عاشیقلار بوغازدان یوخاری!
(سر مقاله دو هفته نامه "دنیز" شماره 16 – مورخ 22/3/91)
یازان: میرزا سرگردان
بلی، عرض ائلی ییم آغامین قوللوغونا کی، بو دا تزه بیر مسخره دیر بیزیم جامعه ده. البته چوخدا تزه دئییل. آنجاق بئش – اون ایلدن ده چوخ اولابیلمز کی بیزیم بو یازیق فلک زده عاشیقلاری، بیزیم بو "سیما"ده یعنی همان تلویزیوندا بوغازدان یوخاری گؤستریرلر. بونو هامی گؤرور، بیلیر؛ اما من بو ایکی – اوچ گونون عرضینده صنایع دستی و میراث فرهنگی گونلری مناسبت ایله عاشیقلاری بو جور مسخره ائتمه یی سیمای مرکز استاندان بو اورمیه شهرینده داها آرتیق گؤردوم و بو عاشیق دوستلاریمیزا چوخ اوره ییم یاندی؛ آخی بو یازیقلاری نیه بیر بئله سیماده لاغا قویورلار، مسخره ائدیرلر؟! دوغروداندا، اگر عاشیقلاری – مثلاً کمردن یوخاری ساز ایله باهم تلویزیوندان نشان وئرسه لر، خلق آراسیندا یا مقدس دین و شریعـتده هانسی بیر بؤیوک مفسده اوز وئرر؟ هان؟... اگر سازی تلویزیوندان گؤسترمک حرامدیر، یا صهیونیستی بیر صحنه دیر، یا مسلمانلارین دین و ایمانینا خلل یئتیریر، نیه بس جامعه ده و جمعیت ایچینده چوخ آزادجاسینا ترویج ائدیلیر، جماعت تویلارینی عاشیق و ساز ایله، حتی بالابان – قاوال و سائره آلات لار ایله کئچیریرلر و بیر نفر ده مانع اولمور؟ حتی رسمی اداره لرده مثلاً انقلاب اسلامی نین ایل دؤنومونده، هفته دفاع مقدس ده عاشیقلاری یا دیگر موسیقی هنر صاحب لرینی موسیقی آلت لری ایله گتیریب کنسرت اجرا ائدیرلر ... آخی بو تضادلار نه دیر سیز آللاه؟... یک بام دو هوا دارد؟
هر حالدا، بو چوخ غریبه بیر حادثه دیر ( عجیب حادثه ای و غریب واقعه ای است ... – حافظ) یعنی موسیقی آلاتی نین فقط و فقط تلویزیوندان گؤستریلمه سی قاداغان ائدیلیر، مخصوصاً بیزیم بو استاندا و خصوصاً بو اورمیه ده! اما جمعیتده چالماغی، آلیش وئریشی، توکانلاردا تماشایا قویولماسی، اؤیره نیلمه سی (آموزش موسیقی) و ... هئچ بیری قاداغان دئییل، گناه دئییل، حرام دئییل، فسادی یوخدور، ... دئییرم شاید بئله بیر حال لاردا رحمتلیک آتا- بابالار دئییبلر: "آ کیشی، گؤر هاردان سینیب، هاردان سسی گلیر!"
بلی، بو دا بیزیم روزگارین غریبه ابتکارلاریندان بیری دیر کی بعضی شئیلر تلویزیوندا حلال دیر، بعضی سی حرام؛ اما جامعه ده عکسینه دیر؛ مثلاً آچیق ساچیق – بی حجاب خارجی آروادلارین فیلمینه باخماغین هئچ بیر عیبی یوخدور، اما جامعه ده قاداغاندیر چون مفسده سی وار. ساز و موسیقی آلت لری بونون عکسینه دیر، جامعه ده آلیش وئریشی، قیزلارین ساز چیگنینده خیابانلاردا گلیب گئتمه سی، چالماسی، اؤیرنمه سی و ... هئچ بیری نین عیب - ایرادی یوخدور، فقط تلویزیوندا گؤستریلمه سی و اونلارین فیلمینه باخماق چوخ آغیر و چوخ بؤیوک و چوخ - چوخ کبیره بیر گناهدیر! و هئچ بیر زمان باغیشلانابیلمز و ائله اونا گؤره ده فقط و فقط – یالنیز و یالنیز- آنجاق و آنجاق تلویزیوندان گؤستریلمه سی قاداغاندیر!!... سیز بونو باشا دوشدوز؟! ... و الله من کی چاش - باش قالمیشام. الله آخیر عاقبتینی خئیر ائله سین بو ایشلرین. سیز ساغ، من سلامت؛ اما یازیق عاشیقلار، بوغازدان یوخاری صحنه لر ایله! ...
عاشیق ادبیاتی
سلام
(دیوان - ترسه حروفات)
منصور حمدی هشترودی
ی- یارادان، قورقو قورموش عرش آسمانه سلام
هـ - هر آندا مصطفایه یئتن فرمانه سلام.
و- واجبدیر مسلمانه؛ نون- نماز ائتسین بپا
میم- محراب عبادته تؤکولن قانه سلام.
کاف- کعبه نم؛ لام – لادئمم آستانایه عاشیقم
قاف- قرآنه اخلاصیم وار، عالی عبایه عاشیقم
ف- فسادا باش اگمرم نینوایه عاشیقم
غین- غملی فرات اوسته؛ عین عطشانه سلام.
ظ – ظلمته شفق سالدی؛ ط - طوفان کربلا
ضاد- ضحاک تک قان تؤکنلر؛ صاد – صف چکدی دال دالا
شین – شرافت مفرق اولدو؛ سین – سودا اولدو پولا
ز- زینهار، ر- روزگاردان تشنه قربانه سلام.
ذال – ذلتده جانه گلدیم؛ دال دونیادا، ح – حکیم
خ – خراب اولسون زمانه؛ جیم – جورون نئجه چکیم؟
پ – پریشان؛ ت – توانسیز؛ ب - بارسیز نه حاله کیم
الف- آخر یئتر"منصور" عادل دیوانه سلام.
منبع: دوهفته نامه دنیز، شماره 15
عاشیق ادبیاتی
دونیا
ایرج بهزادنیا
دئدیم سنلن بیر اوتوروب دردلشم
ازلیندن کیمه قالیبسان دونیا؟
یوز اییرمی دؤرت مین پیغمبر نئجه اولدو؟
تمام بیر- بیر یولا سالیبسان دونیا!
بئش گون بیر کیمسه ایله دوتمادین دمی
هامیا وئریبسن غصه نی، غمی
اؤزونو حساب ائت بیر سینیق گمی
نئچه یول بوشالیب، دولوبسان دونیا؟
نه واردا دایاندین، نه ده کی یوخدا
نه لباسا باخدین، نه ده کی رخته
چوخلی گدالری چیخارتدین تخته
شاهلاری تختیندن سالیبسان دونیا.
"بهزاد نیا" آتدی دونیا داشنینی
آغلار، توکر گؤزلریندن یاشینی
ظولم ایله کسدیردین حسین (ع) باشینی
رحمسیز بیر ظالیم لوبسان دونیا.
منبع: دنیز- شماره 15
راستی آذربایجان چه قدر مظلوم است!
(هم در این سوی ارس و هم در آن سوی ارس)
امروز اول خرداد 1391 بعد از ظهر در کانون عاشیق های حوزه هنری این مطلب را گفتم:
" فرهنگ و زبان و جغرافیای آذربایجان هم در این سوی ارس در کشور ما ایران با وجود بیش از 35 پنج میلیون آذربایجانی ایرانی الاصل مورد بی مهری و بی اعتنایی عمدی مسئولان قرار گرفته و این زبان غنی ایرانی از بین می رود، دریاچه ارومیه با آن عظمت منحصر به فرد خود تشنه جان می دهد و هیچ کس اهمیتی نمی دهد در حالی که با اختصاص بودجه های کلان این کشور از دریای مازندران به "سمنان" آری سمنان!؟ ( باری، به هر جهت!!) دارند به سمنان که بخشی از ایران است آب رسانی و کویر زدایی می کنند مسئولان محترم و مجلس شورا، و کاری خوب می کنند بالاخره کشور ماست، اما چرا در باب دریاچه ارومیه چنین نکردند؟! احیای کدام یک از این دو در اولویت و ضرورت قرار دارد؟! نه نمایندگان عرضه داشتند نه مسئولان دغدغه ای. آیا تاریخ و نسل آینده بر سیمای این مسئولان اجرایی کشوری و استانی ما تف نخواهد کرد؟! مسئولان کشوری این موضوع ملی را پشت گوش می اندازند و هر روز برای ایران در داخل و خارج مسأله درست می کنند و .... و البته صد لعنت بر آباء و اجداد و خود کسی که بخواهد به بهانه دریاچه و زبان مادری و .... دق دلش را بر سر نظام جمهوری اسلامی در بیاورد و یا مثل بعضی از مغرضان و ورشکستگان سیاسی و خورده سیاسی و زخمدار و ضد ایران و ضد آذربایجان، عقده خالی کند. بنده که بحمدالله حسابم پاک است و این برچسب ها به من نمی چسبد. گر چه بنده هم می توانم مثل افرادی که نان به نرخ روز می خورند، سکوت کنم، یا خیانتهای شبه عمد برخی از مسئولان را توجیه کنم و خود شیرینی در آورم؛ اما نمی توانم نفهمم، بالاخره آدمی می فهمد که دو – دوتا، چهار تاست! آیا اصلاً خود متصدیان امور حقیقت را نمی فهمند؟ دفاع من و امثال من از این حقایق البته فرق دارد با دفاع کسانی که نسبت به نظام عقده دارند و نه از روی دلسوزی و دفاع از حق مردم حرف می زنند، بلکه از روی فرومایگی و شیطنت، دریاچه ارومیه و زبان مادری و این مسائل را بهانه عقده گشایی غرض ورزانه خود می کنند نه دفاع از حقیقت، و اینها هم در حقیقت به آذربایجان خیانت می کنند....
به هر حال در این واقعیت عریان که زبان آذربایجانی دهها میلیون ملت ایران – و نه یک قوم - از روی عمد در ایران مورد بی اعتنایی مسئولان امر قرار می گیرد، آیا کسی شک دارد؟ کاری نداریم با شلتاق بازی دو نفر مثلاً پان فلان، یا اینکه چهار نفر آدم مغرض چه می گویند، بالاخره زبان این جمعیت عظیم دهها میلیونی ایرانی – نصف جمعیت کشور- آیا مورد اجحاف و تبعیض قرار نمی گیرد؟ درست مثل دریاچه ارومیه که در نتیجه بی اعتنایی مسئولان به کویر نمک تبدیل می شود؛ سر "سمنان ما" به سلامت باد البته که دارد از کویر چند هزار ساله نجات پیدا می کند!! ... سکوت بعضی ها هم نمی دانم چه توجیهی دارد؟ مگر کویر شدن دریاچه ارومیه شوخی و یک مسأله خرد و ناچیز است؟ شما بین خود و خدا و وجدانتان چه قضاوتی می کنید؟ هان؟!
و هم در آن سوی ارس اکنون با برنامه های مستهجن و ضد مردمی دولت آذربایجان، بخصوص با برنامه "یورو ویژن" و رژه همجنس بازان در باکو، دارند به فرهنگ و هنر و موسیقی اصیل آذری توهین و تمسخر می کنند.... راستی آذربایجان چه قدر مظلوم است! این درد با که گویم و این غم کجا برم!"
آذربایجانین عاشیق ادبیاتی
"عاشیق قوربان پور ولی علیار"دان بیر شعر:
آنا (تجنیس)
من نه یازیم سنین شرفینه کی،
بو سنه بسدیر کی آناسان، آنا.
یاخشی اولار سنین قدرین، قیمتین
سنین ساغلیغیندا آناسان آنا.
قارا ساچلارینا دوشدو بیر- بیر دن
اولادلار بؤیوتدون یاخشی بیر- بیردن
کؤرپه آییرمایان زمان بیر، بیر دن
اؤیره دیبسن اونا سانا سن آنا.
یوخسوللوق اوزونه داشلار یامانا
گؤرمه دیم دئیه سن یاخشیام آنا
"قوربان"ین دوشنده چتین یامانا
ائدرسن هر ایشین سن آسان آنا.
آنالار گونو مبارک اولسون!