کانون عاشیق ها – 2

گزارش از: مصطفی قلیزاده علیار

اشاره: گزارش فعالیت هفثگی کانون عاشیقهای حوزه هنری آذربایجان غربی را از بهار سال 1390 بنده برای اولین بار در هفته نامه آراز آذربایجان - چاپ ارومیه با عنوان "محفل عاشقان" می نوشتم که در هشت قسمت ادامه یافت. در شماره 9 دوهفته نامه دنیز باز هم از نو این کار را کردم و تحت عنوان کانون عاشیقها قسمت اول را نوشتم. اینک قسمت دوم: 

کانون عاشیقهای حوزه هنری آذربایجان غربی فعالیت هفتگی خود را در سال جدید از روز دوشنبه 14 فروردین 1391 آغاز کرد. این کانون که با حضور تعدادی از عاشیقها و شاعران و علاقمندان و داریوش علیزاده مسئول واحد موسیقی حوزه هنری، تشکیل شده بود، از ساعت 17 تا 19 ادامه یافت. در این برنامه ابتدا مصطفی قلیزاده علیار مجری برنامه ضمن عرض تبریک سال نو برای حاضران، با اشاره به پیام نوروزی مقام معظم رهبری و نامگذاری این سال به »سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی« گفت: امیدواریم عموم اهل هنر و فرهنگ و اندیشه در سال 91 به تولیدات هنری و فرهنگی و اندیشه ای خود بیفزایند و مسئولان فرهنگی و هنری هم از هنرمندان و نویسندگان و شاعران و تولید کنندگان فرهنگ ملی حمایت جدی بکنند. وی با گرامیداشت یاد و خاطره هنرمندانی که در سال گذشته در گذشته اند، با اظهار تأسف گفت: هنوز با گذشت نزدیک به دو دهه در شهر ارومیه موضوع قطعه هنرمندان متوفی در حد ادعای خالی مسئولان شهری و مدیران فرهنگی و هنری استانی و شورای شهر و شهرداری و اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مانده و از حد حرف و مصاحبه های تبلیغاتی تجاوز نکرده است و هنرمندان که سند افتخاراین شهر و دیارند، وقتی وفات می کنند، در میان صدها و هزاران متوفی گم می شوند.

استاد عاشیق علی کریمی قره آغاجی دیگر مجری ثابت این برنامه هنری هفتگی نیز طی سخنان کوتاهی، نقش عاشیق های آذربایجان در حفظ و نشر آداب و رسوم ملی عید نوروز را مطرح کرد و افزود: عاشیق ها همواره مراسم ملی نوروز و دیگر عیدهای ملی و دینی کشور و مردم ما را به شکل هنرمندانه ای ترنم کرده، از نسلی به نسل بعدی انتقال داده اند.

عاشیق علی عابدینی یکانلی نخستین عاشیق در این برنامه بود که با اجرای آهنگی شاد و نواختن نوای دل انگیز ساز خود، شور و حالی به مجلس داد و زمزمه کرد:

بو کؤنلومدن آپار سلام / بیزیم داغلارا داغلارا

قوی اوخویوم گلدی بهار/ بیزیم داغلارا داغلارا

سحر وقتی اسر یئللر/ یئل اسنده اوینار گوللر

هر طرفدن گلیر ائللر/ بیزیم داغلارا داغلارا

یوز مین جوره گوللر آچیر/ گوللریندن عطیر ساچیر

کهلیک اوخور، جیران قاچیر/ بیزیم داغلارا داغلارا

»علی« دئیر آیاق اولوم / غم الیندن اویاق اولوم

خیالیمدا قوناق اولوم / بیزیم داغلارا داغلارا.

درگاهقلی عطارد شاعر هم پای دائمی کانون عاشیق ها این هفته نیز با مجموعه چاپ شده اشعار ترکی اش » شعر دیوانی« به شیوه قالبهای شعر عاشیقی ( گرایلی،دیوان، تجنیس، مخمس و ...) در کانون حاضر بود که شعر تحت عنوان »چکر« خواند و عاشیق علی عابدینی آن را گرفت تا حفظ کند و در مجالس بخواند.

عاشیق اسمعلی لطفی از عاشیقهای پیشکسوت که از شاگردان مرحوم عاشیق درویش است، به صحنه دعوت می شود و به سبک استادش ساز می زند و شعری از اشرفی می خواند:

زمستان گوله یاراشماز/ دوست دوستون سرینی آچماز

بیر کؤنول سینسا باریشماز/ ناموس، غیرت، عاری گؤزلر.

اسمه باد صبا اسمه/ اسیب قراریمی کسمه

شیدا بولبول گولدن کوسمه/ غنچه آچسا خارین گؤزلر.

 احمد اسدی به مصداق: »الولد سرّ ابیه« (فرزند آشکار کننده سرّ پنهان پدرش است) آینه پدر با فضل و با ذوقش بهرام اسدی و پرورده مادر فاضله و شاعره اش خانم فریده سلیمانی است و درکل تنها ولیعهد تاج و تخت »یاز نشر« ارومیه و جوانی با ذوق و شاعر و پژوهنده آثار و احوال عاشیقهای زنده و مرده این دیار است که با شور و حرارت جوانی و عشق و علاقه زاید الوصفی در این عرصه به تحقیق و تتبع گسترده و مصاحبه با عاشیق ها و شاعران و نشر آنها در تنها روزنامه ارومیه »آراز آذربایجان« مشغول است و آینده ای قابل توجه و امیدوار کننده دارد و امیدو می رود خلأ موجود در این وادی را پر کند. احمد اسدی به پشت تریبون دعوت می شود و نوشته منتشر شده اش در معرفی مرحوم عاشیق عزیز دول دیزجی را به ترکی برای حاضران می خواند.

بهزادنیا داستان مناظره عاشیقانه عاشیق شمشیر و پسرش شاهپر را نقل می کند. خانم زهرا کریم زادگان شعری فارسی می خواند و در پایان عاشیق اسمعلی می نوازد و شعری از شاعر عارف مسلک حسین مسکین در مدح امام علی می خواند.

کتابهای مستند دفاع مقدس اساس داستان نویسی است - خبر

در نخستین نشست کانون قصه حوزه هنری آذربایجان غربی که روز سه شنبه 15 فروردین 91 در تالار صفی الدین اورموی ارومیه برگزار شد، دکتر محمد علی ضیایی با طرح این مطلب افزود: اگر کتابهای مستند تحقیقی و پژوهش تدوین و منتشر نشود نمی توان براسا حوادث دفاع مقدس و یا هر حادثه دیگری قصه و رمان نوشت و یا فیلم و سریال ساخت، پس کتابهای خاطرات و گزارش از دفاع مقدس جزو منابع اصلی داستان نویسی در این زمینه است.

وی با ارائه مستندات کتاب رمان «درهای آسمان روی زمین باز می شوند» نوشته سیاوش رحیمی که به کتابهایی مانند «خداحافظ سردار» و «آشنایی ها و ... » استناد کرده گفت: آقای رحیمی درباره زندگی شهید باکری در این رمان، به کتاب های پژوهش استفاده از آنها بهره برده است که یک نمونه در این موضوع است.

 به گزارش روابط عمومی از واحد آفرینشهای ادبی حوزه هنری در ادامه این نشست که با حضور نویسندگان و منتقدان ادبی تشکیل شده بود، نویسندگان جوان به ارائه داستانهای خود و نقطه نظراتشان پرداختند.

منبع: نشریه دنیز، شماره 12، مورخ 16 فروردین 1391

رئیس سازمان بسیج هنرمندان آذربایجان غربی خبر داد:

 از هنرمندان آذربایجان غربی تجلیل می شود

 (منبع: هفته نامه «دنیز» شماره 12، مورخ 16، فروردین 1391، چاپ ارومیه)

سرویس فرهنگ و هنر نشریه دنیز: مجتبی حاجی زاده رئیس سازمان بسیج هنرمندان آذربایجان غربی در آستانه 21 فروردین روز هنر انقلاب و تشکیل سازمان بسیج هنرمندان که با سالروز شهادت شهید سید مرتضی آوینی تقارن دارد، در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار دنیز در بیا ن ویژگیهای هنر انقلاب اسلامی گفت: هنر انقلاب اسلامی منبعث از اندیشه و آرمانهای دین اسلام است و منشور انقلاب ما را معارف الهی - انسانی اسلام و قرآن و سیره پاک پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) تشکیل می دهد و هنر انقلاب اسلامی در تمام زمینه ها زیر مجموعه هنر دینی به شمار می رود.

وی افزود: اگر ما بتوانیم با بینش و تفکر اسلامی و با جلوه های هنری مخاطب را در پیمودن راه کمال یاری نماییم، در حقیقت توانسته ایم هنر دینی و انقلابی را در جامعه ساری و جاری و به وظیفه دینی و تعهد الهی خود عمل کنیم.

حاجی زاده در خصوص نامگذاری روز 21 فروردین به روز بسیج هنرمندان اظهار داشت: شهید سید مرتضی آوینی نمونه یک هنرمند متعهد و متفکر بسیجی بود که در این راه تمام هستی اش را فدای آرمان مقدس دینی خود کرد و در چنین روزی به شهادت رسید. بعدها روز شهادت وی به عنوان روز هنر انقلاب اسلامی نام گرفت و در سال 84 سازمان بسیج هنرمندان کشور نیز در همین روز پدید آمد تا تجلیلی از یاد و خاطره و خدمات شهید آوینی و نهادی در راستای گسترش و توسعه هنر انقلاب اسلامی باشد.

رئیس سازمان بسیج هنرمندان آذربایجان غربی خاطر نشان ساخت: سازمان بسیج هنرمندان آذربایجان غربی در سال 86 به وجود آمد و کانون های مختلف هنری این سازمان در ارومیه و شهرستانها از سال88 توسعه یافت که امروز 14 کانون هنری وابسته به سازمان بسیج هنرمندان در سطح استان در زمینه های ادبی و هنرهای تجسمی و نمایشی فعالیت می کنند.

این مقام مسئول در خصوص برنامه ها و فعالیتهای عمده سازمان بسیج هنرمندان در سطح استان گفت: عمده برنامه های سازمان بسیج هنرمندان آذربایجان غربی عبارت است از تشکیل انجمنهای هنری و تقویت آنها مثل انجمن داستان نویسی، انجمن شعر، انجمن عکس، انجمن نمایش، انجمن خوشنویسی و ... که با رویکرد توسعه هنر انقلاب اسلامی فعالیت دارند و نشر آثار هنرمندان متعهد در استان و تجلیل و حمایت از آنها جزو اهداف این سازمان در ردیف برنامه های آن است.

حاجی زاده با اشاره به فعالیت های سازمان بسیج هنرمندان استان در سال جاری افزود: ما امسال برنامه های گوناگونی در استان داریم و در هفته آینده مراسمی به طور مشترک از سوی سازمان بسیج هنرمندان با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری استان و با حضور هنرمندان ارجمند استانی در روز 23 فروردین 91 به یاد شهید آوینی و بزرگداشت روز هنر انقلاب اسلامی در تالار کتابخانه های عمومی ارومیه برپا خواهد شد که برنامه های متنوع هنری در آن مراسم به اجرا در می آید از جمله تجلیل از هنرمندان شاخص، شعر خوانی، سخنرانی برخی شخصیتهای برجسته در پیرامون هنر انقلاب اسلامی.

وی در پایان گفت: به فرموده مقام معظم رهبری سال 91 سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی است، فعالیت های ما هم در سال جدید بر همین محور و با هدف تولید هر چه بیشتر هنر متعهد و حمایت از هنرمندان اندیشمند و متعهد خواهد بود، بنابر این سازمان بسیج هنرمندان آذربایجان غربی در خدمت هنرمندان عزیز اعم از پیشکسوتها و جوانان است.

تولید داخلی، کار و سرمایه ایرانی چیست؟

(یادداشت دو هفته نامه «دنیز» شماره 12- مورخ 16/ 1/ 1361 - ارومیه)

پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب اسلامی در آغازین لحظات سال 1391 و در سفر به مشهد مقدس و دیدارهای نخستین ایام سال جدید، خط سیر همه بُعدی کشور و نیز وظایف قوای سه گانه را معین و مشخص کرد. در واقع جهاد اقتصادی سال 90 بر اساس محورهای جدید دیدگاه رهبری، در سال 91 اهداف نظام را به شکل توسعه یافته تری دنبال می کند. تولید ملی و حمایت از سرمایه و کار ایرانی، منشور سال جدید است. اما در استان آذربایجان غربی، حمایت از سرمایه داخلی و کار ایرانی در چه حدی است و در سال جدید چه مقدار از حمایت های مسئولان محترم استانی برخوردار خواهد شد؟ احتیاج به برنامه ریزی دقیق و تلاش پیگیر متقابل دوطرفه (تولید کننده گان، صاحبان کار و سرمایه داخلی) دارد.

بی شک تولید داخلی، کار و سرمایه ایرانی فقط کار، کالا و سرمایه اقتصادی نیست، بلکه فراتر از آن سرمایه های انسانی، استعدادهای درخشان و توانانی ایرانی، تولید فکر و فرهنگ، حمایت از صاحبان اندیشه و هنر و در یک کلام حمایت از فرهیختگان در اولویت منشور حمایت از تولید داخلی قرار دارد و استان آذربایجان غربی در این عرصه گنجینه ای غنی و پربار در کشور به شمار می رود. امید است مسئولان دلسوز و متعهد اجرایی، تصمیم سازان و تصمیم گیران استانی، این نکته را نیز به مراتب بیشتر مد نظر داشته باشند. تدوین تاریخ دفاع مقدس استان، انتشار خاطرات شهیدان، جانبازان و رزمندگان، حمایت از انتشار آثار علمی-پژوهشی و هنری فرهیختگان، تدوین کتاب مرجع ارومیه، تدوین دائرة المعارف استان و حمایت جدی و عملی از مطبوعات استانی و... ازموضوعاتی است که می تواند در این منشور قرار بگیرد. در پایان این یادداشت کوتاه، صادقانه و از روی دغدغه عمومی مردم، موضوع نجات دریاچه ارومیه را نیز دراول این سال یادآوری می کنم. یا علی!

مدیر مسئول (مصطفی قلیزاده علیار)

نقش هنر موسیقی در ارتقای سلامت جامعه

در گفتگوی اختصاصی دوهفته نامه «دنیز» با استاد عاشیق دهقان

منبع: نشریه «دنیز»، شماره 12، مورخ 16 فروردین 1391- ارومیه

اشاره : استاد محمد حسین دهقان ایگدیر مشهور به «عاشیق دهقان» در سال 1313 در روستای ایگدیر از توابع شهرستان ارومیه متولد شد. وی سالهای طولانی ست که از هنرمندان بنام عرصه موسیقی آذربایجان و از اساتید هنر عاشیقی «مکتب ارومیه» به شمارمی رود. دهقان به حق یک «عاشیق» به معنی حقیقی کلمه محسوب می شود، زیرا سه شرط اصلی عاشیق های آذربایجانی: اول صدا، دوم نوازنده ماهر ساز عاشیقی بودن و سوم سرودن اشعاری به سبک و سیاق عاشیقی (گرایلی، قوشما، دیوان، تجنیس و ..) را همواره یکجا داشته وبه چندین هنر آراسته است. البته برخورداری از استعداد ذاتی خدادادی در هر سه زمینه، شرط اصلی موفقیت دهقان در هنر عاشیقی است که در کسب شهرت ملی و بین المللی وی نقشی اساسی داشته است. امروز این هنرمند 78 ساله در کمال صحت و سلامت جسمی و روحی به سر می برد و با همان شور و شوق سالهای جوانی در عرصه هنر خود فعالیت می کند. او از حافظه کم نظیری برخوردار است، اغلب میراث ادبی و هنری عاشیق های متقدم و معاصر ( دهها هزار بیت شعر در قالبهای مرسوم سبک عاشیقی) و دهها داستان مفصل عاشیقی را با زیر و بم و جزئیات و اشعار و روایت های مختلف آن را از حفظ می داند و می خواند. هنوز هم جشنهای عروسی عموم مردم آذربایجان با حضور گرم و نوای ساز و صدای او رونق می گیرد، در جشنواره های موسیقی جزو داوران است، حضورش در کانون عاشیقهای حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه هر هفته دوشنبه معمولاً محسوس و مشهود است و گاهی هم به اجرای برنامه می پردازد. گفتگوی کوتاه زیر را در آغاز سال جدید و به مناسبت هفته سلامت و سالمندی با استاد عاشیق دهقان انجام داده ایم که تقدیم خوانندگان گرامی دنیز می گردد:

*استاد دهقان، ضمن عرض تبریک فرارسیدن سال نو و آرزوی طول عمر برای شما، لطفاً بفرمایید عامل اصلی تمایل جنابعالی به هنر موسیقی عاشیقی در دوران کودکی و نوجوانی چه بود ؟

به نام خدای هنر و زیبایی، بنده نیز آغاز سال 1391 را به شما و همه ملت عزیز ایران تبریک می گویم، امیدوارم این سال همچنان که رهبر معظم انقلاب فرمودند، برای دولت و ملت عالی قدر ایران اسلامی، به ویژه هنرمندان و فرهیختگان کشورمان بیش از پیش سال تولید فرهنگ و فکر و هنر باشد. در پاسخ به سؤال شما باید عرض کنم که نخستین استاد من در عرصه عاشیقی و عامل اصلی گرایش بنده به عالم هنر موسیقی مرحومه مادرم بانو «ماه جبین» بود. خدا رحمت کند مادرم را که هم علاقمند به موسیقی عاشیقی بود، هم خیلی از داستانها و افسانه های شیرین و عبرت آمیز عاشیقی و نغمه های آهنگین را از حفظ می دانست و هم خودش در خانه برای ما و زنان و یا در تنهایی خویش به سبک عاشیقها می خواند و اشعاری ذوق انگیز و به یاد ماندنی را زمزمه می کرد. من سه داستان معروف ادبیات عاشیقی را از او یاد گرفته بودم که بعدها در نزد مرحوم استاد «عاشیق فرهاد» ایراداتش را برطرف کردم. آن سه داستان عبارت بود از: غلام حیدر، سیدی و احمد ابراهیم. من پنج – شش ساله بودم که مادرم دستم را می گرفت و به پشت قهوه خانه ای که عاشیقها درآن می خواندند، می برد و از پنجره ای که صدای عاشیقها بیرون می زد، گوش می کردیم. من از پنج سالگی با ساز آشنا بودم و انس و الفتی داشتم و از هشت سالگی ساز می زدم، زیرا پدرم مرحوم غلامحسین با عاشیقها دوست بود و دوستان عاشیق که می آمدند و در جشنهای عروسی و یا در قهوه خانه عاشیقها می خواندند، ساز خود را در خانه ما می گذاشتند تا فردا یا چند روز دیگر که باز می آمدند، بردارند و برنامه اجرا کنند. کودکی من با این سازها سپری شد و مملو از خاطراتی دل انگیز است. به این ترتیب زندگی من با ساز عاشیق ها و صدای دلنشین و اشعار حماسی و ماندگار این هنرمندان مردمی به واسطه مادرم و دوستان هنرمند پدرم گره خورد و مرا به این سمت و سو، سوق داد. این را هم بگویم که من کاست صدای مادرم را دارم و هنوز هم گوش می کنم و لذت می برم.

*اساتید تأثیرگذار شما در سلوک عاشیقی چه کسانی بودند؟

ابتدا این را بگویم که من تا کلاس ششم نظام قدیم در روستای امام زاده ارومیه که همسایه زادگاهم «ایگدیر» است، درس خوانده ام. اما در مکتب عاشیقی، از شانزده سالگی ساز برداشته به محضر هنرمند توانا و مشهورشادروان استاد عاشیق فرهاد رفتم و رسماً در مکتب عاشیقی وی تا آخر عمرش شاگردی کردم. من همه آهنگها و داستانها و اشعار و زیر و بم مهارت عاشیقی را از عاشیق فرهاد آموختم. او در قهوه خانه مرحوم کربلایی غلام در حد واسط خیابان شاهپور و ایالت سابق ارومیه همیشه صبح ها تا ساعت 10 – 11 برای مردم می خواند. من می رفتم و از او استفاده می کردم. او مرا به جشنهای عروسی می برد و حتی من به اذن او به رادیو ارومیه رفتم و برای مردم خواندم.

عاشیق فرهاد واقعاً انسانی لایق و متدین و درستکار و پاک ضمیر و سالک حقیقی طریق حقیقت و طریقت و شریعت بود. او از شاگردان بزرگ عاشیق محمد علی به شمار می رفت و عاشیق محمد علی هم شاگرد عاشیق جواد بود. عاشیق فرهاد اهل تسنن بود و سواد هم نداشت اما به قول ما عاشیق ها همه چیز را «سینه دفتر» (از دفتر سینه) می دانست و می خواند و حافظه اش خیلی قوی بود و آن همه شعر و افسانه و تمثیل و داستان و ضرب المثل و بایاتی را در موضوعات بی شمار در گنجینه خاطر داشت و از حفظ می خواند و صدای دل نشین اش همه را مجذوب می کرد.

علاوه بر مهارتهای عاشیقی، آداب زندگی و سلوک با مردم و طرز رفتار عاشیقی را از او و دیگر اساتیدم آموختم. استاد دوم من مرحوم عاشیق موسی بود که شبها در قهوه خانه ای در خیابان بازار باش معروف ارومیه می خواند و استاد سوم بنده مرحوم عاشیق علی قرمیزی باش از اهالی روستای شورا شور بود که بعد از ظهرها در قهوه خانه همان روستا می خواند و من خدمت هر دو می رفتم و استفاده می کردم. البته مقداری هم از مرحوم عاشیق عباد بهره مند شده ام که مدتش کم بود. من از یک استاد مطالب و موضوعاتی را می آموختم، از استاد دیگر مطالبی و هنری دیگر و ... خداوند همه اساتیدم را رحمت کند.

*به نظر شما بزرگان متقدم هنر عاشیقی آذربایجان چه نقشی در زندگی فردی و اجتماعی جامعه گذشته وحال ما داشته اند و دارند؟

شما اگر در سرگذشت و اندیشه و هنر عاشیقهای تاریخی آذربایجان مثل عاشیق قربانی، عاشیق علسگر، خسته قاسم، دول لو مصطفی، عاشیق مسکین، عباس توفارقانلی و ... مطالعه و اندیشه کنید، آنان را واقعاً عاشیق حق و حقیقت می بینید.آنان خود را «حق عاشیقی» (عاشق حق تعالی) می نامیدند. هر چه از ایشان مانده، در راستای اصلاح زندگی مردمان و ترویج توحید و نبوت و معاد و امامت و دینداری و آزادگی و اخلاق انسانی و اوصاف مردانگی و پاکی و حقیقت و شریعت و طریقت عرفانی و وارستگی و وطن دوستی و انسان دوستی، داشتن زندگی سالم، احترام به بزرگان و انس با طبیعت زیباست. هیچ نقطه منفی یا کوری یا حرف سخیفی در سخن و هنر عاشیق های اصیل آذربایجان دیده نمی شود، اصلاً هنر و آرمان عاشیق ها همیشه در جهت اصلاح مردم و جامعه، ترویج حقایق ناب الهی و معنوی، حراست از ارزشهای انسانی، گسترش شادی و نشاط درونی و دوری از زشتی و پلشتی ها با هدف فراهم آمدن یک زندگی سالم برای همگان بوده است. شما اگر ادبیات و آثار مکتوب و شفاهی عاشیقهای گذشته را ببینید و به آهنگهای مرسوم این جماعت گوش کنید، جز اینکه گفتم، نمی یابید، تماماً ارزش و انسانیت و حکمت و فرهنگ والای انسانی است.

*لطفاً کمی هم از هنر و فعالیت خودتان برای ما و خوانندگان نشریه بگویید.

 عاشیقهای آذربایجان هنرمندان و نغمه پردازان مردمی هستند و در کنار غم وشادی، پیروزی و شکست و سختی ها و راحتی های مردمشان همیشه حضوری حماسی و شادی آور داشته اند و دارند. به عنوان مثال زنده، عاشیق های ما در سی و چند سال اخیر و در جلو چشم این نسل فعلی همواره در کنار حوادث تلخ و شیرین انقلاب اسلامی، هشت سال دفاع مقدس و در تمام صحنه های حماسه آفرین ملت بزرگ ایران بوده اند و موسیقی اصیل عاشیقی آذربایجان را که به حق موسیقی ملی ایران عزیز است، تقدیم حماسه ها و افتخارات ملت خود کرده اند و برای شهیدان والا مقام این خاک پر گهر نغمه پردازی کرده اند و دشمنان این انقلاب و کشور و ملت را مورد تحقیر هنرمندانه قرار داده اند. مکتب عاشیق های ما اینگونه بوده و اینگونه است و من افتخار می کنم که خودم را شاگرد مکتب عاشیقی آذربایجان می دانم. بنده قابل آن نیستم که از هنر خودم حرف بزنم. اما برای اینکه سؤال شما بی جواب نماند، باید عرض کنم که بنده الان بیش از شصت سال است که در کنار غم و شادی مردم بوده ام و سعی کرده ام به سبک اساتید گذشته، همیشه برای مردم و کشورم شادی به ارمغان آورم. مردم برای من بسیار محبت و لطف دارند و هنوز هم مرا به جشنهای خود دعوت می_کنند و من سالمند 78 ساله در جشن عروسی جوانان کشورم محور توجه و شادی آنان قرار می گیرم. برای همین است که معتقدم پیری و سالمندی برای هیچکس به ویژه برای اهل هنر مانع فعالیت نیست، بلکه بر عکس، نسل دیروزی و امروزی می توانند در کنار یکدیگر زندگی را شادتر و زیباتر نمایند، این تجربه من و سرمایه بزرگی برای من است که نثار مردم عزیزمان می کنم. بنده در بیش از بیست کشور دنیا و در همایش ها و کنگره های بزرگ داخلی و خارجی بر اساس دعوتنامه شرکت داشته ام، در آذربایجان، آلمان، فرانسه، چین، ترکیه، سوئد، دبی، کشورهای آمریکای لاتین و ...علاوه بر کاستها و آلبوم های موسیقی، اشعار زیادی هم سروده ام که موجود است. به لطف خدا بیش از بیست شاگرد عاشیق تربیت کرده ام که امروز از عاشیق های سرشناس آذربایجان محسوب می شوند و در ترویج مکتب عاشیقی ارومیه یعنی مکتب حماسی و انسانی آذربایجان نقش عمده ای دارند. همچنین من سعی کرده ام در اجرای آهنگهای عاشیقی مکتب ارومیه تغییراتی روبه کمال ایجاد کنم که آن هم بر اساس قدرت صدای خدادادی بنده بوده است. خدا را برای این همه نعمت شکر می گویم. داستانهای عاشیقی، تمثیلات و اشعار شفاهی بسیاری را از مادرم و اساتیدم شنیده و نوشته ام که به صورت مکتوب نگهداری می کنم و ظاهراً نزد کسی پیدا نمی شود و منحصر به فرد است.

* شما که امروز استاد برجسته مکتب ارومیه در هنر عاشیقی هستید، مختصات این مکتب موسیقی را در چه می بینید؟

عاشیق های مکتب ارومیه اولاً با ساز و صدا و شعر حضور پیدا می کنند و ساز «بالابان» در این مکتب اصلاً حضور ندارد. ثانیاً آهنگهای این مکتب مخصوص خود آن است و جنبه های عرفانی و حماسی اش بیشتر است. ثالثاً از بین بیش از صد آهنگ عاشیقی، 48 آهنگ مخصوص مکتب ارومیه است.

*استاد، چه پیشنهادی به هنرمندان جوان دارید؟

 به نظر من مهم ترین رکن هنر اعتقاد معنوی، دلبستگی به خدا، پاکی، صداقت و وارستگی از تمام وابستگی های مادی است. مادیت برای گذران زندگی لازم است و ما باید از نعمتهای مادی خدا نهایت استفاده درست را ببریم، اما نباید وابسته به مادیات باشیم، اگر هنرمندی به مادیات پابسته شد، نمی تواند پرواز هنری و معنوی داشته باشد. هنرمندان جوان باید به این مسائل بیشتر دقت کنند. بقیه با کمی تلاش حل و حاصل می شود. من از خدایم خیلی راضی ام که به من همه چیز داده، شکر خدا. اما اگر موفقیتی در کارم بوده، از همان مسائلی می دانم که عرض کردم. دیگر اینکه عموم جوانان را سفارش می کنم به استفاده از تجربه افراد مسن و سالمند، چراکه ایشان دارای تجربه های ارزشمندی در عرصه زندگی و هرکدام از این پیران دنیا دیده گنجینه ای گرانقدر هستند.

*استاد دهقان، از منظر شما تأثیر موسیقی در حفظ سلامت انسان چیست؟

ببینید، شما به زندگی هر هنرمند بزرگی به ویژه در عرصه موسیقی نگاه کنید، می بینید که علاوه بر سلامت روحی و نشاط درونی، از سلامت جسمی و رفتاری هم برخوردار بوده اند و هستند. تأثیر مثبت موسیقی و یا به تعبیر دیگر، اعجاز شگفت انگیز موسیقی اصیل ما در سلامت روح و فکر هنرمندان موسیقی و علاقمندان به هنر موسیقی غیر قابل انکار است. اما تأکید می کنم که هنرمند موسیقی باید مراقب درون و برون خود باشد و خود را به بت ثروت و شهوت و شهرت و دیگر آلودگی ها و وابستگی های ظاهری و مادی مبتلا نسازد و تمیز و پاک بماند و با هنرش زندگی کند و به آن عشق بورزد. آن وقت تأثیر موسیقی در سلامت روح و جسمش تا آخر عمر مستدام خواهد بود، حتی جامعه را هم تحت این تأثیر سلامت گستر خواهد گرفت. اغلب عاشیق های معروف و اهالی موسیقی اینگونه زیسته اند، عمر طولانی داشته اند و تا پایان عمر طولانی خود هم از نعمت سلامت تن و روان هر دو یکسان بهره مند بوده اند و هنوز هم نمونه هایی از اینگونه هنرمندان هستند.

*استاد خیلی ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار ما گذاشتید.

خواهش می کنم. بنده برای شما و خوانندگان عزیز و هنر دوست نشریه دنیز، از خداوند متعال آرزوی موفقیت و صحت و سلامت دارم.