هاشم بیگ ثاقـب دن ایکی غزل
(ثاقبین شکلی)
یازان:مصطفی قلیزاده علیار
هاشم بیگ ثاقب (1870- 1931) آذربایجانین گؤرکملی معارف پرور شاعرلریندن دیر. اونون دیوانی ایکی ایل بوندا اول باکو دا حؤرمتلی عالم، تدقیقاتچی دوستوم حاج مصطفی مایل اوغلونون علمی تشبثی ایله چاپ اولوبدور. حاج مصطفی بیر جلد منه گؤندردی و من او دیوانی حاقدا بیر تدقیقاتلی مقاله یازدیم و « ثاقب باکویی نین الهام منبع لرینه بیر باخیش» آدی آلتیندا تبریزده چاپ اولونان « سرخاب» روزنانه سینده و اورمیه ده چاپ اولان « آراز آذربایجان» هفته نامه سینده ( هر ایکی سینده 1390- جی ایل اردیبهست آییندا) چاپ اولدو. مقاله نین سونوندا ایکی غزل ده ثاقب دن گتیرمیشدیم. بئله لیکله ایلک دفعه اولاراق الله تعالی نین توفیقی ایله من ثاقبی ایراندا تانیتدیردیم و بیرینجی دفعه او باره ده مقاله یازیب، چاپ ائتدیم و شاعرین شعرلریندن و ال یازمازلاریندان دا نمونه گتیردیم. سونرالار بعضی لری همان شعر لر و ال یازمالاری اؤز کتابلاریندا گتیریدیلر و اصلی قایناغا هئچ بیر اشاره ده ائتمه دیلر!... الله انصاف وئرسین! .. هر حالدا، بورادا ثاقبین همان ایکی غزلینی گتیریرم:
1) غزل
هئچ بیلمدیم کیم ائتدی منی مبتلا سنا
نادیده ائیلدیم دل و جانی فدا سنا
بیر من اسیر اولمامیشام دام زلفووه
حیران اولوبدو گؤر نئجه شاه وگدا سنا
اغیار یئتدی وصلووه، قان ائتمه باغریمی
سیندیرما قلبیمی، اوتورور چوخ بها سنا
ای دل دولانما کویینه اول ماهپاره نون
پیوسته یوز وئرور غم و درد و بلا سنا
لعلوندن آلدی کام دل ای شوخ، هر یئـتـن
دل قانه دؤندی کیم، دئیه جک بی وفا سنا
ای قان اولان کؤنول، بو مَهَه اویما، ال گؤتور
اویموش رقـیبه، ائیلمه ییر اعـتنا سنا
گیسوی زلف یاره اسیر اولماغـین یئتـر
بخت قـرا اودور، دئیه بخت قرا سنا
دست تملق هئچ کسه آچما زمانه ده
گر کاسه – کاسه خون دل اولسا غذا سنا
حالیندان اولمادون گئنه آگاه ثاقبین
عشقون یولوندا اولدی عجب خاک پا سنا.
2) غزل
گؤردی عمرینده نه لذت او کی دونیا دوتدی؟
چکدی بوش زحمت بیجا، رهِ بیجا دوتدی
گؤردی باشدان آیاغا غصه و غمدور بو جهان
دئمه مجنون نه ایچون دامن لیلا دوتدی
نفسوون دوشمنی فرعون کیمی اولما ، حذر ائت
وئرمه دی دقت او، بیر دم اونی دریا دوتدی
رتبه سین ائیله دی کم، سؤیله دی « رَبی اَرنی»
باخ بو موسی یه، عجب گؤر نه تمنا دوتدی
دولانور گؤز قاباغیندا او پری چهره مدام
گؤرمه یور الده نچون بس یدِ بیضا دوتدی
کیشی عیسی کیمی اولسون گره ک، ای واعظ شهر
قاچدی بو خلقدن، افلاکده مأوا دوتدی
ای خلیله اودی گلزار ائله ین شیرین لب
داغ هجرین دل دیوانه ده مین جا دوتدی
عالمی ائیله دی بیر قان چان چاناغی اهل غرض
نه ایچون عالمی بس بیر بئله غوغا دوتدی؟
گؤسترور یول منه چوخسی:«بو یول ایله گئده سن!»
نچون ای دل، اؤزی ایمدی ره دونیا دوتدی؟!
باده کوثره بالمرّه دخی میل ائله مز
لبوون فکری ایلن کیم می ِ مینا دوتدی.
کنت معک برای تو تکرار می شود (مثنوی- غزل) تقدیم به شهید مصطفی احمدی روشن از حامد حجتی - قم باید به بادهای مجاور خبرنوشت داغی به روی شانهام از شهر مانده است هرروز کربلاست علیاکبرم تویی پیچیده در سکوت من آوای نای تو شمر سیاه نعره برآورده در زمین هفتاد و دو برای ابد بی نهایت است کوفه هنوز شهر پُر از مکر و حیلههاست چون روبهان تشنه به خون مست کرده اند خفاش ها که طاقت دیدن نداشتند دجّالهای هرزه به بازار آمدند خون زلال حنجرهات را کسی ربود غافل از اینکه خون تو آتشفشانی است غافل از اینکه دار به دوش اند شهر ما *** وقتی که نام «روشن» تو در زمان دوید خوابی که مثل سایه سنگین ابرهاست ما در پی معامله بودیم و دست هات تا کی اسیر چنبره عافیت ...؟چرا؟ مثل کبوتری که به پرواز دلخوش است پرواز می کند که پر از حسِّ نو شود ما روسیاه عافیت زندگی شدیم آب و هوای شهر چه سرمست می کند می گفت باغبان به من خسته گوش کن *** مادر هزار بار تو را بوسه داده است مادر به کوچه گفت که این باور من است وقت سفر رسیده برایم اذان بگو در چله مانده است چنین دلنشین شده است کنت معک برای تو تکرار می شود *** نا قابل است هدیه ما یا حسین جان ) منبع: وبلاگ عطش زار )
از داغهای کهنه و از داغِ سرنوشت
فُزتُ وَ رَبِ کعبه در این «دهر» مانده است
ای داغ سربه مُهر گلِ پرپرم تویی
سهم تمام پنجرهها هایهای تو
هفتاد و دو ستاره سر آورده در زمین
هر روز نینوای تو در خون روایت است
کوفه هنوز تشنه خونهای کربلاست
مانند هنده در جگرت دست کرده اند
فانوسی از نگاه تو «روشن» نداشتند
با شیشه شکسته خریدار آمدند
سوغات برده است به مهمانی یهود
غافل از اینکه نام تودر عرش فانی است
غافل از اینکه باده فروش اند شهر ما
خواب تمام گله خرگوشها پرید
خوابی که بغض حنجره شهر را درید
روی تمام فاصله ها خط خون کشید
پس کی به شهر پاک خدا می توان رسید؟
هر روز یک کبوتر زیبای پر سپید؛
پرواز می کند به فراسوی ناپدید
جا ماندگان قافله عشق؛ روسپید!
پیچیده است در نفس کوچه ها شهید
هر چشمه است عصاره یک قله رشید
تا اینکه قامت تو چنین ایستاده است
این شاخه نبات علی اکبر من است
از شوق پر کشیدنت از آسمان بگو
با من دوباره باز بگو اربعین شده است
نعم الامیر در تو پدیدار می شود
این یک دل است هدیه ما یا حسین جان
غزل
عظیم غلامعلی پور«سحر» - تهران
گل اوتور کؤنلوم ائوینده گؤزلیم جان سایاغی
گزمه داغ - داشلار ایچینده دلی ، جیران سایاغی
مئیی توک جامی جالاندیرما اوره ک چانتاسین آچ
قوی یایلسین دلیلر باغرینا درمان سایاغی
واحیدین، واقفین هم راحیمین الهام پریسی ،
ائله بیل وحیدیر الهام اولی قران سایاغی
باغریمین بور بوجاغیندان آخینان سسلری آچ
مین اوره ک سیریدی قلبیمدن آخیر قان سایاغی
چاخناشیر حاقسیز، اینامسیز سویوخ آلقیشلاریلا
یوللارین یورغونی ، جان ایستگی ، کروان سایاغی
چوخ اوجاقلار کؤزه ریب کوللرین آلتدان باش آچیب
جانسیز اولدوزلار ایچیندن گئجه ، کیوان سایاغی
سیغماییر فیکریمه ، تورپاقلا درین باغلیلیغیم
نئیله ییم ، بلکه قاریشمیش «سحر»ه ، دان سایاغی.
طالع
وحید طلعت
آیدیندی آی کیمی اولاجاق ایستر ایستمز
بیر گون گونش ساچین یولاجاق ایستر ایستمز
او بم بیاض باخیشلی، چیچکلی گولر اؤزون
مندن سورا گولوم سولاجاق ایستر ایستمز
دؤرد ایل قزئت لره یاییلان گنج شکلیمی
گؤردوکده گؤزلرین دولاجاق ایستر ایستمز
دؤرد ایل اؤلوم گؤنومده سنه یازدیغیم غزل
گون شعری، اؤن سؤزون اولاجاق ایستر ایستمز
آیدیندی آی کیمی اورگیندن چؤکر گونوم؛
بیر سئوگی ایزلهییب بولاجاق ایستر ایستمز
اؤلدوردو بیر باخیشدا منی، کیمسه بیلمهدی
طالع، گرک، آنیت، اولاجاق... ایستر ایستمز!
منجه او اینجه شعر، او آرتان گؤزللیگین
سربست سئوگیدن دولاجاق ایستر ایستمز
گناه دل ما
احد افخمی نیا -ارومیه
ذوالجناح است که در کرب و بلا مانده هنوز
بی سوار از غزل عشق جدا مانده هنوز
و هنوز آب سر افکنده آن دستانیست
که زدریای کرامات به جا مانده هنوز
باده جرم و گناه دل ما و افسوس
کودکی در عطش آب بقا مانده هنوز
کودکی خسته که با حنجره ای پر تب و تاب
تشنه در معرض باران بلا مانده هنوز
این سر نیزه شده آینه نور خداست
یا که خورشید زمین سربه هوا مانده هنوز
کاروان، قافله سالار کمی آهسته
کودکیهای من از قافله جا مانده هنوز
کودکیهای دلم تشنه و تنها و حزین
در بیابان عطشناک رها مانده هنوز
خطبه شیرزنی بین صف دشمن و من
غیرتم دستخوش ثانیه ها مانده هنوز
یا حسین بن علی ای غزل سرخ خدا
شعر من تا که کند درک تو را، مانده هنوز