در کانون داستان حوزه هنری آذربایجان غربی مطرح شد
سنت و مدرنیته در داستان قابل جمع است
دنیزنیوز: به گزارش روابط عمومی حوزه هنری آذربایجان غربی، در جلسه سه شنبه 12 آذر کانون داستان حوزه هنری استان کتاب ترکی داستانی «آرزیلارین یئنی گولشان باغی» مورد بررسی و نقد قرار گرفت .
مسئول کانون داستان با نگاهی بهکتاب ترکی داستانی «آرزیلارین گولشان باغی» نوشته مشترک اکبر حمیدی علیار و خانمسوسن نواده رضی که داستانی عاطفی – انسانی است، گفت: کتاب ترکی داستانی «آرزیلارینیئنی گولشان باغی» کتابی جذاب با نثری روان و شاعرانه است که به شیوه داستانهایشفاهی آذربایجان نوشته شده است.
دکتر محمدعلی ضیائی افزود: این کتاب و شیوه نگارشآن – نثر و نظم – نشان می¬دهد که سنت و مدرنیته هیچ تقابلی با هم ندارد بلکه میتوان با تلفیق آن دو، اثری تأثیرگذار و ماندگار آفرید.
وی تصریح کرد: یکی از شگردهای جالب کتاب «آرزیلارین یئنی گولشان باغی» استفاده از قوالب مختلف شعری است که مؤلفان توانمندکتاب مراعات کرده اند.
ضیائی اظهار داشت: شیوه مناظره ائلیار و پری (دوشخصیت اصلی و دلداده داستان) هم از بخشهای هنرمندانه کتاب است که نویسندگان محترمبه رعایت آن ملزم بوده و خوب از عهده برآمده اند.
مسئول کانون داستان حوزه هنری آذربایجان غربیافزود: کتاب «آرزیلارین یئنی گولشان باغی» توانسته بخوبی از منبع غنی فلکلورآذربایجان بهره مند شود که جا دارد نویسندگان ما به این نکته ظریف توجه بیشتریکنند.
ضیائی در پایان گفت: البته کتاب برخی نقاط ضعف همدارد که شایسته بود نویسندگان محترم دقت بیشتری می کردند، از جمله استفاده از برخیلغات نامأنوس، نداشتن لغت – معنا در آخر کتاب.
گفتنی است کتاب داستانی «آرزیلارین یئنی گولشانباغی» به زبان ترکی در قطع رقعی 204 صفحه و در پاییز 1392 در تهران منتشر شده و یکداستان بلند 8 بخشی است که با استفاده از شیوه های داستان پردازی شفاهی وفلکولوریک نوشته شده است.
پیغمبر | حسین جاوید
کتاب ادبی، دینی، نمایشی منظوم «پیغمبر» اثر جاودان شاعر اندیشمند و مسلمان مبارز آذربایجانی «حسین جاوید» است که در سال 1923 در پی حاکمیت کمونیستها بر آذربایجان، چاپ و منتشر کرد تا هویت اسلامی ملت و کشورش را اعلام کند |
معرفی کتاب دینی – ادبی
پیغمبر
کتاب ادبی، دینی، نمایشی منظوم «پیغمبر» اثر جاودان شاعر اندیشمند و مسلمان مبارز آذربایجانی «حسین جاوید» است که در سال 1923 در پی حاکمیت کمونیستها بر آذربایجان، چاپ و منتشر کرد تا هویت اسلامی ملت و کشورش را اعلام کند. حسین جاوید کتابش را بر اساس زندگی حضرت محمد (ص) در چهار بخش: بعثت، دعوت، هجرت و نصرت سروده و از شاهکارهای ادبیات آذربایجان به شمار می رود. این اثر منظوم و پرمحتوا، اخیراً توسط شاعر و نویسنده معاصر کشورمان «اکبر حمیدی علیار» به صورت موزون به زبان فارسی ترجمه شده از سوی انتشارات «آوای منجی» در قطع رقعی و 300 صفحه در قم انتشار یافته است. منبع: سایت حوزه هنری آذربایجان غربی |
آذربایجانین زنگین شفاهی خلق ادبیاتینا یئنی بیر تحفه - یئنی کتاب
« آرزیلارین یئنی گولشان باغی» (ائلیار ـ پری داستانی) کتابی نشر اولوندو
بو کتابین موضوعسو توکنمز انسان فطرتیندن قایناقلانان محبت بولاغیندان آلینیب و همیشه بهار اولان «سئوگی» باغینا بیر یئنی پنجره آچیبدیر. کتاب بدیعی نثر و آذربایجانین مختلف شعر فورمالاریندا یارانان قالبلرده اولان شعرلری اؤزونده بیر یئره ییغیب. «آرزیلارین یئنی گولشان باغی» ایکی شاعر و یازیچی نین قلمیندن و ذوقوندن اوز - اوزه باخان، لام آخان چشمه کیمی آخیب گلیب بیر یئرده بیر- بیره قاریشیب؛ بو قاریشمادان – گؤروشمهدن «آرزیلارین یئنی گولشان باغی» آدلی بیر سئوگی مولودی عمله گلیب. اکبر حمیدی علیار و سوسن نواده رضی نین امکلری بئله بیر دهیرلی اثری یاراتماقدا هر آذربایجانلی اوچون تاریخی و ادبی اهمیت داشیییر. سئوگی باغینا وارماق و کتابی اوخوماق گرهکدیر... مؤلفلر اوچون آرتیق نائلیت لر آرزولاییریق.
منبع: «دنیزنیوز» سایتی www.daniznews.ir
سفر هشتم (4)
یادداشتهای سفر به باکو
نوشته مصطفی قلیزاده علیار
در دفتر انتشارات قانون
روز 31 خرداد طبق قرار قبلی که اکبر حمیدی گذاشته بود، به دفتر «انتشارات قانون» رفتیم. «شهباز خودیاوغلو» مدیر این انتشارات، شخصی میانسال است و بسیار آرام، کمحرف، موقر و منطقی به نظر میرسید. اظهار علاقه میکرد که انتشارات قانون در برخی از شهرهای ایران از جمله تبریز شعبه داشته باشد. ما هم گفتیم که این کار لابد باید از کانالهای دولتی و رسمی مثل وزارت ارشاد و ... انجام پذیرد.
انتشارات قانون ساختمانی دو طبقهای و عریض و طویل دارد با انبوهی از همکاران از نویسندگان و مترجمان و ویراستاران و داوران و ارزیابیکنندگان آثار و تایپیست و مسئول فروشگاه کتاب و ... و از مراکز مهم نشر و ترجمه کتاب به زبانهای گوناگون و در موضوعات مختلف در باکوست. به نظر میرسد که حمایتهای رسمی پیدا و پنهان هم پشت سرش هست.
رمان تاریخی «حضرت علی» (چاپ ترکیه، به ترکی استانبولی- لاتینی) روی میز مدیر انتشارات بود. سؤال کردم میخواهید چاپش کنید؟ شهباز خودیاوغلو جواب داد: بله، اما اول به ترکی آذربایجانی درمیآوریم، بعد چاپش میکنیم، تا در کشور ما مورد استفاده عموم مردم باشد. گفتم: خدا خیرتان بدهد.
چند کتاب دیگر هم در موضوعات دینی چاپ کرده بودند از جمله: حجاب زن مسلمان، زندگی پیامبر اسلام (ص) و ... البته اغلب ترجمه بودند. مایلند از ترکینویسان ایرانی در هر زمینهای کتاب چاپ کنند غیر از شعر؛ که شعر از خودشان هم کمتر چاپ میکنند. شهباز معلم میگفت: شعر مشتری ندارد الا اشعار شاعران مشهور، که آن هم بیش از حد لازم چاپ شده؛ ما متون نثر چاپ میکنیم چراکه مردم بیشتر آثار منثور میخوانند در هر موضوعی که باشد به خصوص موضوعات اجتماعی. البته شعرکودک هم چاپ میکنیم. معلوم بود که مدیر انتشارات بیش از همه چیز به برگشت سرمایه و سود مادی خوب میاندیشد و این هم خیلی منطقی است چون یکی از عوامل دوام و قوام هر انتشاراتی برگشت هزینه همراه با سود آن است، وگر نه مفلس میشود البته حکم مراکز اداری و خیریه جداست.
دوستم اکبر حمیدی علیار یکی از آثار منظوم خود در ادبیات کودک (با الفبای لاتین) را تحویل مدیر انتشارات قانون داد. ظاهراً قرارشان این بود که بررسی شود و اگر پسندیدند، چاپش کنند.
ما که در دفتر مدیر انتشارات بود، خانم «گولر قاسماُوا» از پژوهشگران جوان هم آمد. شهباز معلم معرفیاش کرد این خانم جوان هم مثل شهباز خودیاوغلو و بلکه کمی بیشتر از او کمحرف و ساکت مینمود. شهباز معلم از او خواست کتابش را به ما مهمانان هدیه کند. او هم کتابش را امضا و اهدا کرد. کتاب کمحجم خانم گولر قاسماُوا با نام « Aç?q ?d?biyyat» (آچیق ادبیات: ادبیات باز) در موضوع سرکوب و ترور شخصیت نویسندگان و شاعران و عالمان دینی و روشنفکران برجسته و مبارز آذربایجان توسط عوامل حزب کمونیست در فاصله سالهای 1929 تا 1980 در مطبوعات آن دوره است که در دوره حاکمیت استالین خصوصاً سال 1937، مدافع منافع ملی، هویت و استقلال کشورشان بودهاند و به دست عوامل استالین، تبعید، قتل عام و قلع و قمع (: سرکوب، ترور خونین، سربهنیست) شدهاند کسانی مثل حسین جاوید، احمد جواد، جعفر جبارلی و... که از آن سالها در آذربایجان به «رپرِسیا» (روسی) تعبیر میکنند یعنی همان رپرِشین انگلیسی (Repression) به مفهوم سرکوب مخالفان و ترور و درهم شکستن و خرد کردن آنها.
کتاب از سوی همین انتشارات منتشر شده است. اما ظاهر قضیه این است که خانم گولر قاسماُوا آنگونه که بایسته و شایسته موضوع است در کتابش از عهده آن برنیامده و حتی نقض غرض کرده و در مواردی توپ را به دروازه خودی زده و بر مظلومیت آن قربانیان فلکزده کمی هم افزوده است!
جناب اکبر حمیدی علیار در باب این کتاب یادداشتی انتقادآمیز و کوتاه البته به ترکی نوشته که تتمه این یادداشت سفر میکنم فعلاً بدون ترجمه:
آچیق ادبیات کتابینا اؤرتولو بیر باخیش!
اکبر حمیدی علیار
نئچه آی اؤنجه مصطفی قلیزاده علیار جنابلاریایلا باکیدا سفرده اولدوغوموز گونلر، بیزه سونولان کتابلاردان بیری ده «قانون» نشریاتیندا چالیشان گنج یازیچی «گولر قاسماوا»نین ترتیب ائتدیگی «آچیق ادبیات» آدلی کتاب ایدی. 2013-جو ایل قانون نشریاتی طرفیندن نشر ائدیلمیش بو 88 صحیفهعبارت کیچیک حجملی کتاب، موضوع اعتباریایلا چوخ اؤنملیدیر، چونکی کتابین گیریشینده اوخویوروق: «کتابدا 1980-1929-جی ایللر آراسی «کمونیست» و «گنج ایشچی» قزئتلریندن توپلانمیش، همین دؤورده رئپرئسیایا اوغرامیش یازیچیلار بارهده مقالهلردن عبارتدیر. بورادا حسین جاوید، جعفر جبارلی، میکائیل مشفق و دیگرلری حاقیندا یازیلمیش مقالهلر وار کی، بیزه او واختین یازارلاری آراسینداکی مناسبتلردن، اونلارین طالعیندن چوخ شئی دانیشیر».
گؤروندویو کیمی کتابین موضوعسو اوخوجونون دقتینی چکیر و اوخوجو کتابدا رئپرئسیا (قیرمیزی ترور: ترور خونین) ایللری ایتکین دوشموش، آجیناجاقلی طالعلره دوچار اولموش محتشم یازیچیلار، شاعرلر، ادبیاتچیلار و مبارزلر بارهده شبههلی و قارانلیق مقاملارین آیدینلاشماغینی اومور، آنجاق تعجبلندیریجی اوراسیدیر کی، کتابدا ایرهلی گئتدیکجه یالنیز او شخصیتلرین علیهینه یازیلان مقالهلرین – هئچ بیر آراشدیرمادان- شاهدی اولوروق. البته بو دا اؤزلویونده دیهرلیدیر و بیز گؤروروک کی سؤزو گئدن، خصوص ایله 1940-1930- جی ایللرده آذربایجان ادبیاتیندا یارانمیش سیاسی اورتام او واختین مطبوعاتیندا نئجه و هانسی فکرلرله عکس ائتدیریلیر. طبیعی اولاراق روس سیاستچیلرینین یئرلی جانشینلری او دؤورده باشقا ساحهلر کیمی مطبوعاتا دا مطلق حاکم اولموشلار و اؤز چیرکین نیتلری و عمللرینی اساسلاندیرماقدان یانا بیر سیرا ساتقین و چؤرهیی دیزی اوستونده اولان یازارلارین ریاکار قلمیندن استفاده ائتمیشلر.
«آچیق ادبیات» کتابینا اساساً او دؤورون مطبوعاتیندا یازیلان مقالهلرین باشلیقلاریندان بیر نئچهسینه دقت ائدک: «ساتقین احمد جواد»، «مساواتچیلارین ال تولاسی اولان مشفق»، «پانتورکیست، صنفی دوشمن، ایکی اوزلو ادبیات یازیچیسی علی ناظم»، «حسین جاویدی جعفر جبارلی دا ووروردو»، «بیجلیگی اولدو عیان اؤلکهده احمد جوادین»، «احمد جوادین قویروقلارینا مبارزه آچیلمالیدیر»، «ایکی اوزلو تقی شاهبازی پارتیا سیرالاریندان قووولدو» و ... بو و دیگر مقالهلرین هامیسیندا تأسفله رئپرئسیا قوربانی اولان ضیالیلاری خلق دوشمنلری آدلاندیراراق آذربایجانین غدار و اصیل دوشمنلرینه حق قازاندیریلمیشدیر.
یوخاریدا قید ائدتیگیمیز کیمی بو معلوماتین دیهری بوندادیر کی بوگونون اوخوجوسو او دؤورون زهرلنمیش اورتامیندا ضیالیلار حاقدا خلقین فکرینی جایدیرماغا چالیشانلارین نه شکلیده و هانسی بیر ادبیاتدان استفاده ائدهرک چاپا گؤسترمهلرینی آیدینجاسینا گؤرور.
تأسفلندیریجی مقام بوردادیر کی کتابین حؤرمتلی مؤلفی، اؤزو دئمیشکن زامان ماشینیایلا دالا قاییدیب، بو قزئتلرده آختاریب تاپدیغی فاکتلاری اونلاری یازانلارین و یازدیرانلارین ایستهیی کیمی آلقیلاییر، یعنی هله ده بو سؤزلره اینانیر و آلدانیر! گنج یازیچی گولر خانیم هئچ بیر دقت ائتمهدن، آراشدیرمادان، تحلیل ائتمهدن بو تاپینتیلاردان آلدیغی ائتگینی بئله گؤستریر: «بوگون او دؤورون شاعرلری حاقدا چوخ دانیشیلیر. جعفر جبارلی، میکائیل مشفق، حسین جاوید و داها کیملر... اونلارین بیر چوخلاری حتی بوتلهشیبدیر، اونلاری تنقید تابولاشیب آرتیق. بوگون جاوید دئیهرکن گؤزوموزون قاباغیندا یئیهن، ایچن نورمال شاعر گلمیر. بیز فاجعهلی حیات تصور ائدیریک، جاویدین کدرلی اوزونو گؤروروک. جعفر جبارلی دئیهنده هئچ کیم معاصرلریایله اینتریقالار (فتنهلر) یاشایان بیر یازیچی، دراماتورق تصور ائتمیر. هر کس «داهی صنعتکار» تصور ائدیر. حالبوکی من او «زامان ماشینیمدا» نهلری گؤرمهدیم. او سارالمیش و اونودولموش قزئت صحیفهلرینده نه مقالهلر، نه یازیلار واردی. بعضاً گؤزلریم دولوردو، بعضاً دهشته گلیردیم. چوخ واخت اورهییم چیرپینیردی تاپدیغیم هانسیسا بیر مقالهنی اوخویاندا. اومید ائدیرم ایلبهایل، آیباآی، گونبهگون صحیفهلری گزهرک توپلادیغیم بو قیمتسیز آرخیولر، مقالهلر سیزه ده او دؤورده یاشامیش شاعر و یازارلارین حیاتینا بیر منظره آچاجاق».
هر حالدا ماراقلانانلار اوچون بو کتابین اوخوماغینی نیسگیل ائدیرم.
منبع: نشریه «دنیز» شماره 39 – مورخ دوشنبه 22 مهر 1392؛ چاپ ارومیه
پیغمبر (ص)
اکبر حمیدی علیار
بو ایلین خرداد آیی نین سون گونلرینده، عزیز دوستوم مصطفی قلیزاده علیار جنابلاری ایلا باکی سفریندن گتیردیگیمیز ارمغانلاردان بیری ده آذربایجانین قدرتلی شاعری زلیمخان یعقوبون «پیغمبر» (ص) کتابی اولموشدور کی شاعر آغیر خستهلیگینه باخمایاراق بیزی آچیق قاباقلا قبول ائدهرک بیزه باغیشلامیشدی..
کتاب وزیری اؤلچوسونده، چوخ نفیس شکیلده، 320 صحیفهده، 18000 تیراژدا و 2009-نجو ایلده باکی «پئداقوگیکا» نشریاتی طرفیندن چاپ ائدیلمیشدیر.
کتابدا گلن شعرلرده شاعرین حسیاتی ایلا برابر عقلیاتی دا داخل دیر، بو معناده کی حؤرمتلی شاعر هر بیر شعرین مایاسینی باشدا گتیردیگی بیر قرآن آیهسی و یا بیر حدیثدن آلمیش و اؤز شاعرلیک قدرتی و دویغوسویلا اونا قول- بوداق وئرمیشدیر. یازدیغی «پیغمبری نییه یازدیم» مقدمهسینده اشاره ائدیر کی بو پوئمانی یاراتماغا دؤنه- دؤنه قرآن کریمی اوخویوب، نهج البلاغه نی اوخویوب، هوته نین غرب- شرق دیوانینی، پوشکین ین محمد درامینی، بونینین قرآنلا باغلی شعرلرینی، تولئستویون اسلاملا باغلی فکرلرینی، داستایئفسکی نین قرآنا مناسبتینی، انگلیسلی نئالا دونالد والسین ایکی جلدلیک «تانری ایلا صحبت» کتابینی، جواهر لعل نهرونون «دونیا تاریخینه بیر نظر» کتابیندا اسلام و پیغمبر حاقدا فکرلرینی، هانری ماسسئ نین اسلام اثرینی، رومینین مثنوی سینی، محمد عاکف ارسویون "صفحات"ینی، محمد اقبال لاهوری نین شعرلرینی، حسین جاویدین "پیغمبر"ینی، نجیب فاضل قیساکورهکین "پیغمبر دایرهسی" کتابینی، سئزای قاراقوچون "خضر ایلا 40 ساعت" پوئماسینی، عبدالباقی گولپینارین "حضرت پیغمبر و اون ایکی امام"ینی، مصطفی عاصم کؤکسالین چوخ جلدلیک "اسلام تاریخی"نی و باشقا کتابلاری اوخویوب و اؤز افادهسی ایله دئسک اله ییب و الکدن کئچیریب و سونسوز علم و فضیلت دریاسینا باش ووروب.
اونلار جلد لیریک و بدیعی اثرلرین صاحبی اولان زلیمخان، بیزیمله دانیشیقدا بویوردو کی منیم باشقا کتابلاریم بیریانا، آنجاق عؤمرومون بهرهسی بو پیغمبر کتابی دیر و من سیزه باشقا کتاب یوخ، عمرومون بهره سینی اتحاف ائدیرم.
بو کتابا گؤره آرتیق دانیشماق ایستهمیرم، ان شاءالله اوخوجولار بو کتابی الده ائدیب اؤزلری دیهر وئرهجکلر، آنجاق شاعرین یازدیغی جمله-جملهسی و کلمه-کلمهسی حیرتلندیریجی و دوشوندوروجو اولان مقدمه سینی چوخ اؤنملی دیر.
منبع: دنیز نشریه سی، شماره 37، تاریخ نشر 30/5/92 - اورمیه