شاعران ایران در چند سال گذشته بر مرگ دریاچه ارومیه گریه ها کرده اند و امروز خون گریه می کنند که برخی از نمایندگان ضد منافع ملی ایران در مجلس شورا بر مرگ این سرمایه عظیم ملی ایران رأی دادند و با احیای فوری آن مخالفت کردند!... شعر ترکی زیر (اورمو دنیزی: دریاچه ارومیه) را دوست شاعرمان اکبر حمیدی علیار سروده و در وبلاگ خود گذاشته است که در اینجا هم با هم می خوانیم:
اورمو دنیزی
بوگونلر هریئرده سؤز سودان گئدیر
دنیز چابالاییر، چیخیب جان گئدیر
اورمونون گؤزوندن یاش نه؟ قان گئدیر!
آغالار اوزونو توتوب یان گئدیر
نییه سین سوروشما، ندنین سورما
قولاقلار توتولوب اؤزونو یورما!
اه یله شیب مجلیسده ملّت آدینا
او آنجاق جیبینین یئتر دادینا!
رأی واختی دوشه جک ملّت یادینا!
گؤلون قوروماغی دئییل زادینا..
بوراخ سن ده بابام، چوخ اوستون وورما
قولاقلار توتولوب اؤزونو یورما!
آذربایجان جانی چیخیردا چیخسین
اؤلوم بوغازینی سیخیردا سیخسین
بو اولای ائوینی ییخیردا ییخسین
بودجانی عزیزلر تیخیردا تیخسین!
سن ده ناراحاتسان اورمودا دورما
قولاقلار توتولوب اؤزونو یورما
مسجیدین ائشیگی ایچیندن واجب!
یایدا دووشان توتماق بیچیندن واجب!
چاریغی قوروماق قیچیندن واجب!
میز بئله دریانین اوچوندن واجب!!!
حمد اوخو سن ده یئه حالوایلا خورما!
قولاقلار توتولوب اؤزونو یورما!
اورمیه عزیزدیر، ائل حؤرمت ائیلر
آییلار یوخودان بیر غیرت ائیلر!
دوزلانمیش یاراسین طبابت ائیلر
«علیار»دا بیر بارداق سو سووقت ائیلر!
دنیز یئنه دولار دوشرده فورما!
قولاقلار توتولوب اؤزونو یورما!
اکبر حمیدی علیار
امشب به حال دریاچه ارومیه خون گریه کنید! خون ....
امشب « لیلة القدر» است، شب 23 رمضان المبارک 1432 و فردا دوم شهریور 1390، مؤمنان خلوتی دارند با رب العالمین. لطفاً به حال وخیم و ناگوار و وضع رقت بار دریاچه ارومیه هم گریه کنید، خون گریه کنید و دست به دعا بردارید، تا شاید فرشتگان رحمت به این دریاچه مظلوم واقع شده نیز در این شب رحمت نازل شوند، چون از انسانها به ویژه افراد مسؤول کاری ساخته نیست! ... این نعمت عظمای الهی در برابر چشمان بی تفاوت و وجدانهای سنگواره مسؤلان خشک می شود و چیزی نمانده که به یکباره بمیرد و به بزرگ ترین دریاچه نمک و کویر لایزرع تبدیل شود و صدها هزار هکتار زمین زراعی و جنگل و باغ و کوهستانهای با صفا از بین برود و به صورت شوره زاری وحشتناک درآید و زندگی و سلامت دهها میلیون انسان ایرانی تباه گردد. می گویم ای دریاچه ی عزیز ارومیه، کاش تو هم شانسی داشتی مثل شانس مردم قحطی زده سومالی! یا مردم آواره شده فلسطین، یا افغان و ... که ما از صغیر و کبیر برای نجات تو هم حسابهای ویژه باز می کردیم! ما می خواهیم هر طور شده آن انسانهای محروم و بلا زده را از مرگ حتمی نجات دهیم و این وظیفه انسانی ماست البته. اما چرا کسی از بزرگان ما پیدا نمی شود که برای نجات تو هم ای دریاچه عزیز، حسابی باز کند و از مردم استمداد نماید تا مردم خود آستین غیرت بالا زنند و همت به خرج دهند و تو را ای دریاچه زیبای بلا زده، از مرگ نجات دهد؟؟!.. هان؟! بگذار بعضی از نمایندگان به طرح دو فوریتی آب رسانی به دریاچه ی ارومیه رأی ندهند، اینان همانها هستند که در کلام شهید این شب قدر – امیر عدالت علی مرتضی - به صفت «اشباه الرجال» توصیف شده اند. اما مگر مردم غیرتمند ایران اسلامی که همیشه به بدبخت ترین مردمان دنیا کمک می کنند و نمونه اش در همین روزها کمک به مردم قحطی زده سومالی است، از کمک به نجات دریاچه ارومیه که متعلق یه همه ایرانی هاست، باز می مانند! اصلاً. اما کسی و کسانی از میان خود مردم باید به پا خیزند و از مردم شرافتمند کمک بخواهند. چون مسؤلان وقت ندارند که در این مورد از مردم بزرگ ایران یاری طلبند، شاید هم نجات دریاچه ارومیه این دریاچه همه مردم ایران عزیز، هیچ اهمیتی برای حضرات ندارد، حتی در حد کمک به مردم سومالی که همه دنیا به کمکشان شتافته اند و حتی برخی از سیاستمداران دغل با سؤ استفاده از این آشفته بازار با خانواده هاشان به سومالی شتافته و با آن قحطی زدگان نگون بخت عکس یادگاری گرفته اند تا از نمد این فلک زده ها هم برای خود کلاهی تبلیغاتی در دنیا بدوزند!! و .... راستی ما چرا از کمکهای نقدی مردم ایران غافلیم؟ همان مردم بزرگی که با کمکهای کلانشان به جبهه ها، کشور را در مقابل دشمنان متجاوز نگه داشتند...هان؟ آری، به کوری چشم برخی از نمایندگان نابخرد که به طرح دو فوریتی آب رسانی به دریاچه مردم ایران مخالفت کردند، مردم ایران بی شک حاضرند بیشترین کمکهای نقدی و غیرنقدی را برای نجات دریاچه ارومیه این دریاچه همه ایران ارائه نمایند.فقط یک سازمان دهی و متصدی مورد اعتماد و ملی و غیرتمند می خواهد تا مردم با اعتماد به او به صحنه کمک رسانی بیایند و باران بی امان کمکهای نقدی و غیر نقدی خود را نثار کنند، بی منت دولت و ناز مجلس . خب این هم یک پیشنهاد از یک شهروند ایرانی. به نظر شما بد می گویم؟
فعلاً خون گریه کنید به حال آن عزیز به ستم کشته شده، به ستم کسانی که در خانه مردم به نجات دریاچه مردم ایران رأی ندادند!... شب قدر است و دعا مستجاب می شود، دعا کنید و خون بگریید! ... یا علی!
مقاله ترکی در سوگ عاشیق علی -1
دوشنبه دهم مرداد 1390هنرمند نجیب مرحوم عاشیق علی علیزاده قشلاقی از دنیا رفت. مقاله ترکی زیر (آی آشیق تئز ایدی گئدیش هوسی) و شعر مرثیه ذیل را دوست شاعر و نویسنده جناب استاد بهرام اسدی در سوگ آن استاد عزیز از ذست رفته، نوشته اند که بنده با اجازه ایشان در اینجا می آورم و در وبلاگ خود ایشان هم آمده است:
آی آشیق تئز ایدی گئدیش هوسی
(مرحوم آشیق على علیزادهنین واختسیز آرامیزدان گئتمهسی مناسبتینه)
بو ایل اوروجلوق آیینین بیرینجی گونو اوستاد شهریار دئمیشکن: بیر خبر چاتدی منه نوح نبی قارقیشی تک، دئمهلی ائل صنعتکاری و بیر عؤمور موسیقیمیز و ادبیاتیمیز اوغروندا چالیشان، متانتلی و غیرتلی، یورولماز صنعتکار آشیق علی علیزاده ابدی اولاراق گؤزلرین حیاتا یومدو و دونیاسین دگیشرک علم، موسیقی و ادبیات عالمین یاسا باتیراراق اورمو شعر و موسیقی محیطینه بیر بؤیوک ایتگی اولدو.
اورمودا آدلیم بیر آشیق کیمى تانیلاراق مختلف ادبى - هنرى ییغینجاقلاردا، مجلسلرده، اورمو رادیو- تلویزیونوندا، اورمو آشیقلار درنهگینده، اورمو ارشاد اسلامی ادارهلرینده، حوزه هنری تشکیلاتیندا و مختلف آشیقلار قهوهخانالاریندا اؤز سازى و سسىایله چیخیش ائدن آشیق على علیزاده 1330- جو ایل قاراداغین اهر شهرستانىنین ورزقان بؤلومو قایاقیشلاق کندینده دونیایا گلدى. اونون آتاسى ائوى آشیقلار ییغینجاغىایدى، بونا گؤرهده او کیچیک یاشلاریندان ساز و سؤز ایله تانیش اولدو.
على علیزاده سونرالار ساز صنعتین آشیق مشى پاشایى و آشیق ولى عبدىدن اؤیرهنرک اؤز چالیشیقلارى نتیجهسینده اؤیرهندیکلرین بوتؤولتدى.
علی علیزاده وورغونلوق اوزوندن آشیقلیق صنعتینه اوز گتیرن بیر آشیق اولموشدور و اؤز دئدیگینه گؤره کندلرینده کئچینهجگی پیس دگیلمیش و کندلرینده مینیبوس ایشلهدیب و گذرانین کئچیریرمیش، آنجاق سازا و سؤزه اولان علاقهسی اونو آشیقلیق عالمینه داخل ائدیر و آشیق علی مینیبوسو ساتاراق آشیقلیق ائدیر.
آشیق على قیشلاقلى 1369- دا اورمویا کؤچدو و بو شهرین مختلف ییغینجاقلاریندا و شعر و ادب انجمنلرینده چیخیش ائتدی و بو شهرده آشیقلار آراسیندا و ائل ایچینده مخصوص حؤرمت قازاندی. منیم اؤزومون ده آشیق ایله تانیشلیغیم همین ایللرده و اورمونون شعر و ادبیات درنهگینده اولموشدور. سونرالار آرامیزداکی علاقه آرتیب و عایلهوی گئت- گل ایله تکمیللشمیشدیر. هر مناسبتده خصوصیله بایراملاردا و ایل بایرامیندا بیرینجی گئتدیگیم ائولردن آشیق علینین ائوی اولوب و اونونلا بایراملاشماغی اؤزومه بورج بیلردیم.
آشیق علی تبریز و قاراداغ آشیق مکتبینین اورمودا بیرینجی یاییجیسی اولدو و اوندان سونرا آشیق قوربان و باشقا آشیقلار بو ایشی دوام ائتدیردیلر و دئمک اولار اورمو- تبریز آشیق موسیقیسینین آراسیندا بیرینجی کؤرپونو آشیق علی ووردو و بو یولدا چوخلو شاگردلر تربیت ائدیب موسیقی عالمینه زنگینلیک باغیشلادی.
مرحوم آشیق علی اؤزونه مخصوص سبک و اوسلوبو وار ایدی و بو اوسلوب ایله باشقا آشیقلاردان سئچیلیردی و ائله بونا گؤره ده دفعهلرله رادیو- تلویزیونون استانی موسیقیلرینین فستیوالینا قاتیلاراق بیرینجیلیک الده ائدیب یاخود مقام گتیریب و اورمو رادیو- تلویزیونونا شرف پایلامیشدی.
علی علیزاده بیر مدّت تورکمنلرین ده آراسیندا یاشامیشدی و ائله بو اوزدن تورکمنجهنی ده یاخشی بیلیردی.
آشیق علیزاده هم ده شاعردیر و اونون مختلف آشیق شعری قالبلرینده شعرلری موجوددور. شعرلرینده «علی قیشلاقلی» تخلص ائدیر. اومود ائدیریک اونون شعرلرین توپلاییب چاپا وئره بیلهک. مرحوم آشیقدان نئچه داستان دا قالیبدیر.
علی قیشلاقلی ائلین قئیدینه قالان و ائلین شاد گونونده شاد و غملی گونونده غملی اولان بیر آشیقایدی. او دفعهلرله اؤز ائوینده آشیقلار مجلسی قوروب و آشیقلاری بیر یئره توپلامیشدی. بو مراسملردن بیری رحمتلیک آشیق کاماندارین یاس تؤرهنی ایدی. بلکه ده بوتای آذربایجاندا آشیق کاماندارا قورولان بیرینجیک یاس مجلسی ائله همین مجلس اولدو.
آشیق علی علیزاده سون اولاراق دوغما یوردو قاراداغدا سفرده اولدو و قوهوم – قارداشلاریایله گؤروشدو. بیر هفتهلیک بو سفردن قاییداندان نئچه ساعت سونرا 10/5/1390 تاریخینده ساغ – سلامت اولاراق ناگهاندان اورهگی دایاندی و ابدی اولاراق اؤز هوسکارلاریندان آیریلدی.
مرحوم آشیغین حیات یولداشی، اوچ اوغلو و ایکی قیزی قالیر. بونلاردان بؤیوک اوغلو آشیق غلامرضا علیزاده اونون لیاقتلی دوامچیسی و شرفلی صنعت وارثی ساییلیر.
آشیق علی علیزادهنین جنازه تؤرهنی 11/5/1390 تاریخینده قورولدو و بیر چوخ ساییدا ادبیات و موسیقی هوسکارلاری و اورمونون بیر سیرا ادبی - هنری مسؤوللاری آراسیندا بؤیوک بیر اوزونتو ایله تورپاغا تاپشیریلدی. اونون مسجدینده ده مثلی گؤرونمهین اشتراکچی بولوندو و ائل اونو لایقینجه عزیزلهدی و چوخ اوزونتو ایله اؤز بالاسیندان ابدی آیریلدی. تانری تعالا اونا رحمت ائلهسین، مزاری نورلا دولسون.
مرحوم آشیق علینین وفاتیندا یازدیغیم بیر قوشما:
کؤچدو بیر صنعتکار، گئتدی بیر آشیق
نیسگیلی سازینین تئلینده قالدی
هر ماهنیسی اولان ائله یاراشیق
ان گؤزل ماهنیسی دیلینده قالدی
ائللرین ایچینده ماهنیسی بیتدی
آخرت دئیهرک سون سفر ائتدی
اللرین اوستونده مزارا گئتدی
ائلی گؤز یاشینین سئلینده قالدی
آی آشیق، تئز ایدی گئدیش هوسی
قولاقلارا دولدو سازین نالهسی
ائشیتمز اولدوق او غیرتلی سسی
سسینین حسرتی ائلینده قالدی.
بهرام اسدی-اورمو
14/5/1390
آقای نماینده، شما برای اصالت آذربایجانی چه کرده اید؟
نظری در حاشیه مصاحبه یک نماینده با شعارهای ناسونالیستی
یکی از نمایندگان محترم ارویمه در مجلس شورای اسلامی اخیراً در مصاحبه ای فرموده است : « هر آذربایجانی که زبان مادری خود را فراموش کند، اصالت و ماهیت خود را از دست داده است!»
بله، این نظریه بی نظیر و بی سابقه و بی بدیل علمی! وبسیارمنطقی و جامع و مانع و تاریخی این نماینده محترم مجلس، که در یکی از نشریات محلی چاپ شده است، تمام محافل ملی و علمی و آذربایجان شناسی و بین المللی « و غیره!» را به تعجب و تحسین و تشویق واداشت و دهان اهل سیاست و تاریخ و تمدن از شگفتی باز ماند که چه کشف عجیبی؟! تاکنون اصلاً کسی به این موضوع بکر نیندیشیده بود! به به، آفرین به این نماینده اندیشمند و دلسوز و شجاع؛ صد آفرین و زهی و خهی و احسن و الی آخر!...
اما اهل تأمل هنوز مانده اند که چطور شده این نماینده محترم به این کشف ابتکاری دست یافته؟ ... آیا نبوغ ایشان زمینه ساز چنین کشفی شده است؟ یا خدای ناکرده شتاب برای تبلیغات انتخاباتی حضرت ایشان را واداشته که چنینی کلمات گهرباری را به خورد یک نشریه مدعی العموم حقوق آذربایجان بدهند و یا ... بگذریم!
اما هر چه باشد، باید از این نماینده محترم پرسید که: اولاً - منظور حضرتعالی از اصالت و ماهیت آذربایجانی چیست؟ آیا اصالت آذربایجانی از دیدگاه تبلیغاتی شما، غیر از اصالت ایرانی است؟!
ثانیا! مگر تا حال غیر از خود مردم، این زبان و اصالت آذربایجانی را کسانی دیگر حفظ کرده اند که شما الان برای مردم تعیین تکلیف می کنید که مردم اصالت خود را فراموش نکنند...؟
ثالثاً - حضرتعالی و همصندلی های محترم شما در مجلس در چهار سال گذشته، چه گلی بر سر آذربایجان و به قول خودتان « اصالت آذربایجانی» زدید؟ در زمینه زبان ترکی، دریاچه ارومیه، بیکاری جوانان، عوارض سنگین پل میانگذر و ... ؟! هان؟
رابعاً – اصلاً کدام آذربایجانی زبان مادری را فراموش کرده که شما را اینقدر ناراحت نموده است؟ آیا منظورتان کسانی است که در خانه با اهل و عیال و فرزندانشان مثلاً فارسی بلغور می فرمایند؟ ... می توانید مثال هم بزنید؟!! یا از نزدیک می شناسید کسانی را که در مطبوعات و مجامع در حفظ اصالت و زبان آذربایجانی داد سخن می دهند اما در خانه و خلوت با نزدیکان خود فارسی حرف می زنند تا فرزندانشان فردا بدون لهجه فارسی صحبت کنند؟! ... ما می توانیم مثالها بزنیم، شما چه؟!!
خامساً – آقای نماینده! شما این مردم را چه حساب کرده اید؟ مردم از شما انتظار خدمت و احترام دارند نه شعارهای تو خالی و تعیین تکلیف، آن هم با شعارهایی که ظاهراً خودتان هم به آن ملتزم نیستید. پس حتم بدانید که مردم خوب می فهمند که منظور شما از این فرمایشات چیست؟ پس برای جلب مشتری و جذب آرا در آستانه انتخابات، شاید مصلحت آن باشد که شعارهای دیگری انتخاب فرمایید که هنوز تجربه نشده است! چون مردم آنقدرها هم که شما پنداشته اید، خام نیستند و خوب می دانند که کدام نماینده برای مردم چه کرده و برای خودش چه ها بار زده یا در فلان ده و شهر و جای امن این مملکت برای خود ویلا و استراحتگاه و کارخانه و...ساخته. البته مردم قدرشناسند و خدمات واقعی نمایندگان را هم می بینند و می دانند. والسلام علی من اتبع الهدی.
انجمن ادبی آراز 21
دومین محفل شعر کانون ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی در سال 1390، ساعت 5 بعد از ظهر چهارشنبه 24 فروردین در سالن صفی الدین اورموی ارومیه برگزار گردید. ابتدا دبیر کانون ضمن آرزوی سالی پر از موفقیت و سلامت برای شاعران، یادی از رهبر فقید جنبش اسلامی معاصر جمهوری آذربایجان مرحوم حاج علی اکرام ناردارانی کرد و مجاهدتهای وی در راه ترویج اسلام و انقلاب اسلامی ایران را مورد تجلیل قرار داد و شخصیت ایمانی او را در جهان اسلام بسیار تأثیرگذار خواند.
آنگاه شاعرپیش کسوت استاد غلامرضا دانش فروز بهاریه ای با ردیف «بهار» و با جانمایه ای عرفانی و سرشار از توصیفات و ترکیبات لطیف شاعرانه، از خود و از روی جلد 10 کتاب « سخنوران نامی معاصر ایران» ( تألیف: برقعی) خواند:
هله بر گوش دل آمد سحر آوای بهار/ شد به پا زمزمه ای نرم ز نجوای بهار/ گشت جاری نفس سبز بهاران به چمن/ گل به جان آمد از انفاس مسیحای بهار/ ساقی دلکش خورشید ز میخانه صبح/ نرم نرمک به قدح ریخت ز مینای بهار/ افق از باده گلرنگ تنی در خون شست/ رنگ گلفام فلق سرخ زسیمای بهار....
شاعر پیش کسوت حکمتی فر با عنایت به شعر طنز « اونداکی اولاد وطن خام ایدی/ آخ نئجه کیف چکمه لی ایام ایدی» میرزا علی اکبر صابر، شعر طنز ترکی با درونمایه اجتماعی و انتقادی برای حاضران خواند که مورد توجه قرار گرفت و مجلس را سر ذوق آورد. همچنین علی شجاع شاعر طنزپرداز ارومی شعری در باب یارانه ها و بیان طنزآمیز مشکلات اقتصادی مردم خواند و لبخندی بر سیمای شاعران نقش زد. کریم گل اندام ، اکبر حمیدی و علی صلاحلو اشعار خود را ارائه کردند. فرشید فرشیدفر شعری ترکی مرثیه گونه بر دریاچه ارومیه خواند که کوتاه و منسجم بود. مهناز صابونی، فریده سلیمانی و خدیجه حسن پور از بانوان شاعره عضو کانون اشعاری قابل توجه و تأملی خواندند. صابونی سه شعر تازه ارائه نمود که نشان می دهد سال نو برای ایشان سال فراوانی شعر و ذوق است. ابیات نخستین یکی از دو شعر فارسی وی این بود:
تو از پرنده بگو، پرکشیدنش با من/ و از درخت بگو، سیب چیدنش با من/ از آن مترسک نادان بگو به گوش کلاغ / که میوه کال بچیند، رسیدنش با من/ به نقطه چین نگاه زمین عبور بکش/ و تخته کن در دل را، بریدنش با من.
شعر ترکی بهاریه خانم صابونی هم خالی از تازگی نبود:
مشتولوقلار قطار، قطار/ سئوینجکلر قونشولار/ بیری موتلوق، بیری اوغور/ بیری سئوگی، بیرده بهار.
مجری کانون شعر و ادب حوزه هنری خانم زهرا کریم زادگان هم برای عقب نماندن از قافله شاعره های حاضر در کانون، غزلی خوب از خود برای محفلیان قرائت کرد:
چشمان خود را باز کن باران بگیرد / تا آسمان از چشم تو فرمان بگیرد / چنگی بزن بر تار و پود باغ گلها / تا نقش بلبل صوت خوش الحان بگیرد....
شاعران جوان محمد رنجبری و سعید جلیل زاده هم شعرهای خود قرائت کردند.البته اساتید حاضر در جلسه در باره اکثر اشعار قرائت شده نظر اصلاحی و نقادانه خود را اظهار می کردند. شاهرخ رضوانی یک مثنوی دنباله دار خواند که اسامی شعرای معاصر ارومیه را در آن ذکر کرده بود. مصطفی قلیزاده علیار در این باره گفت: این قبیل اشعار هرچند به نظم نزدیکتر از جوهره شعر باشد، به دلیل اهمیت تاریخی و بیان محیط ادبی، در تاریخ ادبیات می ماند، از این لحاظ مثنوی استاد رضوانی ارزشمند است.
دو شاعر استاد نیز در این جلسه از دو شاعر دیگری یاد کردند: اول جناب استاد محمود شامی بود که یادی از شاعر فقید ارومی مرحوم یوسف کـُرد نژاد کرد و منظومه دلکش ترکی وی را در موضوع تفرجگاه «بند» خواند. در آخر نیز آقای دکتر محمد علی ضیایی در خصوص سبک و ساختار زبانی شاعر انقلاب احمد عزیزی به ایراد سخن پرداخت و احمد عزیزی را از شاعران موفق و تأثیر گذار در عرصه شعر معاصر فارسی معرفی کرد.
منبع:هفته نامه آراز اذربایجان، شماره 205، شنبله 27/1/90 - پایگاه اطلاع رسانی حوزه هنری آذربایجان غربی: www.arturmia.ir