انجمن ادبی آراز – 27
زمزمه های عاشقانه
(عصر شعر عید مبعث در کانون ادبی حوزه هنری آذربایجان غربی - ارومیه)
ساعت 5 بعد از ظهر چهار شنبه 8 تیر ماه 90 برابر با 26 رجب 1432 است و هوای ارومیه به شدت گرم. حدود 30 نفر از شاعران عضو کانون شعر و ادب حوزه هنری آذربایجان غربی آمده اند. برنامه با 15 دقیقه تأخیر شروع می شود. خانم زهرا کریم زادگان مجری کانون شعر و ادب حوزه هنری استان، با عرض خیر مقدم و تبریک عید مبعث حضرت محمد رسول الله (ص)، برنامه هفتگی کانون را شروع می کند. حسین سنجیده « نجات» از شاعران بی قیل و قال و صمیمی ارومیه با یک مثنوی روان ترکی تحت عنوان «بشارت» در عرض ارادت به ساحت مقدس پیامبر اسلام و در موضوع بعثت آن حضرت، پشت تریبون می آید:
گئجه دیر محمد (ص) یئنه اویاقدیر/
او خلوت زاغایا داغدا قوناقدیر.
سکوتلار قوینوندا مکه یوخلامیش/
گؤیلرله اما او الفت ساخلامیش...
حاج جعفر احمدیه نیز ابراز محبتی به رسول اکرم (ص) می کند به بیان خاص خود که محتوایش قابل تأمل و توجه است، البته زبان شعری اش از چند و چونی خالی نیست.
ولی زاده دو غزل کوتاه فارسی می خواند و کریم گل اندام شعری متفاوت و متأثر از اوضاع امروزی خاور میانه:
اورتا دوغو آدامی یام/
عؤمروم بویو گولدوم حیاتین اوزونه/
حیات اوزومه گولمه دی/
اجدادیمین آلین تری نیله دؤندو/
کؤرپه لریمین گؤز یاشی/
دیجله اولوب، آراز اولوب، سئله دؤندو/
آنا – باجیمین نیسگیلی مین – مین قارا ایله دؤندو....
در این قسمت، بیش از 25 عکس حرفه ای از هنرمند جوان ارومیه ای « هادی پناهی» که از وضع اسف بار فعلی دریاچه ارومیه و خشک شدنش گرفته است، به صورت ویدئویی ، با حضور و نظارت امین عزتی (مسؤول واحد تصویر حوزه هنری استان) و همکاری صمیمانه بهروز پویانفرد (همکار حوزه) برای شاعران پخش می شود و جماعت حاضر را تحت تأثیر قرار می دهد. آنان عکاس جوان و دو نفر همکار حوزه را با کف زدن و احسنت و آفرین تشویق و از زحمات آنان تقدیر می کنند.
استاد غلامرضا دانش فروز دیگر شاعر فرزانه و بی ادعا، شعری ترکی تقدیم حضرت رسول (ص) می کند به مطلع:
جان جهان مصطفی، نعمت عظمی ایمیش
رحمت للعالمین اوندا هویدا ایمیش
واسطه دیر عالمه، عالمه هم آدمه
شوکتینی بیلمرم، عین معما ایمیش
شاعر پیشکسوت جناب استاد علی محمدیان (مسافر همدانی) هم به مطلع:
ای جمال گل خجل از جلوه ی رخسار تو/
کی شود جنت مبارک بر من از دیدار تو؟
و سید حیدر علی آران نیز هم، با شعر آزاد « افتخار آفرینش» خود:
سکوت بود و صفا بود/
و غار حرا، حیران و مست بود/
به زمزمه های عاشقانه ...
مصطفی قلیزاده علیار دبیر کانون شعر و ادب که این بار برخلاف توصیه هایش به دیگران، خودش کمی دیرتر از دیگران آمده!! یکی – دو بند از مسمط معروف و بی نظیر ادیب الممالک فراهانی در مدح پیامبر اکرم را برای مجلس می خواند:
فخر دو جهان خواجه فرخ رخ اسعد/
مولای زمان، مهتر صاحبدل امجد/
آن سید مسعود و خداوند مؤیّد/
پیغمبر محمود، ابوالقاسم احمد/
وصفش نتوان گفت به هفتاد مجلد/
این بس که خدا گوید: « ما کان محمد»
بر منزلت و قدرش، یزدان کند اقرار.
قلیزاده علیار توضیح می دهد که این مسمط حماسی و پر صلابت از نظر محتوا قابل توجه، شورانگیز وغنی است و از جهت ساختار زبانی بسیار محکم و روان؛ به معنی واقعی کلمه شعر است با تمام عناصر شعری و در ردیف شاهکارهای ادب فارسی قرار دارد. وی آنگاه از دو شعر با فخامت و شاهکار از دو شاعر بزرگ معاصر فارسی و ترکی در ثناگستری پیامبر اسلام یاد می کند، اولی مرحوم استاد امیری فیروزکوهی به مطلع:
آنک آواز نبی از در بطحا شنوید/
ذکر حق را ز در آفتدن بتها شنوید...
و دومی شادروان حسین راضی نخجوانی به مطلع:
مکانین پاک اورک لردیر محمد یا رسول الله/
آدینلا شعله لنمیش دیر طبیعت یا رسول الله
علی شجاع شعری اجتماعی طنز آمیز می خواند با ردیف « آجی دیر» (تلخ است):
تا دئدیم حقی باتان خلق «حقیقت آجی» دیر/
دئدیلر کس سسینی، بوردا حقیقت آجی دیر...
خاطرات آلبومونا کؤچدو یاشیل منظره لر/
بورویوب چؤللری آفات، طبیعت آجی دیر...
لطف شعر در مصرع اول مضاعف است، شاعر با استفاده از صنعت جناس تام، جمله « حقیقت آجی دیر» را به معنی « گرسنه حقیقت» یا به تعبیر دیگر «تشنه حقیقت»
آورده و در مصرع دوم به معنی « حقیقت تلخ است».علی علیزاده «امید سلماسی» شاعر و روزنامه نگار فعال ارومیه غزلی ترکی زیبا به مطلع ذیل می خواند بی هیچ تعارف و مقدمه و مؤخره ای:
من نه مجنونام قالام چؤللرده لیلا عشقینه/
یا کی وامق تک اولام آواره عذرا عشقینه...
استاد محمود شامی شاعر صبور و متواضع و بی ادعا، شعری با نام « اورمو گولو خطر ده دیر» - که سرشار از احساس و توصیفات شاعرانه است – درمرگ تدریجی دریاچه ارومیه سروده، تقدیم می کند با صدای رسایش، و مثل همیشه بدون استفاده از میکروفون:
سویو باتمیش دوزلو دنیز/
گووه نیریک آدینا بیز.
تاریخ بویو واردیر یاشین/
شاهدی سن چوخ شاواشین.
کاظم داشین هله قالیر/
کئچمیش لری یادا سالیر....
شاهرخ رضوانی پشت تریبون قرار می گیرد ابتدا به خانم زهرا کریم زادگان تبریک می گوید که در «سومین جشنواره منطقه ای نسلی از آفتاب» حوزه هنری در موضوع داستان نویسی و نیز در مسابقه سازمان حج و اوقاف در موضوع قطعه ادبی حایز مقام اول شده است، بعد غزلی با مایه های اجنماعی و فلسفی می خواند به مطلع:
غافل از بودن اینجایی و اکنون هاییم
فارغ از درد و غم و محنت این دنیاییم ...
حاج علی صلاحلو دو شعر – فارسی و ترکی – از مجموعه شعرش در ستایش رسول اکرم (ص)می خواند:
مطلع ترکی اش:
خلوتگه یاری گزن بو دلبر و دلداره باخ/
یار عاشق اولموش یارینه، عشق عالمینده یاره باخ...
علی آزاد قوشچو هم شعری ترکی می خواند در باب حقیقت دنیا:
استه ییب دونیانی، فراخلانانلار/
دونیانی قدیم دن قالان گؤرموشم.../
آوای پیامبر
تبریک عید همه انسانها
بی شک روز بعثت حضرت محمد (27 ماه رجب) عید همه انسانهاست نه فقط مسلمانان؛ چون آن آخرین پیامبر خدا، برای نجات و سعادت عموم بشریت مبعوث گردید. من سخن را کوتاه می کنم با ذکر مطلع دو شعر فاخر و پر صلابت از دو شاعر بزرگ معاصردر دو زبان ایرانیِ فارسی و ترکی و هر دو شعر در مدح پیامبر اسلام. اولی شادروان استاد «سید عبد الکریم امیر فیروزکوهی»:
آنک آوای نبی از در بطحا شنوید/
ذکر حق را ز درافتادن بتها شنوید...
دومی مرحوم « حسین راضی نخجوانی»:
مکانین پاک اوره ک لردیر، محمد یا رسول الله!
آدینلا شعله لنمیش دیر شریعت یا رسول الله...
عید مبعث بر شما مبارک ای همه انسانها، ... عیدتان مبارک!
یک ضرب المثل ترکی ظنز آمیز اجتماعی می گوید:
آج قودورغان اولار، چیلپاق اویناغان! (آدم گرسنه طغیانگر است و آدم عریان رقص باز!)
فقط کمی باید اندیشید که چه مفهوم عمیق اجتماعی دارد و چه هشدار دهنده و پیشگیری کننده است. به همین سادگی و رسایی.
دوست شاعر ارجمندم آقای «جعفر احمدیه» امروز قطعه زیر را به اینجانب فرستاده که ملاحظه می فرمایید.البته با زبان و بیان خاص خود:
شاعیر کیم دیر جناب مصطفی
شاعیر کیم دیر سوز بوخچاسین آچمیشام
گوز ئونونده سویوموزا یایمیشام
سوز بوخچاما یاخینلاشیب باخیب سان؟
سن اوخویوب سوزلریمی دادیب سان؟
اوخومامیش جبهه نییه آچیب سان
قاشا باخیب گوزه ماققاج ووروبسان
مومن کیشی سن ده گتیر بوخچایین
شاعیر کیم دیر آچدیر گینان سوفرایین
آنا دیلده یازدیقلارین بیللنسین
سویوموزون وارلیقیندا گورسن سین
قوی سنین ده سوزلرین بارلی اولسون
سؤز کوزه سی ملی وارلیقدان دولسون
آنا دیلی بیر آیه دیر بللی دیر
و من فعلاً فقط این چند بیت را جهت عرض ارادت به ایشان تقدیم می کنم تا بعد تکمیلش گردانم ان شاءالله تعالی:
شاعرین اوچ شرطی واردیر بونو بیل
اول فیکر،سونرا احساس، سونرا دیل
بونلارین هانسیسی اولماسا اوندا
اونون آدینی گل بو دفتردن سیل
شاعر گره ک دیل اؤیره نه، دیل بیله
بو یولدا دیل اونا اولاجاق دلیل
یوخسا ائله بئله دئییب، دانیشسا
نه سؤزو، شعر اولار، نه ده دیلی دیل
سؤز یوخدور کی سنین فکرین عالی دیر
قوی سو کیمی دورو آخسین، ائتمه لیل ...
29 خرداد 90 - ساعت: 20 / ارومیه