اخراجیهای ادبیات انقلاب اسلامی
مصطفی قلیزاده علیار
دهها سال است خصوصا بعد از انقلاب اسلامی، که نهادهای رسمی و ارگانهای وابسته به نظام مثل دانشگاهها و مراکز پژوهشی و فرهنگستان علوم و حوزه هنری و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و آموزش و پرورش ایران، ادبیات ایران را منحصر و محدود به زبان فارسی میدانند و تمام توان ملی و امکانات دولتی و رسمی و تدریسی و تبلیغی را محدود به این زبان فاخر و رسمی ایرانی کردهاند و از این نکته آشکار غفلت داشتهاند و دارند و شاید هم تغافل میورزند که دیگر زبانهای ایرانی از جمله ترکی و کردی و عربی هم در این مملکت حق آب و گِل دارند و میلیونها نفر از ملت ایران به این زبانها تکلم میکنند و در این زبانها هم ادبیاتی غنی و شایسته جهانی شدن در همین دوران معاصر آفریده شده است.
و این غفلت و یا تغافل در عرصه ادبیات انقلاب اسلامی (شعر و داستان، نثر ادبی، نمایشنامه) البته به مراتب زیانبارتر و سنگینتر است و به همان اندازه نابخشودنی از داعیهداران نشر و گسترش ادبیات انقلاب اسلامی. زیرا همچنان که اقوام مختلف مردم ایران از فارسیزبان و ترکزبان و کردزبان و عربزبان و ... در مبارزات قبل از انقلاب و فعالیتهای بعد از انقلاب اسلامی و ایضاً در دوران دفاع مقدس و دوران بعد و در بدنه نظام مشارکتی جدی و برادرانه داشتهاند و دارند، در عرصه ادبیات انقلاب اسلامی هم همین رنگین کمان ملی ادبی و هنری وجود دارد، ولی متصدیان ادبیات انقلاب اسلامی و بزرگان ما متأسفانه از این واقعیت آشکار غافلند و یحتمل که تغافل میکنند! اما این غفلت و یا تغافل موجب ضرر و زیانهای عدیدهای بر ادبیات انقلاب اسلامی میشود. چرا که وقتی ادبیات انقلاب اسلامی را منحصر به زبان فارسی کردیم، به این معنی است که این ادبیات را در دیگر زبانهای ایرانی به رسمیت نمیشناسیم و به حاشیه میرانیم! آن وقت این ادبیات عظیم و گسترده و متنوع مبتنی بر اندیشههای امام خمینی و انقلاب اسلامی و رهبری نظام و معارف اسلامی و بیداری اسلامی و مکتب تشیع را ظالمانه و عامدانه و به زور از حوزه انقلاب اسلامی بیرون میکنیم که میتوان نامش را «اخراجیهای ادبیات انقلاب اسلامی» گذاشت و این ظلمی عظیم در حق انقلاب اسلامی است و خیانتی بزرگ بر آن.
راستی، مسئولان فرهنگی چه قدر به این موضوع توجه میکنند خصوصاً در دانشگاهها و تدوین پایاننامههای ادبیات انقلاب اسلامی و در سازمان سمت و کتب درسی؟ ... هیچ! آیا منتظریم تا این گوهر ادبیات انقلابی و ملی را هم مثل خیلی از میراث ناملموس ملی کشور، دیگران بیایند و به نام خود ثبت کنند؟ و یا به کلی نسیاً منسیاً گردد؟ آیا این غفلت و تغافل خیانت نیست؟ به نظر شما نسلهای آینده و همچنین فعلی در این باره چه خواهند گفت. البته آزادی زبان اقوام و نشریات و مطبوعات و رسانه در کشور ما به معنی واقعی هست، اما جز زبان فارسی، هیچ یک از زبانهای ایرانی متصدی رسمی ندارد و رها شده به امان خدا؛ برای همین هم گاهی مسائلی پیش میآید که خوشایند است و به نفع اتحاد ملی ما نیست و باعث آن هم بیشتر متصدیان فرهنگی و علمی و فرهنگستان ایران است که مدیریت نمیکنند و تنها کاندیداها هستند فقط در موقع انتخابات مجلس و غیره! به همه زبانها و فرهنگ اقوام ایرانی اظهار احترام میکنند.
باری به هر جهت، جان کلام بنده این است که ادبیات انقلاب اسلامی چه در داخل ایران و چه در خارج از ایران، منحصر به زبان فارسی نیست و هر کس در مقام بحث و تحقیق از انقلاب اسلامی تنها به زبان فارسی تکیه و استشهاد و تمثل کند یا غافل و بیخبر است و یا تغافل و خیانت میکند، چه مسئولان و کسان و نهادها و مراکز رسمی و حقوقی و دولتی باشند، چه کسان و مؤسسات و اشخاص حقیقی و غیر دولتی.
بدیهی است این قضیه در سایر مقولات هنری و فرهنگی از جمله موسیقی و فیلم و مطبوعات هم صادق است.
یادآوری: من مطلب فوق را اخیراً در نشست مسئولان ادبی حوزه های هنری استانهای کشور در دانشگاه سمنان گفتم که البته مسئولان و اساتید محترم زبان و ادب فارسی حاضر در آن نشست ادبی هم تأیید کردند و لااقل مخالفتی اظهار نشد. حرف من از هر گونه رنگ و روح ناسیونالیستی و دعواهای پان فلان و پان بهمان جدا و عاری است و تمام کسانی که بنده را میشناسند، میدانند که من از اینگونه رنگها و انگها جدایم (تو ز همهی رنگ جدا بودهای! ...) و ریگی به کفش ندارم بحمدالله. والسلام
منبع: سایت «دنیزنیوز» www.daniznews.ir
جشنواره ملی شعر خلیج فارس به زبان آذری در ارومیه برگزار شد
دنیزنیوز: قبل از ظهر امروز اول اردیبهشت، جشنواره ملی شعر خلیج فارس به زبان ترکی آذری با حضور شاعرانی از استانهای مختلف و مهمانانی از کرکوک عراق در ارومیه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار دنیز از ارومیه حجتالاسلام محمدباقر کریمی مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی، در ابتدای جشنواره ملی شعر خلیج فارس که به زبان ترکی آذری، در سالن همایش اداره نهاد کتابخانههای عمومی ارومیه اظهار داشت: موضوع خلیج فارس به عنوان مسئله اعتقادی در بین مردم مطرح است.
وی با تاکید بر حفظ روحیه دفاع از کیان اسلامی، تصریح کرد: مردم ایران اسلامی در سالهای پس از پیروزی انقلاب همواره با دفاع از ارزشهای اسلامی و با دفاع از کیان خود، اجازه ندادند دشمن یک وجب از خاک ایران را تصاحب کند.
کریمی ایران اسلامی را سرزمین فرهنگ عنوان کرد و افزود: به داشتن سرزمینی مثل ایران که مهد تمدن و فرهنگ است میبالیم.
مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان غربی با بیان اینکه عدهای ید طولانی در تحریف تاریخ دارند، گفت: اجازه نمیدهیم این افراد نام خلیج فارس که بینالمللی است را عوض کنند.
کریمی آثار رسیده به دبیرخانه این جشنواره را 285 اثر عنوان کرد و اظهار داشت: این آثار از کشور عراق، استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، همدان، تهران و اردبیل ارسال شده بود.
وی افزود: از این تعداد 9 اثر به عنوان آثار برتر شناسایی و مورد تجلیل قرار گرفتند.
در ادامه برنامه، شاعران برگزیده از جمله رعنا امیریان، آیدا دانشمندی، محمد ترکمانی، وحید طلعت، مهدی میرزا رسول زاده و ... اشعار خود را در موضوع خلیج فارس به زبان آذری و همچنین نصرت عاصی اوغلو از کرکوک و محمد انجمن به عنوان مهمان جشنواره شعر برای حاضران خواندند. اجرای موسیقی عاشیقی و اهدای جوایز و لوح تقدیر از دیگر بخش های این برنامه ادبی بود. جشنواره ملی شعر خلیج فارس به زبان ترکی آذری که برای نخستین بار در ارومیه برگزار می شد، تا ظهر به کار خود خاتمه داد.
منبع: دنیزنیوز
دهه فجر در کانون عاشیق ها گرامی داشته شد
به گزارش سایت دنیزنیوز از ارومیه، بعد از ظهر دوشنبه 16 بهمن کانون عاشیق های حوزه هنری آذربایجان غربی، برنامه هفتگی خود را به گرامیداشت دهه فجر انقلاب اسلامی اختصاص داد. در این برنامه هنری – ادبی که با حضور بیش از 80 نفر از عاشیق ها، تعدادی از شعرا و جمعی از علاقمندان موسیقی اصیل آذری به اجرا درآمد، ابتدا مجری برنامه ایام دهه فجر و سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی را به هنرمندان عرصه موسیقی عاشیقی تبریک گفت و نقش عاشیق ها را در پرورش هنر موسیقی و مردمی انقلاب مهم خواند. مصطفی قلیزاده علیار افزود: انقلاب اسلامی ایران واقعاً نور بود در ظلمت نظام طاغوتی که به آن پایان دادو البته در پیروزی انقلاب هنرمندان مردمی به ویژه عاشیق که در طول تاریخ مستقل و کاملاً مردمی زیسته اند، نقشی اساسی داشته اند و هنوز هم دارند.
عاشیق علی کریمی قره آغاجی دیگر مجری این برنامه هنری نیز با شاره به دست آوردهای انقلاب اسلامی گفت: نعمت بزرگ آزادی، استقلال و پیشرفت مملکت به برکت انقلاب اسلامی و رهبری آن نصیب ملت ما شده است که باید قدر آن را بدانیم.
بر پایه همین گزارش، در این برنامه عاشیق قربان صفرخان زاده و عاشیق آیدین از شهرستان خوی به اجرای موسیقی عاشیقی پرداختند و عاشیق علی کریمی، عاشیق نباتعلی علیزاده، عاشیق ایوب نوزادی، عاشیق عیوض عیوضی و عاشیق غلامرضا علیزاده از ارومیه با نواختن آهنگهای حماسی اشعاری در موضوعات دینی، اجتماعی و انقلابی خواندند و تعدادی از شعرا هم اشعار خود را در همان موضوعات قرائت کردند، از جمله: محمود شامی، بابا علی جوانمرد، درگاهقلی عطارد، علی رشتبری، ایرج بهزادنیا، منصور حمدی و اروج محمدپور.
معاون حوزه هنری آذربایجانغربی خبر داد:
اجرای موسیقی اصیل ایرانی در ارومیه
دنیزنیوز: معاون فرهنگی و هنری حوزه هنری آذربایجانغربی گفت: در ایام دهه فجر موسیقی اصیل ایرانی در ارومیه اجرا میشود.
پدرام رحمانی امروز در گفتوگو با خبرنگار فارس در ارومیه با اشاره به برنامههای فرهنگی در ایام دهه فجر، اظهار داشت: با توجه به اینکه حوزه هنری آذربایجانغربی به جز مرکز استان در سایر شهرستانهای استان شعبه ندارد سعی میکنیم با هماهنگیهای انجام شده چندین برنامه از جمله اکران عمومی فیلم سینمایی در شهرستانها را داشته باشیم.
وی با بیان اینکه اجرای موسیقی اصیل ایرانی در سه نوبت در ارومیه برگزار میشود، تصریح کرد: روز 12 بهمن ماه سال جاری اجرای اول این موسیقی در محل سینما آزادی آغاز میشود.
این مسئول افزود: اجرای دوم و سوم کنسرت موسیقی اصیل ایرانی در روزهای جمعه 13 بهمن ماه و شنبه 14 بهمن ماه به ترتیب در محل سینما آزادی و آمفیتئاتر حوزه هنری آذربایجانغربی انجام میشود.
معاون فرهنگی و هنری حوزه هنری آذربایجانغربی از برگزاری نمایشگاه مجازی در سایت حوزه هنری از 12 بهمن ماه به مدت 10 روز با محتوای عکس، پوستر، نقاشی و تصویرسازی خبر داد و خاطر نشان کرد: تمام افراد در کل کشور میتوانند از این سایت دیدن کنند.
رحمانی برگزاری کارگاه طنز ویژه انقلاب، پخش تلهتئاتر انقلاب، اکران عمومی و اختصاصی فیلم سینمایی، برگزاری عصر شعر انقلاب و افتتاح کارگاه تجسمی حوزه هنری آذربایجانغربی را از سایر برنامههای تدارک یافته در ایام دهه فجر برشمرد و گفت: سعی میکنیم در این ایام مبارک چاپ و نشر کتاب پیر و پیشگام را به پایان برسانیم.
وی در پایان اذعان داشت: تور عکاسی برای هنرمندان همزمان با شرکت در راهپیمایی در سال روز پیروزی انقلاب اسلامی برگزار میشود.
جلوههای موسیقی در شعر شهریار - قسمت دوم
نوشته جواد کریم نژاد(پژوهشگر موسیقی و فعال فرهنگی)
در باب موسیقی دانی شهریار، جای هیچ شبهه ای نیست. در شعر و زبان شهریار و در لابلای اشعار پرنغز و دلنشین او، ریزه کاریهای موسیقائی یافت می شود که گویای علاقه او به موسیقی و آگاهی او از الحان و نغمه ها و ساختمان آلات موسیقی است. جای جای دیوان اشعار وی مملو از واژه ها و اصطلاحات تخصصی موسیقی است و همه اینها از نغمه آگاهی شهریار به موسیقی سخن می گویند.....
...استاد شهریار، شعر و موسیقی را که بهترین محرک عواطف و احساسات بشری و ملموس ترین و مهمترین ابزار برای بیان احساسات است با هم دارد و صدای ساز و آواز و طنین موسیقی و گلبانگ روح لطیفش از اشعارش به گوش می رسد ، گلبانگی که از اعماق جان مشتاقش بیرون آمده و بردل عاشقانش می نشیند و این همان غمزه های موسیقائی اوست که به شعری مناسب استوار می گرددو اینجاست که شعر ، شاعر را در یاد و خاطر دوستداران موسیقی اثر پذیر نموده است.
وی موسیقی را ودیعه ای الهی دانسته و به آن ارزش والایی قائل بود. موسیقی چنان با روح و روان او عجین بود که هر صدایی را صدای توحید شنیده و آفرینش و جهان هستی را با تمام موجوداتش در مرتبه ای می بیند که با موسیقی و اصوات دل انگیز به حمد و ثنای خداوند مشغولند و این همان مهر تائیدی است بر آسمانی بودن هنرموسیقی:
ثریا پایکوب از ارغنون و زهره چنگی
به پیشاپیش این علوی عروس آسمان آسا
دل ذرات هستی را همه ساز و نوا دیدم / به حمد و شاهد توحید هم دستان و هم آوا
یا:
بشنو از ذرات هستی صبحدم با گوش جان / نغمه توحید حی لایزال لم یزل
هم سفیر طیر کالارواح بین فیها نزول / هم نفیر وحش کالانعام بین بل هم اضل
و زمانی که به نوای دل انگیز نغمه های توحیدی با بانگ خوش قاری کتاب آسمانی قرآن گوش جان می سپارد نوای قاری که همان آوای نغز و روان پرور گلبانگ معنویت و درس یکتاپرستی است در اعماق دلش طنین انداز شده و طنین این آوا را چون زبان مرغان نغمه پرداز می داند که اسرار طبیعت و جهان هستی را بازگو می کند:
قاریان ، طوطی شکر شکن قرآنند / بلبلانی که به گلزار خدا می خوانند
ارغنون ساز الستند و به هر ساز غزل / سیم واخوان همان نغمه جاویدانند
حتی در شعر مناجات « علی ای همای رحمت »که در منقبت مولای متقیان علی (ع) سروده از به کارگیری واژه های موسیقی دریغ نکرده است :
چه زنم چو نای هر دم ز نوای عشق او دم
که لسان غیب خوشتر بنوازد این نوا را
همین شیفتگی و تسلط شهریار به موسیقی ایرانی، باعث شده که او در مجموعه فضاسازی شعر و موسیقی و ادعای کلام بسیار موفق عمل کند و استقبال اکثر آهنگ سازان معاصر از اشعار ایشان، شاید به همین قدرت موسیقی دانی وی برمی گردد، چرا که شاعر آشنا به موسیقی منظور آهنگ ساز را از هر ملودی بهتر می تواند درک کند .
خوانندگان و آواز خوانان بسیاری از اشعار این استاد استفاده کرده اند که اغلب ایشان هنرمندان «برنامه گلها» بودند که موارد ذیل از جمله آنهاست :
« بی همزبان » در دستگاه شور با آواز محمودی خوانساری و با مطلع :
از زندگانیم گله دارد جوانیم / شرمنده جوانی از این زندگانیم
« شب زنده دار» در آواز دشتی با صدای استاد شجریان و با مطلع :
تا کی در انتظار گذاری به زاریم / بازآی بعد از این همه چشم انتظاریم
و « حالا چرا » در بیات اصفهان و با آواز زنده یاد استاد بنان که با صدای جاودانی خود این اثر را به یادماندنی تر کرده است.
انصاف باید داد که در یک مقاله هیچ بلکه در چندین مقاله بحث شهریار و موسیقی نمی گنجد ، اما مأخذی هست که می توان به آن مراجعه نمود : « دیوان اشعار استاد شهریار».
سخن گفتن از شعر و موسیقی که هر دو هنر ناب است و گفتن و شنیدن در باره آنها انجامی ندارد پس این مقاله را با ابیاتی از قصیده زیبا و دلنشین 208 بیتی « غروب نیشابور» که حاصل اقامت استاد در این شهر است ( حدود سال 1310ش) به پایان می بریم، این شعر بلند به همراه ابیات موسیقایی تصویرگر حس غریب و جامه غم پوشیده وی در این سالها می باشد :
دی به هنگام غروب خورشید / که جهان جامه غم می پوشید
فلک از محمدت یزدانی / خواند آوازه جاویدانی
که بدان زمزمه سحر انگیز / خواندی افسانه ای اسرار آمیز
تعبیه کرده به الحان سرود/ شرح کیفیت اسرار وجود
به سر چنگ نوا آخته چنگ / به نوا تاخته بنواخته چنگ
کرده قانون عبودیت ساز / به الوهیت او نغمه طراز
زده بر زخمه تار دل چنگ / زخم از این زخمه دل بر بط و چنگ
نغمه ای همچو صلای مستان/ با سماع فلکی هم دستان
رقت انگیزتر از ناله سیم / فرح افزاتر از انفاس نسیم
کرده با نبض طبیعت پیوند/ نغمه روح از این پرده بلند
پایان مقاله