سفارش تبلیغ
صبا ویژن
کمترین حقى که از خداى سبحان بر گردن شماست این که از نعمتهاى او در راه نافرمانى‏اش یارى نباید خواست . [نهج البلاغه]
لوگوی وبلاگ
 

دسته بندی موضوعی یادداشتها
 
شعر ، دنیز ، آذربایجان ، ارومیه ، علیار ، قلیزاده ، مصطفی ، غربی ، امام ، ترکی ، علی ، ترکی ، شاعر ، دنیزنیوز ، حوزه ، هنری ، حسین ، اسلامی ، حمیدی ، غزل ، محمد ، حاج ، ایران ، فارسی ، باکو ، قرآن ، کتاب ، نشریه ، اسلام ، تبریز ، طنز ، کتاب ، عاشیق ، شهریار ، اکبر ، انقلاب ، مصطفی قلیزاده علیار ، نخجوان ، شهید ، سایت ، سید ، باکو ، اهل بیت ، ابراهیم ، سفر ، دریاچه ، فخری ، ادبیات ، تصویر ، خمینی ، دفاع ، رضا ، پیغمبر ، جمعه ، اسرائیل ، مقدس ، نامه ، مهدی ، حوزه هنری ، حمید ، صادق ، فاطمه ، پیامبر ، بهرام ، اکبر ، اهر ، فاطمه زهرا ، نارداران ، مقاله ، عاشورا ، عکس ، زهرا ، ترکیه ، کربلا ، همایش ، واقف ، ترکیه ، بسیج ، بیت ، جمهوری ، اهل ، انتظار ، امام علی ، ادبی ، در ، عراق ، صابر ، شهر ، شامی ، خامنه ای ، خدا ، دوستی ، زن ، سعید ، اسدی ، آیت الله ، امام حسین ، هنرمندان ، ورزقان ، هفته ، مردم ، موسیقی ، نقد ، قم ، محمود ، کانون ، امام خمینی ، جنبش ، جشنواره ، خاطرات ، حافظ ، حجاب ، حسنی ، حسن ، تاریخ ، سال ، رستمی ، شیخ ، عکس ، فرهنگی ، فرهنگ ، فضولی ، عید ، عشق ، سیاسی ، رمضان ، زبان ، سلیمانپور ، شاعران ، سوریه ، ترجمه ، تهران ، به ، حاج علی اکرام ، ایرانی ، آمریکا ، وبلاگ ، واحدی ، نویسنده ، مدح ، محفل ، مجلس ، مجتبی ، میرزا ، مرثیه ، مصر ، آمریکا ، آراز ، احمد ، استاندار ، اکرام ، حیدر ، تبریزی ، پیامبر اسلام ، سلبی ناز ، روز ، زندگی ، زینب ، رضوانی ، دو ، داستان ، صراف ، عظیم ، علی یف ، علیزاده ، علمیه ، علمدار ، فتح الهی ، فرانسه ، فلسطین ، فیلم ، شاهرخ ، شجاع ، دو هفته نامه ، دیدار ، رسول ، رجبی ، زلزله ، پیام ، بهمن ، حزب ، جواد ، ادب ، اردوغان ، آذربایجان غربی ، آثار ، مطبوعات ، مشهد ، مهدی موعود ، محمداف ، کانون ، نویسندگان ، هفته نامه ، هنر ، وطن ، ولی ، یاد ، هادی ، نوروزی ، نماز ، قیام ، کرکوک ، محسن ، مثنوی ، ماه ، مایل ، ملی ، آذری ، آزادی ، ارشاد ، از ، اسماعیل زاده ، انگلیس ، اورمیه ، اکرام ، جاوید ، حدیث ، حسینی ، حضرت ، بهرامپور ، بعثت ، روزنامه ، رهبری ، سعدی ، رباعی ، رزم آرای ، دینی ، دانشگاه ، شب ، غدیر ، غفاری ، علامه ، عرب ، عرفان ، فارس ، فرزند ، صمداف ، صادقپور ، صدر ، طلعت ، طلاب ، خوی ، دوزال ، رهبر ، بزرگ ، بیداری ، تبلیغات ، حمایت ، حماسه ، حاجی زاده ، جعفری ، توهین ، امین ، انتخابات ، انجمن ، امام زمان ، الله ، استاد ، اخلاق ، آیت الله خامنه ای ، آران ، آغدام ، آقازاده ، منظومه ، مسلمان ، مراغه ای ، مسئولان ، موعود ، موسی ، ماهر ، محمدی ، هریس ، یادداشتهای ، وفات ، یحیی ، یک ، کردستان ، کربلا ، نوروز ، نمایندگان ، وحید ، مایل اوغلو ، گرمان ، مولانا ، میلاد ، نباتی ، مسجد ، مرگ ، مرسی ، مسئول ، معلم ، آغری ، آذربایجانی ، اسلامگرایان ، اسماعیل ، ارمنستان ، ارمنی ، ارزشها ، اشغال ، باکو 10 ،

آمار و اطلاعات

بازدید امروز :896
بازدید دیروز :330
کل بازدید :2947007
تعداد کل یاداشته ها : 881
103/9/2
4:40 ص
مشخصات مدیروبلاگ
 
قلیزاده علیار[263]

خبر مایه
پیوند دوستان
 
سرچشمه ادب و عرفان : وب ویژه تفسیر ادبی عرفانی قرآن مجید شقایقهای کالپوش بچه مرشد! سکوت ابدی هم نفس ►▌ استان قدس ▌ ◄ نغمه ی عاشقی جریان شناسی سیاسی - محمد علی لیالی سرچشمه همه فضـایـل مهــدی(ع) است ساده دل ماییم ونوای بینوایی.....بسم الله اگرحریف مایی ....افسون زمانه طراوت باران تنهایی......!!!!!! جـــیرفـــت زیـبا سارا احمدی بیصدا ترازسکوت... .: شهر عشق :. پیامنمای جامع شهر صبح ماتاآخرایستاده ایم سایت روستای چشام (Chesham.ir) وبلاگ گروهیِ تَیسیر منطقه آزاد محمدمبین احسانی نیا رازهای موفقیت زندگی مرام و معرفت یامهدی Dark Future امام خمینی(ره)وجوان امروز عشق ارواحنا فداک یا زینب سیاه مشق های میم.صاد مهاجر مردود دهکده کوچک ما گروه اینترنتی جرقه داتکو بسیج دانشجویی دانشکده علوم و فنون قرآن تهران هفته نامه جوانان خسروشهر آتیه سازان اهواز بیخیال همه حتی زندگیم عمو همه چی دان پـنـجـره صل الله علی الباکین علی الحسین تینا شهید آوینی Chamran University Accounting Association پدر خاک فقط خدا از یک انسان ع ش ق:علاقه شدید قلبی تبریک می گوییم شما به ساحل رسیدید!!!!! گاهنامه زیست جوک و خنده دهاتی دکتر علی حاجی ستوده قلب خـــــــــــــــــــــــــــاکی کشکول sindrela شیدائی تنها عاشقانه سیب آریایی نیروی هوایی دلتا ( آشنایی با جنگنده های روز دنیا ) به یاد تو آخوند مالخر و تمام طرفدارانش در سیستم حکومتی فروشگاه من قاضی مالخر یا قاضی طمع کار کدامیک ؟؟؟؟ پایگاه خبری،قرآنی، فرهنگی آذربایجان غربی عاشقانه زنگ تفریح

 

سفیر ایران در باکو:

فضای دوستانه روابط بین ایران و آذربایجان در حال گسترش است


سفیر ایران در باکو گفت: فضای دوستانه  روابط بین ایران و آذربایجان جریان دارد و در حال گسترش است.

 به گزارش سایت دنیزنیوز از ارومیه، محسن پاک­­آیین اخیراً در دیدار با نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان غربی و امام جمعه ارومیه  تصریح کرد: در شرایط فعلی زمینه­­های همکاری بین دو کشور دوست و همسایه بسیار  مناسب است و مسئولان ایران و آذربایجان سعی می­­کنند همکاری­ها را در تمام زمینه ­ها به ویژه در استان­های همجوار با آذربایجان (گیلان، اردبیل، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی) تحکیم بخشند.

وی با اشاره به سفر اخیر رئیس جمهوری آذربایجان به ایران در اوایل سال جاری افزود: سفر آقای الهام علی یف رئیس جمهوری آذربایجان به ایران در فروردین ماه سال جاری با استقبال خوب و صمیمی مقامات ایرانی مواجه شد و روابط دوستانه ایران و آذربایجان را بیش از پیش تثبیت کرد.

سفیر کشورمان در آذربایجان، همکاری­های فرهنگی را در روابط ایران و آذربایجان مهم دانست و افزود: فعالیت فرهنگی در آذربایجان با توجه به اشتراکات فرهنگی دو کشور ماندگار است.

محسن پاک ­آیین خاطرنشان ساخت: مردم شریف و مسلمان آذربایجان علاقمند به ایران و دوستدار مردم ایران هستند و حتی کسانی که به ظاهر متدین نیستند، نیز ایران و مردم ایران را دوست دارند و برای ارزشهای اسلامی و شیعی اهمیت و قداست خاصی قائلند.

پاک­آیین با اشاره به وجود اماکن مقدسه و جایگاه والای امامزادگان در آذربایجان گفت: مردم مسلمان آذربایجان از هر طبقه و قشری که باشند، به مساجد و امامزادگان به ویژه امامزاده «حکیمه خاتون» (مشهور به «بی­­بی هیبت» در باکو) اعتقاد دارند و  به زیارت آنها می­روند و نذورات می­دهند.

وی افزود: سادات هم که منسوب به سلاله پاک اهل بیت (ع) هستند، در قلوب مردم جایگاهی معنوی و حرمت والایی دارند و هر چند دینداری در این کشور بیشتر رنگ و روح سطحی و آیینی دارد، اما دلبستگی مردم نسبت به شعائر دینی و مذهبی، نشان می­دهد که بسیاری از مردم آذربایجان از دل و جان به ارزشهای اسلامی پایبند و وفادارند.

سفیر ایران در آذربایجان تصریح کرد: اغلب مردم مسلمان آذربایجان به دین و مذهب خود افتخار می­کنند و تشنه معارف اسلامی هستند که باید فعالان فرهنگی و دینی به نیازهای معنوی و فکری این مردم پاسخ بدهند.

بر پایه همین گزارش، حجت­الاسلام والمسلمین سید مهدی قریشی امام جمعه ارومیه هم در این دیدار ضمن تقدیر و تشکر از فعالیت­های سفیر ایران و همکاران وی، برای ایشان آرزوی موفقیت کرد.

منبع: سایت دنیزنیوز  www.Daniznews.ir


  

 

مهمانان «سید محمد آقا» نوجه­مهر 

(یادداشتی کوتاه از یک سفر)  

مصطفی قلیزاده علیار

امام­زاده «سید محمد آقا» در روستای «نوجه­مهر» از توابع شهرستان جلفا قرار دارد، واقع در ساحل رود ارس، نزدیک منطقه آزاد تجاری و صنعتی ارس و گمرک «نوردوز» در مرز ارمنستان به فاصله 65 کیلومتر از جلفا؛ که از بقاع متبرکه و معتبر منطقه ارسباران و بلکه کل ایران به شمار می­رود و مردم منطقه از جان و دل به این مکان مقدس عشق می­ورزند و اعتبار و احترام معنوی و حتی کرامت قائل­اند. 

اهالی منطقه در هر کجای کشور که زندگی می­کنند، معمولاً در ایام خاصی همچون ماه­های محرم و صفر، ایام فاطمیه، نیمه شعبان، تعطیلات نوروزی و تابستانی به زیارت مقبره این امام­زاده می­شتابند و به تعبیر ظریف روحانی این زیارتگاه: «مهمان سید محمد آقا» می­شوند و یا لااقل نذورات خود را به سید محمد آقا از دور هم که شده، فراموش نمی­کنند و می­فرستند و قربانی ذبح می­کنند و... حتی مسافران سیاحتی و تجارتی هم که  به منطقه می­روند، به زیارت این امام­زاده مشرف می­شوند مگر مسافران غافل یا بی توفیق!

«سید محمد آقا» را از سادات اصیل قرن نهم هجری نوشته­اند و سلسله نسب شریفش بنا بر تعیین و تأیید آستان قدس رضوی، با هفت واسطه به امام دهم حضرت علی النقی (ع) می­رسد: محمد بن، سالم بن صادق بن محمود بن شعیب بن مبرقع بن موسی بن ابوطالب بن علی (النقی - ع) بن محمد (تقی-ع) بن علی بن موسی الرضا (ع). البته در عرف عام می­گویند از اولاد امام موسی بن جعفر(ع) است که این هم درست است.

امسال در ایام فاطمیه (س) که اتفاقاً مصادف بود با دومین دور تعطیلات اول سال – از سه شنبه 12 فروردین تا آخر هفته بود، تشرف و ازدحام مهمانان سید محمد آقا بسیار چشمگیر بود. ما از دو روز پیش به واسطه دوستان منزل گرفته بودیم و دو سه روزی مهمان سید محمد آقا شدیم. اما با وجود بیش از 260 واحد اقامتی، در آن دو سه شباروز باز هم بسیاری از زائران نتوانستند منزلی گیر بیاورند و حتی در واحدهای اقامتی خارج از محوطه امام­زاده در داخل روستا هم جا به سختی پیدا می­شد.

با تمام این قضایا، معمولاً مهمانان سید محمد آقا بالاخره شب را در مجموعه زائرسرای اقامتی امامزاده به صبح می­رسانند، اگر نشد در داخل امام­زاده بیتوته می­کنند، یا بیرون از آن و حتی در چادرها وداخل ماشین­هایشان می­مانند، بی آنکه گله­ای داشته باشند.

باری، شب شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) جناب حجت الاسلام آقای حاج شیخ حسین علیزاده نوجه­مهری روحانی و تولیت آستان امام­زاده سید محمد آقا، منبر رفت و از فضایل آن بانوی دو عالم سخن گفت به ویژه فضیلت تسبیح بعد از نمازهای واجب که همه مسلمانان آن را انجام می­دهند و یادگار حضرت فاطمه و سنت حسنه آن حضرت است که پدر بزرگوارش پیامبر اکرم (ص) به ایشان آموخت و سایر فضایل ایشان... در پایان روضه جانسوزی هم خواند.

آقای علیزاده  بعد از نماز صبح روز شهادت فاطمه زهرا(س) – 14 فروردین 93- هم منبر رفت و خواب مانده­ها را مذمت کرد و بعد در باب ولایت امیر مؤمنان علی (ع) و قضایای بعد از رحلت پیغمبر (ص) و فتنه سقیفه و موضوع خلافت و مظلومیت خاندان پاک رسالت دادِ سخن داد و به نقش فاطمه زهرا (س) در دفاع از حق علی (ع) پرداخت و اشاره­ای هم به کتاب عظیم «الغدیر» علامه امینی (ره) کرد... و بعد روضه­خوانی شهادت دختر مظلومه پیغمبر.

ما تعجب می­کردیم از آن همه تحرک خستگی­ناپذیر و جانانه این روحانی بسیار فعال که قبل از نماز صبح به امام­زاده می­آمد و تا ساعت 12 شب و گاه بعد از آن هم در آنجا بود و به امور زائران رسیدگی می­کرد و به سؤالات شرعی پاسخ می­داد و بر روند امور همکارانش در محوطه امام­زاده نظارت می نمود و در عزاداری عمومی خودش شرکت فعال داشت و گاه صریحاً به برخی زائران انگشت­شمار بی­مبالات و بی­توجه، تذکر می­داد و ... این همه فعالیت گسترده البته از یک نفر ممکن و ساخته نیست مگر در سایه احساس عمیق مسئولیت.

به هر حال، در نتیجه همین مدیریت کارآمد و حضور مستمر و فعالیت مسئولیت­محور حاج آقای علیزاده و برادران ارجمند و دیگر همکاران ایشان است که امام­زاده سید محمد آقا امروزه از بقاع متبرکه فعال و جذاب و فرهنگی و تمیز و باصفای استان آذربایجان شرقی و منطقه ارسباران محسوب می­شود. کتابفروشی کنار امام­زاده هم برای زائران لطفی مضاعف دارد.

ناگفته نگذارم که در همسایگی نوجه­مهر، اما­م­زاده دیگری هم هست که مردم منطقه از قدیم و ندیم - که من به یاد دارم - «شعیب آقا» می­گویند اما در سالهای اخیر ارگانهای ذیربط «سید شعیب» می­نویسند! این زیارتگاه، بقعه­ بلند تاریخی شش ضلعی و آجرنمای زیبایی دارد با عمری چند صد ساله در روستای «دوزال» که در دو سه کیلومتری نوجه­مهر و لب رود ارس قرار گرفته است. رفتیم و زیارتش کردیم.

 البته علاوه بر مقبره «شعیب آقا» و این اثر معماری و معنوی و تاریخی روستای دوزال؛ دوست دانشمندم، شاعر خوش ذوق، نویسنده محقق و مترجم فاضل جناب «رسول اسماعیل­زاده» هم برآمده از همین روستاست و هم اکنون رایزن فرهنگی ایران در کشور ترکمنستان است که بی شک وی با خدمات فراوان علمی و فرهنگی و ملی و با نگارش و ترجمه دهها جلد کتاب ارزشمند و مفید، از افتخارات این منطقه و بلکه کشور است و خواهد بود. سراغ ایشان را از اهالی دوزال  گرفتم، گفتند: بله، بله حاجی اینجاست!... بعد خانه پدری­اش را نشان دادند،... معلوم شد حاج رسول رفته جلفا؛ خلاصه تماس تلفنی توسط برادر بزرگوارش «عادل» حاصل شد و او بعد از ظهر به سراغ من در نوجه­مهر آمد و دیداری کوتاه میسر شد و برای سور به خانه پدری­اش دعوتمان کرد که البته برای من مقدور نشد اجابتش کنم، عذر خواستم و گفتم بماند به وقتی دیگر....

منبع: هفته نامه «دنیز» شماره 49 – مورخ سه­شنبه 26 فروردین 1393

 


93/1/27::: 2:51 ص
نظر()
  

 

سفر هشتم

 (قسمت پنجم و پایانی)

یادداشتهای سفر به باکو

مصطفی قلیزاده علیار

 دیگر حرفی از سفر باکو برای گفتن و نوشتن ندارم، جز اینکه زیارت امامزاده­ها را یادآوری کنم و حسن ختام این پراکنده­گویی قرار دهم.

 بله من در این سفر نیز مثل همه سفرهایم به باکو، همراه با همسفران و دوستان به زیارت برخی اماکن مقدسه رفتم که به ذکر تعدادی از آنها قبلاً پرداختم. همه اماکن مقدسه در جمهوری آذربایجان برای مردم آن دیار – چه دیندار و چه غیردیندار- مورد احترام است. شاید در میان همه مکانهای مقدس این کشور، امامزاده «حکیمه خاتون» دختر حضرت امام موسی کاظم (ع) معروف به «بی­بی هیبت» معتبرترین زیارتگاه و تربت مقدس باشد و از نظر تاریخی هم سلسله سند این بانوی بافضیلت و احراز منسوبیتش به اهل بیت و امام هفتم (ع) مورد قبول علما و دانشمندان اسلامی است. بقعه و امامزاده «بی­بی هیبت» در دوران کمونیستها و حاکمیت خفقان استالین، سرگذشتی غم­انگیز داشته و ویران شده بود اما بعد از فروپاشی شوروی، با درخواست مردم مسلمان و شیعه آذربایجان، دولت حیدر علی­یف به بازسازی آن همت گماشت تا اینکه با همکاری اساتید ایرانی از اصفهان، به شکل زیبایی ساخته شد  .

یک ساعت مانده به غروب روز یکشنبه 2 تیر ماه 92 بنده و دوستانم موفق شدیم این آستانه را یک بار دیگر زیارت کنیم. یاد دارم که آخرین بار در دی ماه 87 با دوست هنرمندم جمال عباس­زاده به زیارت این آستانه مقدس آمده بودم. امید که این توفیق بار دیگر یار شود.

در پایان از همه دوستان و آشنایانی که در این سفر موجب زحمتشان شدیم و در ابتدای این یادداشتها اسم­شان را نوشتم، تشکر می­کنم، خصوصاً استاد حاج علمدار ماهر و جناب نوشیروان محمداف و خانواده محترم­اش.

یادآوری می­کنم که نوشته­ها و یادداشتهای دوستم آقای حمیدی علیار به زبان ترکی – که در این مدت و در همین صفحه منتشر شده- در واقع در تکمیل یادداشتهای من بوده است. از ایشان هم سپاسگزارم.

منبع: دو هفته نامه «دنیز»، شماره 40، مورخ 8/8/92

  


92/8/8::: 11:2 ع
نظر()
  

  

سفر هشتم (4)

یادداشت­های سفر به باکو

نوشته مصطفی قلیزاده علیار

در دفتر انتشارات قانون

روز 31 خرداد طبق قرار قبلی که اکبر حمیدی گذاشته بود، به دفتر «انتشارات قانون» رفتیم. «شهباز خودی­اوغلو» مدیر این انتشارات، شخصی میانسال است و بسیار آرام، کم­­حرف، موقر و منطقی به نظر می­رسید. اظهار علاقه می­کرد که انتشارات قانون در برخی از شهرهای ایران از جمله تبریز شعبه داشته باشد. ما هم گفتیم که این کار لابد باید از کانال­های­ دولتی و رسمی مثل وزارت ارشاد و ... انجام پذیرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  انتشارات قانون ساختمانی دو طبقه­ای و عریض و طویل دارد با انبوهی از همکاران از نویسندگان و مترجمان و ویراستاران و داوران و ارزیابی­کنندگان آثار و تایپیست و مسئول فروشگاه کتاب و ... و از مراکز مهم نشر و ترجمه کتاب به زبانهای گوناگون و در موضوعات مختلف در باکوست. به نظر می­رسد که حمایت­های رسمی پیدا و پنهان هم پشت­ سرش هست.

رمان تاریخی «حضرت علی» (چاپ ترکیه، به ترکی استانبولی- لاتینی) روی میز مدیر انتشارات بود. سؤال کردم می­خواهید چاپش کنید؟ شهباز خودی­اوغلو جواب داد: بله، اما اول به ترکی آذربایجانی درمی­آوریم، بعد چاپش می­کنیم، تا در کشور ما مورد استفاده عموم مردم باشد. گفتم: خدا خیرتان بدهد.

چند کتاب دیگر هم در موضوعات دینی چاپ کرده بودند از جمله: حجاب زن مسلمان، زندگی پیامبر اسلام (ص) و ... البته اغلب ترجمه بودند. مایلند از ترکی­نویسان ایرانی در هر زمینه­­ای کتاب چاپ کنند غیر از شعر؛ که شعر از خودشان هم کمتر چاپ می­کنند. شهباز معلم می­­گفت: شعر مشتری ندارد الا اشعار شاعران مشهور، که آن هم بیش از حد لازم چاپ شده؛ ما متون نثر چاپ می­کنیم چراکه مردم بیشتر آثار منثور می­خوانند در هر موضوعی که باشد به خصوص موضوعات اجتماعی. البته شعرکودک هم چاپ می­کنیم. معلوم بود که مدیر انتشارات بیش از همه چیز به برگشت سرمایه و سود مادی خوب می­اندیشد و این هم خیلی منطقی است چون یکی از عوامل دوام و قوام هر انتشاراتی برگشت هزینه همراه با سود آن است، وگر نه مفلس می­شود البته حکم مراکز اداری و خیریه جداست.

دوستم اکبر حمیدی علیار یکی از آثار منظوم خود در ادبیات کودک (با الفبای لاتین) را تحویل مدیر انتشارات قانون داد. ظاهراً قرارشان این بود که بررسی شود و اگر پسندیدند، چاپش کنند.

ما که در دفتر مدیر انتشارات بود، خانم «گولر قاسم­اُوا» از پژوهشگران جوان هم آمد. شهباز معلم معرفی­اش کرد این خانم جوان هم مثل شهباز خودی­اوغلو و بلکه کمی بیشتر از او کم­حرف و ساکت می­نمود. شهباز معلم از او خواست کتابش را به ما مهمانان هدیه کند. او هم کتابش را امضا و اهدا کرد. کتاب کم­حجم خانم گولر قاسم­اُوا با نام « Aç?q ?d?biyyat» (آچیق ادبیات: ادبیات باز) در موضوع سرکوب و ترور شخصیت نویسندگان و شاعران و عالمان دینی و روشنفکران برجسته و مبارز آذربایجان توسط عوامل حزب کمونیست در فاصله سالهای 1929 تا 1980 در مطبوعات آن دوره است که در دوره حاکمیت استالین خصوصاً سال 1937، مدافع منافع ملی، هویت و استقلال کشورشان بوده­اند و به دست عوامل استالین، تبعید، قتل عام و قلع و قمع (: سرکوب، ترور خونین، سربه­نیست) شده­اند کسانی مثل حسین جاوید، احمد جواد، جعفر جبارلی و... که از آن سالها در آذربایجان به «رپرِسیا» (روسی) تعبیر می­کنند یعنی همان رپرِشین انگلیسی (Repression) به مفهوم سرکوب مخالفان و ترور و درهم شکستن و خرد کردن آنها.

کتاب از سوی همین انتشارات منتشر شده است. اما ظاهر قضیه این است که خانم گولر قاسم­اُوا آنگونه که بایسته و شایسته موضوع است در کتابش از عهده آن برنیامده و حتی نقض غرض کرده و در مواردی توپ را به دروازه خودی زده و بر مظلومیت آن قربانیان فلک­زده کمی هم افزوده است!

جناب اکبر حمیدی علیار در باب این کتاب یادداشتی انتقادآمیز و کوتاه البته به ترکی نوشته که تتمه این یادداشت سفر می­کنم فعلاً بدون ترجمه:

آچیق ادبیات کتابینا اؤرتولو بیر باخیش!

اکبر حمیدی علیار

نئچه آی اؤنجه مصطفی قلیزاده علیار جنابلاری­ایلا باکی­دا سفرده اولدوغوموز گونلر، بیزه سونولان کتابلاردان بیری ده «قانون» نشریاتیندا چالیشان گنج یازیچی «گولر قاسم­اوا»نین ترتیب ائتدیگی «آچیق ادبیات» آدلی کتاب ایدی. 2013-جو ایل قانون نشریاتی طرفیندن نشر ائدیلمیش بو 88 صحیفه­عبارت کیچیک حجملی کتاب، موضوع اعتباری­ایلا چوخ اؤنملی­دیر، چون­کی کتابین گیریشینده اوخویوروق: «کتابدا 1980-1929-جی ایللر آراسی «کمونیست» و «گنج ایشچی» قزئتلریندن توپلانمیش، همین دؤورده رئپرئسیایا اوغرامیش یازیچیلار باره­ده مقاله­لردن عبارت­دیر. بورادا حسین جاوید، جعفر جبارلی، میکائیل مشفق و دیگرلری حاقیندا یازیلمیش مقاله­لر وار کی، بیزه او واختین یازارلاری آراسینداکی مناسبتلردن، اونلارین طالعیندن چوخ شئی دانیشیر».

گؤروندویو کیمی کتابین موضوعسو اوخوجونون دقتینی چکیر و اوخوجو کتابدا رئپرئسیا (قیرمیزی ترور: ترور خونین) ایللری ایتکین دوشموش، آجیناجاقلی طالعلره دوچار اولموش محتشم یازیچیلار، شاعرلر، ادبیاتچیلار و مبارزلر باره­ده شبهه­لی و قارانلیق مقاملارین آیدینلاشماغینی اومور، آنجاق تعجب­لندیریجی اوراسیدیر کی، کتابدا ایره­لی گئتدیکجه یالنیز او شخصیتلرین علیهینه یازیلان مقاله­لرین – هئچ بیر آراشدیرمادان- شاهدی اولوروق. البته بو دا اؤزلویونده دیه­رلی­دیر و بیز گؤروروک کی سؤزو گئدن، خصوص ایله 1940-1930- جی ایللرده آذربایجان ادبیاتیندا یارانمیش سیاسی اورتام او واختین مطبوعاتیندا نئجه و هانسی فکرلرله عکس ائتدیریلیر. طبیعی اولاراق روس سیاستچی­لری­نین یئرلی جانشینلری او دؤورده باشقا ساحه­لر کیمی مطبوعاتا دا مطلق حاکم اولموشلار و اؤز چیرکین نیتلری و عمل­لرینی اساسلاندیرماقدان یانا بیر سیرا ساتقین و چؤره­یی دیزی اوستونده اولان یازارلارین ریاکار قلمیندن استفاده ائتمیشلر.

«آچیق ادبیات» کتابینا اساساً او دؤورون مطبوعاتیندا یازیلان مقاله­لرین باشلیقلاریندان بیر نئچه­سینه دقت ائدک: «ساتقین احمد جواد»، «مساواتچیلارین ال تولاسی اولان مشفق»، «پان­تورکیست، صنفی دوشمن، ایکی اوزلو ادبیات یازیچی­سی علی ناظم»، «حسین جاویدی جعفر جبارلی دا ووروردو»، «بیج­لیگی اولدو عیان اؤلکه­ده احمد جوادین»، «احمد جوادین قویروقلارینا مبارزه آچیلمالی­دیر»، «ایکی اوزلو تقی شاهبازی پارتیا سیرالاریندان قووولدو» و ... بو و دیگر مقاله­لرین هامیسیندا تأسفله رئپرئسیا قوربانی اولان ضیالیلاری خلق دوشمنلری آدلاندیراراق آذربایجانین غدار و اصیل دوشمنلرینه حق قازاندیریلمیش­دیر.

یوخاریدا قید ائدتیگیمیز کیمی بو معلوماتین دیه­ری بوندادیر کی بوگونون اوخوجوسو او دؤورون زهرلنمیش اورتامیندا ضیالیلار حاقدا خلقین فکرینی جایدیرماغا چالیشانلارین نه شکلیده و هانسی بیر ادبیاتدان استفاده ائده­رک چاپا گؤسترمه­لرینی آیدینجاسینا گؤرور.

تأسف­لندیریجی مقام بوردادیر کی کتابین حؤرمتلی مؤلفی، اؤزو دئمیشکن زامان ماشینی­ایلا دالا قاییدیب، بو قزئتلرده آختاریب تاپدیغی فاکتلاری اونلاری یازانلارین و یازدیرانلارین ایسته­یی کیمی آلقیلاییر، یعنی هله ده بو سؤزلره اینانیر و آلدانیر! گنج یازیچی گولر خانیم هئچ بیر دقت ائتمه­دن، آراشدیرمادان، تحلیل ائتمه­دن بو تاپینتی­لاردان آلدیغی ائتگینی بئله گؤستریر: «بوگون او دؤورون شاعرلری حاقدا چوخ دانیشیلیر. جعفر جبارلی، میکائیل مشفق، حسین جاوید و داها کیملر... اونلارین بیر چوخلاری حتی بوتله­شیب­دیر، اونلاری تنقید تابولاشیب آرتیق. بوگون جاوید دئیه­رکن گؤزوموزون قاباغیندا یئیه­ن، ایچن نورمال شاعر گلمیر. بیز فاجعه­لی حیات تصور ائدیریک، جاویدین کدرلی اوزونو گؤروروک. جعفر جبارلی دئیه­نده هئچ کیم معاصرلری­ایله اینتریقالار (فتنه­لر) یاشایان بیر یازیچی، دراماتورق تصور ائتمیر. هر کس «داهی صنعتکار» تصور ائدیر. حالبوکی من او «زامان ماشینیمدا» نه­لری گؤرمه­دیم. او سارالمیش و اونودولموش قزئت صحیفه­لرینده نه مقاله­لر، نه یازیلار واردی. بعضاً گؤزلریم دولوردو، بعضاً دهشته گلیردیم. چوخ واخت اوره­ییم چیرپینیردی تاپدیغیم هانسی­سا بیر مقاله­نی اوخویاندا. اومید ائدیرم ایل­به­ایل، آی­باآی، گون­به­گون صحیفه­لری گزه­رک توپلادیغیم بو قیمت­سیز آرخیولر، مقاله­لر سیزه ده او دؤورده یاشامیش شاعر و یازارلارین حیاتینا بیر منظره آچاجاق».

هر حالدا ماراقلانانلار اوچون بو کتابین اوخوماغینی نیسگیل ائدیرم.

منبع: نشریه «دنیز» شماره 39 – مورخ دوشنبه 22 مهر 1392؛ چاپ ارومیه


  

سفر هشتم (3) 

یادداشتهای سفر به باکو

مصطفی قلیزاده علیار

 دیدار با فیروز مصطفی

 


 از دیدارهای خوب­مان در باکو، دیدار با نویسنده و استاد دانشگاه جناب «فیروز مصطفی» بود که در یک قهوه خانه نزدیک ساحل انجام گرفت. اکبر با او هماهنگی کرده و وقت ملاقات گذاشته بود. فیروز مصطفی متولد 1952 است. رشته­اش فلسفه تاریخ است و در دانشگاه اوراسیای باکو همان رشته را تدریس می کند.

صحبتهای خوبی با او داشتیم در پیرامون ادبیات و تاریخ و مسائل مربوط به این حوزه­ها. نظرات جالب توجهی داشت. از طریق ترجمه با آثار مشاهیر ادبی دنیا آشنا شده درست مثل ما و هر کسی دیگر. البته زبان روسی را می داند مثل هر آذربایجانی تحصیل کرده دیگر که مال دوره شوروی باشد. جوانی­اش در دوره شوروی سپری شده. می گفت 15 سال مجری تلویزیون بوده­ام؛ پدر بزرگ مادری­ام مردی دیندار و متمکن بوده و قبل از شوروی، به عنوان سرکاروان 39 بار به حج رفته. آباء و اجداد پدری و مادری­ام در دوره 20 سال اول حاکمیت شوروی به خاطر دینداری و اعتقادشان اعدام و سربه­نیست شده­اند، به این خاطر از شوروی نفرت داشته­ام و دارم.

فیروز مصطفی می گفت: 50 جلد ازکتابهایم تاکنون منتشر شده که 40 جلد آن در زمینه ادبیات است اعم از رمان و داستان و نمایشنامه و سه جلد از آثارم در زمان شوروی چاپ شده بود؛ نمایشنامه­هایم اغلب روی صحنه رفته.برخی از آثارم به زبان فرانسه و روسی ترجمه شده است.

فیروز مصطفی معتقد است که امروز با ترجمه آثار ادبی به زبان انگلیسی و فرانسه می توان جهانی شد!

من گفتم: البته صرف ترجمه به انگلیسی یا هر زبان جهانشمول دیگری کافی نیست، باید قوت ادبی و غنای درونی و اندیشه­ای یک اثر مطابق معیارهایی باشد که بتواند در میان آثار جهانی جا خوش کند.

می گفت: از بزرگان ادبیات معاصر آذربایجان بعد از میرزا فتعحلی آخونداف، کسانی مثل جلیل محمدقلی­زاده، عبدالرحیم حق­وردی­یف، عیسی حسین­اف و صابر احمدلی بیشتر تأثیرگذارند، هر چند اینان با دین و معنویت میانه خوبی نداشته­اند.

گفتم: عیب این بزرگان هم همین است دیگر! این شخصیتهای ملی شما، چه جور ملی بوده­اند که در مسیر ادبی و فکری و هنری خود، کاملاً خلاف ملت­شان رفته­اند و در واقع از نظر معنوی و روحی و اعتقادی مخالف مردم آذربایجان بوده­اند. مگر نه این است که در زمان حکومت شوروی دهها هزار نفر از دینداران این کشور را گلوله­باران کرده­اند که آباء و اجداد شما هم در بین آنها بوده­اند؟ خب، چرا این معاصران ادبی به این موضوع به عنوان فاجعه تاریخی ملت و کشورتان نپرداخته­اند؟

فیروز مصطفی قبول کرد که چنین بوده­اند. بعد گفت: البته در برخی آثار ادبی و اجتماعی ما این فجایع تاریخ معاصر ملت آذربایجان انعکاس یافته و در رمان «قاپی» (دروازه) که من خودم نوشته­ام یکی از قهرمانان مردی دیندار است که مخالف حکومت شوروی بوده، در دوره استبداد استالین (دهه 1930) دستگیر و محکوم به اعدام می شود و هنگامی که پای تیر می بردندش، قرآنی زیر بغل داشته ... اصلاً من در این اثر موضوع قتل عام ملی، دینداری و وطن را دست­مایه کارم قرار داده­ام.

از جناب فیروز مصطفی در باره آثار برخی نویسندگان معروف و معاصر آذربایجان هم سؤال کردم که با آنها دوستی داشتم از جمله مرحوم «علی­بالا حاجی­زاده» صاحب چندین مجلد رمان مشهور و خوب مثل «عروس گم شده» (ایتگین گلین) در موضوع فجایع افغانستان. گفت: من هم با علی­بالا دوست و به شخصیت ادبی­اش خیلی احترام قائل بودم؛ اما بر چهره آثار درخشان او کمی غبار زمان نشسته!

از نخبگان ادبی نخجوان هم که با آنها ارتباط و دوستی داشتم، سخن به میان آوردم از جمله شاعر برجسته و معروف مرحوم حسین راضی (1925 – 1998) و نویسنده خلق آذربایجان شادروان حسین ابراهیم­اف (1921 – 2008) که در دوران چهار ساله اقامتم در نخجوان ارتباط خوبی با وی داشتم و آن مرحوم برای اولین بار از انجمن ادبی اهل بیت (ع) در نخجوان که بنده مؤسس­اش بودم، در یک نشریه ادبی رسمی دولتی به نام «آراز» شماره 4 (آزاز- 4، سال 1997) مطلب نوشت. خدایش بیامرزد.

فیروز مصطفی گفت: حسین راضی شاعر خوب و توانایی بود و من زمانی که در تلویزیون بودم، ویژه­برنامه­ای به مناسبت هشتادمین سال تولد وی تهیه کردم و پخش شد (البته بعد از وفاتش!). نثر حسین ابراهیم هم روان و دلنشین بود.

من حرفهای خودم را به یاد دارم. اما دوستم اکبر حمیدی علیار هم مطالبی در باب زبان مشترک ترکی و برخی نویسندگان جوان ایرانی ترکی نویس مطرح کرد. فیروز مصطفی نظرش این بود که داشتن یک زبان مشترک ترکی در جهان ممکن نیست، مگر همه عرب­زبانهای ممالک مختلف زبانی صد در صد مشترک دارند؟ یا انگلیسی زبانها و ... البته می توان همه ویژگی­­ها و ظرفیتهای مشترک یک زبان را در نظر داشت و از آن در میان همه صاحبان آن زبان بهره­مند شد.

فیروز مصطفی از ارتباطش با برخی نویسندگان ایرانی هم حرف زد. همچنین از نوابغ ادبی ایران مثل سعدی و مولانا و حافظ و شهریار به شگفتی و اعجاب سخن گفت. حرف آخرش این بود که در ادبیات معاصر ملتها در شرق و غرب عالم، نثر تأثیرگذارتر از شعر بوده هم در مقیاس ملی و هم در گستره جهانی. ادبیات ملتها را بیشتر با نثرشان و نویسندگان بزرگشان در دنیا می­شناسند و کمتر با شعر و شاعرانشان.

ظاهراً این حرف قریب به واقعیت است. شاید علتش هم این باشد که اندیشه­های تأثیرگذار و فرهنگ و آرمانهای انسانی - جهانی به زبان نثر راحت­تر از زبان شعر، قابل بیان و انتقال است.

منبع: دو هفته نامه «دنیز» شماره 38، تاریخ نشر 31/6/92 – محل نشر: ارومیه


92/7/7::: 2:56 ص
نظر()
  
<      1   2   3   4   5      >