دنیز یک ساله شد - نقد و نظر (13)
دنیز و هنر و هنرمندان
مهندس علیرضا نوروزی
(رئیس حوزه هنری آذربایجان غربی، کارشناس امور فرهنگی و علوم حدیث)
طولی نکشید که دنیز یک ساله شد. دو هفته نامه ای که از کنار فرهنگ و هنر، به راحتی نمی گذشت، می شد در آن دغدغه هایی را دید. دنیز را در این یک سال، بیشتر در کوی و برزن هنر و اهالی آن می دیدیم. صفحاتش هرگز از نقدهای کتاب، تحلیل های فرهنگی، پردازش های صمیمی زبان، اخبار کانونهای ادبی، موسیقی و هنرهای تجسمی، خالی نبود. زیباترین کار دنیز در برخورد با هنرمندان جوان بود که در نشر آرا و آثارشان، با جرأت عمل می کرد.
البته باید گف دنیز راه طولانی در پیش دارد، چنانچه این دغدغه پاک را حفظ کند و به جمع نویسندگان و هنرمندانش بیفزاید، خواهد توانست راه های نو در دنیای رسانه را تجربه کند، مخاطبان حرفه ای را جذب نموده، به اقناع آنان بپردازد.
منصفانه باید گفت در مدت یک سال، بازتاب فرهنگ و هنر دنیز کم تأثیر نبود، بنابر این می تواند بخشی از نیازهای هنری ارومیه و استان را پوشش دهد و چالش های هدفدار را برای ارتقای سالم فضای فرهنگی به کار ببندد
با آرزوی فرداهای روشن به این نشریه متعهد و تشکر از آن در انعکاس خبر و گزارش برنامه های حوزه هنری، امیدواریم در دومین سال عمر مطبوعاتی اش، نگاه های نافذ و تازه اش، توانمندی هنرمندان و غنای فرهنگی مان را نشانگر باشد.
منبع: دو هفته نامه «دنیز» شماره 22 - مورخ 30/6/91
یادآوری:
دیشب عزیزی می گفت: «خیلی وقت است که مطلبی تازه به وبلاگت نمی گذاری، چرا؟ ...»
مطلب ذیل را امروز نوشتم تقدیم به ایشان می کنم:
کوراوغلو در کانون عاشیق های حوزه هنری آذربایجان غربی
امروز 20 شهریور 91 بعد از مدتها توفیق پیدا کردم در کانون هفتگی عاشیق های حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه حضور داشته باشم. برنامه را مثل سابق با عاشیق علی کریمی قره آغاجی با هم اجرا کردیم. امروز کانون زنده و آرام و جذاب اجرا شد. عاشیق محمد حسین دهقان و عاشیق ایوب نوزادی هر کدام دو نوبت نواختند و خواندند. عاشیق نباتعلی علیزاده هم خواند. هنرمند 16 ساله ابراهیم جمالی نوازنده جوان ساز عاشیقی به سبک مکتب قره داغ نیز آهنگ «روحانی» نواخت و خوب تشویق شد. همچنین از شاعران موسی سلیم پور (گاللی موسی) و رشتبری و ایرج بهزادنیا و درگاهقلی عطارد و بابا علی جوانمرد شعر خواندند. دو شعر ترکی موسی سلیم پور (گاللی موسی) خوب و قابل توجه بود. اما استاد عاشیق دهقان داستانی از قهرمان افسانه ای ظلم ستیز فولکلور آذربایجان یعنی «کوراوغلو» با همراهی ساز و آواز خود برای حاضران نقل کرد و در ضمن آن مطلبی را گفت که برای من تازگی داشت. استاد گفت: « خداوند به کوراوغلو سه نعمت داده و مخصوص او کرده بود که عامل پیروزی او در مبارزاتش بود: اول رؤیای صادقه، دوم صدای بلند طنین انداز (نعره مردانه و قهرمانانه در میدان نبرد) و سوم اسبی بی نظیر به نام «قیرآت» که در همه شرایط سخت و آسان آب و هوایی و جغرافیایی (خاکی، سنگی، آبی، علفزار، جنگل، خارزار، خاک نرم، خاک سفت، شنزار، کویر و ...) یکسان راه می رفت و اسبی تیزرو، راهوار، هوشمند و قوی بود.»
راستی شما این مطلب را در جایی دیده یا شنیده بودید؟ اصلاً به این مطلب می اندیشید که چقدر جالب و شامل چه اسراری است و غنی بودن فولکلور آذربایجان و ادبیات عاشیقی را می رساند!
یادکرد عاشیق درویش در حوزه هنری آذربایجان غربی
یاد و خاطره هنرمند بلند آوازه معاصر ارومیه مرحوم عاشیق درویش وهاب زاده که شهرتش از مرزهای ایران فراتر رفته، نوزده سال بعد از خاموشی ابدی اش، از سوی حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه گرامی داشته شد.
روز 9 مرداد مراسمی به مناسبت نوزدهمین سال درگذشت استاد برجسته هنر عاشیقی آذربایجان شادروان عاشیق درویش وهاب زاده (1309 – 1372) از سوی حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه بر پا گردید. به گزارش خبرنگار دنیز، این مراسم شامل دو برنامه بود: برنامه صبح و برنامه بعد از ظهر. برنامه صبح عبارت بود از حضور بر سر مزار عاشیق درویش در آرامگاه روستای کُردلر (زادگاه عاشیق درویش در اطراف ارومیه) که علاوه بر حضور دهها نفر از هنرمندان عاشیق، شاعر، نویسنده و روزنامه نگار از شهرهای مختلف (خوی، نقده، میاندوآب، سلماس، تبریز، اهر)، دوستان، شاگردان، خانواده و تعدای از بستگان آن مرحوم نیز شرکت داشتند و حاضران با قرائت فاتحه ای به روان استاد مکتب عاشیقی ارومیه، یاد او را گرامی داشتند. در این مراسم شماری از شرکت کنندگان از جمله عاشیق علی یکانی، عاشیق زکریا ملکی، عاشیق صبور شریفی، مصطفی قلیزاده علیار، بهرام اسدی، عاشیق حیدر نیرومندی و .... با ایراد سخنان، خواندن اشعار و ذکر خاطراتی به تجلیل از مقام والای هنری عاشیق درویش پرداختند، در پایان یکی از مداحان به سوگواری پرداخت. بر پایه همین گزارش، بعد از ظهر همان روز در سالن صفی الدین اورموی حوزه هنری مراسمی با حضور جمع کثیری از هنرمندان و علاقمندان و خانواده و بستگان و شاگردان عاشیق درویش به یاد او برگزار گردید. در این مراسم که داریوش علیزاده مسئول کانون عاشیق های آذربایجان غربی مجری آن بود، اساتید شعر و موسیقی به اجرای برنامه و قرائت شعر پرداختند. ابتدا ابیاتی از سوگ سروده مرحوم استاد عاشیق عزیز شهنازی (از عاشیق های تبریزی) در مرثیه استاد عاشیق درویش قرائت شد:
شهرتین توتموشدو آذربایجانی
آدین یاییلمیشدی ماحالا درویش
ناگهان ائشیتدیم اؤلوم خبرین ساندیم عؤمروم چاتمیش زاولا درویش...
عاشیق اسمعلی لطفی، عاشیق رضا پوینده، عاشیق عربعلی رحیمی، عاشیق عبدالله اشرفی،عاشیق زکریا ملکی و ... با اجرای موسیقی و محمود شامی، بابا علی جوانمرد، علی رشتبر، حسین واحدی، بهرام اسدی، احمد اسدی و ... با خواندن شعر و مقاله در موضوع زندگی و تأثیر عاشیق درویش در هنر عاشیقی و ترویج مکتب ارومیه یاد استاد را گرامی داشتندو در قسمتی از برنامه ساز به یادگار مانده عاشیق درویش هم از نو رونمایی شد و بعد از نوزده سال توسط شاگردانش به صدا درآمد. گفتنی است کتاب »خاطرلا منی« مجموعه اشعار مرحوم عاشیق علی علیزاده که به تازگی منتشر شده، به مناسبت اولین سالگرد خاموشی وی، در این مراسم از سوی واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی به حاضران اهدا گردید.
منبع: دو هفته نامه دنیز، شماره 20 مورخ 26/ 5/91
مقدمه فارسی حوزه هنری بر دیوان شعر عاشیق علی علیزاده:
عاشیق علی علیزاده هنرمند متعهد مردمی
هنرمند برجسته مردمی شادروان عاشیق علی علیزاده قشلاقی (1330-1390) به حق از هنرمندان متعهد کشورمان بود که عمری را با فروتنی، سادگی و سربلندی در کنار مردمش زیست، گوهر گران ارج هنر عاشیقی خود را به شیوه عاشیقهای اصیل آذربایجان نثار غم و شادی و حماسههای تاریخی ملت سرافراز ایران کرد. او هیچگاه در سایه نام و اعتبار عاشیقی و هنر خود به دنبال منافع شخصی و مادی نگشت و به عنوان یک هنرمند مسلمان از هنر نوازندگی و شعر و خوانندگی خویش در راستای ترویج فرهنگ و آداب ملتش و غنا بخشیدن به هنرش از آرمانهای مقدس مردم افتخارآفرین این سرزمین بهره برد، از حقایق ناب دینی و قرآنی و تاریخی الهام گرفت و هرگز حدود و ثغور ملی و دینی مردم و کشورش را نادیده نگرفت و این از ویژگیهای یک هنرمند متعهد، اصیل، ملی و مردمی است که در عرصه زندگی واقعی و در صحنه هنر حرفهای مرحوم عاشیق علی علیزاده تجلی عینی یافته بود. کتاب حاضر (خاطیرلا منی: یاد کن مرا) مجموعه اشعار مرحوم عاشیق علی علیزاده، آینه اندیشه و آرزوهای بزرگ این هنرمند موسیقی اصیل آذربایجانی و بهترین گواه ادعای ماست و همانطور که اشاره شد زندهیاد عاشیق علی علاوه بر هنر و کلام عاشیقی، در هنر رفتاری و منش انسانی خود هم آنگونه بود که در این کتاب میبینیم.
اعتقاد به توحید و مبدأ و معاد در کلام او جلوهای درخشان و بنیادین دارد:
سنی نوردان خلق ائیلهییب او گؤزل پروردگار
عقل، شعور وئریب سنه، میزاندادیر هر نه وار
(ص 17)
اعتقاد به وجود مقدس پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت صلواتاللَّه علیهم در اشعار عاشیق علی پرتو افکنده و عرض ارادت به اهل بیت )ع( در جای جای سرودههای عاشیق علی به چشم میخورد )ص 231 230 165 164 و ...( این عاشیق دلداده خاندان وحی در مقام توسل به ساحت قدسی امیرمؤمنان علی مرتضی )ع( میگوید:
بیر نظر قیل کیمسه سیزه مرتضی
سندن ساوای داده یئتن یوخ منه
کرم دریاسیسان، دینین ستونو
گوناهکارام، ستم اولوب چوخ منه
(ص91)
وطندوستی از موضوعات محوری است که در کلام عاشیقهای آذربایجان نمود بسیار بارزی داشته و دارد و اشعار مرحوم عاشیق علی، سرشار از حس وطنپروری است و اشعار متعددی را به این موضوع ملی و انسانی دینی اختصاص داده است:
افتخار یارادان غیرتلی وطن
باش اوجا یاشایان شهرتلی وطن
تورپاغی وقارلی، حؤرمتلی وطن
ملتیمین دوز ایمانی گؤزهلدی
(ص 40)
آنا تورپاغیما کج باخان بیلسین
بو اودلار یوردونون بیر اودویام من
چاپارام قایا تک کج خاینلاری
وطنیم شیریندیر، فرهادیام من
(ص 49)
او به عنوان یک هنرمند آگاه و متعهد کشورش، تمام ارزشهای وطنی و حافظ وطن را دوست میداشت و آنها را میستود که در این میان نقش بیبدیل نهاد انقلابی و مردمی "بسیج" را به مثابه یک واقعیت مبارک در راستای پاسداری از میهن اسلامی ایران میدید و در مقابل دشمنان خاماندیش به وجود بسیج افتخار و خود را بسیجی معرفی میکرد:
ایگید اؤلکهسیدیر بیلسین دوشمنلر
وطن قوروماغا گئییرم کفن
قوچاق اوغلانلاری دوروب کئشیکده
بسیج اؤلکهسینده بسیجم یئنه
(ص 41)
از دیدگاه اجتماعی و فرهنگی اگر به اشعار عاشیق علی علیزاده بنگریم، تنوع مضامین، غنای محتوا، تازگی موضوع و آیینه زمان بودن در سخن او بسیار چشمگیر است که کتاب "خاطیرلا منی" گواهی زنده بر این حقیقت میتواند باشد. سایر موضوعات انسانی، اخلاقی، اجتماعی، توصیف مناظر طبیعی و ... هم با دیدگاهی نو در شعر این هنرمند دیده میشود که همه آموزنده و تأثیرگذار است.
عاشیق علی علیزاده طی چندین سال متوالی با حوزه هنری و سایر نهادهای انقلابی، فرهنگی و هنری ارومیه همکاری مستمری داشت و از مهر ماه 1389 که "کانون عاشیقها" از سوی واحد موسیقی حوزه هنری استان آذربایجان غربی فعالیت هفتگی خود را بعد از ظهر دوشنبهها در ارومیه شروع کرد، حضور فعال مرحوم عاشیق علی علیزاده (اغلب به صورت شعرخوانی یا اجرای موسیقی) آن را پربارتر میساخت. حوزه هنری آذربایجان غربی با اظهار تأسف عمیق از فقدان این هنرمند بیادعا، مراتب سپاس خود را از انتشارات یاز (ناشر کتاب اشعار مرحوم عاشیق علی علیزاده) و از جناب بهرام اسدی (گردآورنده و تنظیمکننده آن) ابراز میکند و یاد و خاطره عاشیق علی علیزاده را گرامی میدارد و از خداوند متعال برای آن عزیز فقید رحمت واسعه آرزو میکند.
واحد آفرینشهای ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی
ارومیه 15خرداد 1391
مجموعه اشعار عاشیق علی علیزاده منتشر شد
کتاب «خاطرلا منی» (یادم کن، یاد آر مرا) مجموعه اشعار ترکی هنرمند مردمی متعهد مرحوم عاشیق علی علیزاده قشلاقی ( متولد 1330 در روستای قشلاق از بخش ورزقان در شهرستان اهر و متوفای 11 مرداد 1390 در ارومیه) است که اخیراً از سوی انتشارات یاز با همکاری حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه منتشر گردید. اشعار عاشیق علی در موضوعات مختلف اجتماعی، انسانی، دینی، وطنی، عاطفی ئ اخلاقی است که توسط شاعر معاصر بهرام اسدی جمع آوری و تنظیم شده، دارای یک مقدمه فارسی به قلم مصطفی قلیزاده علیار (مسئول واحد آفرینش های ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی)، یک مقدمه از بهرام اسدی و یک یادداشت از خود مرحوم عاشیق علی است. کتاب «خاطرلا منی» شامل ده بخش می شود که بنابر قالبهای شعری تقسیم بندی شده و در بخش نهم سروده های دیگران در باره عاشیق علی علیزاده و در بخش دهم عکسهای یادگاری آمده است و در کل به 302 صفحه می رسد.