تفسیر ریحانةالقرآن
اکبر حمیدی علیار
علمای آذربایجان در صد و پنجاه سال اخیر، همزمان با تبحر در همه علوم و معارف دینی، از بزرگ ترین مفسران قرآن در حوزه های علمیه نجف و اشرف و قم و تبریز و باکو و تهران و مشهد و زنجان و اردبیل بوده اند، گذشته از بزرگانی همچون آیت الله خویی و علامه طباطبایی، دیگر عالمان و فقیهان شیعی آذربایجانی کتابهایی ارزشمند در تفسیر بخشی از قرآن کریم و حتی تفسیر یک سوره از این کتاب آسمانی مقدس نوشته اند مانند علامه امینی، آیت الله مستنبط، آیت الله مشکینی، آیت الله میرزا جواد غروی علیاری، میر کریم موسوی باکوی و ... و اخیراً روحانی فرزانه معاصر جناب سید ابراهیم حسینی لیلابی که تفسیری اختصاصی بر سوره مبارکه «یس» نوشته و منتشر کرده است.
دانشمند محترم حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم حسینی لیلابی از خاندانهای شریف سادات اصیل آذربایجان متولد 1335 ش.، از فضلای حوزه علمیه قم و از مدرسان فقه و اصول هستند. از ایشان آثار ارزشمند متعددی چاپ و نشر گردیده است که از آن جمله میتوان به کتاب وزین "آمالالواعظین" اشاره نمود که در سه جلد وزیری و به کرات (از سال 1383 تا کنون) و اخیراً کتاب "تفسیر ریحانةالقرآن" منتشر شده است.این کتاب همانگونه که از اسمش پیداست تفسیر سورهی مبارک «یس» میباشد که از سوی انتشارات "طلیعه سبز" در قم و در 488 صفحهی وزیری بصورت نفیس و متن دو رنگ (آیات کریمه به رنگ سبز) چاپ و به عاشقان کتاب و عترت اهدا شده است.
مؤلف مفسر استاد حسینی لیلابی در بیان هدف خود از این تفسیر، در مقدمهی کتاب اشاره میفرمایند که هدف و اساس قرآن خداشناسی و لازمهی خداشناسی، معرفت پیامبران و متعاقباً مجادله و مبارزه با کفار و مشرکان و بالاخره توصیف بهشت و نعمات آن و دوزخ و نقمات آن است و این یک حقیقت است که رسالت فوقالذکر قرآن در سورهی «یس» گنجانده شده است.
ایشان در آغاز کتاب در 8 صفحه فضیلت سورهی یس را شرح داده و تلویحاً وجه تسمیه کتاب را حدیثی از امام صادق (ع) میشمارند که فرموده است:
علِّموا اولادَکم «یس» فانّها رَیحانةُالقرآنِ (به فرزندانتان سورهی یس را بیاموزید که یس ریحانهی قرآن است.)
و سپس از آیهی «بسم الله الرحمن الرحیم» تفسیر را شروع میکنند و جالب اینکه این آیه با حدود 14 صفحه تفسیر، طولانیترین بحث را به خود اختصاص داده و خیلی عالمانه دقایق آن روشن شده است.
از ویژگیهای این تفسیر که شاید منحصر بفرد نیز باشد توأم بودن ترکیب و تفسیر است، به این صورت که استاد ابتدا ترکیب آیات را از نظر لغوی و صرف و نحو بررسی نموده سپس به تفسیر آیات با قراین قرآنی (قرآن به قرآن) و روایی (تاریخ و احادیث) پرداخته و نظرات مفسّرین سلف را در موارد مورد اختلاف بیان نمودهاند.
دیگر اینکه مفسر گرامی که بر ادبیات عرب و فارس تسلط دارد و خود ادیبی فاضل به شمار میرود، ضمن داشتن زبان و بیانی فصیح و شیوا و ساده سعی نموده است برای تسهیل و تمثیل مفهوم مطالب و جذب مخاطب، متناسب با موضوعات گوناگون از اشعار عربی و فارسی استفاده نماید و در عین حال صلابت و استحکام اثر را حفظ نماید؛ طوری که طلاب، دانشپژوهان و حتی اساتید مراجعه کننده به این اثر تشنه و دست خالی بر نخواهند گشت و هرکس فراخور سطح درک خود از آن خوشهها خواهد چید.
ضمن آرزوی سلامتی، طول عمر بابرکت و موفقیت روزافزون برای جناب حاج سید ابراهیم حسینی لیلابی، امیدواریم خوانندگان علاقمند به معارف قرآنی با مطالعهی تفسیر ریحانةالقرآن موجبات ریحان روح خویش را فراهم آورند.
منبع: هفته نامه «دنیز» شماره 49 - مورخ 26 فروردین 1393؛ ارومیه
مسئول کانون های فرهنگی مساجد آذربایجان غربی:
اهداف بعثت پیامبر اسلام (ص) و همه انبیاء با ظهور مهدی موعود (عج)
تحقق کامل خواهد یافت
سرویس فرهنگ: به گزارش خبرنگار "دنیز نیوز" حجت الاسلام محمدرضا بابازاده مسئول دبیرخانه کانون های فرهنگی مساجد استان آذربایجان غربی در مراسمی که از سوی کانون فرهنگی – هنری علامه مجلسی در مسجد شهدای علیار تشکیل یافته بود، ضمن تبریک عید مبعث و فرا رسیدن اعیاد شعبانیه، به بیان اوصاف پیامبر اسلام از دیدگاه قرآن کریم و سایر کتب آسمانی پرداخت و گفت: خداوند آخرین پیامبرش را در قرآن کریم و نیز در کتب مقدس سابق مثل تورات و انجیل واقعی، با صفات پسندیده و بی نظیری همچون حُسن خلق، مهربانی، رأفت، نوع دوستی و ... ستوده و آن حضرت را رحمت جهانیان "رحمه للعالمین" معرفی کرده است.
وی افزود: در تمام دوران تاریخ پیش از اسلام همه انبیای بزرگ، بعثت حضرت محمد (ص) به عنوان آخرین پیامبر بزرگ خدا را به امتهای پیشین مژده داده بودند هر چند خیلی از آنان به ویژه یهودیان به خاطر منافع مادی خود به ایشان ایمان نیاوردند، اما به گفته قرآن کریم آنان هنگام ظهور پیامبر آن حضرت را مثل فرزندان خود می شناختند و هیچ شکی نداشتند که این پیامبر همان است که تورات و انجیل توصیف و معرفی کرده و قرنها پیش آمدنش را مژده داده است.
این روحانی مسئول براساس احادیث معتبر، مقام و منزلت آخرین پیامبر خدا حضرت محمد (ص) را از مقام و مرتبت همه انبیای عظام والاتر و برتر دانست و افزود: تلاشهای پیامبر اسلام در راه ترویج دین خدا، به مراتب بیشتر و سنگین تر از زحمات سایر پیامبران خدا بوده است.
بابازاده با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم، ظهور آخرین منجی بشریت حضرت مهدی موعود (عج) را در امتداد بعثت آخرین رسول خدا محمد مصطفی (ص) دانست و گفت: بر اساس دلایل محکم دینی و اعتقادی و به اعتقاد همه مسلمانان، امام زمان(ع) از نسل پیامبر اسلام و فرزند بلافصل امام یازدهم حضرت امام حسن عسکری (ع) است و قرنهاست که جهانیان از فیض وجودی ایشان بهره مند می شوند و آن حضرت به اذن خدا ظهور، ظلم و جور را ریشه کن و جهان را سرشار ار عدل و قسط و امنیت و صلح و معنویت خواهد کرد.
مسئول کانون های فرهنگی مساجد آذربایجان غربی اتحاد پیروان ادیان آسمانی را در پرتو ظهور مهدی موعود ممکن دانست و تصریح کرد: اهداف بعثت پیامبر اسلام و همه پیامبران به واسطه حضرت صاحب الزمان (عج) در این عالم تحقق خواهد یافت و پیروان همه ادیان در سایه حاکمیت توحیدی و جهانشمول حضرت مهدی برادرانه متحد خواهند شد.
حجت الاسلام بابازاده در پایان بیانات خود ضمن تقدیر از تلاشهای حجت الاسلام فتحعلی فضلی امام جماعت مسجد شهدای علیار و مسئول کانون فرهنگی و هنری علامه مجلسی و همچنین تشکر از حُسن همکاری و همت هیئت امنای مسجد، این مسجد و کانون فرهنگی آن را در برگزاری برنامه های متنوع فرهنگی و دینی از مساجد و کانونهای فعال ارومیه دانست.
بر پایه همین گزارش در پایان این مراسم علی سیفی از مداحان اهل بیت (ع) به مداحی و ثناخوانی در ستایش و فضایل پیامبر اکرم و خاندان پاک ایشان پرداخت. آنگاه به قید قرعه هدایایی به شرکت کنندگان مراسم اهدا گردید که اهدای کتابهای مفید اخلاقی و دینی از هدایای این مراسم بود.
گفتنی است "مسجد شهدای علیار" در سال 1372 با کمکها و مساعدتهای مردمی اهالی روستای تاریخی "علیار" (مقیم ارومیه) و بسیاری از اهالی خیابان علامه مجلسی و به همت حجت الاسلام سید علی اکبر حسینی لیلابی نخستین امام جماعت مسجد، در این خیابان که از محلات محروم و حاشیه شهر بود، احداث شد و به یاد پانزده شهید علیاری دوران دفاع مقدس به نام "مسجد شهدای علیار" نامگذاری گردید. کانون فرهنگی و هنری علامه مجلسی هم از چند سال پیش به کوشش حجت الاسلام فضلی امام جماعت فعلی مسجد تأسیس گردیده و فعالیت دارد.