چیلله گئجه سی «علیار»دا
اکبر حمیدی علیار
یاخین کئچمیشلرده، دئمک اولار اوتوز ایل بوندان اول لرده ، آذربایجانین بوتون بؤلگه لرینده او جومله دن قاراداغ بؤلگه سینده، دیزمار ماحالیندا بیزیم کندیمیز «علیار»دا معیشتلر آشاغی سویّه ده اولدوغونا گؤره، یئمک- ایچمک ایندیکی کیمی بول دئییلدی، یای میوه لرینی و محصوللارینی پاییز و قیش فصلینده، قیش محصوللارینی ایسه یای - یاز تاپماق چتین و امکانسیز ایدی، پاییزین سون آییندا و قیشدا میوه قیسمیندان آنجاق میلاخ (آسیلمیش اوزوم)، نار، آلما و هئیوا، او دا آزراق، تاپیلاردی. باشقا طرفدن تیلویزیون، دیسکئت، کامپیوتر و بئله-بئله شئیلر ده یوخ ایدی، هر ائوده اولسایدی آرتیق بیر رادیو و بعضاً ده کاسئت ضبطی و یا بیر گرامافون وار ایدی، اونو دا بوش واختلار و ائوده قوناق اولاندان اولانا بیر ساعات آچیب قولاغ آساردیلار، پاییز و قیش گئجه لری نین بوش واختینی یالنیز و یالنیز آتالارین و آنالارین، ایستی کورسو باشیندا سؤیله دیگی ناغیللار و تاپماجالار دولدوراردی، او زامانلار طبیعت ده هله بشردن کوسمه میشدی! کوچه لر دام بویونا کیمی قارلا دولو اولاردی، داغ- داش، چؤل-باییر مطلق آغ کورک گئیینردی، برکت نیشانی اولان او آغلیغین گؤزللیگی، خصوص ایله آیلی گئجه لرده، روحو اوخشاییب آدامی اؤزونه حئیران قویاردی...
بلی.. او زامانلار یئمک - ایچمک آز ایدی اما بو آزلیغین یئرینی ساغلاملیق ایلا شنلیک دولدورموشدو، بلکه ده یاخشی دوشونسک یئمک - ایچمک اؤز قایداسیندایدی! هرحالدا مقصدیمیز چیلله گئجه سیندن دانیشماق ایدی، بو گئجه ده قوهوملار مطلق تایفا بؤیوگونون ائوینده توپلاشاردیلار و کورسولرین اوستو اییده، توت قوروسو، قورو انجیر، اریک قاخی، بادام، گیرده کان، کونجود، قورغا، زه یرک، نار، آلما و هئیوا ایلا دولو اولاردی (گاهدان آنالار بئله¬نچی یئمکلری گیزله دیب بو گئجه¬یه ساخلایاردیلار) و ائوه توپلاشانلار بو نعمتلردن یئییب کؤمور چاییندان ایچه رک کورسونون یوخاری په هره سینده اه یله شن آغ ساققالین یا دا آغ بیرچه یین سئوگی، محبت، حماسه و حکمت دولو ناغیللارینا و صحبتلرینه، گئجه-نین باغریندان سحره یول آچماغی باجارماق مقصدی ایله، قاباقلار پیی سونرالارسا نفت ایله یانان چیراغین شوشه سی گؤیه ره نه کیمی قولاق آساردیلار، سوندا دا بیربیرینه، ائل-تایفایا ساغلیق و بؤیوک چیلله و بالا چیلله یه باج وئرمه مک (روزگارین توفانلاری، کولکلری و سویوقلوغو قارشیسیندا برک دایانیب یئنیلمزلیک سیمبولو اولاراق) آرزوسویلا دوروب داغیلیب، شن احوال-روحیه و گؤیدن سئوینج ایله یئره ائنن قار دنه لری-نین مشایعتی ایله ائولرینه یوللاناردیلار و گلن چیلله گئجه سینه کیمی بو گئجه نین دادی داماقلاردان گئتمزدی.
منبع: دنیزنیوز www.daniznews.ir
گای کئچدی
اکبر حمیدی علیار
گلدی دئپرم، گونوموز گونبه-گون آخ-وای کئچدی
چئورهمیزدن دلیسوو هوی کئچدی، های کئچدی
بیرینین آرزیسی قویلاندی قارا تورپاقدا
بیرینینسه امهیی اولدو بوتون زای کئچدی
بیری چیرپیندی، دؤیوندو آناوای سؤیلرکن
بیری اؤز کؤرپهسینه اوخشادی لایلای کئچدی
بیری چیخدی دئدی هئچ قورخمایین، ایشلر دوزهلر
اوبیری سؤیلهدی خوش گونلرینیز دای کئچدی..
بیری یئردن گلیبن باخدی دا جان یاندیردی
بیری گؤیدن بیز اوچون ائیلهدی بایبای کئچدی
جوربه-جور نیّتایله تاپدالانان یوللاردان
هم دلی، همده عاغیللی، همی ده خای کئچدی
اؤلکهنین هر طرفیندن گلهلی یاردیملار
بئشینه چاتماسا دا دؤردونه پای-پای کئچدی
موشگولو چؤزمک اوچون، کللهلرین یوردوندا
بوللو-بوللو جلسه اولدو، قورولتای کئچدی
دئدیلر بیر آیا ائولر تیکیلیر، غم چکمین
ائو تیکیلمیبسه نه وار کی، هله دؤرد آی کئچدی!
هله قیش، شاختا، بوران، سرت شپهلر کئچمهسه ده
تیتره تیر-تیر چادیر ایچره بئله وارسای*، کئچدی!
بوردان «علیار» کئچر اولسان گؤزونو یوم سن ده
قوی دئسینلر نه قشهح(قشنگ) گای گلدی گای کئچدی!..
24/9/91
* وارسای : فرض ائله
منبع: وبلاگ اکبر حمیدی علیار
اینجا ترکیه است، صدای جمهوری اسلامی ایران!
یادداشت های سفر به ترکیه
بخش دوم
مصطفی قلیزاده علیار
امکانات داخل اتاقها
برگردیم به داخل اتاقهای مهمانسرای پلیس آغری؛ تلویزیون رنگی کوچکی بود با کانال های متعدد و همه جور فیلم و تبلیغات و برنامه های متنوع از اخلاقی و دینی و سکسی و نیمه سکسی و خانوادگی و سیاسی و اخبار و اجتماعی و خوب و بد و بنجل و وطنی و غربی و شرقی و مسجد و میخانه و ... و اغلب مزخرف که ایرانی جماعت در داخل ایران با دستگاه و دیش و ماهواره و هزار دوز و کلک دیگر و با هزار ترس و لرز، آنها را تماشا می کنند، اما آن شب ما به راحتی دیدیم در اتاق 218، بی هیچ اضطراب و پنهانکاری و ترس از مأموران انتظامی وغیره.
حمام هم آب گرمش البته بی هیچ معطلی می آمد هر چند در آن دو شبانه روز ما دو نفر اصلاً استحمام نکردیم نه من و نه آقازاده. توالت داخل اتاق ها فرنگی بود که آقازاده به هیچ وجهی از وجوه و تحت هیچ شرایطی، به آن داخل نشد و عند الضروره یک راست به طبقه اول و حوزه سنتی می رفت! ... من اما اغلب اوقات در همان فرنگی داخل اتاق رفع و رجوع می کردم، با رعایت تمام موازین شرعی و اصول بهداشتی مثلاً!...
یک موضوع دیگر هم برای من و دیگر همسفران توالت سنتی - ایرانی این مهمانسرای دولتی ترکیه خنده دار و خاطره انگیز بود و آن اینکه در این توالت سنتی آفتابه و شیلنگ وجود نداشت، یک پارچ آب کوچک پلاستیکی گذاشته بودند که به اندازه یک لیوان آبخوری ظرفیت داشت! حالا با آن کجایت را می توانی پاک کنی؟!... لذا همه همسفران محترم در آن دو روز دلشان برای آفتابه های خانگی ده پانزده سال پیش لک زده بود، بعضی ها هم می گفتند کاش یک متر شیلنگ با خود می آوردیم ... گرچه در ادارات ما هنوز هم این آفتابه حضور دارد، برای نمونه نمی دانم راهتان به استانداری استان خودمان افتاده یا نه! ...
در دستشویی های مهمانسرای پلیس آینه های بزرگ دیواری نصب کرده بودند، مایع دستشویی هم به حد کافی بود و هم یک خروار دستمال کاغذی ضخیم گذاشته بودند تا دلت بخواهد.
از یخچال و مواد رنگارنگ پذیرایی که معمولاً در هتل های ما – مخصوصاً برای مهمانان خارجی - هست، خبری نبود، حتی آب معدنی و دستمال کاغذی و دیگر لوازم ضروری هم نگذاشته بودند! احتمالاً دستمال کاغذی اتاق ها را هم در همان توالت ها و دستشویی های عمومی سنتی انبار کرده بودند...
دومین حال گیری
این که در بعضی اتاقها یخچال و اسباب پذیرایی نبود یا بعضی اتاقها یخچال داشتند اما در داخلشان باد می وزید یعنی که خالی خالی بود و از مهمانان ارجمندی چون ما شرمنده بودند! برای ما غیر مدیران چندان مسأله ای نبود، اما برای مدیر کل ها و فرمانداران همسفر ما مسأله ای شده بود واقعاً! چرا که این بندگان خدا وقتی مهمانانی رسمی و دولتی از ترکیه وارد می شود، هم بهترین هتل شهر و دیارشان را در اختیار آنان می گذارند و هم پذیرایی های سانتی مانتال و فانتزی و اسراف آمیز از جیب بیت المال مسلمین و غیر مسلمین شهر و دیارشان سخاوتمندانه حاتم بخشی می کنند ... (خودشان در آنجا می می گفتند البته) اما حالا که این برخورد خفت آور طرف مقابل را می دیدند، حساب دستشان آمده بود که « ای دل غافل! تا حال عجب اشتباهی کرده ایم ها، انگار واقعاً حساب، حساب است و کاکا برادر!»!...
لطفاً بقیه مطلب را در سایت دنیز نیوز ( www.daniznews.ir) بخوانید
اینجا ترکیه است، صدای جمهوری اسلامی ایران!
یادداشت های سفر به ترکیه - بخش اول
مصطفی قلیزاده علیار
سر آغاز
این بار قرعه فال برای اولین بار به نام من به همراه چهار نفر دیگر از اصحاب رسانه زده بودند که در کنار هیئتی از مدیران استانی پا در رکاب سفر به کشور ترکیه بگذاریم. موضوع این سفر شرکت در چهارمین اجلاس توسعه همکاری های استانداران مرزی ایران و ترکیه بود که قراربود طی دو روز شنبه و یکشنبه 27 و 28 آبان 91 ( 17 و 18 نوامبر 2012) در شهر «آغری» مرکز استان آغری ترکیه برگزار شود. از اصحاب رسانه من بودم و ابراهیم آقازاده و حاج یوسف رحیمی و خانم سکینه اسمی؛ به ترتیب، بنده مدیر مسئول دو هفته نامه «دنیز»، حاج یوسف رحیمی نماینده خبرگزاری ایرنا و مدیر مسئول دو هفته نامه «دیلمقان»،خانم اسمی مسئول خبرگزاری مهر. حاج ابراهیم آقازاده هم مدیر مسئول روزنامه «آراز آذربایجان»، مدیر مسئول هفته نامه »امانت« و مسئول خبرگزاری فارس در ارومیه؛ آنچه اهل رسانه همه دارند، ایشان بحمدالله تنها و یکجا دارد (آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری!).
البته جناب حجت فیروز بخت مدیر مسئول دو هفته نامه «تسنیم روح» هم حضور داشت که بیشتر در ترکیب هیئت استانداری و نماینده روابط عمومی آنجا بود. دو نفر هم از بچه های نجیب مرکز صدا و سیمای استان همراه ما بودند: پرویر شیدایی و مهدی رضایی. با یکی دو جعبه مخصوص خود که لابد دوربین و دیگر وسائلشان را برای تهیه خبر و گزارش می آوردند.
حرکت
ظهر جمعه 26 آبان ماه از مقابل استانداری آذربایجان غربی در ارومیه سوار اتوبوسی شدیم و اتوبوس رأس ساعت 14 از ارومیه بیرون رفت.... ادامه در سایت «دنیز نیوز»
متن کامل از بخش اول یادداشت های سفر به ترکیه را در سایت «دنیز نیوز» : www.Daniznews.ir و یا در شماره 25 دو هفته نامه «دنیز» مورخ 1/9/91 بخوانید
ادبی بیرلیک
یازان: اکبر حمیدی علیار
-اؤلن عاشیقلارین روحونا صلوات !..
-اؤلن مداحلارین روحونا صلوات !..
بو، قوجامان بیر دین خادمی و روحانی دوستومون، هر منبره چیخدیقدا، بیرینجی چئویرتدیردیگی صلواتلاردیرلار. او – بیزیم دیلیمیزی ایندی یه قدر قورویوب ساخلایان بو ایکی طایفا اولوبدور- دئیه، همیشه اؤز منتدارلیغینی بو سایاق اونلارا بیلدیره ر؛ من بو کئچیددن باشقا بیر قونویا کئچمک قراریندایام، البته اؤتن عصری نظره آلدیقدا، منیم دوستومون سؤزو یئرلی دیر، منحوس پهلوی دؤنمیندن تورکجه یازیب اوخوماق یاساقلانارکن، تکجه عاشیقلار و نوحه چیلر ائده بیلیبلر خلقین ایچینده اؤز دیللرینده ادبی اثرلر یازیب اوخوسونلار و تورک ادبیاتینی ساخلاماقدا یئترینجه ائتگی بوراخسینلار.
هرحالدا او چاغلار ایندی سوووشوب و بیز بو سون 15-20 ایلده ادبیاتیمزین ایره لیله ییشی و گلیشمه سی نین شاهدی اولموشوق، آنجاق بیز بیر مسلمان خلق اولالی مرثیه و نوحه ادبیاتینی ادبیاتیمزین اؤنملی بیر قولو حساب ائتمکدن قاچا بیلمریک و بو ادبیاتین بیزیم یاشامیمیزدا درین یئر توتماسی دانیلمازدیر. آنجاق وورغولایاجاغیمیز مسئله، مرثیه ادبیاتی نین کلاسیک و عمومی ادبیاتلا آیاقلاشا بیلمه مه سی و اوندان آیریلماسی دیر و بو مسئله دیل باخیمیندان داها دا اسفلی بیر دورومدادیر. بیز بیلیریک کی ایندی بیزیم غزل دیلیمیز، غزلیمیزین و لیریکامیزین داهیسی ساییلان فضولی نین دیلی ایله تام فرقلی دیر و هابئله باشقا شعر نوعلری ده؛ دئمک اولار اؤتن عصرین اول لرینه کیمی نوحه و کلاسیک ادبیات قوشا آددیملاییب سونرالارسا ، خصوص ایله بو سون ایللرده، نوحه ادبیاتی تأسف له هم مضمون همی ده دیل باخیمیندان ایره لی آددیملاماقدان گئری قالیب، ایندی نوحه کتابلارینی واراقلایاندا بوتون قافیه لر و ترکیبلرین عربجه و فارسجادان قایناقلانماسینی و قیدالانماسینی گؤروروک و بو – بیزیم رادیو - تلویزیونوموزدا دانیشیلان تورکجه! قده ر – آدامین قانین قاچیران دیر.
و آما ندن لری دوشوندوکده بئله نظره گلیر کی شاعرلر تک بویوتلو (تک بُعدی) اولاندان ادبیاتدا دا آیریلیق یارانیب، یعنی کئچمیشه باخاندا شاعرلر هم اجتماعی همی ده مذهبی دوشونجه لری آراسیندا بیر وحدت و بیرلیک یاراتمیش ادبیاتین سؤزو گئدن هر ایکی قولونو بیرگه اؤنه سورموشلر، مثال اوچون صراف تبریزینی گؤتورسک، او هم غزل شاعری همی ده نوحه شاعری دیر، هر ایکی سینده ده گوجلو چیخیش ائتمیش، آنجاق سونرالار شاعرلرین ایچینده ایکی لیک یاراندیقدا ادبیات پارچالانیر، یعنی ملی و اجتماعی بیر شاعر اؤزونو دینی و مذهبی دوشونجه لردن یان ائدیر، باشقا جوره دئسک، مذهبی دوشونجه لرینی اؤز شعریندن یان ائدیر و هابئله نوحه شاعری اؤزونه، یئنی ادبیاتدان بیر نمونه لر اوخوماغا زحمت وئرمه ییر، ادبی انجمنلرده -–هئچ اولماسا من شاهدی اولدوغوم تهراندا – نوحه شاعرینه و حتی مذهبی آنلاملاردا شعر یازان بیر شاعره باشقا بیر گؤزله باخیلیر و نوحه شاعری بونو دویاراق ادبی ییغینجاقلارا گلمکدن چکینیر و ترسینه، یعنی توپلومسال بیر شاعر، نوحه شاعری ایله قارشیلاشاندا شعر اوخوماقدان چکینیر، اؤرنک اولاراق اثر صاحبی اولان، اجتماعی شعرلر یازان بیر شاعر دوستوم وار، اؤزو بیر حسینی هیئتی نین باشچیسی، بیر نئچه حسینیه نین ده امنا هیئتی نین عضوودور آما هله بوگونه قده ر بیر مذهبی هیئتده اؤز شعرلریندن اوخوماغا جسارت تاپماییب و چوخ آزراق دوستلاری نین (حسینیه دوستلاری) اونون شاعر اولماغیندان خبرلری واردیر خبری اولانلار دا اؤنم وئرمه ییرلر!
بیز قونشو اؤلکه میز آذربایجان جمهوریتی ادبیاتینا دا باخدیقدا اوردا اولان ادبی بیرلیگی گؤرور و دویوروق، یئنه ده نمونه اولاراق حسین جاویدین بدیعی اثرلری کناریندا داهیانه سؤیله نمیش "پیغمبر پؤئماسی"نین دا شاهدی ایک و یا بوگون مرحوم حاج مایل علی یئوین گؤزل غزللری یانیندا مذهبی شعرلری نین ده شاهدی ایک، داها بیر اؤرنک گؤزللیکلر شاعری زلیم خان یعقوبون دیللر ازبری اولان قوشمالاری نین کناریندا، اؤزو اؤز عؤمرونون بهره سی آدلاندیران قالین- قئییم " پیغمبر " کتابی نین دا تانیغی (شاهدی) اولوروق؛
سؤزون قیساسی بیزیم ادبیات عالمینده بو اسفلی دورومون داوامی ایلا سونوج بو اولور کی بیر یاندان نوحه ادبیاتیمیزدا ایشله نیلن یانلیش و خسته دیل، اوخوجویا و دینله ییجی یه آشیلانیر و صاف، دورو و تمیز بیر ادبی دیلی ساخلاماق، اوخوماق و یازماق عموم خلقه چتین گلیر و بیر یاندان دا نوحه ادبیاتیمیز یوز ایلدن بری کی دورغونلوغوندان خلاص یولو تاپماییر، منجه بو ایکی اؤنملی تورک ادبیاتی قولونون، آرتیق، باریشماق زمانی و مقامی گلیب چاتیب و بوتون شاعرلر، یازیچیلار، ادبی درنک لر و درگی لر بو اؤنمه دقت یئتیرمه لی دیرلر.
منبع: دنیز نشریه سی، نؤمره 25 - نشر تاریخی 1/9/91 - دنیز نیوز سایتی ( Daniznews.ir )