ششمین جلسه محفل فضولی خوانی در ارومیه برپا گردید
ششمین جلسه «محفل فضولی خوانی» و خوانش اشعار ترکی ملا محمد فضولی بغدادی شاعر و عارف شیعی قرن دهم هجری رو سه سه شنبه 5 دی ماه سال جاری در حوزه هنری آذربایجان غربی برگزار شد.
ششمین جلسه «محفل فضولی خوانی» در حوزه هنری آذربایجان غربی برگزار شد
ششمین جلسه «محفل فضولی خوانی» و خوانش اشعار ترکی ملا محمد فضولی بغدادی شاعر و عارف شیعی قرن دهم هجری روز سه شنبه 5 دی ماه سال جاری در حوزه هنری آذربایجان غربی برگزار شد.
در این نشست ادبی که با حضور بیش از 20 نفر از شعرا و ادبا و فضولیپژوهان ارومیه برگزار گردید، مسئول واحد ادبیات حوزه هنری در ابتدای این محفل گفت: حکیم ملا محمد فضولی به سه زبان فارسی و ترکی و عربی شعر سروده و آثاری علمی و دینی و تاریخی زیادی به نظم و نثر از خود به یادگار گذاشته که امروز هم مورد استفاده اهل دانش و عرفان و ادبیات است.
مصطفی قلیزاده علیار تاکید کرد: فضولی با توجه به وسعت اندیشه انسانی و اسلامی و عرفانی و اجتماعی و سه زبانه بودن آثارش، میتواند مهمترین عامل اتحاد اقوام مسلمان در جهان باشد ولی متاسفانه مغفول مانده و یا مصادره به مطلوب گروههای قومیتگرا شده است.
وی افزود: امروز لازم و ضروری است نسل جدید شعرا و ادبا و اندیشمندان، با زبان شعری و سبک سخنوری و اندیشههای والای الهی و انسانی و جهانی فضولی آشنا شوند و به همین خاطر است که ما محفل فضولیخوانی را در حوزه هنری آذربایجان غربی در ارومیه برپا کردیم و هر دو هفته یک بار برگزار و سعی می کنیم با خوانش صحیح اشعار این شاعر عارف و بزرگ، به شکل کارگاهی به مفاهیم و تفسیر آن در حد توان با استفاده از کارشناسان و فضولیپژوهان بپردازیم.
در ادامه این برنامه «بهرام اسدی» شاعر، فضولی پژوه و ناشر دیوان فضولی در ارومیه، ضمن توضیح یکی از غزلیات عرفانی و توحیدی فضولی، دو مورد از تضمینات خود از اشعار فضولی را برای حاضران قرائت کرد.
همچنین استاد «غلامرضا دانشفروز »از شاعران پیشکسوت ارومیه شعری را در مدح فضولی خواند و شاعران حاضر در جلسه نیز از جمله رضا خسروی، معصومه آذری، فضه جوادی، میرشاهین هاشمی، اتابک تیموری، مرتضی مجربنیا، امین گنجپرور، میرتیمور جامعی، علی رشتبر، فرشاد نیکنام، امین نظرزاده، عسگر محمدی و ... اشعاری از فضولی را قرائت کردند.
در پایان این مراسم مهمان ویژه این محفل، «شاهرخ نخعی » از شهرستان تبریز ضمن قرائت دو غزل از فضولی، سردیس این شاعر توانا و اندیشمند را به محفل فضولیخوانی اهدا کرد.
حکیم ملا محمد فضولی، شاعر و اندیشمند متفکر و شاعر سه زبانهای است که تأثیر عمیقی در تاریخ ادبیات ترکی و عربی و فارسی بر جای نهاده است. نام او محمد، پدرش ملا سلیمان مفتی بوده است. بی شک او بزرگترین شاعر ترکی زبان تاریخ است و علاوه بر دیوان جداگانه غزلیات و قصاید و قطعات فارسی و ترکی و عربی، شاهکارهایی مثل «حدیقة السعداء» و «لیلی و مجنون» از آثار برجسته و فاخر او به زبان ترکی است.
منبع: دوهفته«دنیز»، شماره 114
نگاهی به آثار پژوهشگر پرتلاش استاد بهمن بهرامپور - قسمت اول
نگاهی به زندگی و مبارزات
بخش فرهنگی هفنه نامه «دنیز»:
پژوهشگر مسایل اجتماعی و فرهنگی ایران، محقق ارجمند و نویسنده پرتلاش جناب استاد بهمن بهرامپور در سال 1329 در روستای طالقان – دهستان حسنلو در بخش «محمدیار» شهرستان نقده چشم به جهان گشود. دروس ابتدائی را تا کلاس ششم در دهستان حسنلو و دوره متوسط را در رشته ادبیات در شهرستان نقده به پایان برد. در ارومیه دوره کاردانی را در هنرستان کشاورزی (انیستیتو تکنولوژی سابق) گذراند و فوق دیپلم ادبیات و زبان انگلیسی را به عنوان شاگرد ممتاز و به صورت غیابی و مکاتبهای از کالج لندن انگلستان اخذ نمود. قبل از انقلاب که در ارومیه درس می خوانده، به همراه دوستان انقلابی اش از طریق مسجد با علماء مبارز و انقلابی به ویژه حاج اقا حسنی امام جمعه مجاهد ارومیه، ارتباط داشته است. در یکی از روزهای ماه مبارک رمضان سال 1351 در مقابل «مسجد دادخواه» محله «درهچایی» ارومیه مردم جمع شده بودند، در افشای ماهیت گمراه و گمراه کننده کننده گروه ضالّه بهائیت، سخنان روشنگرانه و انقلابی ایراد کردو بلافاصله یکی از کتابهای معروف بهائیت را جلو چشم مردم آتش زد! ... این اقدام وی منجر به دستگیری اش از سوی سواک گردید که دو ماه در ساواک ارومیه و سه ماه هم در ساواک تهران نگهش داشتندو به اهانت به مذاهب و ادیان متهمش کردند. البته بهرامپور پاسخ داد که من به هیچ مذهبی توهین نکردهام، بهائیت نه مذهب است و دین. خلاصه بعد از سه ماه بازداشت و شکنجه آزاد شد که هنوز هم با گذشت چهل و پنج سال از آن ایام، آثار شکنجه ساواک در سر و روی وی و میان ابروهایش مانده است!
بهرامپور در تاریخ 20 خرداد 1358 از سوی عوامل راهزن حزب منحله دمکرات در جاده پیرانشهر – جلدیان دستگیر شد و بیش از دو ماه در زندان دولوتوی سردشت محبوس ماند و مورد شکنجه و آزار از سوی عوامل حزبی قرار گرفت.وی از سال 1359 با توصیه شهید والامقام حجتالاسلام علی علمی نیک، به فعالیت در عرصه زراعت و تولیدات کشاورزی و خوراکی، همت گماشت و با احداث گاوداری اصیل و پرورش ماهی سردابی (قزل آلا) در محل سکونتش، توانست در این زمینه خدمات شایان توجه و تحسینی به کشور و ملتش به سامان برساند و حتتی کارآفرین نمونه جهانی، کشوری و استانی شناخته شد و مورد توجه تمامی کارشناسان و مسئولان کشوری و استانی گردید.
آثار قلمی
بهمن بهرامپور از سالهای جوانی اهل مطالعه و تحقیق و نوشتن بود، فعالیتهای گسترده اقتصادی و تولید محصولات زراعی و گوشتی، هرگز وی را از تلاشهای علمی، پژوهشی و تولید آثار فکری و قلمی باز نداشت، او در این عرصه نیز به موقعیتهای چشمگیر پژوهشی در موضوعات فرهنگی و اجتماعی دست یافت. از آغاز دهه هشتاد تاکنون آثار متعدد قلمی از وی منتشر شده از جمله: آتش در خرمن، مخدر در جهان امروز، بررسی و روانکاوی جوانان امروز، روانکاوی و علل ازدواجهای ناشناخته،، شخصیت و تربیت کودکان، زنان عاشق و ... همچنین مجموعه اشعار ترکی و فارسی، طلاق، دلیرمردان آذربایجان غربی (ایل قره پاپاق سولدوز)، حجاب، روانکاوی و علل ازدواجهای جوانان کجاست؟ به حق و حقوق زنان احترام بگذاریم، بهائیت دستنشانده انگلیس و اسرائیل؛ آیندهنگری تحلیلی پسران و دختران امروزی، آثاری است که در دست انتشار دارد.
نگاهی به کتاب «آتش در خرمن»
کتاب «آتش در خرمن» نخستین بار در سال 1382 منتشر شده است. بهمن بهرامپور در این کتاب به بررسی موضوع اعتیاد به انواع مواد مخدر، علل و عوامل اعتیاد و مشروبات الکلی، انگیزههای کاذب معتادان به ویژه جوانان و نوجوانان، دانش آموزان، نقش خانواده، محیط مدرسه و کار، جامعه، علل فرهنگی و اجتماعی اعتیاد، و ارائه راهکارهای ترک اعتیاد، مسئولیت والدین و مسئولان در اعتیاد و نجات جوانان از بلای خانمانسوز اعتیاد و ... پرداخته و به زبانی ساده اما محققانه راهکارهایی ارائه کرده است.
در مقدمه این کتاب میخوانیم: «مواد مخدر و روانگردان، حدود یک میلیارد مغزهای جوانی را که آینده سازان جهان هستند تباه کرده است. میلیاردها انسانبر اثر مصرف مشروبات الکلی شعور خود را تدریجا از می دهند و نیکوتین دخانیات چه بسیار افرادی را به انواع سرطان مبتلا کرده و به هلاکت رسانده است ... مواد مخدر علاوه بر زیانهای جسمی، روانی و اقتصادی فردی، اقتصاد ملتها و کل جهان را بیمار کرده و قاقاچیان و سوداگران مرگ، مصرف کنندگان نابجای مواد اعتیادآور را به اسارت گرفته اند، آزادی لجام گسیخته و تزلزل روانی ناشیاز عدم اعتقاد به خدا و بی دینی که جوامع غرب و شرق را فرا گرفته، زمینه ساز پذیرش سوء استعمال مواد مخدر و ...شده است.»
نویسنده در ص 16 کتاب در بیان چرایی استفاده جوانان از مواد مخدر و الکل، به پنج دلیل مهم و عمده: «احساس بزرگی کردن، تعلق داشتن به یک گروه، احساس آرامش و لذت، سرکشی، ارضای حس کنجکاوی» اشاره کرده و می نویسد: «اما مسلم است جوانهایی که کارهای مثبتی برایی انجام دادن دارند و آنهایی که والدینشان به آنها توجه میکنند و بیشتر با فرزندانشان در ارتباط هستند کمتر به استفاده از مواد مخدر روی میآورند. واقعیت این است که بیشتر جوانهایی که به تصمیم گیریهای والدین شان اعتماد میکنند و به آنها اطمینان دارند از الکل و مواد مخدر استفاده نمیکنند.»
در ص 70 می خوانیم: «باید ریشه اعتیاد را در خانواده جستجو کرد، زیرا طب خانگی عوام را در ایجاد اعتیاد نمی توان نادیده گرفت. شایع ترین نوع اعتیاد که از طریق درمان سر خود و یا خودپزشک بینی در بین مردم عادی به منظور رفع درد یا تسکین بیماریها ایجاد می شود، وابستگی به تریاک و داروهای خواب آور و مسکن ها می باشد. برخی از مردم بدون توجه به اثرات تضعیفی و وابستگی دهنده تریاک آن را به عنوان مسکن و ... از روزگار قدیم تاکنون به کار می برند.»
بهرامپور در ص 72 کتاب به موارد تکان دهنده ای از رفتار ناسالم پدران و مادران پرداخته است از جمله: «عدم سازگاری پدر و مادر با یکدیگر توأم با اختلافات مکرر و آشکار نزد فرزندان، نارساییهای متعدد والدین در جنبههای خُلقی، رفتاری و عقیدتی، جداییهای موقت و مکرر بین آن دو، طلاق و سرپرستی احتمالی طفل به وسیله افراد یا نهادهای دیگر، عدم رعایت جنبههای عفت و تقوای عمومی به وسیله اعضای خانواده، تبعیضات گوناگون در شیوه پذیرش بین فرزندان، نبود امنیت فرزندان در درون خانه، عدم تعدیل در داشتن توقع از فرزندان، ارتباط ناسالم و اعمال دیکتاتوری در درون خانه، بی توجهی به خواستههای عاطفی فرزندان، مسامحه در ایجاد تفریحات سالم فرزندان، بی تفاوتی والدین در برابر کنجکاوی فرزندان، افراط و تفریط در پاداش و تنبیه، سخت گیریهای بی مورد و سرزنش بیحد و بیمورد فرزندان خصوصاً در مقابل چشم دیگران و ...»
2- کودکان را بهتر بشناسیم
این کتاب در 674 صفحه قطع وزیری شامل بیش از صد موضوع در باره دنیای کودکان از نظر تعلیم و تربیت و محیط اجتماعی و والدین و خانه و مدرسه و کوچه و خیابان و ترس و شکلگیری شخصیتی و تشویق و تنبیه و گردش و .... میشود و نشان میدهد که مؤلف محقق و پرکار مطالعاتی بسیار گسترده و جزئی و علمی در خصوص تربیت و رفتار کودکان ایران و دنیا انجام داده و حاصل آن را در این کتاب به زبانی ساده و همهفهم تنظیم و تدوین کرده و در اختیار معلمان و محققان و خانواده ها و مربیان و اولیای مدارس و مراکز آموزش و پرورش قرار داده است. البته مهمترین ویژگی روش بحث در این کتاب، علاوه بر سادگی زبان و نثر نوشتار، کاربردی بودن مطالب است. بهرامپور سعی دارد مفاهیم و مطالب کتاب را از حالت ذهنیت علمی به مرحله عنیت رفتاری به زبانی شیوا و ساده و رسا برساند تا قابل استفاده برای همگان شود.
برخی از موضوعات مورد بحث در کتاب «کودکان را بهتر بشناسیم» عبارت است از:
مراحل تغییر دادن رفتار کودکان؛ راههای اشتباه در تربیت کودکان؛ تربیت از همان ابتدا؛ راههای تربیت کودک؛ کودک را چه جوری تنبیه کنیم؟ پدر و مادر چه نوع قصههایی برای فرزندانشان بخوانند؟ کودک خود را به تنها خوابیدن تشویق کنید؛ در مورد ترسها باید با کودک گفتگو کرد؛ کودکانی که هنگام شب راه میروند؛ چرا کودکان در شب وحشتزده میشوند؟ چه جوری کودک بدخو را آرام کنیم؟ چارهجوییهای شب اداری؛ کج خُلقیها؛ کودک پرفعالیت و شلوغ؛ کودک کنجکاو، بد دهنی و فحش دادن؛ دروغگویی کودکان؛ باعث دروغگویی کودک نشوید؛ چرا کودک صحبت دیگران را قطع میکند؟ همیشه از پاداش استفاده کنید؛ بیاشتهایی، مقابله با وسوسهها، رفتار ناپسند در مدرسه؛ مسائل خانه و مدرسه را با هم مرتبط کنید؛ ناتوانیهای یادگیری؛ رفتارهای افسردگی؛ ناخن جویدن؛ لکنتها؛ تربیت کودک با معنویت؛ کودکان را باهم مقایسه نکنید؛ خلافکاری در رفتار کودکان؛ واهمه از مکانهای بسته؛ واهمه از صحبت کردن در جمع؛ واهمه از مهمانی و تجمعات؛ فتارهای غیر مترقبه و خطرناک و ...
در صفحه 146 میخوانیم: «از خواستههایی که به کودک آرامش میدهد، به نفع خودشان استفاده کنید. کودکان خردسال به ویژه کودکان نوپا، با تکرار بعضی کارها احساس امنیت عاطفی میکنند. آنها احساس امنیتی را که بعضی رسوم میدهد و اشیاء خاصی را که میتوانند روی آنها حساب کنند، دوست دارند. برای مثال، در میان کودکانی که ما میشناسیم محمد پارسا دوست دارد چکش آبیش را هر شب با خودش به رختخواب ببرد، فاطمه دوست دارد همه را قبل از خواب ببوسد و همچنین همه قبل از خوابیدن به بالین او بیایند و او را ببوسند، در حالی که یاسین عروسکهایش را را زیر یک پتوی زرد در کنارش مخفی میکند ...
مولف در ص 223 ذیل عنوان «عمل بدتان را اصلاح کنید» مینویسد: برای غلبه بر رفتار بدی که به شدت در کودک تثبیت شده یا کودک آن را از همسالانش فرا گرفته است، روشهای زیر را به کار گیرید:
از تمرین مثبت استفاده کنید. این روش به کودک شما کمک میکند که بفهمد، آسانتر است که از آغاز، کارها را درست انجام دهد.
پیآمدهای طبیعی کار کودک را به او نشان دهید. اگر کودک شما از اجرای آداب غذا خوردن خودداری میکند، نتیجه منطقی آن است که تا وقتی تغییری در رفتارش نداده نباید غذا بخورد و یا اگر سر میز شام مدتی آرام ننشست، دیگر آن شب شام نخواهد داشت و یا فقط باید نان و پنیر بخورد.
در ص 326 در خصوص «راههای درست نشان دادن احساسات به کودکان» میخوانیم: آنچه مهم است اینکه کودک بیاموزد عصبانی شدن اشکالی ندارد؛ ولی نباید عصبانیتش را به شکل نادرست و خلاف عُرف نشان دهد. کودک را تشویق کنید در باره احساساتش با شما صحبت کند و اطمینان یابید که با رفتارتان به او میآموزید که چگونه احساساتش را بروز دهد. نام احساستان را به کودک بگوید و در حال انجام کارهال با او حرف بزنید ...»
در ص 468 زیر عنوان «هر فنون لازم را به کودک بیاموزید» آمده است: «به کودک بیآموزید ابتدا در ذهنش برنامهریزی کند که چه میخواهد بکند؟ به کودک یادآوری کنید که قبل از پرداختن به مسأله، دستورالعمل یا صورت تمرین را بخواند. از او بخواهید مطالب یا مواردی را که احتیاج دارد، جمعآوری کند. اگر برای انجام کار، باید به صفحاتی در کتاب رجوع کند، از او بخواهید آن صفحات خاص را در آن کتاب علامتگذاری کند.»
خلاصه: کتاب «کودکان را بهتر بشناسیم» اثر جناب آقای بهمن بهرامپور که در سال 1394 با هزینه خود مؤلف چاپ شده، یکی از منابع غنی و بزرگ در شناختن دنیای کودکان و آموزش رفتار درست با کودکان است و مطالعه این کتاب مفید برای همه پدران و مادران و معلمان و مربیان و برنامهریزان امور کودکان و نوجوانان ضروری است. ادامه دارد
منبع: دو هفته نامه «دنیز» شماره 106 مورخ 26 فروردین 96 و شماره 107 مورخ 31 فروردین 96
محرملیک و آنا دیلیمیز
اوستاد بهرام اسدی - اورمیه
ایراندا بو گونه قدر دوامائدن تاپان مرکزی حکومتین تملچیسی بؤیوک حکمدار شاه اسماعیل ختایینین رسمی اعلان ائتدیگی تورک دیلی و شیعه مذهبی ا و زاماندان بری آذربایجان تورپاقلاریندا بیری- بیریندن آیریلمایان ایکی بؤیوک گئرچک (واقعیت) اولوبلار آذربایجان ادبیاتیندا بیرینجی مرثیه یازان شاعر ایسه شاه اسماعیلین معاصری اولان مولانا محمد فضولی اولموشدور و اوندان بری بؤیوک و نهنگ نوحهچی شاعرلرایله اوزلهشیریک و دئیهبیلریک ادبیاتیمیزدا مرثیه و نوحه یازمایان شاعرلریمیز چوخ آز اولوبلار حتی صرفاً ساتیریک شعرلری ایله تانیلان و شرق دونیاسیندا ساتیریک شعرین تملچیسی اولان میرزه علیاکبر صابر کیمی بیر شاعرین ده اثرلرینده نوحه و مرثیه گؤرمک ممکندیر آنجاق بو آرادا بیر تعداد شاعرلریمیز ده اولوبلار کی اؤز یارادیجیلیقلارین تمامیله مرثیه شعرینه و عاشورا حادثهسینه حصر ائدیبلر. بو سیرا شاعرلردن دخیل مراغهای، قمری دربندی، دلریش و باشقالارین آدینی چکمک اولار، حاج رضا صراف و راجی تبریزی کیمی مشهور شاعرلرین دیوانلارینین یاریسینی نوحه و مرثیه شعرلری تشکیل ائدیر.
بیز نوحهلرده و مرثیهلرده خلقیمیزین طالعیایله باغلی نیسگیللر، غربت حسی، ظلم و ظلمه قارشی نفرت، ایلقاری پوزماق و بو کیمی مضمونلار گؤروروک بونلاردان علاوه عاشورا حماسهسی ایله باغلی شعرلرده بیر گئنیش سویهده مضمون گئنیشلیگی واردیر و اونلاردا لیریکا نمونهلری، عشق و عاشقلیک، قهرمانلیق، دؤیوشچولوک، حسرت، آنا محبتی، آتا عشقی دالغالانیر و امام حسین علیهالسلامین اؤز اینامی یولوندا فداکارلیغی تصویر اولونور و بو معصوم امام اؤز عزیزلرین، اؤز بالالارین، قارداشلارین، کؤمکلرین و بوتون دونیا ایلگیلرین اؤز اینامی یولوندا فدا ائدیر و مظلوم یاشایان کوتلهلرین حقین دیریلتمک ایستهییر. هر چند بو کوتلهلر و بو خلق او امامین آرخاسینی بوشالدیرلار و اونو میداندا یالقیز قویورلار. آنجاق امام حسین علیهالسلام اؤز وظیفهسینی اونوتمور و اؤزونون دوغرو بیلدیگی یولدا دایانیر و بو یولدا شهید اولور و بو شهید اولماغیایله تاریخ بویو انسانلارا دایانات درسی وئریر و مختلف یئرلرده مظلوم انسانلار امام حسین علیهالسلامی اؤزلرینه اؤرنک توتاراق چوخلو عصیانلارا ال ووروبلار.
بو مظلوملاردان بیری ده آذربایجاندا تورک دیلی و ادبیاتی اولموشدور. بیلدیگیمیز کیمی بیر چوخ زامانلار خصوصیله پهلویلر دؤورونده دیلیمیزه و ادبیاتیمیزا اولمازین ضربهلر وورولدو. دیلیمیز یارالاندی و زمانه یزیدلری بو مظلوم دیلین باشین کسمک ایستهدیلر و آذربایجان خلقینین دیلین اوزمک نیّتینده بولوندولار 50 ایل پهلوی حاکمیتی زامانیندا کتابلاریمیز یاندیریلدی، مکتبلریمیز باغلاندی، دیلیمیز یاد دیلی آدلاندی، خلقیمیز اؤز کئچمیشیندن و اؤز تاریخیندن اوزولدو، آذربایجان داهیلری افترالاندیلار و آذربایجان شخصیتلرینین آدین چکمک گوناه ساییلدی بئله بیر وور - ییخ زاماندا بیزی اؤز کئچمیشیمیز و اؤز دیلیمیزه باغلایان یگانه تئل عاشورا شعری و نوحهلری و مرثیهلر اولدو. دئمهلی بیر سطر تورکجه متنی اوخویا بیلمهین آذربایجان جمعیّتی هر محرملیکده جور به جور تورکجه نوحهلری بولبول کیمی اوخودو و بو ایش هر ایل و هر ایلین آراسیندا دؤنه - دؤنه مذهبی هیئتلرده تکرار اولدو و بو وسیله ایله دیلیمیزین کتبی فورماسی و یازیلیب اوخونماسی نوحه کتابلاریندا قورونوب ساخلاندی آنجاق اوزون ایللر بویو مکتبسیز قالان خلقیمیز و شاعرلریمیز اؤز یئنی نوحهلرینده دیلیمیزین ادبی فورماسیندان اوزاقلاشدیلار و بو ایش او حدّه چاتدی کی پهلویلر دؤورونده یازیلان نوحهلر تمامیله گرامر پوزغونلوقلاری ایله بیرلیکده مختلف لهجهلرده اولدو و ایندیلیکده 34 ایل انقلابدان سوووشاندان سونرا و دیلیمیزین یئنی انکشاف و دیرچلیش مرحلهسینده هله ده نوحه کتابلاریمیز علمیلشمهییبلر و هلهده کی وار اونلاردا (قالورام، گئدورم) کیمی یانلیش فعللر گؤرسنیر و هله ده کی وار اونلارین جمله قورولوشلاری تمامیله فارس گرامرینین تأثیریندهدیر و بو اشاره اولوندوغو کیمی پهلویلر دؤورونون شوونیستی حاکمیتیندن آشیری بو وضعیته گلیب دوشوبدور یوخسا اوندان اؤنجه و مثال ایچون حاج رضا صرافین نوحهلری تمامیله ادبی دیل فورماسیندادیر. بونونلا دا دیلیمیزین قایدالارین نوحه کتابلاریندا یئریتمهلی و خلق دیلیندن آیریلمایاراق بو کتابلاریمیزین دا دیللرین علمیلشدیرمگه چالیشمالیییق.
منبع: سایت «دنیزنیوز» www.daniznew.ir
دنیز یک ساله شد – نقد و نظر (7) بیر یاشلی دنیز بهرام اسدی (معلم، شاعر، یازیچی، ناشر، ژورنالیست) چوخ حؤرمتلی عالیم و فاضل دوستوموز علیارلی حاج مصطفی قلیزادهنین تشبّثو ایله آیدا ایکی نشری اولان دنیز درگیسی نین بیر یاشینا دولماسینین شاهدیییک. شاعر، یازیچی و ژورنالیست فعالیتی اولان حاج مصطفی کئچن بو بیر ایلده اؤز درگیسی نین صحیفهلرینده هر نهدن آرتیق شعره، ادبیاتا و هنره اؤنم وئرمهسی تقدیره لایقدیر و اونون کیمی شخصیتدن بوندان غیری بیر اومو دا اومولماییر. دنیزین داها بارلی و داها بهرهلی اولماسی و بیر دالغالی دنیز کیمی کوکرهییب، ائلیمیزه - یوردوموزا داها ده گرلی اینجیلر پایلاماسی بیزیم اؤرکدن قاینایان آرزوموز و کؤنولدن جوشان دیلهییمیزدیر. دنیزه اورمو گؤلو قدر یوخ! خزر طالعی و عمّانلار عؤمرو آرزولاییرام. منبع: دو هفته نامه «دنیز» شماره 22 - تاریخ نشر 30/6/91 - ارومیه
مقدمه فارسی حوزه هنری بر دیوان شعر عاشیق علی علیزاده:
عاشیق علی علیزاده هنرمند متعهد مردمی
هنرمند برجسته مردمی شادروان عاشیق علی علیزاده قشلاقی (1330-1390) به حق از هنرمندان متعهد کشورمان بود که عمری را با فروتنی، سادگی و سربلندی در کنار مردمش زیست، گوهر گران ارج هنر عاشیقی خود را به شیوه عاشیقهای اصیل آذربایجان نثار غم و شادی و حماسههای تاریخی ملت سرافراز ایران کرد. او هیچگاه در سایه نام و اعتبار عاشیقی و هنر خود به دنبال منافع شخصی و مادی نگشت و به عنوان یک هنرمند مسلمان از هنر نوازندگی و شعر و خوانندگی خویش در راستای ترویج فرهنگ و آداب ملتش و غنا بخشیدن به هنرش از آرمانهای مقدس مردم افتخارآفرین این سرزمین بهره برد، از حقایق ناب دینی و قرآنی و تاریخی الهام گرفت و هرگز حدود و ثغور ملی و دینی مردم و کشورش را نادیده نگرفت و این از ویژگیهای یک هنرمند متعهد، اصیل، ملی و مردمی است که در عرصه زندگی واقعی و در صحنه هنر حرفهای مرحوم عاشیق علی علیزاده تجلی عینی یافته بود. کتاب حاضر (خاطیرلا منی: یاد کن مرا) مجموعه اشعار مرحوم عاشیق علی علیزاده، آینه اندیشه و آرزوهای بزرگ این هنرمند موسیقی اصیل آذربایجانی و بهترین گواه ادعای ماست و همانطور که اشاره شد زندهیاد عاشیق علی علاوه بر هنر و کلام عاشیقی، در هنر رفتاری و منش انسانی خود هم آنگونه بود که در این کتاب میبینیم.
اعتقاد به توحید و مبدأ و معاد در کلام او جلوهای درخشان و بنیادین دارد:
سنی نوردان خلق ائیلهییب او گؤزل پروردگار
عقل، شعور وئریب سنه، میزاندادیر هر نه وار
(ص 17)
اعتقاد به وجود مقدس پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت صلواتاللَّه علیهم در اشعار عاشیق علی پرتو افکنده و عرض ارادت به اهل بیت )ع( در جای جای سرودههای عاشیق علی به چشم میخورد )ص 231 230 165 164 و ...( این عاشیق دلداده خاندان وحی در مقام توسل به ساحت قدسی امیرمؤمنان علی مرتضی )ع( میگوید:
بیر نظر قیل کیمسه سیزه مرتضی
سندن ساوای داده یئتن یوخ منه
کرم دریاسیسان، دینین ستونو
گوناهکارام، ستم اولوب چوخ منه
(ص91)
وطندوستی از موضوعات محوری است که در کلام عاشیقهای آذربایجان نمود بسیار بارزی داشته و دارد و اشعار مرحوم عاشیق علی، سرشار از حس وطنپروری است و اشعار متعددی را به این موضوع ملی و انسانی دینی اختصاص داده است:
افتخار یارادان غیرتلی وطن
باش اوجا یاشایان شهرتلی وطن
تورپاغی وقارلی، حؤرمتلی وطن
ملتیمین دوز ایمانی گؤزهلدی
(ص 40)
آنا تورپاغیما کج باخان بیلسین
بو اودلار یوردونون بیر اودویام من
چاپارام قایا تک کج خاینلاری
وطنیم شیریندیر، فرهادیام من
(ص 49)
او به عنوان یک هنرمند آگاه و متعهد کشورش، تمام ارزشهای وطنی و حافظ وطن را دوست میداشت و آنها را میستود که در این میان نقش بیبدیل نهاد انقلابی و مردمی "بسیج" را به مثابه یک واقعیت مبارک در راستای پاسداری از میهن اسلامی ایران میدید و در مقابل دشمنان خاماندیش به وجود بسیج افتخار و خود را بسیجی معرفی میکرد:
ایگید اؤلکهسیدیر بیلسین دوشمنلر
وطن قوروماغا گئییرم کفن
قوچاق اوغلانلاری دوروب کئشیکده
بسیج اؤلکهسینده بسیجم یئنه
(ص 41)
از دیدگاه اجتماعی و فرهنگی اگر به اشعار عاشیق علی علیزاده بنگریم، تنوع مضامین، غنای محتوا، تازگی موضوع و آیینه زمان بودن در سخن او بسیار چشمگیر است که کتاب "خاطیرلا منی" گواهی زنده بر این حقیقت میتواند باشد. سایر موضوعات انسانی، اخلاقی، اجتماعی، توصیف مناظر طبیعی و ... هم با دیدگاهی نو در شعر این هنرمند دیده میشود که همه آموزنده و تأثیرگذار است.
عاشیق علی علیزاده طی چندین سال متوالی با حوزه هنری و سایر نهادهای انقلابی، فرهنگی و هنری ارومیه همکاری مستمری داشت و از مهر ماه 1389 که "کانون عاشیقها" از سوی واحد موسیقی حوزه هنری استان آذربایجان غربی فعالیت هفتگی خود را بعد از ظهر دوشنبهها در ارومیه شروع کرد، حضور فعال مرحوم عاشیق علی علیزاده (اغلب به صورت شعرخوانی یا اجرای موسیقی) آن را پربارتر میساخت. حوزه هنری آذربایجان غربی با اظهار تأسف عمیق از فقدان این هنرمند بیادعا، مراتب سپاس خود را از انتشارات یاز (ناشر کتاب اشعار مرحوم عاشیق علی علیزاده) و از جناب بهرام اسدی (گردآورنده و تنظیمکننده آن) ابراز میکند و یاد و خاطره عاشیق علی علیزاده را گرامی میدارد و از خداوند متعال برای آن عزیز فقید رحمت واسعه آرزو میکند.
واحد آفرینشهای ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی
ارومیه 15خرداد 1391