ایکی شاعره بیر شعر!
اوستاد شامیدن بیر خاطیره
حمید واحدی
اورمودا منیم یول تاپدیغیم ایلک ادبی انجمن، ارشاد اداره سینین شهرچای پارکیندا یئرلهشن دهخدا کتابخانسیندا تشکیل ائتدیگی هفته لیک شعر انجمن ایدی. او زمانلار بیر ایکی ایل ایدی شعر یازیردیم. انجمنه گلن شاعرلردن چوخونون آدی ایندی ده یادیمدادیر، میرحسن سربلند (پولاد)، عبدالحسین شیرپنجه رضایی (تنها)، حاج علی رضایی، محمود صادقپور (شامی)، ... الله تعالی هامیسینا رحمت ائله سین. همچنین عزیز دوستوم کریم گلندام، میر حبیب زمانی، ابراهیم نژادی، بیتالله جعفری و بیر نئچه گنج شاعر ده اورا گل – گئت ائدیردی.
من بو شاعرلرین آراسیندا ایکی نفر ایله داها آرتیق علاقه ساخلاییردیم؛ شعرلریمی اولارا اوخویور، فکیرلرینی بیلمک ایسته ییردیم. بیری مرحوم «شامی» و ایکینجی ایسه رحمتلیک «تنها» ایدی.
شامی و تنهانین شعرلری او زمانلار منیم اوچون چوخ ماراقلی و تاثیر ائدیجی ایدی. شعرلریمی شامی یه اوخویاردیم او دا ائشیدیب، معین یانلیشلارا دوزه لیش وئرردی. حتی انجمن دن علاوه اونون ایش یئرینه (تعاونی روستایی فروشگاهلاریندا) ده هر دن گئدیب، اونونلا گؤروشوردم، اونا شعر اوخویاردیم، او مرحوم دا دوزلیش دقتله ائشیدیب، نقطه نظرلرینی سؤیلردی. بونا گؤره اونون منیم بوینومدا اوستادلیق و معلیملیک حقی وار. او بو گؤروشلرده حتی اؤز شعرلریندن ده منه اوخویاردی. من اونون شعرلریندن چوخونون الیازمالارینی آلیب ساخلامیشام.
او زمانین گنج شاعرلری آراسیندا من شامی یه داها چوخ یاخینلاشدیم، 17 – 18 یاشیم وارایدی؛ اونون دا تخمیناً 35 یاشی. البته شامینین شاعر دوستلاری چوخ ایدی، مرحوم عباس بزرگامین، کریم گولاندام، علی شریف دلجویی (آدسیز)، عسگر شاهین پر، حبیب زمانی، عادل پیر شاهوردی (آرمان) و ...
من او زمانلار چوخ فارسجا شعرلر یازیردیم، تورکجه شعرلریم ایسه شامی و تنهانین شعرلرینین تاثیری آلتیندا ایدی. شامییه بیر فارسجا غزل اتحاف ائتمیشدیم، اونو بیهنیبب، منی آلقیشلادی و بیر - ایکی مصراعسینی دا اصلاح ائتدی. غزل بو ایدی:
دل از زیارت یاران ز شوق لبریز است
شنیدن سخن دوستان دلانگیز است
کنیم گفته تاریخ گوشواره گوش
که زندگانی اسلاف عبرتآمیز است
شکوفههای دلم زردگونه گردد از آن
که در درون دل من همیشه پاییز است
چنان محبت تو گشته با دل من عجین
«شکنجههای تو بر من محبتآمیز است»
مجال گفتن حق بر همه میسر نیست
چرا که در پس هر پرده تیغها تیز است
به شهر اورمیه «شامی» است شهریار سخن
اگر چه جایگه شهریار تبریز است.
***
دئدیگیم کی مرحوم عبدالحسین تنها ایله ده سیخ علاقه ده ایدیم، بیر مدت ده بینالارا رنگ وورماق و رئمونت ایشلرینده اونون یانیندا شاگردلیک ائتمیشدیم. تنهانین عالمی شامی ایله فرقلی اولماغینا باخمایاراق، من هر ایکیسیندن تاثیر آلیردیم. شامییه یازدیغیم فارسجا غزلین سونوندا «شامی» کلمهسینی «تنها» کلمه سیایله عوضله ییب، مرحوم تنهایا تقدیم ائتدیم! البته بو ایش منیم خاملیغیمدان تؤرنمیشدی! ... نه ایسه، تنها رحمتلیک ده بهیهندی و منی تحسین ائتدی. حتی ازبرله میشدی و هر یئره بیرگه گئتسیدیک، منی هوسلندیرمک اوچون، او غزلی اوخویاردی! قضادن بیر گون تنها ایله بیرگه اونون ماتاسکلتینه (موتورسیکلتینه) اوتوروب اورمیهنین اطرافیندا اولان «بارجوق» کندینه شامیگیله قوناق گئتدیک. دانیشیقلار آراسیندا شامی بیردن اوزونو تنها مرحوما توتوب: «حمید بیر تزه غزل یازیب!» دئدی. من ایسه بو سؤزو ائشیدنده ائله بیر حالا قالدیم کی، الله بیلیر! ... تنها سؤیله دی: هه، منه ده اوخوموشام، یاخشی دیر!
من بو سؤزدن داها آرتیق آجیناقلی بیر حس کئچیردیم. شامی رحمتلیک اؤز شعرلرینی یاددا ساخلامازدی و دفتر – کاغاذ اوزوندن اوخویاردی، آمما منیم او غزلیمی حفظ ائله میشدی! ... باشلادی شعری اوخوماغا؛ هر بیتی اوخودوقجا من تر تؤکوردوم! اورکده آللها یالواریردیم که سون بیتینی اوخوماسین!!
شامی سون بیته یاخینلاشدیقجان منیم حالیم دهییشیردی ... بئشینجی بیتی اوخودوقدان سونرا، اوزونو تنهایا توتوب دئدی: سونونجو بیتی ده بیلیرسن دا!...
تنها دا باشینی ترپتمکله اونون سؤزونو تایید ائلهدی.... ندنسه، رحمتلیک شامی آلتینجی و سونونجو بیتی اوخومادی و من داها چوخ خجالت چکمکدن خلاص اولدوم .... مجلس قورتاردی.
البته آیدین دیر کی، او مرحوم نه اوچون سونونجو بیتی اوخومادی! ... هر حالدا بو دا بیر درس ایدی من اوچون، ائله او ساعتدن عهد ائلهدیم کی بیر ده بو ایشلردن گؤرمه ییم!
تانریدان هر ایکی شاعریمیزه رحمت دیله ییرم.
منبع: نشریه «دنیز» شماره 97
تبریزلی لر
شعری منتشر نشده از مرحوم عبدالحسین شیرپنجه «تنها»
منبع: منیم دونیام (وبلاگ شخصی آقای رضا افشارپور از دوستان مرحوم شیرپنجه)
از چپ «رضا افشارپور(افشار)، مرحوم تنها و مرحوم حاج قادر افشارپور؛ پدر رضا افشار».
تصویر در مغازه حاج قادر افشارپور در ششگلان تبریز برداشته شده است.
پیــر سیـز «منطـق»ده «عـرفان»دا «جـوان تبــریز»لی لر
پیــرو «قــرآن» و «دیــن»ســیز ، «قهــرمان»تبـــریزلی لـر
«آتـــــروپات»یــن غیــرت و فهــم و ثبــوتی سیـزده دیر
مغـز باشـدا ، قـان دامـاردا ، تـاکـی قــدرت دیـزده دیر
علم و ایمـان ، عشق و عرفان ، حرز جان تبریزده دیر
عالمـین بـوش جسمـینه بـاخ اولـدو جـان تبــریزلی لر
عالــم امـکان اگــر جسـم اولسـا ؛ تبــریز جانــی دیـر
اینـــدی دونیـاده علـم ؛ غیـرت ده «سـتاّرخـان»ی دیـر
«باقــر» و «شیــخ محمّـــد» دیـللــرین دســتانی دیـر
تیــر اولـوب ؛ دوشمن لری ائتـدی کمـان تبــریزلی لر
«طاهـر»اولـدو اؤلـکه میــزده عــالمه« قــرآن یـازان»
اؤلـمه ییب ؛ اؤلمـز ، یاشـار عالمــده «المیــزان یازان»
« شهــــریـار » شعــر تک بو عالمـه دســتان یــازان...
چیــخـــدی تبــریزدن اولـوب«فخــر» زمـان تبریـــزلی لر
اولمـاسـایدی «شمـس » اگر یازمازدی دیـوان «مولـوی»
باخ «حسـام» اولـدو سـبب تـا نظمـه گلـدی «مثنـوی»
همز? تأسیسه گؤردوم هئـی دئییر بیر «کس ؛روی»
عـالــم علمـیــن بـاغــی اولــدو تـالان تبـــریزلی لر
گئتــدی حرّیــّت یـولـونــدا چـون «خیــابـانـی» دارا
مـاتـمیـنــده گئیـــدی یـکـســـر عـالـم امکان قارا
«قاضی»و «سیّد اسد» اولمـوش دین اوغـرونـدا پـارا
ائتــدی لــر ماتـمـلرینــده چوخ فغــان تبــریزلی لر
ائیــله ییــر «عـابــد» عـبادت داغــدا داشــدا آلـلاهـا
«شـیدا» بـولـبـول گـؤسـته ریـر راه محبّت گمــراهـا
«نـظمـی»نی بو عالمین آللاه قـویـوبـدور بـاخ داهـا
اولـدو انسان بیر «پـدیـده»،تـاپـدی جـان تبریزلی لر
«سلـطان آبـادی» مغوللار بیر «بؤیوک» شهـر ائتـدیلر
صونرا ائل اولدو «حزین»، او اؤلـکه دن قـهـر ائتـدیلر
قالدی «خسرو»سوز او شیرین شکّری زهر ائتدیلر
قـالـمادی «فـردی» او یئـرده سـؤز قانان تبـریزلی لر
«افشـار»ی «تـخـت روان»* ازدیـکده «سلطان» ائیله دی
چرخ دیر «سلطانی»«درویش»، «درویش»ی « خان» ائیله دی
«شـامـی» «تنـها»صـرف ائـدیب ، هر دردی پنهان ائیه دی
ایـنــدی «آزرم» اولـدو « آذر » تـک «جـوان»، تبــریزلی لـر
«شهریار» اؤلموش دئییرلر ،اؤلمه میش دونیاده دیر
اینـدی سئیـر ائیـلیر ملـک ، تـک عـالـم معناده دیر
تـک گـلیب ، تک گئتدی ؛ ایندی محضر «تنــها»ده دیر
مــن اونـوتـمام اوستادی هئچ بیر زمان ، تبـریزلی لر
بـاخ گـیلان «اولـدوز»لارا؛ اول «واقـف» علـم «هـئـیت»ه
«هـئـیت»ین علمی سـالیب کـلّ جهـانـی «حیـرت»ه
«وارلیــق»یـن انـسان دانـانـماز باخـسا صنع خلقته
هـر نه وار «وارلیـق»دا وار ای «قهرمان» تبریزلی لر
..................
*تخت روان = سولطان و پادشاهلار قدیم زامان بیر یئره گئدنده ، میندیکلری وسیله
بورادا صندلی چرخدار دئمک دیر.
اورمیــه ــ عبدالحسین شیر پنج? رضائی ( تنهــ)ا 18/02/68 )
مینای شکسته (غزل)
مرحوم عبدالحسین شیرپنجه «تنها»
عارف که بُوَد مَحرم دلهای شکسته
هرگز نخورد باده ز مینای شکسته
از پای در افتادم و دستم نگرفتی
رفتم ز سر کوی تو با پای شکسته
در راه تو بنشسته به صد ناله و حسرت
یوسف، نظری کن به زلیخای شکسته!
از من مَطَلَب چامه و شعر و غزل ای دوست
چون ناله نخیزد دگر از نای شکسته
آمد بَدل زخمی من، زخم دوباره
گویند که پا بشکند از جای شکسته
مرهم ننهادند دل زخمی ما را
یا رب مددی کن تو به «تنها»ی شکسته.