطره شور انگیز دفاع مقدس و مظلومانه مردم ایران و خاطرات فرزندان قهرمان و غیرتمند ایران عزیز در دلها زنده است و از دفتر سینه ها محو نشده است. زیرا بسیاری از نسل حاضر در جبهه ها هنوز زنده اند و نفس می کشند و حال و هوای جبهه ها را با خود زنده نگه داشته اند و عطر حماسه و شهادت را همه جا منتشر می کنند. این مدافعان جبهه های دفاع مقدس شاهدان عینی حقایق و وقایع آن سالها هستند و هر کدامشان از آن سالها یک سینه سخن دارند. خاطرات نسل جبهه یکی از ارجمندترین منابع تاریخ دفاع مقدس ماست. اما با گذشت سالها و هجوم پیری و عارضه فراموشی و دیگر عوامل و عوارض طبیعی و غیر طبیعی، بسیاری از خاطرات و مشاهدات این رزمنده های 20 – 30 سال پیش، از ذهن و زبانشان محو می شود که در موارد زیادی شاهد این واقعیت تلخ بوده ایم و هستیم. دردا که بسیاری از رزمنده ها گنجینه ای از خاطرات ارزشمند خود را با خود به زیر خاک بردند! و ... اما باید قدر زنده ها را بدانیم و در ثبت و ضبط و رده بندی و تنظیم و تدوین خاطرات و مشاهدات این عزیزان بیش از پیش کوشا باشیم. تحقق این مهم عزمی جزم و اقدامی عاشقانه و فراتر از انجام تکلیف اداری و بخشنامه ای و دستوری می خواهد. امروز تدوین درست تاریخ جنگ تحمیلی عراق علیه ایران – و نه «جنگ ایران و عراق» که بعضی ها به عمد یا سهو چنین تعبیر می کنند – به همان اندازه اهمیت دارد که 30 سال پیش، دفاع از ایران در مقابل تجاوز ارتش عراق اهمیت داشت و امام خمینی ( ره) می فرمود: «جنگ در رأس همه امور است» ... نقل خاطرات و تأمل در مشاهدات رزمندگان، بسیاری از زوایای تاریک تاریخ جنگ تحمیلی را روشن می کند. نقل و تدوین خاطرات هم شیوه های علمی، خدشه ناپذیر و اطمینان بخشی دارد که «هَـمـرَوایی» یکی از این شیوه هاست؛ یعنی عده ای از رزمندگان که در یک واقعه – مثلاً در عملیات آزادسازی خرمشهر از اشغال نظامیان عراقی در سوم خرداد سال 1361 – حضور داشته اند، با حضور یکی دو کارشناس تاریخ جنگ تحمیلی دور هم بنشینند و به بیان مشاهدات و فعالیت های خود از آن عملیات بپردازند. پیداست که در این همرایی بسیاری از خاطرات فراموش شده افراد از نو در ذهنشان زنده و نیرومند می شود، انبوهی از محفوظات افراد جرح و تعدیل می یابد، اشتباهات احتمالی ناشی از فراموشی، برطرف و تصحیح می شود و روایتی درست تر و جامع تر از یک واقعه به دست می آید. بنابر این همروایی در نقل واقعیات راهی مطمئن برای دست یافتن به حقایق تاریخی است که از آفتهای نقل و روایت خاطرات به صورت انفرادی - شفاهی یا کتبی – به دور است.
اخیراً ( روز پنجشنبه 19 اسفند 89) جمعی از رزمندگان دوران دفاع مقدس ارومیه که در عملیات بیت المقدس ( آزادسازی خرمشهر) شرکت داشته اند، به دعوت اداره کل حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس آذربایجان غربی در ارومیه دور هم نشسته، با حضور متواضعانه مدیر کل ( سید تاجی) و همکارانش ( اصلانی، فرجی زاده، علیزاده و...) در موضوع این عملیات و بیان مراحل آن، به شیوه همروایی به گفتگو پرداختند و در آستانه سالگرد شهادت شهید مهدی باکری (25 اسفند) یادی از آن سردار بزرگ و برادرش شهید حمید باکری شد. این حقیر هم به خاطر اندک مطالبی که قبلاً در این موضوع نگاشته ام، به لطف مسئولان این اداره کل در جمع آن عزیزان نشستم و بهره ها بردم. جلسه بسیار دوستانه بود و سرشار از صمیمیت و یاد شهیدان و رزمندگان و سالهای حماسه و ایمان و مقاومت. امتیازاتی را که همروایی دارد، در این جلسله به چشم دیدم. امید آنکه این نوع نشست ها هر چه بیشتر در تمام شهرها و آبادیهای این میهن عزیز برپا شود و به نتایجی سودمند برسد به ویژه در موضوع دفاع مقدس.