اخراجیهای ادبیات انقلاب اسلامی
مصطفی قلیزاده علیار
دهها سال است خصوصا بعد از انقلاب اسلامی، که نهادهای رسمی و ارگانهای وابسته به نظام مثل دانشگاهها و مراکز پژوهشی و فرهنگستان علوم و حوزه هنری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و آموزش و پرورش ایران، ادبیات ایران را منحصر و محدود به زبان فارسی میدانند و تمام توان ملی و امکانات دولتی و رسمی و تدریسی و تبلیغی را محدود به این زبان فاخر و رسمی ایرانی کردهاند و از این نکته آشکار غفلت داشتهاند و دارند و شاید هم تغافل میورزند که دیگر زبانهای ایرانی از جمله ترکی و کردی و عربی هم در این مملکت حق آب و گِل دارند و میلیونها نفر از ملت ایران به این زبانها تکلم میکنند و در این زبانها هم ادبیاتی غنی و شایسته جهانی شدن در همین دوران معاصر آفریده شده است.
و این غفلت و یا تغافل در عرصه ادبیات انقلاب اسلامی (شعر و داستان، نثر ادبی، نمایشنامه) البته به مراتب زیانبارتر و سنگینتر است و به همان اندازه نابخشودنی از داعیهداران نشر و گسترش ادبیات انقلاب اسلامی. زیرا همچنان که اقوام مختلف مردم ایران از فارسیزبان و ترکزبان و کردزبان و عربزبان و ... در مبارزات قبل از انقلاب و فعالیتهای بعد از انقلاب اسلامی و ایضاً در دوران دفاع مقدس و دوران بعد و در بدنه نظام مشارکتی جدی و برادرانه داشتهاند و دارند، در عرصه ادبیات انقلاب اسلامی هم همین رنگین کمان ملی ادبی و هنری وجود دارد، ولی متصدیان ادبیات انقلاب اسلامی و بزرگان ما متأسفانه از این واقعیت آشکار غافلند و یحتمل که تغافل میکنند! اما این غفلت و یا تغافل موجب ضرر و زیانهای عدیدهای بر ادبیات انقلاب اسلامی میشود. چرا که وقتی ادبیات انقلاب اسلامی را منحصر به زبان فارسی کردیم، به این معنی است که این ادبیات را در دیگر زبانهای ایرانی به رسمیت نمیشناسیم و به حاشیه میرانیم! آن وقت این ادبیات عظیم و گسترده و متنوع مبتنی بر اندیشههای امام خمینی و انقلاب اسلامی و رهبری نظام و معارف اسلامی و بیداری اسلامی و مکتب تشیع را ظالمانه و عامدانه و به زور از حوزه انقلاب اسلامی بیرون میکنیم که میتوان نامش را «اخراجیهای ادبیات انقلاب اسلامی» گذاشت و این ظلمی عظیم در حق انقلاب اسلامی است و خیانتی بزرگ بر آن.
راستی، مسئولان فرهنگی چه قدر به این موضوع توجه میکنند خصوصاً در دانشگاهها و تدوین پایاننامههای ادبیات انقلاب اسلامی و در سازمان سمت و کتب درسی؟ ... هیچ! آیا منتظریم تا این گوهر ادبیات انقلابی و ملی را هم مثل خیلی از میراث ناملموس ملی کشور، دیگران بیایند و به نام خود ثبت کنند؟ و یا به کلی نسیاً منسیاً گردد؟ آیا این غفلت و تغافل خیانت نیست؟ به نظر شما نسلهای آینده و همچنین فعلی در این باره چه خواهند گفت. البته آزادی زبان اقوام و نشریات و مطبوعات و رسانه در کشور ما به معنی واقعی هست، اما جز زبان فارسی، هیچ یک از زبانهای ایرانی متصدی رسمی ندارد و رها شده به امان خدا؛ برای همین هم گاهی مسائلی پیش میآید که خوشایند است و به نفع اتحاد ملی ما نیست و باعث آن هم بیشتر متصدیان فرهنگی و علمی و فرهنگستان ایران است که مدیریت نمیکنند و تنها کاندیداها هستند فقط در موقع انتخابات مجلس و غیره! به همه زبانها و فرهنگ اقوام ایرانی اظهار احترام میکنند.
باری به هر جهت، جان کلام بنده این است که ادبیات انقلاب اسلامی چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران، منحصر به زبان فارسی نیست و هر کس در مقام بحث و تحقیق از انقلاب اسلامی تنها به زبان فارسی تکیه و استشهاد و تمثل کند یا غافل و بیخبر است و یا تغافل و خیانت میکند، چه مسئولان و کسان و نهادها و مراکز رسمی و حقوقی و دولتی باشند، چه کسان و مؤسسات و اشخاص حقیقی و غیر دولتی.
بدیهی است این قضیه در سایر مقولات هنری و فرهنگی از جمله موسیقی و فیلم و مطبوعات هم صادق است.
یادآوری: من مطلب فوق را اخیراً در نشست مسئولان ادبی حوزه های هنری استانهای کشور در دانشگاه سمنان گفتم که البته مسئولان و اساتید محترم زبان و ادب فارسی حاضر در آن نشست ادبی هم تأیید کردند و لااقل مخالفتی اظهار نشد. حرف من از هر گونه رنگ و روح ناسیونالیستی و دعواهای پان فلان و پان بهمان جدا و عاری است و تمام کسانی که بنده را میشناسند، میدانند که من از اینگونه رنگها و انگها جدایم (تو ز همهی رنگ جدا بودهای! ...) و ریگی به کفش ندارم بحمدالله. والسلام
منبع: سایت «دنیزنیوز» www.daniznews.ir
ترجمه اشعار شاعران ایرانی به عربی
دنیزنیوز: سایت «مرکز النور» (مرکز اعلامی، ثقافی،فنی مستقل) - پایگاه اینترنتی ادبی، هنری، فرهنگی مستقل در کشور عراق به مدیریت احمد صائغ. ادب مترجم (ادبیات ترجمه شده) عنوانی است در این سایت که به ادبیات ترجمه شده از آثار شاعران و نویسندگان جهان به زبان عربی توسط شاعران و نویسندگان عرب زبان آشنا به زبانهای مختلف اختصاص یافته است. در این سایت جمع کثیری از نویسندگان و شاعران و فرهیختگان صاحب قلم و اندیشمند آثارشان را منتشر می کنند و سایتی بسیار پربار و غنی است. صادق بشیری از شاعران متعهد و توانای معاصر کرکوکی و مسلط به زبانهای فارسی و ترکی و عربی نیز آثار خود و ترجمه هایش را در این سایت منتشر می کند و اخیراً شعر فارسی «راه عشق» از مصطفی قلیزاده علیار را به عربی ترجمه و در سایت مزبور متشر ساخته که در ذیل هر دو متن فارسی و ترجمه اش را می آوریم:
راه عشق
مصطفی قلیزاده علیار
تقدیم به آستان امام رضا (ع)
ای آستان قدسی تو قبله گاه ما
وای بارگاه امن تو پشت و پناه ما
دل در هوای کوی تو گشته است بی قرار
پیچیده است در گره اشک، آه ما
آماج فتنه های لجوج زمانه ایم
ای سایه کریم نگاهت پناه ما
ما را ز فیض تربت تو بازداشته است
سنگینی ندامت و شرم گناه ما
دل در طریق دوست به توفان سپرده ایم
این است راه عشق، همین است راه ما.
طریق العشق (ترجمة)
10/12/2012
طریق العشق.
مصطفی قلیزاده علیار
فی رحاب الإمام الرضا(ع):
یا من رحابه القدسی قبلتنا
ویا من محلّه الآمن مأمننا
فقد القلب صبره إشتیاقا لدیارک
ولم یسمح الدمع للتّأوه
أمسینا غرضا لفتن الزمان
یا من ظلُّ نظرته الکریمة ملجؤنا
یردّنا من فیض تُربک ثقل الندم
وتدعونا إلى الخجل الذنوب
أودعنا الفؤاد مراما للأعاصیر فی طریق الحبیب
فهذا هو طریق العشق ولا نبغی سواه
ترجمه شعری ازمولانا به عربی
متن فارسی:
ما در دو جهان غیر خدا یار نداریم
جز یاد خدا هیچ دگر کار نداریم
درویش و فقیریم و در این گوشه دنیا
با نیک و بد خلق خدا کار نداریم
با جامه ی صد پاره و با خرقه ی پشمی
بر خاک نشینیم و ز کس عار نداریم
در روى زمین چون دل ما گنج معانی است
دینار چه باشد، غم دینار نداریم
مائیم و گلیم و نمد کهنه و کنجى
بر سر هوس جبه و دستار نداریم
ما مست صبوحیم ز میخانه ی توحید
حاجت به می و خانه ی خمار نداریم
ترجمه به عربی توسط شاعر صادق بشیری – عراق، کرکوک:
ما لنا فی العالمَینِ من حبیب أو ودود
غیر من قد أوجد الخلق وجودا من عدم.
قد لبسنا الزهد جلبابا وثوب المعدمین.
فلنا ذکره فی الدارین کافٍ وأهم
لانبالی بجمیل الخلق إنّا لا ولا،
بقبیح کرهوا، أو ما تشکّوا من ألم
لیس عیبا إن تُرکنا دون أحباب وُداد
کلّ من غیرَ الألهِ لیسه إلاّ صنم
إن جلسنا بلباس خلِقِ أو من حریر
فهو سیّانُ لنا دون حیاءِ أوندم
نحن أشجارُ وبالتوحید آتت أُکلها
لم نهب أحجار رامِ فهو أعمى وأصم
طهُرت من کل بغض ما بنا من أفئده
لا یمسّنّا فساد القوم لو فاق القمم
أثملتنا حانة التوحید من صهبائها
کلّ شِربٍ غیرها سمّ ومن یسقی یُذم
منبع: سایت عربی «مرکز النور»