تصویر حاج رضا صراف تبریزی (1271- 1325 هـ. ق) شاعر برجسته آذربایجان و نوحه سرای مشهور اهل بیت (ع)
بعدآ در باره شعر و زندگی این شاعر بزرگ توضیح خواهم داد. دیوان او را در سال 1383 در تبریز چاپ و منتشر کردم و مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت او در تبریز و باکو را در کتابی تحت عنوان « صراف سخن» به چاپ رسانده ام در همان سال در تبریز و باکو.
سه حدیث از امام حسن عسکری (ع):
1- ما تـَرَکَ الحقَّ عزیزٌ الاّ ذَلَّ، ولا اَخَذ بِهِ ذلیلٌ الاّ عَـزَّ – تحف العقول، ص 489
ترجمه: هیچ عزیزی از حق روگردان نشد مگر اینکه ذلیل گشت و هیچ ذلیلی به دامن حق چنگ نزد، مگر اینکه عزیز شد.
2- مَن رَکِبَ ظـَهرَ الباطلِ نَزَلَ بِهِ دارَالندامه – بحار،ج78، ص 379
ترجمه: هر کس بر پشت اسب باطل سوار شود، باطل او را در منزل پشیمانی پیاده گرداند.
3- قـَلبُ الاَحمَقِ فی فـَمِهِ و فـَمُ الحکیمِ فی قَلبِهِ - بحار،ج78، ص 374
ترجمه: قلب آدم احمق در دهانش است (آدم بی تدبیر بدون اندیشه و تأمل حرف می زند) و دهان شخص حکیم تابع دل و قلب اوست.
با تسلیت سالروز شهادت آن امام هدایت و سعادت و با تسلیت به فرزند برومندش امام زمان (عج)
چهار نام اصلی قرآن
بنا به گفته علمای قرآن شناس، قرآن کریم در آیاتش بیش از پنجاه اسم و صفت برای خود دارد که چهار کلمه از آنها اسم است برای قرآن یعنی: قرآن، فرقان، نور و ذکر؛ مابقی صفت و توصیف ویژگی های این کتاب آسمانی است مانند مجید، کریم، حکیم، مبین، مبارک و ...
نباتی نین عرفانی شخصیتی (اختصارلا)
اکبر حمیدی علیار
آذربایجانین آدلیم عارفلریندن و باجاریقلی و گوجلو شاعرلریندن اولان حکیم سید ابوالقاسم میر یحیی اوغلو نباتی1191 -نجی ه.ق قره داغین دوغو دیزمار ماحالیندان اولان اوشتوبون کندینده حضرت پیغمبره منسوب اولان محترم بیر عائیله ده دونیایه گؤز آچدی :
محترم اوغلویام آدیم نباتی / ذاتیمیز هاشیمی اصلیمیز عرب
هاشیمی یم وارث فخرالکلام / بیزلره بو شیوه آباییمیش
حکیم نباتیدن 5000 بیت دن آرتیق شعر، فارس و تورک دیللرینده بیزه یادگار قالمیش و او اؤز شعرلرینده نباتی، مجنون، مجنونشاه و خان چوبانی تخلصلری ایله اؤزونو تقدیم ائتمیشدیر.
عرب، فارس و تورک دیللرینی مکمل بیلمک حکیم نباتی یه مختلف فلسفی و عرفانی مکتبلری آراشدیریب اؤیرنمه یی ممکن ائتمیشدیر، مقدس قرآنی ازبردن بیلن حکیم جوشغون هوشو واسطه سی ایله کلاسیک ادبیاتی دا دریندن اؤیره نیب و غزل شعرینه اؤز دامغاسینی وورموشدور، البت کی اونون شعرینده اولو فضولی نین عرفانی، حکیم خیامین فلسفی ادراکی و آذربایجانین شفاهی خالق ادبیاتی تأثیرسیز اولماییب آمما شاعر، حافظه اؤزللیکله ارادتینی وورغولاییر :
جورعه کش مئیکده حافظم / وه نه عجب گؤوهر غرراییمیش
دئمه لی ایک حؤرمتلی حکیم، شاعیر اولوب معنوی مقاملارا چاتماغی بیر آلله وئرگیسی آدلاندیریر:
گوجونن دگول عزیزیم بو شهاب عشق دور عشق
کی او برق نخل ایمن هر اودون ییغانه گلمز
بیلدیگیمیز کیمی اسلام عرفانی آلتی اساس مرحله دن عبارتدیر کی هر بیر مرحله اؤزو ده آلتی پیلله یه بؤلونور، بو اساس مرحله لر بونلاردیرلار: حرکتی باشلاماق و هدایت ائله مک - علاقه لری غئیردن کسیب یولدا اولان مانعه لری قالدیرماق- باشلانیشدان مقصده یولا دوشوب گئتمک- بو یولدا(سلوک یولوندا) اوز وئرن حاللار- وصال و اوندان سونراکی حاللار- حرکتین سونو و فنادا دایانماق(توحید یا وحدت)؛ بو مرحله لری حکیم اوغورلا بیر - بیر گئریده قویوب و بو اونون شعرلرینده کسگینلیکله حس اولونور، او عشق یولونا قدم قویماغینی بئله افاده ائدیر:
یار اتگیندن الون اوزمه بودور راه عشق
گؤزله اونی عالمی تابع و مینقاد قیل
و بو مرحله نین پیلله لریندن اولان ایسته مک(ارادت) و توکل مقاملارینا بئله توخونور:
توشه راه فنا بیرجه توکّلدو بس
سو یئرینه گؤزلرین دجله ی بغداد قیل
سن بئیله بیلوردون کی اؤزون عاشیق اولوبسان
کول باشینه اولسون
دور پوفله اوجاقی بو اودون یاشدور آلیشماز
اؤز باشینه یانماز
او سئوگی نین مکانی اولان اوره یی و اوره یین صاحبی اولان انسانی بو سایاق دیه رلندیریر:
سجده ی حق اولدو چون زومره ی انسانه فرض
سجده ی انسان اولوب جومله ی امکانه فرض
غافیل ایدیم بو دیلِ دیوانه دن
دیل دئمه اوغلان بو کی دریاییمیش
بعضیلر عرفاندا گاهدان بیر شک و شوبهه و شرکه اوغراییرلار و بو مرحله نی بیر پیلله ساناراق اوندان اؤتوب یوکسه لیرلر، حکیم نباتی نین ده حیاتیندا بئله حاللار دفعه لرله اوز وئریب و او یول بویو چوخ ائنیش-یوخوشا دوشموشدور:
پر و بال خسته دارم هله لنگ لنگ لنگم
تن زار و خسته دارم هله لنگ لنگ لنگم
نه ز کافم و نه از نون نه ازین دو حرف بیرون
نه نباتی یم نه مجنون هله لنگ لنگ لنگم
البته بو ایلکین مرحله لرده دیر، قطعاً حکیم بونلاری گئریده قویوب موراقبت، مواظبت و گؤزله مک پیلله لرینه کئچمیش و شریعتله عینی استقامتده اولان اصیل اسلامی عرفانینی داوام ائتمیشدیر:
دوتگینن دامن شریعتدن / ائیله حفظ مراتب اسلام
حکیم نباتی بو مقاملاردان دا اؤتدوکده شوق و تسلیم مقامینا چاتمیشدیر:
صنعان کیمی تسبیح و ردانی اودا سالدیم
ترسا دئدین اولدوم
شیمدی دییه سن دور اوده گیر منده نه یارا
موقوف بر ایما
و بو تسلیم اولماق اونون معرفتیندن یارانمیش و نئجه دئیه رلر بهیشت- جهنم اونون داورانیشیندا و عملینده ائتگیسیز اولموشدور:
بیری صهبادن اولور مست بیری مینادن
منی دیوانه قیلوب بیر گؤزو شهلا شهلا
نه بیلوردوم کی پنیر هانسی دو یا ماست ندور
ائیله دون سن منی بیر عاریف دانا دانا
بوتون عارفلر و بو یولو باشا وورانلار -عرفان یولوندا رهبرسیز و باشچی سیز مقصده چاتماق ممکن دئییل-دئییرلر ، حکیم نباتی ده بو قایدادان غافل اولماییب :
گؤرجک ابدالی اؤپ ایاغیندان جان فدا ائیله قوم اوتاده
قورخمه موج دن، ناخدا کیمی کئچ بو کشتی دن/شهریاره باخ
سن گئدنمه سن اول قره نلیقه خیضری تاپگینن/سال قباقینه
عرفانین سون مرحله لرینده عارفین گؤزو، قولاغی، دیلی و بوتون وارلیغی اؤز اختیاریندان چیخیب یارادانین ایستگی و اراده سی ایله داورانیر، باشقا سؤزله دئسک بو یئره چاتان عاشق و عارف "اناالحق" سؤیله ییر، گؤرک نباتی حضرتلرینده بو نئجه دیر:
بئیله مستم بیلمرم کیم مئی ندور مینا ندور
گول ندور بولبول ندور سونبول ندور صحرا ندور
یئتدی عؤمرون آخیره سن بیر نباتی بیلمدون
کیمدو گؤزدن او باخان یا دیلده بو گویا ندور
مؤعجزات همه پیغمبر اولور مندن عیان
بیلمک اولماز منی بیر سیرر هوئیدایم من
اولو شاعر و عارف حکیم سید ابوالقاسم نباتی عمرونون سون ایللرینده محتشم عارف شیخ شهاب الدین اهری حضرتلری نین مرقدینده اعتکاف و عبادته مشغول اولوب معنوی مقاملاری الده ائتیکدن سونرا اؤز دوغما کندینه قاییدیر و دونیادا هئچ بیر آرزیسی نین قالماماغینی آشاغیداکی بیتلرینده وورغولایاراق "یا ایتهاالنفس المطمئنه ارجعی الی ربک راضیه مرضیه" شریفه سینه سس وئریر و 1262-نجی ه.ق ایلینده اوشتوبون کندینده دونیاسینی ده ییشیر و اؤز سئوگیلیسینه قوووشور :
- نباتی دور هر سحرگاه اوخو حمد و قل هو الله
قالمادی الحمد لله آرزون دونیاده دونیاده
منبع: دنیز نشریه سی، نؤمره 8 – تاریخ 28/10/90 – اورمیه شهری
اسقف اعظم خلیفه گری آشوری ، کلدانی کاتولیک آذربایجان در گفتگو با دنیز:
مسلمانان و مسیحیان ایران در طول تاریخ، زندگی مسالمت آمیز برادرانه داشته اند و دارند
اشاره: جناب »توماس میرَم« اسقف اعظم خلیفه گری آشوری ، کلدانی کاتولیک آذربایجان، متولد 1322 شمسی در عراق است و تحصیلات عالی خود را در آن کشور در رشته معارف دینی مسیحیت به اتمام رسانده، حدود 30 سال است که به عنوان اسقف اعظم خلیفه گری آشوری ، کلدانی کاتولیک آذربایجان در ارومیه به رهبری روحانی و رتق و فتق امور هموطنان آشوری کلدانی کاتولیک شمال غرب کشور مشغول است.
این مقام عالی روحانی مسیحی به مناسبت آغاز سال نو میلادی 2012 در گفتگوی اختصاصی با دنیز اعلام اظهار داشت: محور ایمان ما خدمت به انسان برای رسیدن به خداست. موضوع فعالیت کلیسای مسیحیت در همه جای جهان خدمت به تمام انسانهاست بدون در نظر گرفتن تمایزات نژادی و قومی و آیین و رنگ و محدودیتهای جغرافیایی آنان.
اسقف اعظم خلیفه گری آشوری ، کلدانی کاتولیک آذربایجان افزود: بنابر تعالیم حضرت عیسی مسیح همه انسانها مخلوق یک خدایند و حق زندگی دارند و ما باید برای جلب رضای خدا و نیل انسانها به آرامش و صلح و دوستی هر چه در توان داریم، صرف تحقق این هدف عالی بکنیم.
توماس میرَم با اشاره به سابقه تاریخی بلند مسیحیت در منطقه آذربایجان گفت: یکی از روحانیون بزرگ مسیحی قرن چهارم میلادی به نام »یوحنّا« که خود اسقف بزرگ بود، در سال 325 میلادی به این منطقه آمد و به نشر تعالیم مسحیت پرداخت و تلاشهای فراوانی کرد؛ از آن زمان مسیحیت در این مناطق گسترش یافته است.
توماس میرم با بیان این نکته که مسیحیان این منطقه با هدف خدمت به کشور و هموطنان خود در مواقعی از تاریخ به خصوص در دو قرن اخیر، پیشگام بوده اند، افزود: همه ما می دانیم و در تاریخ هم ثبت شده که مسیحیان ایران در زمینه انتقال صنعت چاپ و ماشین و برخی هنرها از خارج به کشور به ویژه شهر ارومیه و منطقه آذربایجان پیشگام بوده اند و این برای ما مایه بسی افتخار است.
وی در بیان زندگی مسالمت آمیز مسلمانان و مسیحیان منطقه آذربایجان به عنوان هموطن ایرانی، گفت: مسلمانان و مسیحیان ایران به ویژه منطقه آذربایجان در طول تاریخ همواره زندگی مسالمت آمیز برادرانه ای داشته اند و دارند و در یک قرن اخیر اگر برخی مسائل و ناملایمات تاریخی پیش آمده، توسط دشمنان خارجی این کشور و مردم بوده و افرادی که به عنوان مسیحی یا مسلمان دست به برخی تحرکات نامطلوب و قتل و آشوب زده اند، هیچ کدام ایرانی نبوده اند و از خارج مرز آمده و نماینده خارجی ها بوده اند.
اسقف اعظم توماس میرَم افزود: من از بسیاری از هموطنان مسنّ مسیحی و مسلمان مطالب جالبی در خصوص دوستی مسلمانان و مسیحیان این منطقه در مواقع بحرانی و تعرض بیگانگان شنیده ام. به عنوان مثال، آقای دکتر رحیم قربانی استاندار سابق آذربایجان غربی به نقل از پدر بزرگوارش می گفت وقتی گروهی مسیحی مسلح تحت رهبری یک فرد وابسته به خارج و با پشتیبانی خارجی ها به ارومیه و روستاهای اطراف حمله کرده مردم اصیل این منطقه را قتل و غارت می کردند، مسیحیان منطقه به هموطنان مسلمان خود پناه داده آنان را در خانه هایشان مخفی می کرده اند و اندکی پس از آن حادثه زشت، گروهی دیگر از خارج مرزها به نام »جلوها« یا هر نام دیگری و به رهبری هر شخص مسلح یا شروری، با هدف بر هم زدن آرامش این کشور و منطقه، مسیحیان را در ارومیه و اطراف آن مورد هجوم قرار دادند، مسلمانان این شهر و این منطقه هموطنان مسیحی خود را پناه داده، در منازلشان مخفی کرده بودند. این یک واقعیت افتخار آفرین تاریخی غیر قابل انکار است که شاهدان عینی به چشم خود دیده و نقل کرده اند و نشان می دهد که هرگز در اینجا درگیری و دشمنی بین مسلمان و مسیحی ایرانی منطقه نبوده و بلکه مدام علی رغم مختلف بودن دین و مذهبشان، در کنار هم و در کمال دوستی و صلح و اعتماد متقابل زندگی کرده اند. فقط دشمنان خارجی ایران و عوامل داخلی آنان گاهی عامل بروز برخی حوادث ناگوار شده اند که در تاریخ ثبت شده است.
وی با اشاره به روابط دوستانه با برخی مسئولان روحانی و مذهبی مسلمان گفت: ما در کوچه مهدی القدم ارومیه با مسجد معروف مهدی القدم همسایه هستیم و من شخصا در مراسم های این مسجد به ویژه مراسم نیمه شعبان حتماً شرکت می کنم و شیرین و گل می برم و روحانی محترم آن مسجد هم به ما لطف برادرانه دارد، در مراسم های مختلف و در غم و شادی همدیگر شریک می شویم.
این مقام روحانی در خصوص خدمات و اقدامات خیریه کلیسا و مسیحیان آذربایجان تصریح کرد: ما در حال حاضر چهار مدرسه داریم که هشتاد در صد شاگردان آن فرزندان مسلمانان هستند. همچنین درمانگاه و خانه سالمندان حضرت یوسف در ارومیه از دیگر اقدامات خیریه مسیحیان منطقه است که مخارج آنها را کلیسا بر عهده دارد.
توماس میرم در خصوص ارتباطات اداری و کاری گفت: ارتباط و تعامل ما با ادارات و مسئولان دولتی ازجمله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، شهرداری، بهزیستی و ... در سطح بسیار عالی و حتی دوستانه است؛ از این جهت از همه مسئولان محترم دولتی تشکرمی کنم که علاوه بر ارتباط دوستی و شرکت در مراسم های ما، همکاری خوبی با ما دارند مخصوصا شخص آقای جلال زاده استاندار محترم، معاونان و مدیر کل ها و سایر مسئولان.
اسقف اعظم آشوری و کلدانی کاتولیک آذربایجان با آرزوی اینکه سال نو میلادی سالی پر از صفا و صلح و دوستی در جهان باشد، اظهار امیدواری کرد: سال 2012 سال صلح جهانی باشد و ریشه جنگ و درگیری بخشکد، چرا که جنگ و درگیری بذر مرگ می کارد، ما باید برای برقراری صلح و دوستی و آرامش همه انسانها در تمام جهان به خصوص ایران عزیزمان بکوشیم، چون ایران از آن همه ایرانیهاست از هر دین و آیینی که باشند و لازمه صلح و دوستی و استمرار آن، تلاش برای صلح و دوستی است.
منبع:دو هفته نامه « دنیز» شماره 8 - مورخ 28/10/90 چاپ ارومیه