تصویر حاج رضا صراف تبریزی (1271- 1325 هـ. ق) شاعر برجسته آذربایجان و نوحه سرای مشهور اهل بیت (ع)
بعدآ در باره شعر و زندگی این شاعر بزرگ توضیح خواهم داد. دیوان او را در سال 1383 در تبریز چاپ و منتشر کردم و مجموعه مقالات کنگره بزرگداشت او در تبریز و باکو را در کتابی تحت عنوان « صراف سخن» به چاپ رسانده ام در همان سال در تبریز و باکو.
شوق دیدار در مطبوعات باکو
کتاب شوق دیدار مشتمل بر اشعار ترکی 23 نفر از شاعران معاصر جمهوری آذربایجان در موضوع انتظار حضرت مهدی (ع) نخستین کتاب در موضوع دینی – ادبی از هنرمندان آن کشوراست که همراه با ترجمه فارسی آم به صورت دو زبانه توسط نویسنده و شاعر معاصر کشورمان مصطفی قلیزاده علیار، امسال در در ایران و شهر تبریز از سوی انتشارات نور ولایت چاپ و منتشر گردید و مورد استقبال اهل شعر و ادب و شیفتگان دیدار امام زمان (ع) قرار گرفت. این کتاب در بین شاعران و نویسندگان متعهد و متدین جمهوری آذربایجان نیز از استقبال گرمی برخوردار بود و در برخی مطبوعات باکو معرفی گردید که هفته نامه اسلامگرای » اسلام حقیقتلری« یکی از آن نشریات متعهد بود و در شماره 318 خود به تاریخ 21 اکتبر 2011 به معرفی این کتاب پرداخت.
(منبع: دو هفته نامه «دنیز» - شماره 6 مورخ 23/ 09/90)
مهدی موعود ( عج) در شعر معاصر جمهوری آذربایجان- مصاحبه
«شوق دیدار» منتشر شد
منبع: خبر گزاری کتاب ایران (ایبنا IBNA مورخ 4/4/90)
|
«شوق دیدار» عنوان کتابی درباره حضرت مهدی(عج) در شعر معاصر جمهوری آذربایجان است. این کتاب با انتخاب و ترجمه مصطفی قلیزاده علیار و توسط انتشارات نور ولایت منتشر و راهی بازار کتاب شد.
قلیزاده علیار در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره این کتاب گفت: تاکنون از شاعران جمهوری آذربایجان مجموعه مذهبی ترجمه و منتشر نشده بود و این کتاب نخستین اثر مذهبی منتشر شده با محوریت حضرت مهدی(عج) در آثار شاعران این کشور است.
وی ادامه داد: در این کتاب نمونه اشعاری از 23 شاعر آذربایجانی که در حال حاضر 21 تن از آنان در قید حیات هستند به صورت دو زبان ارائه شده است.
این مترجم در پاسخ به پرسشی مبنی بر تفاوت شاعران ایرانی و آذربایجانی در پرداختن به شخصیت حضرت مهدی(عج) توضیح داد: شاعران آذربایجانی به موضوع مهدویت و حضرت مهدی(عج) بیشتر نگاه اجتماعی دارند. آنها از بیعدالتیها ناله میکنند و منتظر ظهور آن حضرت هستند. در اشعار آنها عموما شرح حال جامعه و دنیایی که این شاعران در آن زندگی میکنند آمده است.
وی اظهار داشت: این شاعران راه حل تمامی مسائل و مشکلاتی که در جامعه با آن روبرو هستند را تنها در ظهور حضرت مهدی(عج) میبینند. اما در شعر شاعران ایرانی بیشتر جنبه های فلسفی، دینی و دیدگاههای فلسفی دیده میشود
قلیزاده علیار به قالب اشعار شاعران آذربایجانی اشاره و تشریح کرد: بخش اعظم اشعار این مجموعه در قالب اوزان عروضی و بحور متعارف در شعر کلاسیک ترکی سروده شده است؛ یعنی همان بحوری که در عرصه شعر شاعران متقدم و معاصر فارسی نیز کاربرد بسیاری داشته است و دارد. امروز در باکو شاعران زیادی به شیوه متقدمان و در قالبهای غزل، قصیده و مثنوی شعر میسرایند و انجمنهای ادبی متعددی را به سبک گذشتگان فعال نگاه داشتهاند.
وی در ادامه گفت: آن دسته از شاعران آذربایجانی که در ایران شناخته شدهاند بیشتر در زمان شوروی سابق مشهور بودهاند و شاید بتوان گفت بیشتر دیدگاههای کمونیستی در اشعار آنها دیده میشده است
این مترجم ادامه داد: این در حالی است که جمهوری آذربایجان دومین کشور شیعی دنیاست و شاعران بسیاری با این دیدگاه در عرصه شعر فعالیت میکنند. این کتاب میتواند فضاهای جدید شعر آذربایجان را نیز به علاقهمندان حوزه شعر نشان دهد.
کتاب «شوق دیدار» به معرفی و نمونه اشعار 23 شاعر از شاعران معاصر آذربایجان اختصاص دارد که پیرامون موضوع حضرت مهدی(عج) و مهدویت شعری سرودهاند.
مترجم در تدوین این مجموعه ابتدا اشعار را از الفبای امروزی آذربایجان(لاتین) به الفبای اصیل و تاریخی آن یعنی الفبای فارسی- عربی برگردانده است؛ سپس به زبان فارسی ترجمه کرده و در کتاب هر دو متن را به همراه زندگینامه کوتاهی از شاعران به صورت دو زبانه ارائه کرده است.
این کتاب همچنین مقدمهای به قلم علمدار ماهر، شاعر باکویی، پیرامون موضوع «پیشینه شعر انتظار فرج در ادبیات آذربایجان» دارد.
حسین راضی، مایل علییف، علمدار ماهر، کامل سربندی، سلطان علیزاده، غضنفر طالب، سیدآقا رحیم، خالده افندی، سید نورالدین، میرزا داهی، گلناره لمان، مهرعلی عاصم، خاطره واقف، دلشاد آراز، الناره شمس، جسور، عوض قربانلی، گل بالا، واله روحی، صبیره، اشرف حاجیزاده، عارف بوزونالی و یاشار جاهد شاعرانی هستند که زندگینامه و نمونه اشعار مهدوی آنها در این کتاب آمده است.
کتاب «شوق دیدار» در 141 صفحه و شمارگان هزار نسخه توسط انتشارات نور ولایت منتشر و راهی بازار کتاب شد
اشاره - درست دو ماه پیش در 26 اسفند 89 حاج علی اکرام علی یِف مرد مومن و مجاهد دار فانی را وداع گفت. من پنجشنبه 19/1/90 توانستم در مجلس یادبود هفتگی آن مرحوم در زادگاهش نارداران - باکو شرکت نمایم و سر مزارش حاضر شوم.... غزل ترکی ذیل (سَنسیز : بی تو) حاصل تأثراتی است که آن روز بی او گریبان روحم را گرفته بود و زمزمه ای است که شاید برای خودم باشد.
سَنسیز
حاج علی اکرام ماتمینده
اوجالیر گؤیلره افغان و هارایلار سنسیز
اود وورور جانیمیزا شعله لی وایلار سنسیز
لحظه لر هر بیری بیر گون کیمی، هر گون بیر ایل
چوخ آغیر کئچمه ده دیر، هفته لر، آیلار سنسیز
بو کدردن خزرین ده اوره یی دالغالانیر
کوکره ییر هم آراز، هم کـُر، ... هامی چایلار سنسیز
نه بیلر کیمسه سنین تک بیزیم احوالیمیزی
نه ده بیر کس بیزه اؤز عشقینی پایلار سنسیز
سن گئدر کن، دئ گؤروم کیم قالاجاق حقه دایاق
داها بوندان سورا کیم حقّی هارایلار سنسیز
گئتدین اما قالاجاقدیر ابدی آمالین
کئچسه ده مین بئله یازلار، یا کی، یایلار سنسیز.
مصطفی قلیزاده علیار
19/ 01/90 باکو - نارداران
منادی انقلاب اسلامی در آن سوی مرزها
نوشته: حسین دوستی
اشاره - نویسنده و پژوهشگر پرتلاش حسین دوستی متولد 1338، در شهرستان اهر (آذربایجان شرقی) و ساکن زادگاهش و صاحب چندین کتاب و دهها مقاله است. بعد از وفات مرحوم حاج علی اکرام مقاله ذیل را نوشته بود که در هفته نامه آراز آذربایجان چاپ گردید. در اینجا متن آن نوشته را با رفع برخی اغلاط تایپی هفته نامه فوق، می آورم:
اینک که موج بیداری اسلامی بسیاری سرزمینهای عربی و آفریقایی را فرا گرفته و اخیراً به لطف خدا به پاره تن جدا افتاده از میهن مادری - آذربایجان نیز رسیده است، حاصل زحمات و ثمره سختی های زندان ها و در بدری های مبارزان مسلمان است که به وضوح متجلی می شود و تلاش های حضرت امام خمینی (ره) و مریدان جان بر کف وی همچون «حاج علی اکرام علی یف» امروزه در کوچه ها و خیابان های بلاد اسلامی ظهور می کند.
روزی که احمد دانشجوی یمنی در سال 1354 در زیارتگاه رحیمه خاتون «نارداران» باکو دل و ذهن مسلمانان آذربایجان را با نام امام خمینی (ره) تبرک می بخشد چه کسی می توانست گمان کند که یک غیر ایرانی آن هم سال ها قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران سفیر این انقلاب الهی در آن سوی مرزهای جغرافیایی خواهد شد؟ آری این اراده الهی بود و بس. مرد شجاع آذربایجان از آن روز بود که یک دل نه صد دل شیفته رهبر قهرمان اسلام امام خمینی (ره) گردید و مقلد آن مرجع عالیقدر شد و شهر زادگاه خویش را کانون عشق به خمینی قرار داد و چنان عاشق شیدای این نهضت گردید که علیرغم اختناق حکومت شوروی و برخلاف قوانین ضدمذهب آن کشور، مخفیانه عکس های حضرت امام و مقامات ایرانی را در لنینگراد چاپ رنگی و بزرگ نموده بر دیوار خانه خود نصب نمود!
حاج علی اکرام بعد از آشنایی کامل با ایران و اهداف انقلاب اسلامی، شخصیت امام خمینی را به عنوان ولی فقیه و مرجعی شجاع و جامع الشرایط بین مردم جمهوری آذربایجان معرفی و تبلیغ نمود و حتی وجوه شرعی (خمس و...) اهالی را نیز از طریق کنسولگری ایران به دفتر امام خمینی ارسال می کرد. محدودیت های حکومت شوروی هرگز نتوانست مانع ابراز عشق او و یارانش به امام خمینی و انقلاب اسلامی ایران گردد آنها از طریق رادیو تبریز، ارومیه، رشت و ... پیگیر جریانات کشور ایران بودند و در این راه هر گونه توهین و تحقیر و تهدید را تحمل نمودند و به نام «خمینیچی: طرفداران امام خمینی» معروف گردیدند. طوبی لهم.
حاج علی اکرام و یارانش علیرغم همه محدودیت های حکومت شوروی خود را در معرض نسیم حیاتبخش انقلاب اسلامی و در شجاع خورشید معنوی امام خمینی (ره) قرار دادند و در طی سال های جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، کمک های نقدی و جنسی خود را در دفاع از کانون اسلام و عدالت ، مخفیانه به جبهه های جنگی ایران روانه می کردند و حتی با ارسال بعضی از ادوات جنگی مانند دوربین های جنگی و عملیاتی و ... در نبردهای حقطلبانه مردم ایران سهیم می شدند و بدین ترتیب آنان با شادی های ایران اسلامی، ابراز شادی کرده و در گرفتاری ها و مصیبت های میهن مادری خود با ناله و استغاثه و قرائت دعای توسل و ... فریاد همدردی سر می دادند.
شهر کوچک نارداران به همت این رادمرد پاک سیرت به جمهوری اسلامی ایران در ابعادی کوچک در آن سوی مرزها مبدل شد. خانه ها مزین به عکس های حضرت امام و مقام معظم رهبری و مقامات ایرانی شده، کوچه ها و خیابان ها با نام شهدای انقلاب اسلامی نامگذاری گشته اند. حتی بر روی سنگ قبرها آرم جمهوری اسلامی حکاکی کرده اند تا اعلام دارند که طرفداران امام خمینی در نارداران با عشق انقلاب انقلاب اسلامی جان داده اند. نوع پوشش زنان، مردان، دختران و پسران نارداران چنان عفیفانه و کامل است و مجالس دعا و یادبودهای شهدا آنچنان باشکوه و نمای شهر چنان ایرانی است که سرکار خانم زهرا مصطفوی دختر حضرت امام در دیداری که چند سال پیش از نارداران داشت گفت: ما در نارداران احساس می کردیم که در ایران هستیم! و بدین گونه بود که شهر کوچک نارداران جمهوری آذربایجان را واقعاً به سوی انقلاب اسلامی هدایت می کرد تا اینکه با فروپاشی شوروی و تاسیس حکومت جمهوری آذربایجان در سال 1991 م که در حقیقت ادامه حکومت کمونیستی در پوششی دیگر بود فعالیتهای اسلامی و آزادیخواهانه مردم مسلمان به مذاق حاکمان جدید خوش نیامده با ممنوع کردن فعالیت های حزب اسلامی آذربایجان که به رهبری حاج علی اکرام راهاندزای شده بود سرانجام حاج علی اکرام و یارانش را در 1996 م دستگیر و زندانی نمودند! متاسفانه در دوره حکومت حیدرعلی یف حاج علی اکرام در بازداشت و زندان و شکنجه و محدودیت های اجتماعی - سیاسی سپری شد و بیماری های متعددی در این سال های سخت آن مرد نیکو سیرت را آزرد. لیکن ذرهای از عشق او به انقلاب اسلامی ایران و از ارادت او به ولایت فقیه کاسته نشد و نامه هایی که وی در زندان نگاشته اسناد گویایی از این عشق و تعهد می باشد.
او در این نامه ها به ثبوت قدم و پایداری خویش در مبارزات تاکید کرده و از این همه بردباری خدا را سپاسگذاری می نماید و یاران و خانواده خود را نهیب می زند که:
همچنانکه من ایستاده ام و خم به ابرو نیاوردم در مقابل دشمنان محکم و استوار بایستید و اسلام را محکم نگه دارید.
او از پشت میله ها و دیوارهای خشن زندان در نامه ها و حتی در وصنامه اش می گوید:
- در خط ولایت فقیه محکم باشید.
- - ولایت (ولی فقیه آیت الله خامنه ای) را دعا کنید.
و حتی با جمله ای به زبان فارسی با شجاعت و ایمان راسخ می نویسد:
- اطاعت از خامنه ای اطاعت از امام است.
حاج علی اکرام بعضی از نامه های خود را در زندان با قلم قرمز رنگ نوشته می گوید:
این نشانه ان است که هنوز خون پاک حسین بن علی (ع) بر زمین مانده و انتقام آن حضزت از ستمگران گرفته نشده است. امید آنکه امام دوازدهم (عج) به زودی ظهور کند و همه ما توفیق درک محضر آن حضرت را داشته باشیم و انتقام خون امام حسین(ع) را از ظالمان بگیریم.
رهبر شجاع اسلامگرایان آذربایجان علیرغم سال های سخت زندان و محدودیت های گوناگونروحی و جسمی با فعالیت های عاشقانه خویش بر مدار ولایت فقیه و انقلاب اسلامی ایران در نارداران زیست و هر جا رفت از اسلام و ایران گفت و همانند ایرانیان در عشق به رهبری آگاه ولی فقیه زمان حضرت آیت الله العظمی خامنه ای سخن ها گفت و سفارش ها کرد و زندگی خویش را وقف عشق معنوی خود نمود.
سرانجام حیات طیبه این مرد دلاور 26 اسفند 89 در این جهان فانی به پایان رسید تا حیات ابدی اش را همگام با بهار در محضر خدای آفرین آغاز کند.
گفتنی است تاکنون در ایران دو کتاب در باره حاج علی اکرام منتشر شده است: اول - «خاطرات حاج علی اکرام علی اف رهبر اسلامگراهای جمهوری آذربایجان»در سال 1385 ش توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی به قلم نویسنده متعهد عبدالحسین شهیدی ارسباران؛ دوم- در سال 1388 مجموعه ای از نامه های آن مرد مبارز به قلم پژوهشگر و ادیب توانا مصطفی قلیزاده علیار از سوی انتشارات «یاز» در ارومیه با حمایت سازمان تبلیغات اسلامی تحت عنوان « نامه هایی از زندان» چاپ و منتشر گردید. نگارنده در تحریر این یادداشت، از این دو کتاب ارزشمند استفاده نموده است.
( منبع: هفته نامه آراز آذزبایجان، شماره 208، مورخ 18/2/1390 – ارومیه)