تانری سئوگیسی
اکبر حمیدی علیار
شاهتختی تخلصو ایله یازیب یارادان یازیچی و شاعر صابر حبیباوغلو حاجییف 1968-نجی ایلده نخجوانین شاهتختی کندینده آنادان اولموشدور. 1993-نجو ایلده آذربایجان دولت نفت آکادئمیاسینی، 2007-نجی ایلده آذربایجان رئسپوبلیکاسینین پرئزیدئنتی یانیندا دولت ادارهچیلیک آکادئمیاسینی بیتیرمیشدیر.
2007-نجی ایلدن آذرتاج خبر آگئنتیلیگینین و آزتیوینین ایرانداکی رسمی نمایندهسیدیر. 15 کتاب، چوخسایلی علمی و یوزلرله پوبلیسیست مقالهلرین مؤلفیدیر. روسیا، اوکراینا، گورجوستان و ایراندا فارس، انگلیس و روس دیللرینده کتاب و مقالهلری درج اولونموشدور. او شعر و روماندان باشقا، تاریخی تدقیقلر و تألیفلرله ده مشغولدور؛ آذربایجان-ارمنیستان داغلیق قاراباغ مناقشهسی ایله علاقهدار ارمنیستان تاریخی، ارمنیستانین آذربایجان تورپاقلاری و خلقی علیهینه اولان تجاوزو و خوجالی سویقیریمی حاقدا آراشدیرمالاری دقته و تقدیره لایقدیر. اثرلریندن"خزل اولدو خوجالینین خزنگولو" (X?z?l oldu xocal?n?n x?z?ngülü) کتابینی آد آپارماق اولار، بو کتابین فارسجا ترجمهسی "گل خزان خوجالی پرپر شد" عنوانی ایلا 2012-نجی ایلده تهراندا صداقت نشریاتی طرفیندن نشر ائدیلمیشدیر.
آذربایجان یازیچیلار بیرلیگینین عضوو شاهتختی 2010-نجو ایل آذربایجاندا "ترقی" میدالینا لایق گؤرونموشدور. سون واختلار سیاسی علملر اوزره فلسفه دوکتورلوغونو بیتیرن شاعرین (TANRI SEVG?S?) "تانری سئوگیسی" پوئزیا توپلوسو 2013-نجو ایل باکیدا "بیلیک" نشریاتی طرفیندن نشر ائدیلمیشدیر، بو کتاب ایراندا دا اسکی الفبایا کؤچورولموش و چاپ عرفهسیندهدیر. کتابین بیرینجی حصهسینده "تورقای و گولای" سئوگی داستانی منظوم شکیلده یئرلهشیب، قالانی دا مختلف اجتماعی –عاطفی شعرلردیرلر، عمومیتده نخجوان و کند محیطینه، تاریخینه و شاعرین اوشاقلیق چاغلارینا عائددیر. کتاب آشاغیداکی بیتلرله باشلانیر:
تانری سئوگیسی
آللاهین آدی ایلا باشلارام ایشه
چالیشدیم اویمایام خراب وردیشه
حلالی ایلک اوّل سؤزده آرادیم
کؤنولده آرادیم، گؤزده آرادیم
هر شئیه شوکر ائدیب "آللاه" دئیهرم
نادانا، جاهله بئله سؤیلهرم:
حکمت اؤزوندهدیر بؤیوک آللاهین
گؤرونور هر یئرده یئری واللاهین.
سؤزون ده آخیری عملله گرک
دوز اولا، اویوشا، تام اولا گئرچک.
الیمدن دوشمهییر "قرآنی-کریم"
روحوما قاناددیر آللاها عشقیم.
قوّتیم پیغمبر کلامیندادیر
حراما ال آتماق قلبیمه یاددیر.
تبریزده وئردیلر بیر کتاب منه
تورک اوغلو یازمیشدی دفتری-سینه
اوخودوم "مکهدن دوغان گونش"ی
کتابدا توپلانیب دونیا گردیشی.
زحمتین ایتمهسین تانری یانیندا
نظامی اولاسان بهشتده باشدا.
هر آن او یانی
گؤزلهدیم حسرتله هرآن او یانی،
روحوملا گزیرم گئنیش سمانی.
یولومدان قوورام چنی، دومانی.
اوردا نئجه سئچیم یاخشی-یامانی؟
گؤزلهدیم حسرتله هرآن او یانی،
ازیرمی اوردا دا قانماز قانانی؟
نئجه یاشادارام اوردا آد، سانی؟
قویورام بورادا نالهنی، قانی!
گؤزلهدیم حسرتله هرآن او یانی.
آغ گونو تاپمادیم بوردا، او هانی؟
نئینیرم عذابلی، گوناهکار جانی؟
لنگیدین، روحوم سن، یولونو تانی.
منبع: «دنیز» نشریه سی، نؤمره 44، نشر تاریخی 30 دی آیی 1392 - اورمیه
محرملیک و آنا دیلیمیز
اوستاد بهرام اسدی - اورمیه
ایراندا بو گونه قدر دوامائدن تاپان مرکزی حکومتین تملچیسی بؤیوک حکمدار شاه اسماعیل ختایینین رسمی اعلان ائتدیگی تورک دیلی و شیعه مذهبی ا و زاماندان بری آذربایجان تورپاقلاریندا بیری- بیریندن آیریلمایان ایکی بؤیوک گئرچک (واقعیت) اولوبلار آذربایجان ادبیاتیندا بیرینجی مرثیه یازان شاعر ایسه شاه اسماعیلین معاصری اولان مولانا محمد فضولی اولموشدور و اوندان بری بؤیوک و نهنگ نوحهچی شاعرلرایله اوزلهشیریک و دئیهبیلریک ادبیاتیمیزدا مرثیه و نوحه یازمایان شاعرلریمیز چوخ آز اولوبلار حتی صرفاً ساتیریک شعرلری ایله تانیلان و شرق دونیاسیندا ساتیریک شعرین تملچیسی اولان میرزه علیاکبر صابر کیمی بیر شاعرین ده اثرلرینده نوحه و مرثیه گؤرمک ممکندیر آنجاق بو آرادا بیر تعداد شاعرلریمیز ده اولوبلار کی اؤز یارادیجیلیقلارین تمامیله مرثیه شعرینه و عاشورا حادثهسینه حصر ائدیبلر. بو سیرا شاعرلردن دخیل مراغهای، قمری دربندی، دلریش و باشقالارین آدینی چکمک اولار، حاج رضا صراف و راجی تبریزی کیمی مشهور شاعرلرین دیوانلارینین یاریسینی نوحه و مرثیه شعرلری تشکیل ائدیر.
بیز نوحهلرده و مرثیهلرده خلقیمیزین طالعیایله باغلی نیسگیللر، غربت حسی، ظلم و ظلمه قارشی نفرت، ایلقاری پوزماق و بو کیمی مضمونلار گؤروروک بونلاردان علاوه عاشورا حماسهسی ایله باغلی شعرلرده بیر گئنیش سویهده مضمون گئنیشلیگی واردیر و اونلاردا لیریکا نمونهلری، عشق و عاشقلیک، قهرمانلیق، دؤیوشچولوک، حسرت، آنا محبتی، آتا عشقی دالغالانیر و امام حسین علیهالسلامین اؤز اینامی یولوندا فداکارلیغی تصویر اولونور و بو معصوم امام اؤز عزیزلرین، اؤز بالالارین، قارداشلارین، کؤمکلرین و بوتون دونیا ایلگیلرین اؤز اینامی یولوندا فدا ائدیر و مظلوم یاشایان کوتلهلرین حقین دیریلتمک ایستهییر. هر چند بو کوتلهلر و بو خلق او امامین آرخاسینی بوشالدیرلار و اونو میداندا یالقیز قویورلار. آنجاق امام حسین علیهالسلام اؤز وظیفهسینی اونوتمور و اؤزونون دوغرو بیلدیگی یولدا دایانیر و بو یولدا شهید اولور و بو شهید اولماغیایله تاریخ بویو انسانلارا دایانات درسی وئریر و مختلف یئرلرده مظلوم انسانلار امام حسین علیهالسلامی اؤزلرینه اؤرنک توتاراق چوخلو عصیانلارا ال ووروبلار.
بو مظلوملاردان بیری ده آذربایجاندا تورک دیلی و ادبیاتی اولموشدور. بیلدیگیمیز کیمی بیر چوخ زامانلار خصوصیله پهلویلر دؤورونده دیلیمیزه و ادبیاتیمیزا اولمازین ضربهلر وورولدو. دیلیمیز یارالاندی و زمانه یزیدلری بو مظلوم دیلین باشین کسمک ایستهدیلر و آذربایجان خلقینین دیلین اوزمک نیّتینده بولوندولار 50 ایل پهلوی حاکمیتی زامانیندا کتابلاریمیز یاندیریلدی، مکتبلریمیز باغلاندی، دیلیمیز یاد دیلی آدلاندی، خلقیمیز اؤز کئچمیشیندن و اؤز تاریخیندن اوزولدو، آذربایجان داهیلری افترالاندیلار و آذربایجان شخصیتلرینین آدین چکمک گوناه ساییلدی بئله بیر وور - ییخ زاماندا بیزی اؤز کئچمیشیمیز و اؤز دیلیمیزه باغلایان یگانه تئل عاشورا شعری و نوحهلری و مرثیهلر اولدو. دئمهلی بیر سطر تورکجه متنی اوخویا بیلمهین آذربایجان جمعیّتی هر محرملیکده جور به جور تورکجه نوحهلری بولبول کیمی اوخودو و بو ایش هر ایل و هر ایلین آراسیندا دؤنه - دؤنه مذهبی هیئتلرده تکرار اولدو و بو وسیله ایله دیلیمیزین کتبی فورماسی و یازیلیب اوخونماسی نوحه کتابلاریندا قورونوب ساخلاندی آنجاق اوزون ایللر بویو مکتبسیز قالان خلقیمیز و شاعرلریمیز اؤز یئنی نوحهلرینده دیلیمیزین ادبی فورماسیندان اوزاقلاشدیلار و بو ایش او حدّه چاتدی کی پهلویلر دؤورونده یازیلان نوحهلر تمامیله گرامر پوزغونلوقلاری ایله بیرلیکده مختلف لهجهلرده اولدو و ایندیلیکده 34 ایل انقلابدان سوووشاندان سونرا و دیلیمیزین یئنی انکشاف و دیرچلیش مرحلهسینده هله ده نوحه کتابلاریمیز علمیلشمهییبلر و هلهده کی وار اونلاردا (قالورام، گئدورم) کیمی یانلیش فعللر گؤرسنیر و هله ده کی وار اونلارین جمله قورولوشلاری تمامیله فارس گرامرینین تأثیریندهدیر و بو اشاره اولوندوغو کیمی پهلویلر دؤورونون شوونیستی حاکمیتیندن آشیری بو وضعیته گلیب دوشوبدور یوخسا اوندان اؤنجه و مثال ایچون حاج رضا صرافین نوحهلری تمامیله ادبی دیل فورماسیندادیر. بونونلا دا دیلیمیزین قایدالارین نوحه کتابلاریندا یئریتمهلی و خلق دیلیندن آیریلمایاراق بو کتابلاریمیزین دا دیللرین علمیلشدیرمگه چالیشمالیییق.
منبع: سایت «دنیزنیوز» www.daniznew.ir
شعر معاصر ایران: سه شعر از رؤیا شاه حسین زاده بخش ادبی دنیزنیوز: سومین کتاب از مجموعه شعرهای آزاد شاعر معاصر ارومیه ای خانم رویا شاه حسینزاده تحت عنوان «باید از یاد من بروی» اخیراً در قطع رقعی و 72 صفحه ای از سوی انتشارات هنر رسانه اردی بهشت در تهران منتشر شده است. سه شعر از این کتاب را می خوانیم:
(11) دنیا گرفتار است دنیا گرفتار است و ما شبها چای مینوشیم به اخبار کشت و کشتار گوش میدهیم زخمهای دنیا را میبینیم اما - همچنان – تنها از عشق و تنها از عشق میترسیم.
(29) دل، خیابان نیست که گرفتنش راهبندان بزرگی بخواهد کوچک است زود میگیرد!
(42) گلولهها در خبرها شلیک میشوند در گوشهای دور از زمین، من اینجا قلبم تیر میکشد؛ زمینلرزهها در خبرها اتفاق میافتند در گوشهای دیگر، من اینجا قلبم میلرزد؛ سربازی که خونش روی دوربین پاشیده ممکن بود پسر من باشد اگر با فاصلهی دیگری از نصفالنهار مادر شده بودم. منبع: سایت: دنیزنیوز Daniznews.ir |
زخم ها
چند شعر از رویا شاه حسین زاده
(از کتاب آخرین مکتوب عاشقانه من)
9-
بیا به شانه های زخمی هم تکیه کنیم
زخم ها
تنها کسانی هستند
که می توانی یقین داشته باشی
دشنه نیستند.
11-
مرهم ها
زخم از آب درآمدند
انداختیم شان
توی تنگ
تا ماهی شوند
اما
دریا شدند
و غرق مان کردند.
15-
جنگ تمام شد
آرامش دوباره به منطقه برگشت
هیچ یک از سربازهای جوان
برنگشتند اما
که پای پنجره های دهکده
آواز بخوانند
جنگ تمام شد!
19-
زخم هایم را
در نمک خوابانده ام
که تازه بماند
چشم هایم را
در آب نمک،
شاید
یک روز برگشتی
با دست هایت
- باروت های جوان-
برای کشف معدنی از درد
که منم.