عارف بوزوونالی - شاعر
عارف بوزوونالی 1972 ده باکی نین شاعرپرور اولان معروف «بوزوونا» کندینده آنادان اولوب، ایندیلیکده آذربایجانین تانینمیش شاعرلریندن ساییلیر. مختلف ژانرلاردا شعر یازیر، ایندیه دک بئش جیلد شعر نوپلوسو ایشیق اوزو گؤروب، اوجمله دن: خزریم (xazarim ، 2009)، ساری گوللر (SARI GULLAR ، 2010) و ... ایراندا دا اونون شعرلری مختلف مطبوعات و کتابلاردا چاپ ائدیلمیشدی. بورادا اونون بیر غزلینی اوخوروق:
دلبرا گل سؤیله یک جان، سن منیم چون، من سنین چون
کشف ائدک هر درده درمان، سن منیم چون، من سنین چون
گل کئچک جسم ایله جاندان، باش وئره ک عشقین یولوندا
ائله یک دونیانی قوربان سن منیم چون، من سنین چون
کؤز چکیب عشقین اودوندان، قوورولاق وصل آتشینده
گاه یانیم من، گاهدا سن یان، سن منیم چون، من سنین چون
من وفالرله وئریم جان، سن صفالرله سلاحلان
گل آچاق عشق ایچره میدان، سن منیم چون، من سنین چون
آغلاییم شبنم کیمی من، سن گؤلومسه غنچه گول تک
گل اولاق گولزارا مهمان، سن منیم چون، من سنین چون
«عارف»م، هر لال باخیشدا ائیله یک ظاهر محبت
کشف ائدک سئودانی هر آن، سن منیم چون، من سنین چون.
(منبع: دو هفته نامه «دنیز» - شماره 5 – مورخ 6/ 9/ 90 – چاپ ارومیه)
در مدح امام علی (ع)
از محمد شفیع حسینی (قرن 13هـ.)
به روز ازل کردگار مجید
علی را ز نور نبی آفرید
علی هست سلطان اقلیم جود
علی هست شاه سریر وجود
امام هُدا سرور عالمین
امیر جهان شهسوار حُنین
همین بس نبی از ره احترام
بدادش به کتف نبوت مُقام
که تا بشکند آن امام جلیل
بت آزری را بسان خلیل
چه گویم به تعریف آن پیشوا
که اوراق باید چو ارض و سما
درختان قلمها، مدادش بحار
نویسنده اش قدرت کردگار
همان به که بندم لب از وصف او
به سرّ خدا کی سزد گفتگو!
(نقل از کتاب خطی « شعشعه ذوالفقار» تألیف محمد شفیع حسینی، ص 3 و4)
اسناد خلیج فارس در کتابخانه های عربستان
نوشته: حسین دوستی
کتاب(( کسی در میعاد)) سفرنامه حج سال 1388 دکتر داریوش عبداللهی فرد( متولد1344- شهرستان اهر) می باشد که در سال 1389 توسط(( نشر هنر اول)) در قطع وزیری با 400 صفحه همراه عکسهای زیبا و مستند چاپ و منتشر شده است.
از نکات قابل توجه این کتاب، دیدارهای نویسنده آن از کتابخانه ها و دانشگاههای مدینه و مکه می باشد. نویسنده که پزشک متخصص ارتوپدی می باشد، از ذوق ادبی- پژوهشی وافری برخوردار است و همین حس ادبی و عشق وطندوستی او را به کنکاشی در کتابخانه ها و دانشگاههای عربستان کشانده است. در حالی که خیلی از حجاج در بازارها به دنبال خرید پوشاک و لوازم خانگی و... می باشند، دکتر عبداللهی فرد به کتابخانه ها و مراکز علمی می رود تا ضمن افزایش گنجینه اطلاعاتی خود، اسنادی در اثبات مستندات وطن خویش بیابد.
ایشان گزارش آن دیدار علمی را در صفحات 237تا 247 کتاب خود همراه تصاویری از صفحات کتابهای مورد مطالعه خود آورده است. صبح روز چهارشنبه 27/8/88 روز هفدهم سفر حج خود، وی به همراه دوستانش عازم تنها دانشگاه مکه «دانشگاه امّ القرا » می شوند لیکن راننده تاکسی به سهو یا به عمد آنان را در مقابل یک کتابخانه عمومی به نام « مکتبة الحرم المکی الشریف » پیاده می کند. این توفیق تصادفی- به عبارت بهتر توفیق الهی- آنان را به کتابخانه ای عربی می کشاند تا علیرغم تلاشهای مغرضان? اعراب مبنی بر استفاده از نام جعلی خلیج عربی، کتابهای خود اعراب- آن هم در عربستان- شاهد متقنی باشد بر اسناد غیر قابل کتمان نام ماندگار و همیشگی خلیج فارس.
دکتر عبداللهی می نویسد: کتابخانه ای بود شیک تر و مجهزتر از قبلی [کتابخانه ای با عنوان « المکتبة العامه باالعاصمة المقدسه» که در چهاردهمین روز سفر- به تاریخ 24/8/88 از آنجا دیدار کرده بودند.(ص217)]. اما از نظر مراجعه کننده مثل آن بود و بسیار فقیر. جز چند مراجعه کننده راه گم کرده ندیدم! می گفتند اینجا حدود ده هزار جلد کتاب دارد. همه کتابها به عربی بود و در چند طبقه ساختمان و بسیار تر و تمیز در قفسه های خیلی شیک چیده شده بودند. به مخزن کتاب رفتیم و گردشی دورادور قفسه ها کردیم که باز کتابهای علوم قرآنی و حدیث و تفسیر و ادیان و فلسفه و بعد از مذهبی، تاریخی و اجتماعی و تغذیه و طب و صنایع و فنون. غیر از اطلس تشریحی سوبوتای عربی در قفسه کتابهای طبی و یکی دو کتاب دیگر، بقیة کتب طبی مربوط به علوم قدیمة طب بودند! (ص238)
دکتر عبداللهی سپس به مطالعة تعدادی از کتب دیگر می پردازد:
«الطب الریاضی» ، «العملیات الجرّاحیه »، « صناعة الجراحة» که هیچکدام چنگی به دل نمی زنند و قدیمی بوده اند. کتاب « الفنون الایرانیه فی العصرالاسلامی» تألیف دکتر زکی محمدحسن، و کتاب «تقویم البلدان» تألیف سلطان ملک مؤید( متوفی 732 ق) را تورق کرده با کتابی بنام « اطلس الجغرافی التاریخی» روبرو می شود. این کتاب، تألیف « الدکتور محمد محمود الصیّاد» می باشد و در 1386 ه.ق (1966 م ) در عربستان بچاپ رسیده و برای تدریس در مدارس متوسطه و توسط وزارت المعارف عربستان تهیه و توزیع مجانی شده بود.
دکتر داریوش عبدالهی فرد می نویسد: در همهّ نقشه های موجود در این کتاب، نام« خلیج فارس » درج شده بود. و بعدها کدام سیاست باعث بازی با نام خلیج همیشه فارس شد.؟ نمی دانم. (ص239)
ایشان بعد از اینکه نقشه هایی از همان کتاب را در صفحات 240 تا 243 کتابش می آورد[8 نقشه] در صفحه 244 در ادامه همین کشف اسناد می نویسد:
- بعد در سایر اطلس ها و نقشه ها از جمله در کتاب «اطلس التاریخ الاسلامی» نشر مکتبه النهضة المصریه و کتاب « القرن الثامن عشر عهدالانوار» تألیف اساتید- دانشگاه سوربون (رولان موسینیه وارنست لابروس) و دکتر مارک بولووازو، نشر به زبان عربی در بیروت با چاپ در تاریخ 1968 م در نقشه «المراکز التجاریة الکبری فی العجم» نیز نام خلیج فارس را دیدم.
در کتاب های جدیدتر و نقشه های جدیدتر نام الخلیج العربی یا خلیج بحرین نوشته بودند که ما را عصبی می کرد امّا مهمان بودیم و احساسات ما، در آن کتابخانه به جایی نمی رسید! (ص246)
اما دکتر عبدالهی فرد- این پزشک وطندوست- با چاپ این نقشه ها در کتاب خود و با اطلاق عنوان« خلیج همیشه فارس» به بخشی از سفرنامة خود، وظیفه ملی- میهنی خویش را ادا کرده و با آوردن اسنادی از آرشیو خودِ معاندانِ ایران عزیز، آن دروغگویان را رسوا نموده است. درود بر ایرانیان وطن دوست و ننگ ابدی بر دروغگویانی که حافظه ندارند!!
منبع: دو هفته نامه «دنیز» شماره 4 مورخ 17/8/90
کتاب بیر دسته گول ( یه دسته گل)
حسین دوستی از نویسندگان پرکار و پرآثار اهری متولد 1338 است. تا حال صدها مقاله و دهها کتاب از وی منتشر شده و عمده آثار ش در زمینه معرفی فرهنگ، هنر، تاریخ و ادبیات منطقه اهر، ارسباران و قره داغ است. اخیراً کتاب ترکی « بیر دسته گول» - جلد دوم کتاب «قاراغ داغ شاعرلری نین تذکره سی» - به قلم این نویسنده محقق و از سوی انتشارات یاران – تبریز 1390 در 1000نسخه و 288 صفحه قطع رقعی - انتشار یافته که مشتمل بر زندگی نامه و اشعار 60 شاعر می باشد. دوستی در پایان مقدمه ترکی خود بر کتاب اظهار امیدواری کرده که در آینده با تهیه اشعار و زندگینامه دیگر شاعران قره داغ، بتواند جلد سوم این مجموعه را تدوین و منتشر نماید. لذا شاعران می توانند با ارسال اشعار و بیوگرافی خود نویسنده را یاری کنند.
منبع: دو هفته نامه «دنیز»، شماره 4، مورخ 17 آبان 90 - ارومیه
کتاب «شوق دیدار» (اولین کتاب دینی – ادبی ترجمه شده از جمهوری آذربایجان به زبان فارسی) ، در خرداد ماه 90 در تبریز منتشر شد و بحمد الله مورد استقبال اهل فرهنگ و اندیشه قرار گرفت. امید که مورد قبول خدای مهدی (عج) نیز واقع شود. این کتاب در نشریات مختلف کشوری و ادبی و دینی و در سایتهای گوناگون معرفی گردید. خدای مهدی به دست اندرکاران همه آنان جزای خیر دهاد. خبر و معرفی ذیل را عزیزان روشن ضمیر امیدوار به آینده در سایت آینده روشن دریادلِان بزرگوار در سایت قطره ( ghatreh.com ) مرحمت فرموده ه اند:
شوق دیدار مهدی موعود در شعر معاصر جمهوری آذربایجان
"شوق دیدار مهدی موعود در شعر معاصر جمهوری آذربایجان" اثری است که به کوشش مصطفی قلیزاده علیار و توسط انتشارات نور ولایت منتشر شده و در دسترس علاقمندان به ادبیات مهدویت قرار گرفته است.
این اثر، در برگیرنده اجمالی از زندگی شاعران به همراه گزیدههایی از اشعار آنان میباشد که هر کدام از آنها با ترجمه فارسی همراه است. به 2 نمونه از این اشعار از دو شاعر توجه میکنیم ابتدا متن اصلی و سپس ترجمه فارسی آنها تقدیم خوانندگان میشود.
عدالت گونشی(متن اصلی)
شکر اولسون سنهای تانری یاراتدین
کونوللر همدمی امام مهدینی(ع)
چوخ دیلک دیله ییب آرزویا چاتدیم
یئرده قویما ییبدی بیرجه عهدینی.
دوشنده قدمین تورپاق اوستونه
تورپاق دیل آچاراق اویونه جکدی.
آریسه داش اولان اوره ک ایستینه
دونیانین اورهایی دویونه جکدی.
بؤیرک خلاصکاری گوندر ایلاهی
عدالت چراغی یا نسین سؤنمه دن
هامینی دوز یولا دوندر ایلاهی
صاحب زمانین(ع) گئری دؤنمه دن.
سنای ظلمت گئجه سونا یئت گؤروم
عدالت گونشی دوغماق اوزره دی
یالانچی، یولونلا ایندی گئت گؤروم
آزادلیق، ظلمونو بوغماق اوزره دی.
خورشید عدالت(ترجمه)
خداوندا، تو را شکر که آفریدی
مهدی(ع) را همدم دلها.
بعد از آرزوهای دراز، به کام خود رسیدم،
هیچ یک از عهدهایت بر زمین نماند.
ای مهدی موعود! آنگاه که قدم بر خاک خواهی گذاشت،
خاک زبان به درود خواهد گشود و برخود خواهد بالید.
اگر دلی از سنگ هم باشد، از حرارت عشق تو آب خواهد شد،
دل دنیا آن روز از هیجان دیدارت خواهد تپید.
خداوندا، نجات دهنده بزرگ را بفرست،
تا چراغ عدالت جاودانه روشن شود و هرگز خاموش نگردد.
خداوندا، خودت همگان را به راه راست هدایت کن،
صاحب زمانت دیگر از ما روی برنگرداند.
تو هم ای شب ظلمانی ظلم، به پایان خود برس
چرا که خورشید عدالت در حال دمیدن است،
از همان راه غلط که آمدهای، برگرد،
اینک آزادی، شب ستم را از جهان میزداید.
***
*دلشاد آراز
قائم(متن اصلی)
دورمادان گوندوز - گئجه کیم آه و زار ائیلر دیلیم
اؤیله بیمارم بونو هم آشکار ائیلردیلیم
"ائتمه ناله اجرینی وئررم سنین" سئویلر خدا
تابی یوخدور هم گیلئی، هم ده گذار ائیلر دیلیم.
ای بشر اولادی نین سن آن بؤیوک سرکرده سی
گل، بوستمله منی بیاختیار ائیلر دیلیم
ای بشر تاریخی نین سن آن بؤیوک قائمی گل
غیبت کبری ده قالدیقجا غبار ائیلر دیلیم
سنسن انسانین جهاندا حق، عدالت جارچیسی
اظهار ائتدیکجه بو حقی افتخار ائیلر دیلیم
سن کی، یوخسان دؤزمه یه وار بیر بهانه چاره سی
سن گلینجه سورهی"یاسینی" یارائیلر دیلیم
یار بو ظلمت باغرینی، ای شمسیم، ای نوروم یئتیش
هم سنی، هم عشقینی قلبیمده وار ائیلر دیلیم.
قائم(ترجمه)
زبانم شب و روز مدام در آه و زار است،
بیماری عشقم را زبان فاش میسازد
خداوند گفته که پاداشت را من خود میدهم ناله مکن.
اما زبان همچنان گلهگزاری میکند!
تو ای بزرگترین پیشوای نسل بشر،
بیا که این همه ستم زبانم را بسته است.
بیا ای بزرگترین قائم الهی تاریخ بشر،
زبانم از طولانی شدن غیبت کبرایت، گنگ شده است.
تویی در جهان فریادگر بزرگ حق و عدالت انسانها.
زبانم با افتخار این حقیقت را اظهار میکند.
تو که با ما نیستی، امید آمدنت بهانهای برای شکیبایی است،
و تا آمدنت زبانم سورهی یاسین را به یاد تو زمزمه میکند.
بیا دل این ظلمات را بشکاف ای خورشید من، ای روشنایی دیدهام،
تو را و عشق تو را همواره در دل دارم.
*الناره شمس