شاعر متعهد و ارجمند جناب آقای علیرضا قزوه
با سلام و احترام، انتصاب شایسته جناب عالی از سوی ریاست محترم حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به مدیریت مرکز آفرینشهای ادبی حوزه هنری را تبریک گفته، توفیقات روزافزون شما برادر هنرمند، مدیر و مدبر را از خدای متعال خواستاریم. بیشک این اتفاق مبارک مایه شادی نویسندگان و شعرای متعهد و همه اهل هنر و اندیشه گردید و یقین داریم که تجربیات ارزشمند شما در عرصه ادبیات و پژوهشهای ادبی، در مسئولیت جدیدتان نیز هر چه بیشتر موجب شکوفایی ادبیات انقلاب اسلامی خواهد شد و من الله التوفیق
جمعی از شعرا و نویسندگان استان آذربایجان غربی: غلامرضا دانشفروز، سید حیدرعلی آران، حمید واحدی، شاهرخ رضوانی، مظفر خداوندگار، حسین سنجیده، محمدعلی ضیایی، سعید سلیمانپور، ارشد محمدی، بهرام اسدی، رؤیا شاه حسینزاده، موسی پناهپور، سولماز حسن زاده، مصطفی قلیزاده علیار، وحید طلعت، علی شجاع، جواد رمضان، زهرا کریمزادگان، فاطمه باباخانی، علی رزمآرای، جمال عباسزاده، ناهید سلطانی، حسن حاتم، علی رحمانی، علی محمدیان، فرهاد کاظمی، نصرت میلانی، سیاوش رحیمی، خدیجه حسنپور، علی همای پناه، آیدا مجیدآبادی، ویدا کبیری، رعنا امیریان، شمس الدین بختکی، محمد ترکمانی، جواد رمضان، محمد رنجبری، احد افخمینیا، محمد عابدینی، فکریه سلامت، فاطمه جمالی، فاطمه نعمتزاده، مرضیه انساندوست.
منبع: نشریه «دنیز» شماره 32 مورخ 31/2/92 - ارومیه و سایت: دنیزنیوز www.daniznews.ir
پیشگیری از اعتیاد، آب در هاون کوفتن است یا گم کردن سوراخ دعا؟!
نوشته: میرزا سرگردان
سالانه علیرغم برگزاری دهها همایش و کنگره و جشنواره پیشگیری از اعتیاد در کشور، هر روز آمار معتادان در ایران بیشتر و وحشتناک تر می شود! معلوم می شود این همایشهای دستگاههای اجرائی و اظهار نظر آقایان و خانم ها در این برنامه ها تقریباً همه کشک است. هزینه هایی که صرف این برنامه های بیخود می گردد، اگر صرف ترک اعتیاد معتادان شود، شاید بیشتر مؤثر و نتیجه بخش تر واقع شود. مسئولان مربوطه خودشان هم به این حقیقت تلخ اعتراف دارند ولی با این حال، همچنان پول بیتالمال را هدر می دهند و آب در هاون می کوبند. بنابراین، این مسئولان محترم قطعاً سوراخ دعا را گم نکرده اند، بلکه دعا را به عمد عوضی می خوانند و سوراخ را خوب می شناسند. به یقین اگر آبی از این چاه مسئولان به معتاد جماعت هم درنیآید، نانی برای مسئولان البته درمی آید! مخصوصاً برای کاریکاتوریست های بیکار و شاعران مناسبتی و نویسندگان مقالات همایشی و گزارشگران نشریات بی خاصیت و ... که همه از دوستان ما هستند! و به فراخوان مسئولان محترم فقط از روی احساس مسئولیت! - و لاغیر_ جواب مثبت می دهند و ارائه آثار برجسته می کنند...! باری به هر جهت، حلالشان باد، بالاخره زحمت می کشند، وقتی هم هدایا و جوایزشان را گرفتند، خرشان از پل می گذرد، دیگر بود و نبود پل (تحقق پیشگیری از اعتیاد و ...) برایشان فرقی ندارد.
نمی دانم چرا در این مواقع این شعر حافظ به خاطرم خطور می کند:
گر مسلمانی از این است که حافظ دارد / وای اگر از پس امروز بود فردایی!
یکی از این برنامه های بیخود و بی تأثیر امروز (پنجشنبه 24 اسفند 91) در ارومیه برگزار شد و آقایان و خانم ها نشستند و گفتند و برخاستند و رفتند پی کارشان... و تعداد معتادان همچنان رو به افزایش است و البته به ما هم ربطی ندارد!
گزارش دومین کارگاه آموزشی نویسندگان دفاع مقدس در ارومیه - آبان ماه 1391
اشاره: نخستین کارگاه آموزشی نویسندگان دفاع مقدس استان آذربایجان غربی روز 29 تیر ماه سال جاری از سوی مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهدا با محوریت «آسیب شناسی ادبیات دفاع مقدس» در ارومیه برگزار شد که گزارش آن در شماره 19 دو هفته نامه «دنیز» به تاریخ 3/5/91 انتشار یافت.
به گزارش سایت دنیز نیوز از ارومیه، دومین کارگاه از سلسله کارگاه های آموزشی نویسندگان دفاع مقدس آذربایجان غربی در سال جاری روز 18 آبان ماه 1391 در محل سپاه شهدای ارومیه برگزار گردید. در این کارگاه که به همت مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهدای آذربایجان غربی تشکیل یافته بود، جمعی از صاحب قلمان عرصه دفاع مقدس استان، اعضای انجمن ادبیات داستانی سازمان بسیج هنرمندان، تعدادی از اعضای کانون آفرینش های ادبی حوزه هنری و تنی چند از اصحاب رسانه و مطبوعات ارزشی استان شرکت داشتند.
بر پایه همین گزارش در این کارگاه یک روزه آموزشی، نویسندگان صاحب نظر و پر تجربه ای از تهران حضور داشتند که با حضور ایشان و مشارکت نویسندگان استانی از شهرهای ارومیه، سلماس، مهاباد، نقده و ..، مسائل بنیادین دو ژانر «خاطره نگاری دفاع مقدس» و «داستان نویسی دفاع مقدس» و حدّ و مرز هر یک از این دو شیوه ادبی در نگارش رویدادها و حماسه های دوران هشت ساله دفاع مقدس مردم مقاوم ایران مورد بحث و بررسی قرار گرفت و شرکت کنندگان در جلسات یک روزه کارگاه، نقطه نظرات خود را در مورد آثار داستانی و خاطره نویسی مطرح کردند و به پرسش های مطرح شده، پاسخ گفته شد.
در ابتدای این کارگاه ادبی - آموزشی، سرهنگ جبرئیل هوشمند لک رئیس مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهداء آذربایجان غربی، ضمن عرض خیر مقدم به نویسندگان و میهمانان، با استناد به کلام مقام معظم رهبری در اهمیت کتاب و کتابخوانی گفت: بی شک کتاب در زندگی انسانها نقشی مثبت و تعیین کننده دارد و باید فرهنگ کتابخوانی در جامعه ترویج گردد که تولید کتاب خوب و مفید در این راستا بسیار ضروری و عامل گسترش کتابخوانی در جامعه و نفوذ کتاب در خانواده ها می شود.
هوشمند لک تأکید کرد: ثبت و ضبط دقیق جزئیات وقایع و خاطرات دفاع مقدس امروز برای ما و همه نویسندگان متعهد یک وظیفه است و انجام این وظیفه ملی، دینی و انسانی در استان ما واجب تر و ضروری تر است، چرا که استان آذربایجان غربی در طول 33 سال گذشته همواره در حال جنگ با دشمنان کشور و نظام مقدس جمهوری اسلامی و پاسداری از میهن عزیزمان بوده و شهید تقدیم کرده و افتخار آفریده است.
وی برگزاری جلسات هم اندیشی و کارگاه های آموزشی در زمینه ادبیات دفاع مقدس را از وظایف مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس برشمرد و افزود: برگزاری جلسات هم اندیشی، کارگاه های آموزشی، تربیت نویسندگان توانمند، ارائه کارهای تازه در عرصه تولید کتاب، انتشار خاطرات رزمندگان و شهدای دفاع مقدس استان و حمایت از موارد فوق در ردیف وظایف ماست و برگزاری این کارگاه آموزشی و کارگاه قبلی در تیر ماه گذشته در راستای تحقق همین اهداف بوده است.
هوشمند لک یادآور شد: مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهداء آذربایجان غربی، همکاری با انجمن نویسندگان سازمان بسیج هنرمندان استان و سایر نهادهای ارزشی در تربیت نویسندگان متعهد و توانا و حمایت از نشر آثار مربوط به موضوع دفاع مقدس دامنه فعالیت خود را گسترده تر می سازد، مثل همین کارگاه که در هر استانی هر سال یک بار برگزار می شود اما امسال در استان ما این دومین کارگاه است که با حضور اساتیدی از تهران برپا می گردد.
ارزش تاریخی خاطرات دفاع مقدس
استاد رحیم مخدومی از نویسندگان عرصه دفاع مقدس و صاحب آثاری ارزشمند در این حوزه، در بیان جایگاه ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان و جانبازان و شهدای دفاع مقدس گفت: باید فرصتهای باقی مانده را در جمع آوری و تدوین خاطرات رزمندگان و شهدا مغتنم بشمریم و خاطرات ارزشمند و تاریخی این عزیزان را تدوین ومنتشر نماییم. امروز نسبت به نوشتن خاطرات رزمندگان مسئولیتی بر دوش ماست که بر دوش آیندگان نیست.
این نویسنده برجسته با بیان اینکه داستان و رمان یک اثر ادبی و هنری جذاب و ارزشمند است، تصریح کرد: حفظ و نشر اصل خاطرات دفاع مقدس یک ضرورت مهم است، ما نباید در خاطرات ناب رزمندگان و شهدا دخل و تصرف و آنها را به داستان و رمان تبدیل کنیم و اصالت آن را که سندیت تاریخی دارد، مخدوش نماییم، چرا که اصل خاطرات رزمندگان خود جذابیت لازم را دارد و احتیاجی نیست اصل آن را که یک واقعیت تاریخی را بیان می کند، با تبدیل به داستان یا خاطره – داستان از بین ببریم و با پردازش ادبی، آن را افزایش یا کاهش دهیم.
رحیم مخدومی حفظ امانتداری و پرهیز از دخل و تصرف و استنباط های شخصی نویسنده در خاطره نگاری دفاع مقدس را یک اصل اصیل و مهم عنوان کرد و اظهار داشت: دقت به زمان و مکان وقوع خاطرات، شناسایی دقیق افرادی که در رویدادها دخیل بوده اند، ثبت جزئیات حوادث و اجتناب از دخل و صرف و پرهیز از افزودن یا کاستن حجم خاطرات، از ارکان خاطره نگاری دفاع مقدس است که نویسندگان باید به این اصول دقت بیشتری داشته باشند و آنها را رعایت نمایند.
وی تأکید کرد: در بازآفرینی خاطره و پردازش ادبی، اصل رویداد مورد دخل و تصرف واقع می شود و اعتبار سندیت خود را از دست می دهد، هر چند ممکن است یک اثر ادبی جذاب هم آفریده شود، اما اصل خاطره و حادثه از بین می رود و چیزی دیگر به نام داستان یا داستان – خاطره آفریده می شود که فاقد اعتبار تاریخی است.
مخدومی در جواب این شبهه که «تمام خاطرات نمی تواند صد در صد سندیت داشته باشد چون راوی خاطره ممکن است افکار و احساسات خود را در بیان آن غلبه بدهد»، گفت: درجه بندی خاطرات مختلف است، خاطرات خود نوشت، خاطرات دیگر نوشت و توسط نویسنده از زبان یک راوی و ... و نقل خاطره در جاهای مختلف برای مخاطبان مختلف ممکن است فرق بکند، با این حال درجه استناد به خاطرات فرق نمی کند و هرگز از ارزش آن کم نمی شود؛ یک مورخ در اثبات رویدادهای تاریخی می تواند به یک خاطره هر چند ضعیف هم باشد، استناد کند، ولی استناد به یک داستان یا رمان– هر چند خیلی قوی و هنری هم باشد – نه قابل قبول است و نه معمول و معقول.
وی تأکید کرد: البته برداشت ها از یک خاطره ممکن است متفاوت باشد، مثل دو عکس از یک واقعه از دو منظر و دو زاویه متفاوت؛ استناد به سندها هم ممکن است از زوایای گوناگون متفاوت باشد، ولی برداشت های متفاوت از ارزش و اعتبار سند نمی کاهد.
استاد جهانگیر خسروشاهی هم در طی سخنانی گفت: باید بین تاریخ و ادبیات تفکیک قائل شد؛ مورخان جزئیات تاریخی را ثبت و ضبط کرده اند که اسناد تاریخی هستند و تاریخ یک گنجینه بی نظیر است.
نویسنده کتاب معروف «غروب آبی» تأکید کرد: ادبیات وامدار واقعیات تاریخی است و اگر ادبیات از واقعیات تاریخی بریده شود، ارزش نخواهد داشت. ما نباید بگذاریم منابع دست اول تاریخ ما به ویژه تاریخ دفاع مقدس و خاطرات رزمندگان که بخش مهمی ازمنابع تاریخ دفاع مقدس را تشکیل می دهد، از بین برود، نهادها و نویسندگان ما باید بجنبند و تا رزمندگان زنده هستند، خاطراتشان را ثبت وضبط نمایند.
وی در بیان فرق داستان و خاطره اظهار داشت: البته هیچ منافاتی بین ادبیات داستانی و رویدادهای تاریخی و خاطرات افراد نیست با این تفاوت که ارزش خاطره با زمان و مکان است، اما داستان ارزش ادبی و هنری دارد؛ داستان می تواند از تجربیات افراد زیادی بهره مند شود، ولی خاطره تجربه شخصی است.
خسروشاهی خاطر نشان کرد: در سالهای دفاع مقدس و دوران هشت ساله جنگ تحمیلی نیز افرادی بوده اند که خاطرات خود یا دیگر رزمندگان و شهدا را نوشته اند، اما اکنون با گذشت سالیان طولانی، بسیاری از دفترهای خاطرات آن سالها در بایگانی برخی ادارات و لابه لای اوراق ها زیر خاک مانده، که باید نویسندگان ما همت کنند و آنها را بازنویسی و عرضه نمایند.
ضرورت توجه به فیلم نامه نویسی دفاع مقدس
مصطفی محمدی نویسنده و از مسئولان مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس مرکز با اذعان به اینکه هنوز زمان بلوغ داستان انقلاب اسلامی نرسیده است، گفت: باید آثاری فاخر خلق کنیم.
وی در زمینه مسائل خاطره نگاری اظهار داشت: ما هنوز نتوانسته ایم خاطرات دوران دفاع مقدس را به طور شایسته استخراج نماییم و از این گنجینه ارزشمند در معرفی حقایق جنگ تحمیلی استفاده شایسته بکنیم. بنا بر این هنوز مجهولاتی در پیش رو داریم که در برخی موارد ادبیات دفاع مقدس ما را در هاله ای از ابهامات فرو می برد و این نواقص هم البته با کار پیگیر و جدی نویسندگان این عرصه بر طرف می شود.
محمدی گفتمان امروزین جامعه ما را مبتنی برمحتوا دانست و گفت: امروز ادبیات ما مبتنی بر محتوای غنی است و اصالت هم بر محتوا داده می شود که در موضوع تاریخ و ادبیات دفاع مقدس هم همین اصل جاری است چه در عرصه خاطره نگاری و چه در خلق آثار ادبی و هنری.
مصطفی محمدی توجه به فیلم نامه نویسی دفاع مقدس را بسیار مهم شمرد و تأکید کرد: در آثار نوشتاری دفاع مقدس نباید از فیلم نامه نویسی غفلت کنیم، امروز فیلم در جامعه شاید از هر اثر هنری و تاریخی دیگری مؤثرتر باشد، بنابر این رویکرد ما به فیلم نامه نویسی هم باید جدی و حساب شده باشد و شایسته است نویسندگان متعهد ما در این وادی آستین همت بالا بزنند و ورودی هدفمند داشته باشند.
در ادامه این بحث اساتید و شرکت کنندگان از برخی فیلم هایی که در موضوع دفاع مقدس و یا فیلم هایی که توسط دشمنان نظام اسلامی با هدف ضربه زدن به انقلاب و اسلام ساخته شده، نام بردند و اهمیت رویکرد آگاهانه و هدفدار و جدی به این مقوله را خاطر نشان ساختند.
طرح مباحث تخصصی در کارگاه
برنامه های دومین کارگاه آموزشی نویسندگان دفاع مقدس به صورت طرح مباحث تخصصی در زمینه شیوه های نگارش خاطره دفاع مقدس، رعایت اصول اصلی خاطره نگاری، توجه به ظرایف خاطرات، پرهیز از پیش داوری، استخراج جزئیات خاطرات، مستند سازی خاطرات شهدا، پژوهش در پیرامون موضوعات خاطرات، چگونگی یادآوری رویدادها برای راوی خاطره و ... در جلسات قبل و بعد از ظهرکارگاه مزبور ادامه یافت و بعد از ظهر تعدادی از نویسندگان استانی شرکت کننده کارگاه، برخی نوشته هایشان را برای حاضران قرائت کردند و مورد نقد قرار گرفته، نکات ضروری تذکر داده شد. همچنین برخی آثار فاخر ایرانی در زمینه خاطره و داستان و تعدادی از رمانهای برجسته جهانی برای حاضران معرفی گردید.
(این گزارش به صورت مصور در دو هفته نامه « د نیز » شماره 25 مورخ 91/9/1 در ارومیه منتشر گردید)
دومین کارگاه آموزشی نویسندگان دفاع مقدس در ارومیه برگزار شد.
به گزارش سایت «دنیزنیوز» www.Daniznews.ir) ) در این کارگاه علمی – ادبی یک روزه که در ستاد فرماندهی سپاه شهداء ارومیه برگزار گردید، سه تن از نویسندگان برجسته عرصه ادبیات دفاع مقدس کشوری: رحیم مخدومی، جهانگیر خسروشاهی و مصطفی محمدی مباحثی از قبیل شیوه ثبت و ضبط خاطرات رزمندگان و شهدا را با حضور جمعی از نویسندگان عرصه دفاع مقدس استان آذربایجان غربی مورد بحث و بررسی قرار دادند.
بر اساس این گزارش، دو مقوله داستان و خاطره، وجوه تمایز و اشتراک آن دو، حدود و معیارها و اولویت هر کدام در عرصه ادبیات دفاع مقدس از دیگر مباحث این کارگاه ادبی بود که از سوی اساتید حاضر مطرح گردید و حفظ جایگاه هر یک از دو ژانر خاطره نویسی و داستان پردازی به طور جداگانه، مورد تأکید قرار گرفت.
سرهنگ شهسواری جانشین فرمانده سپاه شهداء آذربایجان غربی که در بخشی از برنامه کارگاه آموزشی نویسندگان دفاع مقدس شرکت کرده بود، طی سخنانی بر نقش نویسندگان متعهد در ثبت واقعیت های دفاع مقدس و حماسه های شهدا و رزمندگان اسلام تأکید کرد و افزود: نعمت آزادی و امنیت و زندگی امروز ما مرهون شهدا و رزمندگان اسلام است که در هشت سال دفاع مقدس از تمام هستی خود گذشتند.
شهسواری با اشاره به مقاومت 33 ساله آذربایجان غربی در مقابل فتنه ها و هجوم دشمنان نظام اسلامی و کشور، گفت: آذربایجان غربی در 33 سال گذشته همواره در خط مقدم دفاع مقدس بوده و هنوز هم در جبهه دفاع مقدس است.
گفتنی است اولین کارگاه آموزشی نویسندگان دفاع مقدس آذربایجان غربی روز 29 تیر ماه سال جاری از سوی مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس استان در ارومیه برگزار گردیده بود.
آسیب شناسی روایتگری در دفاع مقدس
گزارشی از اولین کارگاه آموزشی شورای نویسندگان دفاع مقدس آذربایجان غربی در ارومیه
به گزارش خبرنگار دنیز از ارومیه، اولین کارگاه آموزشی شورای نویسندگان مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهداء آذربایجان غربی به صورت یک روزه در تاریخ 29 تیر ماه در ارومیه برگزار گردید. در این کارگاه که جمعی از نویسندگان عرصه دفاع مقدس آذربایجان غربی از شهرهای مناطق شمالی، جنوبی و مرکزی استان شرکت داشتند، با حضور نویسندگان پیشگام و مشهوری از تهران، مسائل مهم و کلیدی موضوعات دفاع مقدس استان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
بر پایه همین گزارش سرهنگ جبرئیل هوشمند لک رئیس مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهداء و مسئول ستاد کنگره سرداران و 12 هزار شهید آذربایجان غربی در ابتدای این کارگاه آموزشی، با اشاره به کلام مقام معظم رهبری در باب اهمیت حفظ آثار شهدا و خاطرات رزمندگان و جانبازان دفاع مقدس در دوره هشت ساله جنگ تحمیلی استکبار جهانی بر ایران اسلامی و ایستادگی مردم مقاوم ایران در مقابل هجوم بی امان ارتش بعثی عراق، از تشکیل شورای نویسندگان مرکز حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس سپاه شهداء در ارومیه خبر داد و گزارش مختصری از جلسات این شورا و تدوین و تألیف زندگی و آثار شهداء و خاطرات رزمندگان و جانبازان استان آذربایجان غربی ارائه نمود.
هوشمند لک تأکید کرد: منطقه آذربایجان غربی از اول انقلاب اسلامی تا به امروز همواره جبهه بوده و در مقابل دشمنان نظام مقاومت کرده و دارای گنجینه هایی ارزشمند ودست نخورده در موضوع ادبیات دفاع مقدس، مستند سازی و مستند نویسی این عرصه است که باید این مهم به همت نویسندگان بومی منطقه انجام پذیرد و البته بهره مندی از تجربه نویسندگان پیشگام کشورمان، نویسندگان دفاع مقدس استانی را بیشتر یاری خواهد کرد و کارگاه آموزشی امروز با این هدف تشکیل گردیده است.
نصرت الله محمودزاده نویسنده کتابهایی همچون «در مسیر کردستان»، «عقیق سرخ» و ... نخستین مهمان کارگاه آموزشی از تهران بود که در موضوع خاطره نویسی دفاع مقدس به بررسی رمز و رازهای این مقوله و ذکر نمونه هایی از تجربیات شخصی خود در این وادی پرداخت و تأکید کرد: فراهم کردن زمینه خاطره نویسی از خود خاطره نویسی مهم تر است که این مسئولیت هم بر عهده مسئولان مربوطه است.
وی افزود: هر چه از دوران جنگ دور می شویم، اتفاقاتی خاص و گاه تلخی رخ می دهد که بر خاطره نویسی صدمه می زند، مثل فراموشی خاطرات، مرگ رزمندگان و محو ابدی خاطراتی که ایشان در حافظه خود دارند و ... هر چند این فاصله برای مورخان و محققان تاریخ جنگ تحمیلی شاید لازم باشد.
محمود زاده خاطر نشان ساخت: ما در دهه شصت که دوران جنگ تحمیلی بود، کتاب کم داشتیم، در دهه هفتاد اوج خاطره نویسی و مستند نویسی در موضوع دفاع مقدس بود، در دهه هشتاد آن حرکت فرهنگی از اوج افتاد؛ با این حال دهه شصت خیلی جالب بود، چون به زمان جنگ نزدیک تر بودیم.
این نویسنده پرکار و پیش کسوت با اشاره به اهمیت خاطرات خودنوشت رزمندگان گفت: در عرصه خاطره نویسی، خاطرات خودنوشت حرف اول را می زند چون از دل راویان بر می آید که نمونه آن کتاب « نور الدین پسر ایران» است.
نصرت الله محمودزاده داشتن سبکی مستقل و برخاسته از ارزشهای ادبی و اجتماعی و ویژگی های ساختار زبانی هر استانی برای نویسندگان استانی را ضروری دانست و اظهار داشت: نویسندگان استانهای مختلف ایران بزرگ باید آثار قلمی خود از ارزشهای فرهنگی، زبانی و اجتماعی محلی خود پربار نمایند و در حوزه مستند نویسی نباید منتظر رد و قبول دیگران به ویژه مرکز نشینان باشند.
این نویسنده پر تجربه حوزه دفاع مقدس به صراحت تأکید کرد: ما نباید هر قرصی که نویسندگان یا مسئولان فرهنگی تهران نشین تجویز کردند، به بدنه آثار مکتوب و مستند نویسندگان استانی در حوزه دفاع مقدس تزریق کنیم، این یک آسیب جدی است که باید مراقب آن باشیم، در عین حال باید از شیوه های مثبت نویسندگان مرکز در غنی سازی آثارمان بهره مند شویم.
محمودزاده ضمن پرداختن به بیان شیوه های مصاحبه با رزمندگان دوران جنگ تحمیلی؛ بهره مندی از شگردهای غیر مستقیم در مصاحبه با رزمندگان، بر سر شوق آوردن راوی خاطرات، ارتباط فیزیکی با محیط حوادث قبل از انجام مصاحبه، جهت دهی به راوی، داشتن اطلاعات کافی در موضوع مصاحبه، سرشار از حس بودن، آزاد بودن از قیود فرمایشی اداری، روان شناسی شخصیت راوی، پرهیز از داشتن نگاه سیاسی، پرهیز از پرداختن به حدیث نفس، پرهیز از صدور بیانیه، اجتناب از خیال پردازی در بیان واقعیت ها و آماده نقد دیگران بودن را برای مصاحبه کننده و نویسنده خاطرات رزمندگان ضروری دانست.
گفتنی است نصرت الله محمودزاده که خود از رزمندگان دوران دفاع مقدس است، در لابه لای بیانات خود به ذکر خاطراتی شیرین از شهدا به ویژه شهید محمد بروجردی، شهید حسین خرازی و شهید حسین علم الهدی پرداخت.
مهمان ویژه دیگر این کارگاه آموزشی، نویسنده سرشناس معاصر ایران «قاسمعلی فراست» بود که بیشتر و پیشتر با کتاب « نخلهای بی سر» در موضوع ادبیات دفاع مقدس شناخته می شود. استاد قاسمعلی فراست در بررسی آسیبهای فرهنگی کشورمان یادآور شد که یکی از اساسی ترین مشکلات فرهنگی ما این است که مدیران فرهنگی و تصمیم گیران امور فرهنگی ما اغلب اهل فرهنگ و هنر و اندیشه نیستند، دیدگاه کلان فرهنگی جامع ندارند، فقط مدیرند!
این نویسنده برجسته کشور با انتقاد از تهران محوری در ادبیات معاصر، گفت: هرکس باید خودش را بنویسد نه اینکه دیگران را تقلید کند و در راه بومی نویسی موفق و مستقل می تواند جهانی شدن آثار بومی را هموار کند.
فراست تأکید کرد: نویسندگان بومی مطمئن باشند که هر نویسنده و شاعر موفق و مبتکر بومی، حتماً روزی به جایگاه اصلی و شایسته خود می رسد، بنا براین نباید از بی توجهی مرکز نشینان و مدیران فرهنگی غیر فرهنگی بترسند و یا منتظر ردّ و قبول این و آن باشند.
این داستان نویس توانای معاصر ایران با تصریح و تأکید بر اینکه یک داستان با هر موضوعی، قبل از هر چیز باید یک داستان با مؤلفه های هنری و تکنیکی آن باشد، بعد به موضوع بپردازد، گفت: یک داستان چه کوتاه، چه بلند، چه رمان اول از هر چیزی باید در چارچوب هنری و شیوه داستان نویسی کامل و پخته گردد، بعد داستان دفاع مقدس، داستان سیاسی، داستان دینی، داستان اجتماعی و ... باشد تا ارزش هنری و ادبی داشته باشد.
وی با برشمردن برخی کتابهای خوب و نمونه در زمینه داستان، کتاب « مدار صفر درجه» احمد محمود را در شخصیت پردازی داستانی بسیار عالی توصیف کرد و کتاب «کوچه نقاشان» را در موضوع خاطره نویسی نمونه و خوب دانست و افزود: کتاب کوچه نقاشان به قدری خوب و جذاب است که من آن را دو بار به دقت خوانده ام.
فراست، باور پذیری در داستان را یک اصل عنوان کرد و اظهار داشت: باورپذیری هم در داستان مستند و هم در داستانهای خیالی یک اصل است، اگر داستان باور پذیر نباشد، ضعیف است.
شایان ذکر است در طول این کارگاه آموزشی نویسندگان شرکت کننده استانی با طرح سؤالات خود در موضوعات مورد بحث، کارگاه را از حالت یکنواختی و متکلم وحده بودن خارج می ساخت و موجب پرباری آن می شد. نصرت الله محمود زاده، قاسمعلی فراست و مصطفی محمدی ضمن پاسخ به پرسش های حاضران، مسائل مهم و ریزی را مطرح می کردند. می توان گفت این کارگاه از کارگاه های فرهنگی بسیار مفید، کاربردی و در عین حال تخصصی در موضوع دفاع مقدس با شاخصه های بومی سازی بود که تاکنون در ارومیه برگزار شده است.
منبع: دو هفته نامه « دنیز» شماره 19 مورخ 3/5/91