ائلی نین دردینه یانان شاعر
محمد آقاکیشی زاده نین حیات و یارادیجیلیغینا بیر باخیش
اکبر حمیدی علیار
«آراز» تخلّصو ایله یازیب یارادان شاعر محمد کیشی زاده 1350- نجی گونش ایلی آذربایجانین قره داغ بؤلگه سی نین مشهور »اوشتوبون« کندینده دوغولوب، بویا- باشا چاتیب و گنج یاشلاریندان تهرانا کؤچموش و آلیش- وئریش ایشی نین قیراغیندا، وطن و آنا دیلی حسرتی ایله شعر یازماغا باشلامیشدی. عمومیتله آرازین شعرینده اؤنملی و ماراقلی بیر نکته وار او دا بوکی چوخ ساده، صمیمی و کوتله وی سایاقدا یازیلیب و شاعر اؤزونو اینجیتمه دن کؤنلونده اولان قایغیلاری و دویغولاری طبیعی بیر آخاردا قلمه آلیب. اونون شعرلری نین هامیسی سوندا بیر نقطه یه گلیر چاتیر او دا آنا دیلی نین یازیلماسی، اوخونماسی، قورونماسی و سیستماتیک اؤیره نیلمه سی آرزوسو و حسرتی دیر. شاعر حزین زومزومه لری ایله اؤز ائلینی، آذربایجان تورکلرینی اؤز دیللرینه و عادت - عنعنه لرینه قاییتماغا چاغیریر. او اؤز آنا دیلی نین، خصوصی ایله تهراندا یاشایان آذربایجانلی لار ایچینده، آرادان گئتمه سینی بوتون وارلیغی ایله دویور و توفاندا غرق اولان بیر کیمسه کیمی هر یئره ال- قول آتیر، آتالاری، آنالاری، گنجلری، عالملری، ملّت وکیللرینی، اوشاقلاری، قوهوم- قونشونو و بیر کلمه ده آذربایجانی و ایرانی هارایا سسله ییر، اومود کی بوتون ائلیمیز و وطنداشلاریمیز و دیلداشلاریمیز آراز کیمی دویالار، آراز کیمی دوشونه لر و آنا دیلیمیزی قوروماقدا و یاشاتماقدا اللریندن گلنی اسیرگمه یه لر.
آقاکیشی زاده جنابلاری نین بیرینجی شعر توپلوسو «قاری ننه» آدی ایلا 1389- جو ایلده ایشیق اوزو گؤروب، بو آد کتابین بیرینجی حصه سینده یئرله شن "قاری ننه" پوئماسیندان آلینیب، قاری ننه پوئماسی شهریارین حیدرباباسینا نظیره اولاراق شاعرین اوشاقلیغیندان و کند محیطیندن سؤز آچیبدیر. آشاغیدا بو پوئمادان بیر نئچه بندینی بیرگه اوخویوروق:
آرزیلار گولونو بسله دیک یئله
دئدیک زمانه نین حکمودور بئله
سارالار تاپشیردیق چایلاردا سئله
خان چوبانلار بیز دوشمنه وئره لی
یادا گؤره ائلی قویدوق یارالی.
قاری ننه، بیر سؤیله بو نه ایشدی
دونیا گولدو بیزه آخ- وای یئتیشدی
ائل غملندی یادلار بیزه گولوشدی
اکدیکلرین گلدی بارا یئتیشدی
ایش سنه بار باشقالارا یئتیشدی!
قاری ننه، درسی منه کیم وئردی
اوشاق ایکن مکتبیمی کیم قوردی
اؤزگه دیلده درس نه ظلم، نه زوردی
اؤز دیلیمده ایندی یازا بیلمیرم
خزل تکین سارالمیشام گولمورم.
قاری ننه، ائل بسله دیم اوبادا
آغاج الده سرحدلری قورویا
باخمییا اؤزگه یه، باخمییا یادا
بو مکتبین قرآن وئریب درسینی
او ساخلایار اؤز ائلینده دینینی.
بالاوی آلداتسا ایزی اؤزگه نین
آدی سنین اولار اؤزو اؤزگه نین
مطلبی اؤزگه نین، سوزو اؤزگه نین
بئله اولاد گؤزو قالار اللرده
سنی سئومز دای گله جک ایللرده.
قاری ننه، اوشتوبونده یاشیردیم
گول- چیچکله آچیب یاشیللاشیردیم
دوغما ائلین سئوگیسی ایله داشیردیم
کؤچوردولر اوردان منی تهرانا
اوشاق ایکن من توش اولدوم هجرانا.
قاری ننه، باغچالارین سولماسین
جوانلارین اورگی قان اولماسین
ائلین شان-شوکتی یئرده قالماسین
قامتین اوجالسین یورد آباد اولسون
دیلین دانیشیلسین ائلین شاد اولسون.
قاری ننه، قیشدی کولک یولدادی
کهلیکلرین بنده دوشوب کولدادی
خبرین یوخ ائللرین نه حالدادی
آچیق یوللار باغلانمادا یوبانما
جوانلارین آلدانمادا یوبانما.
قاری ننه، بسدی داها گئج اولور
قوهوم- قارداش یادلاشیبان هئچ اولور
بالالارین یولو یادا کج اولور
یاد خوددایان چیراغ چاتار اؤزونه
توستو دولار بیزیم ائلین گؤزونه.
منبع: هفته نامه دنیز، شماره 23- مورخ 22/7/91
یا حسین بن علی!
عماد الدین نسیمی ( قرن 8 هـ.، عارف شهید)
نور چشم اولیاسین یا حسین بن علی
درّ تاج اتقیاسین یا حسین بن علی
مخزن اخلاق و لطف و منبع هر معجزات
معدن جود و سخاسین، یا حسین بن علی
سنسن اشراف ائیله ین صبح ازلده عالمی
نور شمس والضحی سین یا حسین بن علی
هم شریعت، هم طریقت، هم حقیقت، معرفت
سنده دیر، مشکل گشاسین، یا حسین بن علی
میوه ی باغ نبوت سن، گل باغ حبیب
نور عین مصطفی سین یا حسین بن علی
طیب و طاهر کیم اول خیر النسانین فخری دیر
گوهر خیر النسا سین یا حسین بن علی
بیر صدفدن دیر ایکی درّ یتیم بی بهاء
چون حسن احسن لقاسین، یا حسین بن علی
مؤمن و منکر قاپوندا بولمادی رد و قبول
هم امام پیشواسین یا حسین بن علی
ذره ی مهرین هواسینا دوشن عاشیقلری
حاشا کی محروم قویاسین یا حسین بن علی
جان و دلدن درویشین گؤونلو سنین مهرینده دور
شعله دن آییرمییاسین یا حسین بن علی
چون «نسیمی» مدح ائدیب مدحین امید ائدر بوگون
یارین آنی قورتاراسین یا حسین بن علی!
خاطیرلاما: عزیز اوخوجولار دقت یئتیرسینلر کی بیز نسیمی نین بو شعریندن نئچه بیتینی اختصارلا گتیردیک و شاعرین اؤز یازدیغی دیل و لهجه ده اسکی نسخه لرین اساسیندا نقل ائتدیک. تأسفلر اولسون کی بیر سیرا اشخاص خاص سببلره گؤره آذربایجانین اسکی و اصیل ادبیاتینی و کلاسیک لرین اثرلرینی ده ییشیر، معاصیرلشدیریر، اصلینی ایتیرمک ایسته ییرلر. حال بوکی اسکی ادبیاتی معاصر قایدالارا اویغونلاشدیرماق (معاصر سازی) آذربایجان ادبیاتتینا بؤیوک خیانتدیر! و نسیمی نین تورکجه دیوانینی ایراندا بعضی شخص لر نئچه دفعه معاصرلشدیریبلر و خیانت ائدیبلر. سعی ائدین قدیم نسخه لری تاپیب اصلینی الده ائده سیز. بو حاقدا گله جکده آرتیق معلومات وئره جه ییک ان شاءالله تعالی - یا علی!
دوست شاعر ارجمندم آقای «جعفر احمدیه» امروز قطعه زیر را به اینجانب فرستاده که ملاحظه می فرمایید.البته با زبان و بیان خاص خود:
شاعیر کیم دیر جناب مصطفی
شاعیر کیم دیر سوز بوخچاسین آچمیشام
گوز ئونونده سویوموزا یایمیشام
سوز بوخچاما یاخینلاشیب باخیب سان؟
سن اوخویوب سوزلریمی دادیب سان؟
اوخومامیش جبهه نییه آچیب سان
قاشا باخیب گوزه ماققاج ووروبسان
مومن کیشی سن ده گتیر بوخچایین
شاعیر کیم دیر آچدیر گینان سوفرایین
آنا دیلده یازدیقلارین بیللنسین
سویوموزون وارلیقیندا گورسن سین
قوی سنین ده سوزلرین بارلی اولسون
سؤز کوزه سی ملی وارلیقدان دولسون
آنا دیلی بیر آیه دیر بللی دیر
و من فعلاً فقط این چند بیت را جهت عرض ارادت به ایشان تقدیم می کنم تا بعد تکمیلش گردانم ان شاءالله تعالی:
شاعرین اوچ شرطی واردیر بونو بیل
اول فیکر،سونرا احساس، سونرا دیل
بونلارین هانسیسی اولماسا اوندا
اونون آدینی گل بو دفتردن سیل
شاعر گره ک دیل اؤیره نه، دیل بیله
بو یولدا دیل اونا اولاجاق دلیل
یوخسا ائله بئله دئییب، دانیشسا
نه سؤزو، شعر اولار، نه ده دیلی دیل
سؤز یوخدور کی سنین فکرین عالی دیر
قوی سو کیمی دورو آخسین، ائتمه لیل ...
29 خرداد 90 - ساعت: 20 / ارومیه