انجمن ادبی آراز-23
چهارشنبه 14 اردیبهشت 90، بعد از ظهر، سالن آمفی تئاتر صفی الدین اورموی حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه کمابیش شاهد حضور شاعرانی است که هر هفته می آیند و به نتاوب اشعار خود را در کانون ادبی حوزه قرائت می کنند و به نقد عموم می گذارند. امروز نیز چهرهای نا آشنا و جدیدی را می بینم مثل هر چهارشنبه. در ابتدای جلسه، مجری کانون خانم کریم زادگان ضمن عرض خیر مقدم مناسبتها را اعلام می کند. این هفته چند مناسبت وجود دارد: هفته گرامیداشت مقام معلم، روز کارگر و ایام فاطمیه که در پیش است.
مصطفی قلیزاده علیار دبیر کانون و مسؤول واحد آفرینشهای ادبی حوزه هنری استان، در باره روز معلم مطالبی می گوید و اینکه خداوند خود نخستین معلم انسان است. وی اشاره ای به نقش شهید مطهری در تبیین معارف اسلامی می کند. همچنین در باره شخصیت بی نظیر و الهی حضرت فاطمه زهرا (س) سخنانی می گوید و تأکید می کند که فاطمه زهرا به حق بهترین سرمشق انسانهای خداجو و حق طلب در تمام زمانها و مکانهاست و در ادبیات عموم مسلمانان تأثیری شگرف گذاشته است. آنگاه قلیزاده علیار غزلی عرفانی و سراسر شور و حال از دیوان ملا محمد فضولی بغدادی، چاپ بهرام اسدی می خواند.
سید حیدرعلی آران نخسین شاعری است که برای شعر خوانی دعوت می شود و او در شعری منثور و احساسی در عرض ادب به حضرت زهرا می خواند:
ایستاده ام در کنار این دیوار فولادی مشبک/ و می نگرم بهشتی را / که ظاهراً خالی است....بانوی خوب قبیله گلهای احمدی/ تو رمز ماندگاری دین محمدی (ص).
رحیم حامدنیا شعر ترکی خوب ده هجایی می خواند:
یار فکری عقلیم، هوشومو آلمیش/ خسته لیک منی آیاقدان سالمیش/ دئدیم اوتوروم آغلار ایچینده/ درمان آراییم ساغلار ایچینده ...
صیاد گلی پور شعر خوبی برای معلمها تقدیم می کند:
عؤمور بویو ظلمت ایله چالیشان/ آخر قارانلیغی یوران معلم/ خیردا کلاسلاردا بؤیوک عالمده/ عدالت میزینی قوران معلم. دوزگون یول اؤیره دن اؤز اولادینا / اودلو قلم ایله یئتن دادینا/ شرف دفترینی یازان آدینا/ وجدان میدانینی آلان معلم....
علی غنی زاده شاعر آیینی و ارزشی ابتدا به ساحت حضرت زهرا اظهار ادب می کند:
بانوی برگزیده راز و نیازها/ در نام تو نهفته بسی رمز و رازها/ پاکی مثال شبنم و معصوم مثل گل/ عطر تو می دهند تمام نمازها.
بعد برای معلمان:
به برگ دفتر خلقت نوشته است/ معلم خوش نهاد و خوش سرشت است/ یقین او ریشه در فردوس دارد/ که در پیراهنش بوی بهشت است.
خانم زهرا کریم زادگان ( مجری) غزلی از خود تقدیم حضرت فاطمه (س) می کند به مطلع:
هرچه دریاست ندارد گهری بهتر از این/ گهری ناب و درخشنده تری بهتر از این....
جناب شاهرخ رضوانی ضمن تبریک روز معلم و روز کارگر، بر روز کارگر بیشتر تأکید می کند چرا که خود بازنشسته اداره کار استان است. البته شعرش فقط برای معلمان است نه کارگران! به مطلع:
ای فروغ تابناک آتشین/ ای معلم، ای کلام آتشین/ ای صدای پرشکوه زندگی/ ای نهاد روشن تابندگی... که من گزارشگر در بیت نخست قافیه را نیافتم چرا که آتشین ردیف بود نه قافیه ظاهراً.
استاد شامی هم با شعری هفت هجایی روان و زیبا و پرمحتوا از زبان کودکان خطاب به معلمان ادای احترام می کند:
سلام سنه معلم/ دانیش یئنه معلم/ علمین چراغی سان سن/ گونش سایاغی سان سن ...
علی حبیبی شاعر جوان با حال و هوای هیئتی شعری فارسی نثار آستان حضرت فاطمه زهرا می نماید:
تو معنی شب قدری و قدر نشناسان/ به قدر ذره ندانند قدر این گهرت...
اتابک تیموری شعرترکی کوتاه در مایه های لیریکا می خواند که حرفها در نقد آن ابراز می شود.
استاد علی محمدیان هم به به تهنیت آموزگاران می آید به مطلع:
معلم پرتو اندیشه پیران باتقواست/ معلم در گلستان ادب پیری چمن آراست...
حسن حاتم اینانلو شعری انتقادی معنی دار و منسجم می خواند کمی هم ناصر خسروانه و تند و گزنده خطاب به افرادی که خودشیفته و از خود متشکرند!
علی شجاع شاعر طنز پرداز معروف این هفته شعری جدی می خواند البته با رگه هایی از طنز:
ساز بدون سوز حلاوت نمیدهد/ چون نی، نوای ارگ که لذت نمیدهد....ساقی پیاله ای غزل شمس عرضه کن/ کاین مثنوی جواب شکایت نمی دهد.
حاج علی صلاحلو عرض ادب می کند نسبت به حضرت زهرا (س):
خورشید چرخ اَلوَلا، مصداق کوثرفاطمه/ فخریه آل کسا، هم کفو حیدر فاطمه.... در پیرامون شعر صلاحلو نقطه نظراتی ابراز می شود و البته دبیر کانون خیلی حرف می زند و کمی منبر می رود بخواهی- نخواهی! باری به هر جهت!
بهرام اسدی دو شعر می خواند:
آرزولاردیم من سنی گوندوز- گئجه/ چوخ بولاردیم من سنی گوندوز- گئجه.... و شعر دوم: کسیلدی عالمین آرخینداکی سو/ بهار گلسین ائله گلسین تا کی سو ...
شاعران دیگر نیز شعرها خواندند سعید جلیل زاده، محمودی،علی رحمانی، صابر علیزاده و ... امین عزتی با جان و دل مشغول عکسبرداری و فیلمبرداری از شاعران کانون است. من تا آخر منتظر ماندم که شعری هم برای بندگان خدا کارگران خوانده شود، ولی دریغ!
(منبع: هفته نامه«آراز آذربایجان»، شماره 208 مورخ 18/2/90 و پایگاه اطلاع رسانی حوزه هنری آذربایجان غربی www.arturmia.ir )
محفل عاشقان- 2
دوشنبه 12 اردیبهشت 90، بعد از ظهر، سالن «صفی الدین اورموی» حوزه هنری آذربایجان غربی، شهر ارومیه، خیابان شهید امینی. سالن نیمه پر است از عاشیق های ارومیه و جمعی از علاقمندان موسیقی مردمی آذربایجان، حدود 60 نفر می شود. داریوش علیزاده مسؤول واحد موسیقی حوزه هنری و مصطفی قلیزاده علیار مسؤول واحد آفرینشهای ادبی حوزه هنری پشت تریبون قرار می گیرند. قلیزاده علیار آغاز هفته بزرگداشت مقام معلم را به همه معلمان کشور تبریک می گوید و نقش دانشمند و قیلسوف بزرگ اسلامی شهید مرتضی مطهری را در تبیین اندیشه های حیاتی، اجتماعی و فلسفی اسلام در دوران معاصر ، جهانی و تأثیر گذار می خواند.
داریوش علیزاده یادآور می شود که تنی چند از عاشیقهای استاد ارومیه ( عاشیق دهقان، عاشیق بولوت، عاشیق قربان، عاشیق هدایت)هفته پیش در باکو به اجرای برنامه پرداختند که به طور مستقیم پخش شد. این حرکت نشان می دهد که امروز دنیای موسیقی به عاشیقهای ارومیه توجه می کند و این رویداد در تاریخ مکتب ارومیه بسیار مهم است.
هنرمند جوان عاشیق غلامرضا علیزاده نخستین دو عاشیق این هفته کانون عاشیق هاست که ابتدا شعری از میر علی وکیلی اردبیلی می خواند. آنگاه آهنگ دلنشین و حماسی« عاشیق حسینی» را به سبک مکتب قره داغ می نوازد و از «عاشیق شمشیر» می خواند:
اوغول دئییم سنه اولسون امانت/ ازل بو زماندان اؤزونو گؤزله/ آتانین سؤزلرین ائیله نصیحت/ یاخشی اول، یاماندان اؤزونو گؤزله - نامرد الی شمشیر توتسا ائندیره ر/ اوزده گولر چراغینی سؤندوره ر/ حیله قورار یاد آتینا میندیره ر/ خام اولما، یاماندان اؤزونو گؤزله.
بعد با آهنگ «ایران گرایلیسی» می خواند:
نانجیبه بئل باغلاما/ قارا پولا ساتار سنی/ خوش گونونده جان جان دئیر/ یامان گونده آتار سنی.
غلامرضا علیزاده خوب می خواند و ساز را خوبتر می نوازد، در عین حال در حال تجربه اندوزی است و بی شک آینده ای موفق دارد.
استاد محمود صادقپور «شامی» از شعرای مشهور ارومیه دعوت به شعر خوانی می شود. شامی شعری از زلیمخان (سلیم خان) یعقوب و بعد شعری از خود – هر دو تغزل آمیز - می خواند که به نظر می رسید شعر شامی شاعرانه تر بود.
عاشیق نباتعلی علیزاده با آهنگ « همدان گرایلیسی» در مقابل حاضران قرار می گیرد و با صدای رسا و حماسی اش می خواند: چرخین دؤنسون زمان سنین/ قسمت ائتدین نه لر منه/ گؤر نئجه درده دوشموشم/ گولور دیوانه لر منه.
بعد از آن با آهنگ « تره کمه» می خواند: قاصد کئدر اولسان شهر اصفهانا/ یئتیر بو نامه می یاره بزیرگان/ گذارمیز دوشوب چؤل همدانا / یازسین آل اوستوندن قاره بزیرگان.
برنامه دعدی معرفی « دنیای عاشیق ها» ( عاشیقلار دونیاسی) است که داریوش علیزاده با همکاری امین عزتی (تصویربردار) این کار را انجام می دهد و «عاشیک محزون شریف» از ترکیه را با صدا و تصاویر وی معرفی می کند که در سال 2002 درگذشته و از علوی های بکتاشیه ترکیه بود.
بابا علی جوانمرد شعری تقدیم به ساحت حضرت فاطمه زهرا (س) و شعری در موضوع بیداری امت اسلامی می خواند: ... بو گون عالمده بوتون خلق مسلمان اویانیر
غلامرضا علیزاده در نوبت دوم با آهنگ « هجران کریمی» جلو می آید و در کنار پدرش عاشیق علی علیزاده قرار می گیرد. پسر ساز می نوازد و پدر شعر تجنیس را دیکلمه وار می خواند. بعد غلامرضا « ترسی گرایلی» می زند و شعر می خواند. عاشیق صبور شریفی شعری در تعظیم مقام معلم تقدیم می کند: قلم عاجز قالیر وصفینی یازسین/ گؤزومون قاراسی، آغی معلم ....
عاشیق نباتعلی علیزاده در نوبت دوم با صدای پرطنین خود در آهنگ « مسلمان کشوولوسو» ( مسلمان کشکولی) می خواند و در پایان دستان.
امروز هم محفل عاشقان خوب بود جماعت را بر سر شور و حال آورد
گزارش از: مصطفی قلیزاده
(منبع:پایگاه اطلاع رسانی حوزه هنری آذربایجان غربیwww.arturmia.ir ؛ و هفته نامه آراز آذربایجان، شماره 208 ، مورخ 18/2/90 )
چگونه شخصیت حضرت فاطمه زهرا را بشناسیم؟
در باره حضرت فاطمه ی زهرا (س) دختر پیامبر اسلام هیچ یک از مسلمانان و حتی محققان غیر مسلمان شک و شبهه ای ندارند که آن بانوی بزرگ شخصیتی الهی و معصوم داشته است. این درست؛ اما برای شناختن شخصیت فاطمه ی زهرا چه کنیم؟ شاید جواب خیلی ساده باشد، که مثلاً کتابهای خوب را که در باره آن حضرت نوشته شده، مطالعه کنیم! این هم جواب منطقی و درستی به نظر می رسد. همین الان که من این یادداشت را می نویسم، چند کتاب خوب را جلو چشم خود می بینم: «زندگانی فاطمه ی زهرا (ع)» از مرحوم استاد دکتر سید جعفر شهیدی؛ «فاطمه، فاطمه است» از مرحوم دکتر علی شریعتی؛ «فاطمه ی زهرا را بهتر بشناسیم» از علی اصغر رضوانی؛ «میهمانی از ملکوت» از سید حمید موسوی گرمارودی؛ و چند کتاب دیگر. اما به نظر من یک راه میانبر و کوتاهی هم برای شناختن مسقیم شخصیت حضرت فاطمه ی زهرا (س) وجود دارد به ویژه برای اهل مطالعه و پژوهش؛ آن راه هم از میان زندگانی خود فاطمه زهرا می گذرد و آن خطبه بسیار معروف فاطمه ی زهراست که بعد از وفات پیامبر (ص) با پیش آمدن مسأله فدک و غصب آن، فاطمه (س) به مسجد آمد و در میان مردم و در حضور خلیفه آن را ایراد فرمود. این خطبه به «خطبه فدکیه» مشهور شده است، چون فرازهایی از آن به موضوع فدک و غصب آن توسط عوامل حکومتی خلافت، اختصاص دارد. اما این خطبه به حق از سخنان شگفت اهل بیت (ع) و از میراثهای ماندگار دینی، قرآنی، حدیثی و تاریخی است که مشتمل بر کلمات نورانی و استدلالهایی محکم در موضوعات توحید، نبوت، معاد، امامت، عدالت، قرآن، احکام فقهی، فلسفه احکام، مسائل اخلاقی، بیان جایگاه بلند امیرالمؤمنین علی(ع) و حمایت از ولایت شرعی و الهی آن حضرت، حوادث تلخ تاریخ اسلام بعد از وفات پیامبر (ص) و ... است. هر کس این خطبه را خوب مطالعه و در مطالب آن به دقت تأمل و تفکر کند، حتی اگر از حوادث زندگانی فاطمه ی زهرا (س) بی اطلاع باشد، شخصیت الهی، معنوی و فکری بسیار والای آن حضرت را می شناسد، همین.
این خطبه در قطع های کوچک و بزرگی در سالهای اخیر در ایران چاپ و با قلمها و نثرهای متفاوتی به زبان فارسی ترجمه و شرح شده که در بازار کتاب یافت می شود. از شرح عالمانه آیت الله سید عزّالدین حسینی زنجانی که بگذریم و چند ترجمه دیگر، به نظر می رسد کتاب «صدای فاطمی فدک» از محمدباقر انصاری و سد حسین رجائی (دلیل ما، قم،1389) هم به علت ترجمه روان و رسا و هم به دلیل انجام کار تحقیقی مقابله با 17 نسخه از 22 سند، گامی جدید در نشر معارف گسترده این خطبه برداشته است.
به هر حال، به نظر قاصر این حقیر آشنایی با خطبه فدکیه فاطمه ی زهرا (س) راهی آسان برای شناختن ابعاد بی کران و شکوهمند شخصیت آن حضرت است. سخن را با جملات وحی گونه آغازین این خطبه به پایان می برم که فرمود: الحمد لله علی ما انعم و له الشّکر علی ما الهم و الثناء بما قدّم ...
مصطفی قلی زاده علیار
انجمن ادبی آراز - 22 ( منبع گزارش: هفته نامه آراز آذربایجان ، شماره 206 مورخ 3/2 90 ؛ و پایگاه اطلاع رسانی حوزه هنری آذربایجان غربی www.arturmia.ir) چهار شنبه 31 فروردین 1390، بعد از ظهر، ساعت 5، سالن صفی الدین اورموی حوزه هنری آذربایجان غربی، واقع در ارومیه، خیابان شهید امینی، کوچه امین فرزانه. این هم آدرس!!... باری ، کانون شعر و ادب شروع می شود با سلام مجری، بی هیچ تعارفی. جوانمرد یک شعرگونه ای هم جهت انبساط خاطر حاضران می خواند( دلبر ننه و فاطی خالا و قاطی و از این حرفها و کلی خنده( |
فاطمه زهرا (س) الگوی همه زنان و همه مردان
اینکه بهترین مرد، بهترین الگوی مردان و بهترین زن، بهترین الگوی زنان در عرصه زندگی است، حرف منطقی و مقبولی است، اما کلام کامل و جامعی نیست. زیرا گاه مردانی در تاریخ می بینیم که در تمام ابعاد زندگی نمونه ای کامل برای همه مردان و زنان هستند، مثل پیامبر اسلام و ائمه معصوم - صلوات الله علیهم. به همین مقیاس زنی کامل در تاریخ داریم که تأثیرگذاری مثبتش در زندگی مردمان اختصاص به مردان و یا زنان ندارد، مثل فاطمه زهرا (س) دختر پیامبر (ص) و همسر علی (ع).
بنابر این نمی توان حضرت زهرا (س) را فقط سرمشق زنان دانست. زیرا اولاً در کلام خود اهل بیت (ع) فاطمه زهرا به عنوان یک معصوم و انسان کامل و ولیّ خدا (مقدس و الهی) در کنار دیگر معصومان – علیهم السلام – آمده و به آن بانوی الهی نیز مثل سایر اهل بیت توسل و توجه می شود. به عنوان نمونه، «دعای توسل»، «حدیث کساء» و دهها حدیث معتبر از پیامبر (ص) و حضرات ائمه اطهار (ع) در بیان شأن و عظمت معنوی و فضایل فاطمه زهرا. که در هیچ یک از آنها فاطمه زهرا منحصر به طائفه زنان معرفی نشده است.
ثانیآ - در سیره عملی خود فاطمه زهرا هم ما به چنین اختصاصی بر نمی خوریم. حتی گاه بعضی از مردان مسلمان برای رفع نیازهایشان و یا حل و فصل امور خود - با وجود حضرت رسول و حضرت علی و دست رسی به ایشان - به حضرت زهرا مراجعه می کردند ( مراجعه کنید به حوادث زندگی آن حضرت). پیامبر و علی – علیهما السلام – هم هرگز فاطمه زهرا را از پاسخ گویی به مردان مراجعه کننده مانع نمی شدند و نمی گفتند که مثلاً : تو فقط به امور زنان رسیدگی کن!
سیره گفتاری و کرداری فاطمه زهرا، جز مواردی خاص و اندک که اختصاص به زنان دارد، همچون شیوه شوهرداری، حفظ حجاب، تربیت فرزند و ...، در اکثر موارد نمونه عالی و مثال کامل برای الگو پذیری زنان و مردان است، همچون احسان و انفاق؛ رعایت حقوق همسر، فرزندان، خویشان و دیگران و حفظ احترام و جایگاه مناسب هر کس؛ خیرخواهی نسبت به هم نوعان، رعایت مصالح دین و دنیای مردم؛ فداکاری و از خود گذشتن در راه اعتلای ارزشهای دینی و معنوی مردم، حفظ اتحاد مسلمانان؛ نشر معارف اسلامی و قرآنی؛ مهربانی؛ رفع حاجات مردم؛ فعالیت اجتماعی، دفاع از حریم اسلام؛ گذشت و چشم پوشی از خطای دیگران؛ حمایت از حق امیر مؤمنان علی (ع) به عنوان حق شرعی ایشان، و ... همه و همه، نه مخصوص زنان است نه بی ارتباط با مردان. پس فاطمه زهرا الگوی همه مردان و زنان پاک طینت و مؤمن و حق طلب در همه زمانها و مکانهاست. سیره زلال آن بانوی الهی همچون خورشید درخشان، نور معنوی می دهد و بسان چشمه های جاریِ جوشان ، پاکی و صفا می بخشد برای همیشه تاریخ.
مصطفی قلیزاده علیار