قاراباغدا قاراداغ ایزلری (گرمان)
اکبر حمیدی علیار
اشاره: بوندان اول وبلاگیمیزدا آغداملی - قاراباغلی شاعر «گرمان» ایله مختصر آشنا اولدوق ( گرمان دان ایکی شعر). ایندی ایسه حؤرمتلی شاعر دوستوموز اکبر حمیدی علیارین سون گونلرده گرمان حاقدا یازیسینی اؤز وبلاگیندا بورادا درج ائدیریک:
نئجه کی بیلیرسینیز واختی ایلا قاراداغدان، خصوص ایله دیزمار ماحالیندان قاراباغا، خصوص ایله آغدام شهرینه چؤرک قازانماغا گئدیب گلنلر چوخ اولوب، بیزیم کندیمیز علیاردان دا اورایا گئدیب سرحدلرین باغلاماسی ایلا اورادا ساکنلهشنلرین سایی آز اولماییب، اؤنجه بیزیم قوهوملاردان اولان شاعیر "عاقیل زینالاوف"لا اوخوجولاری تانیش ائتمیشدیم، ایندیایسه باشقا بیر علیارلی شاعیری تقدیم ائتمک ایستهییرم، تقدیم ائدهجهییم بو شاعیرین ننه-باباسی "آلماسخان" و "سئیران" علیاردان آغدام شهرینه گئتمیش و اوردا قالماغا مجبور اولموشلار، شاعیر ایندیلیکده، ائرمنیلرین تجاوزونه معروض قالیب باکی شهرینده یاشایان مجبوری کؤچگونلردن بیری ساییلیر، او گؤزل باکیدا یاشاسادا کؤنلو-گؤزو جنت قاراباغدا قالیبدیر و گئجه-گوندوزونو اورانین عشقی و حسرتی ایله باشا وورور. یاخین گونلرده عزیز دوستلاریم مصطفی قلیزاده علیار و مجتبی قربانی علیارلا بیرگه باکی سفریمیزده، ایلک اولاراق بو علیارلی شاعیرله گؤروشوموز اولدو، اونون ایندییه قدهر 9 کتابی ایشیق اوزو گؤروب، شاعیر "غیب اولموش شهرین اویاق یادداشی" آدلی اوچ جیلدلیک کتابینین بیرینجی جیلدینده اؤزونو ماراقلی شکیلده تقدیم ائتمیشدیر، من ایسه همن تقدیماتی اولدوغو کیمی آشاغیدا گتیریرم، سوندا دا بیر شعر همن کتابدان قوللوغونوزا چاتدیراجام:
(آدی گئدن کتابین 7-نجی صحیفهسی)
"مؤلف حاققیندا معلومات" :
« آدی : گئرمان؛
سوی آدی : حسیناوف
آتاسینین آدی : علی؛
تولدو : 13/11/1962 ؛
دوغولدوغو یئر : آللاهین آغدام رایونو ؛
عنوانی : غیب اولموش شهرین عزیزبیاوف کوچهسیندهکی 57 نومرهلی ائو ؛
تحصیلی : عالی
اختصاصی : حیات صحنهسینین رئجیسورو ؛
پئشهسی : انسانلارا سئوگی پایلاماق؛
خوببیسی (باشقاتماسی) : یاخشی انسانلاری بیر-بیری ایله دوستلاشدیرماق؛
بو ایشده قازانجی : قلب راحاتلیغی؛
حیاتدان قازانجی : اوچ اولاد، اوچ نوه ؛
مشغولیتی : شعر یازماق ؛
اهیلهنجهسی : استولاوستو اویونلار، سئوگی ماجرالاری؛
انسانلاردان اوماجاغی : عدالت، دوزلوک، اعتبار، قارشیلیقلی دقت؛
حیاتدان اوماجاغی : ساکتلیک، امن-آمانلیق، ساغلاملیق؛
آللاهدان اوماجاغی : اذیتسیز اؤلوم، بیرده امکان اولسا، جنتده بیر روحلوق یئر؛
اؤزوندن اوماجاغی : ... داها گئجدیر!..
چاتیشمایان جهتی : سؤزو اوزه دئمک؛
اوستون جهتی : سؤزو اوزه دئمک؛
سئومهدیگی شئی : یالان، خیانت، غیبت؛
اییرهندیگی شئی : قان؛
نفرت ائتدیگی شئی : پول؛
هئچ کیمه باغیشلامادیغی شئی : تحقیر، سؤیوش؛
الهام منبعی : طبیعت، گؤزللر، اینتئللئکتوآل(فکری) و رئال صحبتلر؛
سئودیگی موسیقی : موغاملار و خالق ماهنیلاری؛
سئودیگی رنگ : آغ و قارا؛
سئودیگی طبیعت حادثهسی : نارین-نارین یاغان یاغیش؛
ایدهآلی : آللاهی و اؤزونو تانییان هر بیر کس؛
استناد ائده بیلهجهیی ان کامل انسان : حضرت علی علیهالسلام؛
ان چوخ سئودیگی کلام : فضلاله نعیمی : -نفسینی عقلینه تابع ائتدیرمهیی باجاران انسان کامل انساندیر؛
ان بؤیوک ایستهیی : آغداما قاییتماق!
آللاهدان دیلهیی : آغداما قاییتماق!
دوستلارا ان بؤیوک آرزوسو : آغداما قاییتماق!
اؤزونو آغداملی حساب ائدن و سندینه آغداملی یازیلان هر بیرکسه مصلحتی : آغداما قاییتماق!
نیگرانلیغی : بشریتین گلهجهیی؛
انسانلارا آرزوسو : ساغلام حیات، خوشبخت گلهجک، محاربهسیز دونیا!»
هارای، آی هارای
هارای آ چارمیخا چکیلن ائللر،
گؤزلری یوللارا دیکیلن ائللر،
قیوریلیب یای کیمی بوکولن ائللر،
یوردوندان توت کیمی تؤکولن ائللر،
قلبینه غم-کدر اکیلن ائللر،
تاریخی شوملانیب، سؤکولن ائللر،
کؤرپهسی چادیردا یئکهلن ائللر،
انتقام دمیدیر هارای، آی هارای.
نییه نصیبیمیز آه-و زار اولدو،
یوردیئری اینلهین کامان، تار اولدو،
گولوستان چمنی بوران، قار اولدو،
بولبول اسیر دوشدو، حاکم خار اولدو،
آزادلیغین یولو یامان دار اولدو،
وطنی قورویان بختیار اولدو،
شهیدلر ملته افتخار اولدو،
انتقام دمیدیر هارای، آی هارای.
باشلانیر درهدن، دوزدن بو وطن،
بویلانیر لپیردن، ایزدن بو وطن،
آیاوزلو ملکدیر اوزدن بو وطن،
محروم ائدیلیبدیر گؤزدن بو وطن،
اوسانیب "تمکین"دن، "دؤز"دن بو وطن،
مرحمت گؤزلهییر بیزدن بو وطن،
بسدیر، جانا دویوب سؤزدن بو وطن،
انتقام دمیدیر هارای، آی هارای.
منبع: وبلاگ اکبر حمیدی علیار
یاددان چیخیر قاراباغ؟ !
(یادداشتی بر آخرین سفرم به جمهوری آذربایجان)
از 28 خرداد تا سوم تیر ماه سال جاری به اتفاق دوستان عزیز آقایان اکبر حمیدی علیار و مجتبی قربانی در سفر باکو بودم. ظاهراً این هشتمین سفرم به جمهوری آذربایجان بود و خیلی خوش گذشت. چرا که سفر دل و اندیشه و سیر آفاق و انفس بود. امامزاده «بی بی هیبت» و «نارداران» و مقبره دو شاعر بزرگ تاریخ آذربایجان «حاج سید عظیم شیروانی» و میرزا علی اکبر طاهرزاده «صابر» و بازدید از موزه خانگی صابر در شهرتاریخی و زیبای شماخی و دیدار با دوستان شاعر و نویسنده و روزنامه نگار و فرهیخته و هنرمند و دیگر دوستان اهل معرفت و صمیمی از برنامه های این سفر به یادماندنی بود
اما همین جا بگویم که آذربایجان به ویژه پایتخت آن باکو - باکوی زیبا- در اثر توسعه و زیباسازی و ساخت و سازهای دو – سه سال اخیر به سبک دوبی، رفته رفته زیباتر و فریبنده تر می شود و شبهایش البته رؤیایی تر از روزهایش است. این خوب است و لازم. اما ترسم این است که از یاد رود قاراباغ!... آذری ها یک ترانه حسرت آلود حماسی و بی نظیر و افسونگر دارند که دو مصرعش این است: «عالم جنته دؤنسه/ یاددان چیخماز قاراباغ...» یعنی اگر عالم تماماً جنت هم باشد، باز هم زیبایی فسونکار و طبیعت زیبای بی نظیر قره باغ فراموش نمی شود.
امیدواریم زیبایی ساحرانه باکو، اشغال قره باغ را از یادها نبرد و ملت و دولت آذربایجان مسأله آزادی اراضی اشغال شده آذربایجان توسط ارامنه را از یاد نبرند و فراتر از شعار، در عمل کاری بکنند. اما گاهی بوی فراموشی به مشام می رسد!!
باری، دوستان ما در باکو بسیار لطفها در حق ما داشتند خدایشان خیر دهاد. در یادداشتهای آتی به آن اشاراتی خواهم داشت ان شاءالله تعالی.
مصطفی قلیزاده علیار
خط نفوذ ازکمونیسم تا صهیونیسم
مجتبی قربانی فر
در طی 70 سال سیطره شبح گونه کمونیسم ( تعبیرمارکس از گسترش کمونیسم در اروپا – اینک شبح کمونیسم سراسر اروپا را فراگرفته است) بر جمهوری آذربایجان به مثابه عضوی ازاتحادیه سابق جماهیر شوروی و ساختاری شدن و کانالیزه شدن مبانی ایدئولوژی سرخ در رگهای پیکره جامعه انسانی سراسر این اتحادیه و به ویژه جمهوری آذربایجان و برون ریز فرهنگی و ساختسازی فرهنگی مبتنی بر آن، نهاد دولت دراین کشور نوپا بعد از استقلال خود هنوز هم با تفاسیر مشابه و هم نظیر ضد دینی از کمونیسم تا سکولاریسم و... حیات سیاسی خود را تبین کردهاست.
با مطالعه و پژوهش در ابعاد اجتماعی و فرهنگی حیات مردمی و ملی ( حول محورملت جمهوری آذربایجان) تعارض وعدم تناظر زندگی دینی و مذهبی مردم و ملت این جمهوری با پیشینه کمونیزه و سکولاریزه کردن این جمهوری و اینک صهیونیزه کردن در چهارچوب منافع جهانی و فرا منطقهای رژیم اسرائیل و دولت آذربایجان، قابل رویت و استخراج است.
اگر درعصرحاکمیت شبح گونه کمونیسم دراین جمهوری، تمامی ابعاد و زوایای دینی و اعتقادی مردم و ملت آن از جمله تعطیلی تمامی شعائرو مظاهر دینی از مساجد تا سازمانهای اجتماعی و مدنی دینی( اوقاف و...) از چاپ و نشر کتب دینی، قرآن و مطبوعات و رسانههای دینی و مذهبی تا مراسم، اعیاد، آئینهای عزداری و...، دچار انقطاع سازمان شده و در نتیجه نیل به نابودی مطلق کردند اما فطرت ذاتی و خواسته قلبی مردم و ملت جمهوری آذربایجان به اراده احدیت متعال آتش این اعتقادات و باورهای دینی را روشن نگاه داشت و به مرور زمان شعلهورتر نیز کرد تا بعد از 70 سال تسلط کامل کمونیسم، این آتش، ظلمت شبح گونه این ایدئولوژی سرخ را به مشرق نورانی بدل کند که وعده الهی است:« خارج میکنیم شما را از ظلمات به سوی نور!» (قرآن)
با این پیشینه است که میتوان ادعا کرد حرکت اعتقادی مردم و ملت آذربایجان پرتوانتر و پرتجربهتر از گذشته، به مصاف برادران مادی و مادیتر شبه کمونیسم یعنی سکولاریسم و صهیونیسم آمده و همه بزنگاههای سیاسی این ایدئولوژیهای غیر دینی را مورد شناسایی قرار دادهاست.
مقاومت مردم آذربایجان و رهبران دینی حرکت اسلامی در این جمهوری در زندان دولت علییف از زمان پدر تا پسر و شهادت چند تن از بزرگان این حرکت یعنی حاج علی اکرام، حاج واقف عبداله اف و زندانی شدن کسانی چون دکتر موسم صمداف و... خود سندی گویا در این مورد است.
برای واکاوی بیشتر دراین زمینه و شناسایی اهداف وشیوه نفوذ صهیونیسم ابتدا باید به مصادیق و بزنگاههای این نفوذ درادامه پیشینه کمونیزه شدن جمهوری آذربایجان و روند فعلی سکولاریزه شدن آن اشاره کرد.
درجمهوری آذربایجان پس از استقلال به دلیل سرگشتگی سیاسی و خلاء هویتی به وجود آمده ازتهی شدگی کمونیستی و ترس از جایگزینی جریانات اسلامی و شیعی، میدان عمل مناسبی برای رژیم صهیونیستی به وجود آمد و از طرفی آذربایجان نیز برای خارج شدن از هژمونی روسیه ( شوری کمونیستی سابق)، زمینه حضور را برای اسراییل که نقش واسط را برای آمریکا و دنیای غرب بازی میکرد مهیا نمود. در همین راستا یکی از زمینههای مناسب و بکر در این کشور، حوزه فرهنگی و اجتماعی بود که رژیم صهیونیستی به طورمستقیم و بعضا ًغیرمستقیم تلاش نموده که به این حوزها ورود نماید. هرچند شرایط و مقبولیت عمومی از اینگونه فعالیتها (از سوی رژیم اسرائیل) دربین جامعه آذری بسیار اندک است اما اهداف اینگونه فعالیتها عملا ً خنثی کردن و از بین بردن فرهنگ و تمدن اسلامی در آذربایجان است.
در همین مسیر ایجاد کلوپها، انجمنها، مدیریت و برنامه ریزی در شبکههای مجازی و اجتماعی، برگزاری برنامههای فرهنگی مستهجن (نمونه اخیر آن تلاش اسراییل برای برگزاری فستیوال یوروویژن و رژه همجنسگرایان دنیا در باکو میباشد) از اقدامات فرهنگی این رژیم در آذربایجان است. لذا هم اکنون کشور آذربایجان منطبق با سیاستهای راهبردی رژیم صهیونیستی حرکت نموده و آنچه مطمع نظر این رژیم باشد بطور چشم بسته قبول و عمل مینماید.
پیشینه روابط
اسراییل جزء اولین رژیمهایی بود که در اوایل سال 1991 استقلال جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخت این در حالی بود که برای این رژیم اهمیت ژئواستراتژیک کشور آذربایجان از همه جهات روشن بود . این موضوع منجر به برقراری رابطه رسمی آن رژیم با جمهوری آذربایجان در روز 6 آوریل 1992 شد هر چند در دوران شوروی سابق نیزمیان مقامات اسراییلی با شخصیتهای رسمی و دولتی جمهوری آذربایجان ارتباطاتی وجود داشت. اما استقلال آذربایجان به نوعی فصل جدیدی را در روابط بین این دو رژیم برقرار نمود چرا که رژیم اسراییل به خوبی میدانست کشور آذربایجان بعنوان یکی از مهمترین کشورهای ژئواستراتژیک در دنیا و منطقه قفقازمطرح است.
اما بررسی منافع طرفین در ایجاد روابط رو به توسعه با تاکید بر راهبرد فرهنگی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان به شکل زیراست:
اهداف جمهوری آذربایجان در ایجاد ارتباط نزدیک با اسراییل :
- تنظیم ارتباط این کشور با دنیای غرب از طریق اسراییل
- جذب حمایتهای مادی و سرمایه گذاری دربخشهای مختلف اقتصادی
- بهرهمندی از لابی صهیونیستها در برابر لابی ارامنه در کنگره آمریکا
- جلوگیری از نفوذ فرهنگی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان با توجه به اشتراکات فرهنگی و مذهبی و همچنین مبارزه با اسلام گرایی
- گرفتن ضمانتهای محکم برای حمایت اسراییل از حاکمیت آذربایجان
اهداف اسراییل در ایجاد و گسترش ارتباط با جمهوری آذربایجان:
- ایجاد پایگاهی مستحکم برای خود در منطقه قفقاز
- گسترش نفوذ سیاسی و امنیتی در سیستم حاکمیتی آذربایجان با توجه به همسایگی این کشور با جمهوری اسلامی ایران
- تلاش برای جبران شکستهای همه جانبه از حزبالله لبنان و جمهوری اسلامی ایران جهت نفوذ و دهنکجی به کشورایران
- ایجاد پایگاههای امنیتی و نظامی اسراییل در جمهوری آذربایجان جهت حفظ منافع اسراییل در منطقه قفقاز و تهدید کردن ایران در پشت مرزهای شمالی ایران
- جذب نخبگان اقتصادی و سیاسی
- بهره برداری از عوامل و عناصر غربگرا و ضداسلام در راستای تحکیم موقعیت اسراییل در آن کشور
- ارایه الگویی از ارتباط یک کشور اسلامی با اسراییل به دنیای اسلام، با توجه به اینکه این کشور چندی است با ترکیه با مشکل روبرو شدهاست چرا که قبلا ً این ترکیه بود که این نقش را ایفا مینمود.
- با توجه به وجود یهودیان قابل توجه در جمهوری آذربایجان ایجاد تقویت جوامع یهودی جمهوری آذربایجان و اتصال آن به شبکههای جهانی یهودیان و صهیونیستها (حدود 30000 یهودی در جمهوری آذربایجان زندگی میکنند)
- تلاش برای نیل به آرزوی واهی یهودی سازی باکو
- فرار از عمق کم استراتژیک در محدوده جغرافیای جهان اسلام و رهایی از بحران مشروعیت وهویت در منطقه و سطح بین الملل با نفوذ در جمهوری آذربایجان
- فرو بردن روابط آذربایجان با ایران در گرداب بی اعتمادی
-عدم تخریب وجهه رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان
- تأمین انرژیهای این رژیم از سوی آذربایجان
خطوط اصلی و راهبردی حضور فرهنگی اسراییل در جمهوری آذربایجان
- تأثیرگذاری فرهنگی و فکری بر جامعه جوان آذربایجان خصوصا قشر نخبه و جوان از طریق تشکیل انجمنهای دوستی جوانان، اجرای اردوهای مشترک تفریحی دانشجویی ، برگزاری دوره های آموزشی متعدد و مختلف بصورت رایگان.
- ایجاد زمینههای حضور و نفوذ در مراکز علمی و دانشگاهی از طریق تبادل استاد و دانشجو و برپایی دورههای به اصطلاح دانشافزایی و اعزام اساتید و دانشجویان به اسراییل .
- گسترش، تقویت و تبلیغ فرهنگ و هنر رژیم صهیونیستی از طریق برگزاری نمایشگاهها و برنامههای فرهنگی و هنری .
- شناسایی نخبگان و استعدادهای علمی و فرهنگی جهت برنامه ریزیهای بلند مدت.
- بیگانه سازی جامعه آذربایجان با هویت دینی و فرهنگی خود از طریق نفوذ در حوزه فیلم و سینما و تاثیر گذاری محتوایی بر پروژههای فرهنگی در دست اقدام تا تمایل به گرایش سکولاری شده و از طرفی محتوای آن ضد اسراییلی و غربی نباشد.
- تخریب چهره کشورهای انقلابی و جریان مقاومت و بیداری اسلامی از طریق بکارگیری عوامل خود در رسانههای دیداری و نوشتاری مانند ادعای کشف عوامل نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران و حزب الله لبنان در ناامن سازی آذربایجان که اخیراً نیز نمونههای بسیار زیادی از این دست شانتاژهای خبری که از طریق عوامل صهیونیستی هدایت میشود شاهد هستیم.
- تقویت جامعه یهودیان و ایجاد زمینههایی برای حضور این جامعه در حوزههای عمومی و فرهنگی جمهوری آذربایجان که از طریق فعال سازی انجمنها ، مدارس ،کالجها و سازمانهای خیریه و... یهودی انجام شده است. از نمونههای موجود این سازمانها میتوان به موارد زیر اشاره نمود :
1.انجمن یهود باستان
2. آژانس یهود
3. مرکز هاوا
4.انجمن زنان یهودی آذربایجان
5. بنیاد سورس
6.سازمان خیریه هدگرشون
7. مرکز فرهنگی جامعه یهود
8.باشگاه جوانان هلیل و...
اهداف و فعالیتهای فرهنگی رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان
رژیم صهیونیستی با علم به شرایط فرهنگی دینی و اجتماعی جامعه آذربایجان به این موضوع واقف است که مردم آذربایجان ذهنیت خوبی از این رژیم ندارند لذا با بکارگیری ترفندهایی با رنگ و بوی فرهنگی و خیرخواهانه سعی دارد به نحوی در این کشور جای پایی برای خود ایجاد نماید که در غیر این صورت در بلندمدت زمینههای نفوذ خود را در این کشورازدست خواهد داد. اسراییل از ابتدای ورود به آذربایجان کوشیده است حضور خود را در قالب فرهنگی بیشتر نمود دهد تا قالبهای امنیتی و سیاسی؛ لذا آنچه که از اسراییل در رسانهها شنیده میشود درهمکاری و تلاش در جهت توسعه زیرساختهای علمی- پزشکی ،عمرانی و همچنین ساخت مراکز فرهنگی ، آموزش زبان انگلیسی ، رایانه ، موسیقی و فیلم و جشنواره کتاب خلاصه میشود. از این طریق سعی میشود به قشر تحصیل کرده و جوان این کشور نزدیک شده، از سوی دیگر یکی از بهانههای حضور فرهنگی رژیم اسراییل در این کشور وجود یهودیانی است که به زعم این رژیم آموزش لازم را برای برپایی آیین یهودیت ندیدهاند، لذا از این طریق در حالی که کمتر از 30 هزار یهودی در جمهوری آذربایجان وجود دارد تاسیس مدارس و دانشگاه، ارتباطات گسترده با احزاب دینی و سیاسی ، تشکیل انجمنها و باشگاههای مختلف و انجام هزینههای گزاف نمیتواند صرفا انگیزهای دینی داشته باشد و این رژیم اهدافی غیر از حمایت از جامعه یهودیان و فعالیتهای صرفا ً فرهنگی در سر میپروراند .
منبع: دو هفته نامه دنیز، شماره 21 مورخ 20/6/91 چاپ ارومیه
ابراهیم، چرا فرزند کشی و نه خود کشی ؟
به بهانه عید قربان
راستی حضرت ابراهیم در یک حالت بسیار بسیار سخت و شکننده و حیرت آوری قرار گرفته بود که اگر من و شما بودیم هزاران چرا و اما و اگر در مقابل اراده حق تعالی ردیف می کردیم و دست به انواع حیله ها و خدعه ها می زدیم که شاید به زعم خودمان، خدا را از این نوع تصمم گیری در باره فرزند کشی به دست خودمان مصرف نماییم ... حتی ممکن بود حاضر به خود کشی شویم اما چاقو بر گلوی نازنی فرزند دلبندمان نگذاریم، چه یک فرزند داشته باشیم مثل ابراهیم آن هم در دوران پیری، چه فرزندان متعدد و حتی نافرمان و قلچماق و عاق والدین. بله من و شما – هر که خواهی باش، ببخش البته – اینگونه هستیم. اما ابراهیم که با دیدن خواب و رؤیا، حس کرد اراده خدا بر این تعلق گرفته که او یگانه مورد تعلق خاطرش در دنیا، یعنی فرزند زیبا و عزیز دلبندش اسماعیل را به دست خود بکشد و « در زیر این گنبد کبود، ز هر چه رنگ تعلق پذیرد، آزاد باشد»، حتی نگفت مثلاً: «آخر چرا خداجانم، چرا؟... تو مرحمت فرمودی یک فرزند در سر پیری به من دادی، آن را هم می خواهی به دست خودم بکشم؟ خب از اول نمی دادی دیگر! اگر نمی خواهی او زنده بماند، باشد، من حرفی ندارم، راضی ام به رضای تو خدا جانم، اما استدعا دارم خودت بکشیش، بیمارش کن و بمیران، زیر آوارش بگیر، گرفتار چنگ حیوان درنده ای بکن و ... اصلاً من خودم حاضرم به جای او بمیرم یا به امر تو خودم را بکشم، آخر چرا فرزندم را بکشم و مرتکب فاجعه ای چندش آور شوم، مردم چه می گویند در مقابل این عمل من؟! خواهش می کنم خدای من! ...» و از این حرفها، که حسب حال من و شماست بی هیچ تعارفی، هر که خواهی باش!
تمام رمز و راز و سرّ و اسرار قربانی کردن در راه خدا در همین یک نکته نهفته است، یعنی اینکه در راه خدا از همه چیز و از همه کس و کار و از عزیزترین عزیزانت بی هیچ سؤال و اما و اگر و تأمل و تعلل و این دست و آن دست کردن و بهانه آوردن و شک و شبهه، بگذری و مؤمنانه – و نه مردانه!- در برابر اراده خدایت تسلیم شوی. وقتی به این مرحله رسیدی، خدا در برابر این آزادی تو از همه تعلقات، تصدیقت می کنم: « قد صدّقت الرؤیا» : ای ابراهیم تو بحق رؤیایت را – که گذشتن از همه دلبستگی های دنیوی است – تصدیق کردی و تحقق بخشیدی. (قرآن کریم)
فکر کنم توانستم حرفم را برسانم، نه؟ ... الان یک سؤال به ذهنم رسید: شما غیر از ابراهیم پیامبر کسی را می شناسید که در چنین موقعیتی قرار بگیرد و از امتحان سخت خدایی سربلند بیرون آید؟ ... به نظر من حسین بن علی (ع) فرد دوم در تاریخ است که در شرایطی به مراتب سخت تر از شرایط حضرت ابراهیم قرار داشت و در راه خدا و حفظ دین خدا، از همه دلبستگی ها و عزیزان و جگرپاره هایش و از خودش گذشت .... نمی خواهم ذکر مصیبت کنم، فقط می خواهم حقیقتی را به باور خودم بیان کنم، شاید هم حرف من چندان ارزش نداشته باشد برای شما، کما اینکه عکس آن هم ممکن است صادق باشد! یعنی فرمایش شما چنگی به دل من نزند! باری ... عید قربان – عید تقرب جُستن به خدا - بر شما مبارک باد.
علی (ع) مرشد عاشقان حق
یاد هست یک وقت حضرت امام خمینی (رحمه الله علیه) در شأن مولای موحدان و متقیان، امیر مؤمنان علی بن ابی طالب – علیه السلام – کلامی به این مضمون فرمود: اهل عرفا ن علی (ع) را از خود می دانند، اهل حکمت و فلسفه، اهل علم و اندیشه و حتی پهلوانان نیز آن حضرت را از خود می دانند و خود را به ایشان منسوب می دارند(نقل به مضمون).
من بر این سخن آن مرد بزرگ می افزایم که همه «عاشیق های آذربایجان» در طول پانصد سال گذشته از زمان شاه اسماعیل صفوی شیفته مولای عاشقان حق علی (ع) بوده اند علی را مولا و مرشد خود می دانسته اند و در سروده ها و اجرای آهنگهای حماسی و شور انگیز عرفانی خود به عشق علی (ع) و اولاد علی خوانده اند و دلها را تسخیر کرده اند و معارف تشیع را به این روش در جشن و شادی ها، در شهرها و روستاها و عشایر در هاله ای از عشق و عرفان و معنویت منتشر ساخته اند. برای همین است که هنر موسیقی عاشیق های آذربایجان همیشه پاک و روحانی و حماسی و ارشاد کننده بوده است. شخصیتهای هنرمند و پاک دل و عاشق حق همچون «عاشیق قربانی» (معاصر و مرید شاه اسماعیل صفوی)، «عاشیق عباس توفارقاتلی آذرشهری» (معاصر شاه عباس اول)، «عاشیق مصطفی دول لو» (اهل ارومیه، قرن 13هـ.ق)، عاشیق «علی عسکر» ( جمهوری آذربایجان، قرن 14 هـ.ق) و ... انسانهایی معنوی و عارف پیشه و اهل ارشاد و بسیار تأثیر گذار بوده اند و آثارشان سرشار از مضامین بکر معرفتی و عرفانی و شیعی و اجتماعی و مبارزه با ظلم و ستم و نهی از ریاکاری است. مردم در طول تاریخ این قبیل هنرمندان را مردان الهی می شناخته اند و می شناسند، به آنان احترامی معنوی و روحانی قایل بوده اند و هستند و آنان را «حق عاشیقلاری» (عاشیقان حق) می دانستند و می نامیدند. شاید از همین منظر است که حکایاتی عرفانی و شگفت آور و گاه حتی افسانه آمیز از زندگانی اسرار آمیز آن حق باورانِ عاشق حق نقل کرده اند. اینها همه از عشق علی است و جذابیت کلام این عاشقان حق نیز از جذبه مولایشان علی است.
یا حق، یا علی!
مصطفی قلیزاده علیار